a także mając na uwadze, co następuje:(1) Rozporządzenie (UE) nr 1308/2013 zastąpiło rozporządzenie Rady (WE) nr 1234/2007 3 i ustanowiło nowe przepisy dotyczące sektorów owoców i warzyw oraz przetworzonych owoców i warzyw. Ponadto wspomniane rozporządzenie uprawnia Komisję do przyjęcia aktów delegowanych i wykonawczych w tym zakresie. Akty te powinny zastąpić odpowiednie przepisy rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 543/2011 4 .
(2) Aby wzmocnić siłę przetargową producentów owoców i warzyw oraz wspierać bardziej sprawiedliwy podział wartości dodanej w całym łańcuchu dostaw, należy zachęcać do uznawania organizacji producentów i ich zrzeszeń. Należy to osiągnąć z poszanowaniem krajowych struktur prawnych i administracyjnych.
(3) Należy ustanowić przepisy dotyczące uznawania organizacji producentów w odniesieniu do produktów, w sprawie których złożyły one wnioski. Jeżeli wniosek o uznanie dotyczy produktów przeznaczonych wyłącznie do przetworzenia, należy dopilnować, aby zostały one faktycznie dostarczone do przetworzenia. Organizacje producentów powinny dysponować strukturami niezbędnymi do zapewnienia funkcjonowania ich struktur. Ponadto w celu wdrożenia programu operacyjnego, organizacje producentów powinny być zobowiązane do osiągnięcia minimalnej wartości produkcji sprzedanej, która to wartość powinna zostać ustanowiona przez państwo członkowskie w celu zapewnienia skuteczności otrzymanego wsparcia, co pomoże wzmocnić siłę przetargową producentów owoców i warzyw.
(4) Aby pomóc w osiągnięciu celów systemu regulacji sektora owoców i warzyw oraz aby zapewnić organizacjom producentów możliwość prowadzenia działalności w sposób trwały i efektywny, organizacjom producentów należy zapewnić wewnętrzną stabilność. Należy zatem ustanowić minimalny okres członkostwa w organizacji producentów. Ustanowienie okresów wypowiedzenia członkostwa oraz dat, od których rezygnacja z członkostwa może stać się skuteczna, należy pozostawić państwom członkowskim.
(5) Jeżeli organizacja producentów jest uznana w odniesieniu do produktu wymagającego zapewnienia środków technicznych, powinna mieć możliwość zapewniania takich środków za pośrednictwem swoich członków, spółek zależnych, zrzeszeń organizacji producentów, których jest członkiem, lub poprzez outsourcing.
(6) Główna i zasadnicza działalność organizacji producentów powinna być związana z koncentracją podaży i wprowadzaniem do obrotu ich produktów, tak aby wzmocnić siłę przetargową producentów owoców i warzyw oraz osiągnąć bardziej sprawiedliwy podział korzyści w całym łańcuchu dostaw. Organizacjom producentów należy jednak umożliwić prowadzenie innych form działalności, nie tylko o charakterze komercyjnym. Należy wspierać współpracę między organizacjami producentów i w tym zakresie organizacje producentów powinny mieć możliwość wprowadzania do obrotu owoców i warzyw zakupionych wyłącznie od innej uznanej organizacji producentów, pod warunkiem że ich wartość jest wyłączona z kalkulacji wartości produkcji sprzedanej, do celów zarówno działalności głównej, jak i działalności pobocznej.
(7) Chociaż działalność główna organizacji producentów polega na koncentracji podaży i wprowadzaniu do obrotu produktów jej członków, w odniesieniu do których dana organizacja została uznana, w niektórych przypadkach jej członkowie będący producentami powinni mieć możliwość sprzedaży pewnego odsetka swojej produkcji poza organizacją producentów, w przypadku gdy organizacja producentów udzieli na to zezwolenia i gdy jest to zgodne z warunkami państwa członkowskiego i organizacji producentów. Całkowity odsetek sprzedaży poza organizacją producentów nie powinien przekraczać określonego maksymalnego poziomu.
(8) Należy doprecyzować przepisy dotyczące outsourcingu, w przypadku gdy działania zleca się w ramach outsourcingu podmiotom, które są ściśle związane z organizacją producentów.
(9) W celu ułatwienia koncentracji podaży należy wspierać łączenie się istniejących organizacji producentów w nowe organizacje poprzez ustanowienie przepisów dotyczących łączenia programów operacyjnych połączonych organizacji.
(10) Przy poszanowaniu zasady, zgodnie z którą producenci tworzą organizację producentów z własnej inicjatywy i kontrolują ją, ustanowienie warunków, na podstawie których inne osoby fizyczne lub prawne mogą być przyjmowane na członków organizacji producentów lub zrzeszenia organizacji producentów, należy pozostawić państwom członkowskim.
