Instytucja rzecznika praw pacjenta obchodzi piętnastolecie istnienia. Jubileusz stał się okazją do przedstawienia „Strategii wieloletniej Rzecznika Praw Pacjenta na lata 2024 – 2027”.
Jak wskazuje RPP, strategia wyznacza cele i środki działania na najbliższe lata. Planowanie długofalowe jest niezbędne dla konsekwentnego i skutecznego funkcjonowania instytucji Rzecznika Prawa Pacjenta. RPP Bartłomiej Chmielowiec kładzie nacisk na to, że najważniejsze jest bezpieczeństwo pacjenta w systemie ochrony zdrowia. Ponadto podkreślił rolę innowacji, wprowadzania nowych skutecznych i dobrych praktyk oraz odpowiedniego informowania i edukowania pacjentów.
Z analizy zgłoszeń pacjentów wynika, że rzecznik w latach 2024-2027 powinien skupić się na trzech kluczowych wyzwaniach: zapobieganiu naruszeniom praw pacjenta, wspieraniu pacjenta w poruszaniu się po systemie ochrony zdrowia i wzmacnianiu bezpieczeństwa pacjenta.
Czytaj także: Chmielowiec: Rzecznik musi mieć uprawnienia, by skutecznie chronić pacjentów
Chaos i dezinformacja
Najczęściej naruszanym prawem pacjenta jest prawo do świadczeń zdrowotnych. Prawo to obejmuje elementarne kwestie, takie jak dostęp, jakość i bezpieczeństwo świadczeń zdrowotnych. Jest najważniejszym z praw pacjenta i zajmuje centralne miejsce w działalności rzecznika. Ze „Sprawozdania Rzecznika Praw Pacjenta z przestrzegania praw pacjenta w 2023 roku” wynika, że w omawianym okresie prawo do świadczeń zdrowotnych w zakresie dostępności było często naruszane.
Rzecznik w 2023 r. przeprowadził 3794 postępowań wyjaśniających w sprawach indywidualnych. W przypadku ponad 66 proc. z 2061 zakończonych postępowań wyjaśniających w sprawach indywidualnych stwierdzono naruszenia praw pacjenta. Rzecznik wszczął 319 postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Wydał jednocześnie 301 decyzji i w 157 przypadkach uznał praktyki stosowane przez podmiot za naruszające zbiorowe prawa pacjentów.
Innym ważnym problemem wskazanym w strategii jest brak informacji. Pacjenci czują się zagubieni i nie wiedzą, jakie świadczenia im przysługują, gdzie powinni się udać, a także co zrobić w sytuacji, kiedy ich prawa są naruszane. Pacjenci zgłaszają rzecznikowi problemy, które wskazują na trudności w poruszaniu się po systemie ochrony zdrowia, co zaś związane jest z nieprzejrzystością systemu.
Jak wskazuje RPP, w Polsce poza ograniczeniami w dostępie do systemu opieki zdrowotnej zauważalne są również wyzwania związane z bezpieczeństwem leczenia. Przyczyny mają wieloaspektowy i wielopoziomowy charakter. Personel medyczny i zarządzający podmiotami leczniczymi nadal nie ma wystarczających kompetencji do rozpoznawania zdarzeń niepożądanych, co związane jest z brakiem świadomości w tym zakresie. Sytuacja ma szansę się zmienić w wyniku wprowadzonych zmian w prawie, obejmujących m.in. kolejne fundusze kompensacyjne budujące zaufanie pacjentów i podmiotów leczniczych do systemu. Konieczne jest jednak wspieranie interesariuszy, w szczególności ministra zdrowia, w podejmowaniu dalszych działań na rzecz zapewniania bezpieczeństwa pacjentom.
Ochrona pacjentów przez nieuczciwymi praktykami
Jedną z ważnych zmian przedstawioną w dokumencie jest zapowiadana walka z podmiotami, które proponują praktyki nie oparte na potwierdzonej badaniami naukowymi wiedzy medycznej. W strategii pojawiły się konkretne propozycje rozwiązań prawnych. Analogicznie do uprawnień prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, rzecznik praw pacjenta powinien mieć możliwość nakładania kary pieniężnej za złamanie zakazu stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Zdaniem RPP warte rozważenia są również zmiany w zakresie nakładania kary pieniężnej w przypadku nieprzekazania na żądanie dokumentów oraz informacji przez podmiot leczniczy w postępowaniu dotyczącym naruszenia zbiorowych praw pacjenta.
RPP chce uniknąć sytuacji, w której lekarze czy ośrodki płacą kary i nadal działają. Dlatego rozważana jest propozycja zmiany przepisów, której celem będzie uregulowanie sytuacji, w których strona postępowania mimo nałożonych kar pieniężnych nie realizuje nałożonych na niego obowiązków. – Nałożenie na stronę kary pieniężnej, a nawet jej zapłata, nie może stanowić przyzwolenia do dalszego bezprawnego działania, w szczególności w przypadku praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo pacjentów. Celowe jest uregulowanie wprost, że w opisanych wyżej przypadkach rzecznik mógłby nakładać kolejne kary pieniężne do czasu realizacji przez stroną nałożonego na nią obowiązku – czytamy w strategii.
W walce gabinetami oferującymi pseudoterapie RPP zamierza współpracować z samorządami zawodów medycznych, przede wszystkim z samorządem lekarzy i lekarzy dentystów.
Czytaj też: Lekarze, którzy nie leczą - to wciąż poważny problem w systemie
Rzecznik w latach 2024-2027 chce zrealizować osiem celów:
- Zapewnienie funkcjonowania efektywnego systemu zapobiegania naruszeniom praw pacjenta;
- Zapewnienie funkcjonowania efektywnego systemu zapewniającego przestrzeganie praw pacjentów w szpitalach psychiatrycznych;
- Zapewnienie efektywnych narzędzi wspierających pacjenta w korzystaniu z systemu ochrony zdrowia;
- Poprawa efektywności Rzecznika Praw Pacjenta;
- Inspirowanie zmian w zakresie bezpieczeństwa pacjenta w systemie ochrony zdrowia;
- Zbieranie informacji o zdarzeniach niepożądanych oraz opracowywanie rekomendacji, analiz i raportów;
- Zabezpieczenie potrzeb pacjentów dotkniętych zdarzeniami niepożądanymi;
- Wypracowanie dobrych praktyk komunikacji z pacjentem.
Czytaj również w LEX: Roszczenia świadczeniodawcy wobec Narodowego Funduszu Zdrowia (dawniej: właściwej kasy chorych) > >
Cena promocyjna: 152.09 zł
|Cena regularna: 169 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 126.75 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
