Będzie renesans lokalnych kolejek

Turystyka Finanse samorządów Transport

Ministerstwo Infrastruktury planuje rozwój kolei wąskotorowych – nie tylko jako atrakcji turystycznych, ale i lokalnych, regularnych przewoźników, choć niekoniecznie całorocznych. Samorządom łatwiej też będzie planować przebudowy i remonty kolejek dojazdowych, gdyż mają dostać do tego instrumenty prawne, jak i wsparcie finansowe. Tak wynika z projektowanych nowelizacji kilku ustaw kolejowych.

01.09.2025

Nowy podatek od budowli to nowe problemy firm i samorządów

Podatki i opłaty lokalne Finanse samorządów Nieruchomości

Samorządy wciąż weryfikują deklaracje złożone na podstawie nowych przepisów o podatku od nieruchomości. Porównanie z poprzednimi latami może sprawić, że część firm dopłaci podatek wstecz. Okazuje się też, że nowelizacja nie tylko nie wyeliminowała wątpliwości, ale stworzyła nowe, dotyczące np. trwałego związku z gruntem czy opodatkowania instalacji i urządzeń. Pierwsze interpretacje podatkowe są niestety niekorzystne dla podatników.

25.08.2025

Jest drugi plan ogólny - i niestety drugie unieważnienie

Samorząd terytorialny Środowisko Finanse samorządów Administracja publiczna Budownictwo Nieruchomości Ład Przestrzenny

Wojewoda śląski stwierdził nieważność kolejnego planu ogólnego gminy. Obok Pyskowic, które najszybciej w Polsce opracowały plan ogólny, drugą pechową gminą, której urzędnicy zakwestionowali nowy plan, są Jejkowice koło Rybnika. Narastają więc obawy o los reformy planowania przestrzennego w Polsce, jakość przepisów i los przyszłych inwestycji.

22.08.2025

Gminy chcą zmiany prawa, bo mają płacić za niezrealizowane plany sprzed dekady

Samorząd terytorialny Finanse publiczne Finanse samorządów Nieruchomości

Gminy przejmowały grunty po PGR-ach z myślą o inwestycjach publicznych. Teraz, gdy nie zdążyły ich zagospodarować w ustawowym terminie, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa żąda zapłaty – często setek tysięcy złotych. Samorządy alarmują: prawo nie uwzględnia realiów społecznych i gospodarczych. Ministerstwo Rolnictwa analizuje możliwość nowelizacji przepisów, ale zastrzega, że musi dbać też o finanse publiczne.

22.08.2025

Jest ważny wyrok NSA w sporze dotyczącym infrastruktury kolejowej

Podatki i opłaty lokalne Finanse samorządów Nieruchomości

Po wyroku TSUE z 29 kwietnia 2025 r. (C-453/23) zapadł długo wyczekiwany wyrok NSA w sprawie prezydenta miasta Mielca, w którym NSA w pełni podziela stanowisko TSUE. Z uzasadnienia ustnego wynika, że zwolnienie z podatku od nieruchomości dla infrastruktury kolejowej nie może być traktowane jako pomoc publiczna – każdy przedsiębiorca posiadający infrastrukturę i faktycznie udostępniający ją licencjonowanym przewoźnikom mógł z niego skorzystać. Wyklucza to uznanie, że miała miejsce selektywność - pisze Rafał Kran, partner w MDDP.

20.08.2025

Nadchodzi gminna Polska bezgotówkowa

Samorząd terytorialny Podatki i opłaty lokalne Finanse samorządów Domowe finanse Małe i średnie firmy Nieruchomości Cyberbezpieczeństwo Nowe Technologie

Zwykli obywatele i małe jednoosobowe działalności gospodarcze mają docelowo w jednym miejscu uiszczać wszystkie płatności na rzecz podmiotów publicznych, choć rządowy system e-płatności będzie – przynajmniej początkowo – dobrowolny zarówno dla płatników, jak i beneficjentów. Chodzi głównie o podatki lokalne oraz należności za korzystanie z mienia komunalnego.