(11) W celu zagwarantowania, że organizacje producentów faktycznie reprezentują minimalną liczbę producentów, państwa członkowskie powinny podjąć środki w celu dopilnowania, aby mniejszość członków, na których przypada przeważająca część produkcji bądź udziałów lub kapitału w danej organizacji producentów, nie miała nadmiernego wpływu na jej funkcjonowanie i zarządzanie nią. Demokratyczna odpowiedzialność jest już zapewniona, w przypadku gdy podmioty, zanim zostaną uznane za organizacje producentów, mają formę prawną, która zgodnie z przepisami krajowymi nakłada wymóg tej odpowiedzialności. W innych przypadkach państwa członkowskie powinny określić maksymalny odsetek praw głosu lub udziałów oraz przeprowadzać odpowiednie kontrole.
(12) Należy ustanowić przepisy dotyczące uznawania i działalności zrzeszeń organizacji producentów, międzynarodowych organizacji producentów i międzynarodowych zrzeszeń organizacji producentów. Celem zapewnienia spójności przepisy te powinny być możliwie jak najbardziej podobne do przepisów ustanowionych dla organizacji producentów.
(13) Aby ułatwić korzystanie z systemu wsparcia dla programów operacyjnych, należy jasno zdefiniować wartość produkcji sprzedanej organizacji producentów, w tym zasady, zgodnie z którymi produkty mogą być brane pod uwagę, oraz etap obrotu, na którym oblicza się wartość produkcji. Na potrzeby kontroli oraz w celu uproszczenia do obliczania wartości owoców i warzyw przeznaczonych do przetworzenia należy stosować stawkę ryczałtową. Wspomniana stawka ryczałtowa powinna zostać obliczona na podstawie wartości produktu podstawowego, a mianowicie owoców i warzyw przeznaczonych do przetworzenia, do której dodano wartość tylko tych działań, które nie należą do właściwych działań przetwórczych. Ponieważ ilość owoców i warzyw potrzebnych do produkcji przetworzonych owoców i warzyw jest zróżnicowana w zależności od grupy produktów, stosowane stawki ryczałtowe powinny odzwierciedlać te różnice. W przypadku owoców i warzyw przetworzonych w przyprawy i paprykę w proszku należy również wprowadzić stawkę ryczałtową na potrzeby obliczania wartości owoców i warzyw przeznaczonych do przetworzenia, która stanowi wartość jedynie produktu podstawowego. Metoda obliczania wartości produkcji sprzedanej powinna złagodzić roczne wahania lub brak wystarczających danych, a także umożliwić uniknięcie podwójnego liczenia, w szczególności w przypadku międzynarodowych organizacji producentów i ich zrzeszeń. Aby zapobiec nieprawidłowemu korzystaniu z systemu, organizacjom producentów nie należy z zasady pozwalać na zmianę metodyki określania okresu odniesienia w trakcie obowiązywania programu.
(14) Organizacje producentów mogą posiadać udziały lub kapitał w spółkach zależnych, które pomagają im w zwiększeniu wartości dodanej produkcji ich członków. Należy ustalić zasady obliczania wartości tej produkcji sprzedanej. Działalność główna tych spółek zależnych powinna być taka sama jak działalność organizacji producentów.
(15) Aby zapewnić właściwe wykorzystanie pomocy, należy ustanowić zasady zarządzania funduszami operacyjnymi i wkładami finansowymi członków oraz zasady księgowania tych funduszy i wkładów, pozwalając na możliwie jak największą elastyczność, pod warunkiem że wszyscy producenci mogą korzystać z funduszu operacyjnego i w sposób demokratyczny uczestniczyć w podejmowaniu decyzji dotyczących jego wykorzystania.
(16) Należy ustanowić przepisy dotyczące zakresu i struktury strategii krajowej na rzecz stałych programów operacyjnych oraz ramy krajowe dotyczące działań na rzecz ochrony środowiska. Celem powinna być optymalizacja przydzielania zasobów finansowych oraz poprawa jakości strategii. Należy również ustanowić przepisy służące uniknięciu podwójnego finansowania tego samego działania przez inne systemy wsparcia, takie jak środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich lub programy promocyjne.
(17) Ze względu na bezpieczeństwo finansowe i pewność prawa należy sporządzić wykazy działań i wydatków, które nie mogą zostać objęte programami operacyjnymi, oraz otwarty wykaz działań, które mogą zostać objęte programami operacyjnymi. Należy ustanowić przepisy dotyczące wydatków kwalifikowalnych, zastosowania stawek zryczałtowanych i stawek jednostkowych oraz inwestycji. W art. 33 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 ustanowiono szereg celów programów operacyjnych, w tym cele dotyczące produktów zarówno świeżych, jak i przetworzonych. W celu zapewnienia realizacji tych celów należy ustanowić warunki, na jakich działania związane z przekształceniem owoców i warzyw w przetworzone owoce i warzywa mogą kwalifikować się do uzyskania wsparcia. W odniesieniu do inwestycji zrealizowanych w indywidualnych gospodarstwach należy ustanowić przepisy dotyczące odzyskiwania wartości końcowej w odniesieniu do przypadków, w których członek rezygnuje z członkostwa w organizacji producentów.
