RPO: Podejrzanego samorządowca powinien zawieszać w czynnościach sąd

Rzecznik Praw Obywatelskich popiera senacki projekt ustawy, zgodnie z którym sąd, a nie prokurator, powinien zawieszać w czynnościach podejrzanego samorządowca. Obecnie może o tym zdecydować prokurator. Według RPO priorytetem jest wyeliminowanie samodzielnej podstawy zastosowania tymczasowego aresztowania w postaci przesłanki surowości grożącej kary.

Trwają prace w Senacie nad projektem noweli Kodeksu postępowania karnego , w którym jest propozycja „podwyższenia, w ramach postępowania karnego, standardów ochrony mandatu wyłonionych w drodze wyborów powszechnych, a pełniących funkcje organów samorządu lokalnego – wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (albo odpowiednio ich zastępcy), w przypadku zastosowania wobec tych osób, w postępowaniu przygotowawczym, środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych, na podstawie art. 276 Kpk”.

Związek prokuratury z władzą wykonawczą

W ocenie RPO pomysł ten jest uzasadniony, bo „w obecnym kształcie ustrojowym nie sposób uznać, że prokuratura w pełni korzysta z przymiotu niezależności od władzy wykonawczej”. Zdaniem RPO o  silnych związkach prokuratury z władzą wykonawczą przesądza to, że na jej czele stoi minister sprawiedliwości, który pełniąc funkcję Prokuratora Generalnego, może m.in. wydawać prokuratorom polecenia dotyczące treści czynności procesowej, zmieniać lub uchylać decyzje prokuratorów, przejmować sprawy i wykonywać ich czynności.

Adam Bodnar wskazuje, że w związku z tym minister mógłby ingerować, kto będzie sprawował stanowisko wójta, burmistrza czy prezydenta miasta, w celu usunięcia z tych urzędów politycznych konkurentów. - Do rzetelnej oceny potrzeby zastosowania tego środka niezbędny jest organ niezależny, a obecnie jest nim jedynie sąd - podkreśla.

Czytaj też: Wojewodowie żądają przekazania poczcie spisów wyborców - gminy nie widzą podstaw prawnych>>

Zmiana zasad tymczasowego aresztowania

Według RPO projekt ten powinien być też punktem wyjścia zmian zasad tymczasowego aresztowania. Jak zauważa RPO, nadal niewykonane jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z  20 listopada 2012 r. TK  orzekł, że art. 263 § 7 Kodeksu postępowania karnego (…) w zakresie, w jakim nie określa jednoznacznie przesłanek przedłużenia tymczasowego aresztowania po wydaniu przez sąd pierwszej instancji pierwszego wyroku w sprawie, jest niezgodny z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 40 w związku z art. 41 ust. 4 Konstytucji.

Dodatkowo 17 lipca 2019 r. TK wydał tzw. postanowienie sygnalizacyjne dotyczące stosowania tymczasowego aresztowania ze względu na surowość kary grożącej oskarżonemu oraz braku przesłanek przedłużenia aresztu po wydaniu przez sąd I instancji wyroku w sprawie.

Zdaniem RPO kwestią priorytetową powinno być wyeliminowanie samodzielnej podstawy zastosowania (przedłużenia) tymczasowego aresztowania w postaci przesłanki surowości grożącej kary (art. 258 § 2 k.p.k.) oraz jednoznaczne określenie przesłanek przedłużenia tymczasowego aresztowania po wydaniu przez sąd I instancji wyroku - ewentualnie wprowadzenie maksymalnego łącznego terminu aresztowania.

Rzecznik zwrócił się do Krzysztofa Kwiatkowskiego, przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu, o uwzględnienie tych uwag w projekcie nowelizacji.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.