Przypomnijmy, że program pilotażowy w centrach zdrowia psychicznego (CZP) został wprowadzony w 2018 r. Celem było przetestowanie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej opartego na CZP. Pilotaż będzie trwał do czerwca 2025 r. Ministerstwo zapowiedziało wprowadzenie nowego modelu od 1 lipca 2025 r., stworzonego na bazie rozwiązań przetestowanych w pilotażu o objęcie psychiatryczną opieką środowiskową całego kraju. Resort zapowiedział też jednak, że nie wszystkie rozwiązania zostaną zachowane.

Brak zgody na zmiany

Jak twierdzą organizatorzy protestu, sprzeciw budzi szczególnie proponowana przez Ministerstwo Zdrowia zmiana w finansowaniu CZP. Model wypracowany w pilotażu to ryczałt, którego wysokość ustala się w zależności od wielkości populacji, nad którą centrum sprawuje opiekę. MZ rozważa przejście do płacenia za procedury. CZP zapewniają wszystkie formy pomocy: szpitalną, ambulatoryjną i środowiskową. Inną proponowaną zmianą jest wyłączenie szpitali ze struktury CZP. Centra współpracowałyby ze szpitalami, ale te byłyby odrębnie kontraktowane. – Doceniamy, że reforma psychiatrii ma być wdrożona w całej Polsce, ale zmiany, które proponuje ministerstwo podważają istotę działań środowiskowych. Poza tym, jeżeli te zmiany zostaną wdrożone, część centrów "padnie" – mówiła na konferencji Joanna Krzyżanowska-Zbucka, psychiatra, przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego Kongresu Zdrowia Psychicznego.

Poparcie OZZL

Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy popiera protest przeciwko działaniom Ministerstwa Zdrowia. Według lekarzy dzięki CZP pacjenci mają dostęp do terapii nowej jakości. Jak czytamy w stanowisku OZZL: "Powstanie centrów zdrowia psychicznego rozpoczęło tworzenie zupełnie nowej jakości w terapii i opiece nad pacjentami z zaburzeniami psychicznymi w Polsce. My lekarze, nie godzimy się na niszczenie tego, co już zostało zbudowane." – W Polsce od wielu lat borykamy się z problemem kulejącej psychiatrii i traumatycznych warunków pracy lekarzy pracujących w publicznych placówkach w tej specjalizacji. Pensje na poziomie stawki minimalnej, bardzo wymagający pacjent, brak kompleksowego podejścia do opieki psychiatrycznej, w tym brak zaplecza internistycznego. Likwidacja CZP i brak bezpiecznych dla lekarzy i pacjentów warunków opieki psychiatrycznej doprowadzą do pogorszenia i tak już trudnej sytuacji. Aktualnie warunki, jakie oferuje się lekarzowi, skazują go na wypalenie zawodowe, stres, a niejednokrotnie problem z brakiem możliwości skutecznego leczenia pacjenta – podkreśla Grażyna Cebula-Kubat, przewodnicząca OZZL.

Ministerstwo Zdrowia idzie na  kompromis

Resort zdrowia przypomina, że jeszcze nie zapadły żadne decyzje w sprawie kształtu CZP po zakończeniu pilotażu. W celu wypracowania zmian, które pozwolą na przejście z pilotażu do wdrożenia psychiatrycznej opieki środowiskowej w całym kraju, powołano zespół ds. CZP przy ministrze zdrowia. Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny poinformował, że Ministerstwo Zdrowia nie ma w planach finansowania centrów zdrowia psychicznego w formule płacenia za usługę. Zapewnił, że resort nie przewiduje zmian, które miałyby prowadzić do obniżenia finansowania centrów. – W tej chwili naszym głównym zmartwieniem jest połowa Polski, która nie jest pokryta centrami zdrowia psychicznego. Pragniemy, aby te dobre rozwiązania mogły być rozszerzone na całą Polskę. Nie przewidujemy żadnych zmian, które miałyby prowadzić do obniżenia finansowania centrów zdrowia psychicznego. Finansowanie opieki psychiatrycznej wymaga zwiększenia nakładów o ok. 1,5-2 mld zł.  – powiedział Konieczny.

Czytaj także: Centra Zdrowia Psychicznego - ministra zdrowia powoła zespół do spraw zmian

Dr Balicki: Reformę psychiatrii można jeszcze uratować