Wyborcy przebywający za granicą lub na polskim statku morskim składają protesty odpowiednio właściwemu terytorialnie konsulowi lub kapitanowi statku. Wyborca obowiązany jest dołączyć do protestu zawiadomienie o ustanowieniu swojego pełnomocnika zamieszkałego w kraju lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w kraju, pod rygorem pozostawienia protestu bez biegu.
Każdy musi dochować ciszy wyborczej, z referendalną to nie takie proste>>
Protest przeciwko ważności referendum
Nie później niż w 60. dniu od ogłoszenia wyniku referendum, na posiedzeniu jawnym cała Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego rozstrzyga o jego ważności. Wcześniej musi rozpoznać wszystkie protesty, które ewentualnie będą wniesione przeciw ważności tego głosowania. Regulacje dotyczące kwestii protestów przeciw ważności referendum znajdują się w rozdziale 5 ustawy o referendum ogólnokrajowym - wyglądają one analogicznie do tych, dotyczących wyborów. Protest przeciwko ważności referendum można złożyć bezpośrednio w budynku SN lub nadać w placówce pocztowej Poczty Polskiej. Protest nadany u innego operatora musi wpłynąć do SN przed upływem terminu do jego wniesienia.
Omówienie orzeczenia w LEX: Protestów wyborczych faksem się nie wnosi >
Z kolei głosujący przebywający za granicą lub na polskim statku morskim mogą złożyć protest przeciwko ważności referendum odpowiednio właściwemu terytorialnie konsulowi lub kapitanowi statku. Tacy głosujący muszą dołączyć do protestu zawiadomienie o ustanowieniu swojego pełnomocnika zamieszkałego w kraju lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w kraju.
Omówienie orzeczenia w LEX: Podpis na proteście wyborczym jest wymagany >
Powody protestu wyborczego
Protest wyborczy można wnieść z powodu dopuszczenia się przestępstwa, mającego wpływ na przebieg głosowania, ustalenie wyników głosowania lub wyników wyborów lub naruszenia przepisów kodeksu wyborczego dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów i mającego wpływ na wynik wyborów (art. 82 par. 1 kodeksu wyborczego). Protest przeciwko ważności wyborów z powodu dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom lub naruszenia przez właściwy organ wyborczy przepisów kodeksu dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania.
Protest przeciwko ważności wyborów w okręgu wyborczym lub przeciwko wyborowi posła lub senatora może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania na obszarze danego okręgu wyborczego. Protest może wnieść także przewodniczący właściwej komisji wyborczej, a także pełnomocnik wyborczy.
Czytaj też w LEX:
Wygaśnięcie mandatu radnego wskutek wyboru na wójta, posła lub senatora >
Wygaśnięcie mandatu wójta wskutek wyboru na posła lub senatora >
Cena promocyjna: 62.1 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 51.74 zł
Zarzuty z dowodami
W proteście wyborczym należy sformułować konkretne zarzuty wskazujące, jakie przepisy kodeksu wyborczego i w jaki sposób zostały naruszone albo, jakie przestępstwo przeciwko wyborom zostało popełnione. Wnoszący protest powinien w nim również przedstawić lub wskazać konkretne dowody, na których opiera swoje zarzuty. Kodeks wyborczy ustala pisemną formę wniesienia protestu. Nie jest zatem możliwe wniesienie go w innej formie, czyli na przykład w postaci elektronicznej (art. 241 par. 1 kodeksu wyborczego). Protesty wniesione za pośrednictwem poczty elektronicznej nie będą rozpoznawane.
Czytaj też w LEX: Usuwanie plakatów i haseł wyborczych >
Rozpatrywanie protestów
Sąd Najwyższy rozpatruje protesty w składzie trzech sędziów, w postępowaniu nieprocesowym, i wydaje opinię w formie postanowienia w sprawie protestu.
Sąd Najwyższy na podstawie sprawozdania z wyborów przedstawionego przez PKW oraz opinii wydanych w wyniku rozpoznania protestów rozstrzyga o ważności wyborów przeciwko któremu wniesiono protest. Rozstrzygnięcie ma formę uchwały podjętej w składzie całej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, nie później niż w 90 dniu po dniu wyborów i odpowiedni 60 dni w przypadku referendum.
Jeżeli w toku rozpoznawania protestu pojawi się konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego, wydawane jest postanowienie o dopuszczeniu i przeprowadzeniu dowodu np. z zeznań świadków czy oględzin kart do głosowania. W praktyce, w takich sytuacjach przeprowadzenie dowodów zlecane jest przez SN innym sądom – sądom rejonowym lub sądom okręgowym – a w dotychczasowych odezwach o udzielenie pomocy prawnej wskazywano na konieczność przeprowadzenia tych dowodów na posiedzeniu jawnym. Protest może zostać nierozpoznany merytorycznie i pozostawiony bez dalszego biegu. Stanie się tak, gdy na przykład został wniesiony przez osobę do tego nieuprawnioną, z naruszeniem terminu, nie zawiera zarzutów, nie przedstawia lub nie wskazuje dowodów, na których opierają się zarzuty.
Więcej opracowań związanych z wyborami znajdziesz w LEX:
Archiwizacja dokumentów wyborczych >>>
Zmiany w obowiązkach samorządowych po nowelizacji Kodeksu wyborczego >
Gminne obowiązki profrekwencyjne w wyborach parlamentarnych w 2023 r. >
Zadania i obowiązki gmin w związku z utworzeniem Centralnego Rejestru Wyborców >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