19.08.2025

Większa rola Wojewódzkich Zespołów Koordynacji - projekt trafił do konsultacji

Finanse samorządów Finansowanie oświaty

Uregulowanie statusu Wojewódzkich Zespołów Koordynacji jako ciał opiniodawczo-doradczych zakłada projekt nowelizacji ustawy o samorządzie województw przygotowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. WZK mają być kluczowym narzędziem realizacji Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030 na poziomie regionalnym.

14.08.2025

Dochody z „korkowego” i „małpkowego” już nie na pomoc uchodźcom

Samorząd terytorialny Finanse samorządów Ukraina

Samorządy już nie będą mogły pomagać już uchodźcom ze środków z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych i funduszu gromadzonego ze sprzedaży alkoholu w małych opakowaniach w ramach tzw. podatku cukrowego. Sejm nowelizując 5 sierpnia 2025 r. przepisy specustawę o pomocy obywatelom Ukrainy uchylił przepisy dające samorządom taką możliwość .

07.08.2025

Gmina sprzedaje działkę ze stawem w przetargu, sąd podważa działanie wójta

Samorząd terytorialny Finanse samorządów

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu unieważnił, z korzyścią dla Mariana W., zarządzenie wójta w sprawie sprzedaży gminnej nieruchomości w drodze przetargu. Chodziło o nieruchomość, na której znajdował się ten sam staw, co na działce Mariana W. Wójt wybrał drogę przetargu, bo mógł więcej uzyskać ze sprzedaży. Ale, jak stwierdził sąd, to kryterium nie mogło być decydujące.

06.08.2025

Zamówienia publiczne bardziej elastyczne

Drogi Zamówienia publiczne Finanse samorządów Administracja publiczna Budownictwo Prawo gospodarcze Nieruchomości Energetyka

W czwartek Senat przyjął pakiet kilku ustaw zmieniających przepisy o zamówieniach publicznych - od stycznia wzrośnie podstawowy próg ustawowy, do 170 tysięcy złotych. Chodzi też o zakaz startowania w przetargach firm spoza Unii Europejskiej, zwłaszcza Chin i Turcji. Nad zasadami certyfikacji wykonawców pochylą się natomiast jeszcze raz posłowie.

31.07.2025

Wpis od sporu z urzędem będzie dwukrotnie droższy

Samorząd terytorialny Finanse samorządów

Z 300 zł do 600 zł ma zwiększyć się opłata od skargi na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego. Drożej będzie też kosztowała skarga na bezczynność urzędu i skarga na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym – wynika z projektu rozporządzenia przedstawionego przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Nowe stawki mogą wpłynąć na budżety samorządów.

23.07.2025

Mają plan ogólny, czekają na inwestorów

Samorząd terytorialny Finanse samorządów Budownictwo Nieruchomości Ład Przestrzenny

Pyskowice na Górnym Śląsku to pierwsza gmina, w której wejdzie w życie plan ogólny, co ma ułatwić życie właścicielom nieruchomości, jak i potencjalnym inwestorom. Niestety, ponad 300 innych samorządów jeszcze w ogóle nie ruszyło z procedurami uchwalania tego dokumentu. Eksperci sugerują zaś, aby rząd powołał specjalny fundusz rekompensat, gdyż inaczej gminy będą wyznaczać mnóstwo kolejnych terenów pod niekontrolowaną zabudowę.

21.07.2025

Rozbiórka dachu nie zawsze pozwoli uniknąć podatku

Podatki i opłaty lokalne Finanse samorządów Budownictwo Nieruchomości

Pomysłowi inwestorzy testują lokalnych urzędników, czy mogliby zwolnić z podatku od nieruchomości obiekty, które – czy to przy okazji rozbiórki, czy przebudowy – pozbawią na dłużej albo na stałe dachu. W tym celu próbują zdobyć interpretacje podatkowe. Chcą też korzystniej opodatkować albo w ogóle zwolnić z płacenia lokalnej daniny różne zadaszenia.