(18) Mimo że programy operacyjne zrzeszeń organizacji producentów mają podlegać tym samym zasadom co programy operacyjne organizacji producentów, niektóre wymogi powinny mieć zastosowanie na poziomie członków będących organizacjami producentów.
(19) Należy ustanowić procedury w zakresie prezentacji i zatwierdzania programów operacyjnych, w tym terminów, tak aby właściwe organy mogły dokonać odpowiedniej oceny informacji oraz aby środki i działania mogły być włączane do programów lub z nich wykluczane. Ponieważ zarządzanie programami odbywa się w cyklu rocznym, należy przewidzieć, by programy niezatwierdzone przed upływem danego terminu były odraczane o rok.
(20) Należy ustanowić procedurę wprowadzania zmian do programów operacyjnych na kolejne lata, aby można je było dostosować w celu uwzględnienia wszelkich nowych warunków, których nie można było przewidzieć w chwili pierwszej prezentacji programów. Ponadto należy umożliwić zmianę środków i kwot funduszu operacyjnego w trakcie roku realizacji programu. Aby zapewnić przestrzeganie ogólnych celów zatwierdzonych programów, wszystkie takie zmiany powinny podlegać pewnym ograniczeniom i warunkom określanym przez państwa członkowskie oraz powinny być obowiązkowo zgłaszane właściwym organom.
(21) Aby zapobiec trudnościom w przepływie środków pieniężnych, organizacjom producentów należy udostępnić system zaliczek wraz z właściwymi zabezpieczeniami. W przypadku wstrzymania programu operacyjnego lub wycofania uznania, zarówno na zasadzie dobrowolnej, jak i obligatoryjnej, a także w przypadku rozwiązania organizacji producentów, należy upewnić się, że cele, na które wypłacono pomoc, zostały osiągnięte, a w przeciwnym razie pomoc powinna być zwrócona do Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji.
(22) Produkcja owoców i warzyw jest nieprzewidywalna, a produkty łatwo się psują. Nawet niezbyt duże nadwyżki na rynku mogą powodować na nim poważne zakłócenia. Należy ustanowić przepisy dotyczące zakresu i stosowania środków zarządzania w sytuacjach kryzysowych i zapobiegania kryzysom w odniesieniu do produktów, o których mowa w art. 1 ust. 2 lit. i) rozporządzenia (UE) nr 1308/2013. Przepisy te powinny zapewniać jak największą elastyczność i możliwość szybkiego zastosowania w sytuacjach kryzysowych i w związku z tym powinny pozwalać na podejmowanie decyzji przez same państwa członkowskie i organizacje producentów. Przepisy powinny jednak zapobiegać nadużyciom unijnej pomocy finansowej oraz zapewniać ograniczenia dotyczące stosowania pewnych środków, w tym pod względem finansowym. Powinny także zapewniać należyte przestrzeganie wymogów fitosanitarnych i środowiskowych.
(23) W odniesieniu do wycofywania z rynku należy przyjąć przepisy uwzględniające potencjalne znaczenie tego środka. W szczególności należy ustanowić przepisy dotyczące systemu większego wsparcia dla owoców i warzyw wycofywanych z rynku, które są nieodpłatnie przekazywane jako pomoc humanitarna przez organizacje charytatywne oraz niektóre inne organizacje i instytucje. Aby usprawnić bezpłatną dystrybucję, należy przewidzieć możliwość udzielenia organizacjom i instytucjom charytatywnym pozwolenia na pobieranie symbolicznej opłaty od odbiorców końcowych produktów podlegających wycofaniu z rynku. Ponadto należy ustalić maksymalne poziomy wsparcia na wycofywanie z rynku, aby nie stało się ono stałym zastępczym rozwiązaniem dla produktów w porównaniu z wprowadzaniem ich do obrotu. W tym kontekście należy nadal stosować wspólne poziomy wsparcia dla głównych produktów. W odniesieniu do innych produktów, w przypadku których z doświadczenia nie wynika jeszcze, że istnieje ryzyko masowych wycofań, należy ustalić maksymalne poziomy wsparcia jako procent średnich cen odnotowanych w każdym państwie członkowskim. Jednakże z podobnych powodów, należy we wszystkich przypadkach ustalić ilościowy limit wycofań z podziałem na produkty i na organizacje producentów.