18.07.2025

Kostkarka dla sołectwa - zmiana zakupu w ramach funduszu sołeckiego

Samorząd terytorialny Finanse samorządów

Sołectwo w ramach funduszu sołeckiego zaplanowało zakup lodówko-zamrażarki z kostkarką do lodu. Po złożeniu wniosku okazało się, że korzystniejszym finansowo rozwiązaniem jest zakup trzech oddzielnych urządzeń: lodówki, zamrażarki oraz kostkarki do lodu. RIO odpowiedziała, pod jakimi warunkami można zrealizować wydatek.

14.07.2025

Fundusz sołecki do zmiany? MSWiA analizuje postulaty samorządów

Finanse samorządów

W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji trwają analizy dotyczące możliwej nowelizacji ustawy o funduszu sołeckim – poinformował wiceminister Tomasz Szymański. Powodem są rosnące wątpliwości co do zasadności niektórych ograniczeń oraz zauważalny spadek środków przypadających na poszczególne sołectwa. O przegląd przepisów apelują również samorządy.

10.07.2025

Łatanie dziurawej ustawy - wyższe wymagania i większe koszty

Środowisko Odpady Finanse samorządów

Rząd przedstawił założenia nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości w gminach. Proponowane zmiany - m.in. różnicowanie opłat za śmieci od ich masy i jakości segregacji, zwiększenie liczby PSZOK oraz rozszerzenie katalogu odbieranych frakcji, budzą kontrowersje. Pojawiają się obawy o wzrost kosztów i obciążenia mieszkańców oraz pogłębienie problemów systemu odpadowego. Ale są też dobre pomysły.

03.07.2025

MEN: W 2026 r. potrzeby oświatowe wyniosą 111,5 mld zł

Finanse publiczne Finanse samorządów Zarządzanie oświatą

111 mld 512 mln zł wyniesie kwota potrzeb oświatowych w 2026 roku i będzie o 8,9 mld zł, czyli o 8,6 proc., wyższa porównaniu z rokiem 2025. Tzw. standard A - kwota, jaką samorząd dostaje na jednego ucznia, wyniesie ok. 9752 zł, czyli wzrośnie o 3,6 proc., tj. o około 337 zł w stosunku do bieżącego roku - podało MEN w projekcie rozporządzenia w sprawie sposobu podziału kwoty potrzeb oświatowych 2026 r.

20.06.2025

Zadania zlecone bez pokrycia, czyli samorządy w sporze ze Skarbem Państwa

Samorząd terytorialny Finanse samorządów

W polskim porządku prawnym jednostki samorządu terytorialnego (JST) mają charakter ustrojowo niezależny. Na mocy Konstytucji RP wykonują zarówno zadania własne, jak i zlecone. Te drugie realizują w imieniu państwa, a więc powinny być objęte pełnym finansowaniem ze środków budżetu centralnego. W praktyce jednak zachodzi głęboka dysproporcja pomiędzy rzeczywistymi kosztami a otrzymywanymi dotacjami celowymi. Problem ten narasta od lat, wpływając na finanse lokalne, zakres inwestycji i jakość usług publicznych - pisze Rafał Kolano, radca prawny.

18.06.2025

Spółki celowe wciąż w niepewności

Finanse samorządów VAT

Naczelny Sąd Administracyjny nie podjął uchwały, czy spółka celowa wykonująca zadania własne jednostki samorządu terytorialnego jest podatnikiem VAT i czy korzysta ze zwolnienia z tego podatku, czy spełnia warunek organu władzy publicznej. NSA rozpatrzy sprawę w siedmioosobowym składzie, ponieważ nie dopatrzył się rozbieżności w wykładni prawa. Eksperci opowiadają się za dopuszczalnością wyłączenia z VAT czynności realizowanych przez spółki komunalne, które wykonują wyłącznie zadania własne JST. (I FPS 1/25).

10.06.2025

WSA: Dane o udziale gminy w programie integracji cudzoziemców to informacja publiczna

Samorząd terytorialny Finanse samorządów Cyberbezpieczeństwo

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zobowiązał wójta Świdnicy do udostępnienia informacji o udziale gminy w programie budowy centrum integracji cudzoziemców. Sąd przypomniał, że dane dotyczące wykorzystania majątku publicznego i udziału w programach rządowych mają charakter informacji publicznej.

26.05.2025