(24) Należy doprecyzować przepisy dotyczące zielonych zbiorów i niezbierania plonów w oparciu o dotychczasowe doświadczenia. Podobnie należy uprościć przepisy dotyczące wsparcia na rzecz kosztów administracyjnych poniesionych na ustanowienie funduszy wspólnego inwestowania i ponowne nasadzanie sadów po ich obowiązkowym karczowaniu.
(25) Należy ustanowić przepisy dotyczące krajowej pomocy finansowej, którą państwa członkowskie mogą przyznawać w tych regionach Unii, w których stopień zorganizowania producentów jest szczególnie niski, w tym przepisy dotyczące sposobu obliczania stopnia zorganizowania i potwierdzania niskiego stopnia zorganizowania. Przepisy te powinny być podobne do procedur obecnie obowiązujących.
(26) Wsparcie dla grup producentów stało się częścią polityki rozwoju obszarów wiejskich na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 5 , ale przepisy dotyczące powiadomień w odniesieniu do grup producentów utworzonych na podstawie art. 125e rozporządzenia (WE) nr 1234/2007, które są niezbędne do wdrożenia systemu pomocy, powinny zostać zachowane w niniejszym rozporządzeniu.
(27) Należy ustanowić przepisy dotyczące rodzaju, formatu i środków przekazywania powiadomień koniecznych do wykonania niniejszego rozporządzenia. Przepisy te powinny obejmować powiadomienia państw członkowskich dokonywane przez producentów i organizacje producentów oraz powiadomienia Komisji dokonywane przez państwa członkowskie. Dotychczasowe doświadczenia dotyczące zarejestrowanych danych wskazują, że możliwe jest pewne uproszczenie dotyczące liczby i częstotliwości wymaganych danych.
(28) Należy ustanowić przepis dotyczący właściwego monitorowania i oceny trwających programów i systemów w celu oceny ich skuteczności i wydajności zarówno przez organizacje producentów, jak i państwa członkowskie. Liczba i szczegółowość obowiązujących obecnie wymogów mogą zostać zmniejszone bez negatywnego wpływu na jakość oceny.
(29) Należy ustanowić środki w odniesieniu do odpowiednich kar administracyjnych mających zastosowanie w przypadku wykrycia nieprawidłowości. Środki te powinny obejmować zarówno konkretne kontrole i kary administracyjne ustanowione na poziomie Unii, jak i dodatkowe krajowe kontrole i kary administracyjne.
(30) Należy również przyjąć przepisy proceduralne dotyczące warunków, na których zakres obowiązywania przepisów ustanowionych przez organizacje producentów, zrzeszenia organizacji producentów i organizacje międzybranżowe w sektorze owoców i warzyw można rozszerzyć na wszystkie podmioty prowadzące działalność w konkretnym obszarze gospodarczym. W odniesieniu do produktów sprzedawanych na pniu, należy jasno określić, które przepisy mają być rozszerzone odpowiednio w odniesieniu do producentów i nabywców.
(31) Należy przyjąć przepisy dotyczące systemu cen wejścia dla owoców i warzyw. Fakt, że większość łatwo psujących się owoców i warzyw dostarcza się do konsygnacji, stwarza wyjątkowe trudności przy ustalaniu ich wartości. Należy określić możliwe metody obliczania cen wejścia, na podstawie których przywożone produkty będą klasyfikowane we wspólnej taryfie celnej. W celu zagwarantowania prawidłowego stosowania systemu należy również przyjąć przepisy dotyczące wnoszenia zabezpieczenia w pewnych okolicznościach.
(32) Należy ustanowić przepisy dotyczące powiadamiania o cenach i ilościach produktów przywożonych, tak aby niezbędne informacje docierały do Komisji w odpowiednim czasie i w spójny sposób. Należy ustanowić przepisy dotyczące powiadamiania o przypadkach siły wyższej, aby zaradzić skutkom takich sytuacji.
(33) Ze względu na przejrzystość i pewność prawa należy skreślić przepisy rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 543/2011, które zostają zastąpione niniejszym rozporządzeniem delegowanym i rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2017/892 6 . Przepisy rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 543/2011 dotyczące norm handlowych powinny zostać utrzymane do czasu ich zastąpienia. Przepisy dotyczące bezpośrednio grup producentów utworzonych na podstawie art. 125e rozporządzenia (WE) nr 1234/2007 powinny zostać utrzymane, natomiast pewne inne artykuły dotyczące ich pośrednio powinny obowiązywać do końca realizacji ich planów uznawania oraz uznania ich za organizację producentów.
(34) Należy ustanowić przepisy przejściowe w celu zapewnienia sprawnego przejścia od poprzednich do nowych wymogów. Organizacje producentów powinny mieć możliwość zakończenia trwających programów operacyjnych na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów.
(35) Niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie i mieć zastosowanie od siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: