Zamiast ubezwłasnowolnienia - wspieranie podejmowania decyzji

Prawo cywilne

Będzie odrębna ustawa wprowadzająca przepisy likwidujące ubezwłasnowolnienie i zastąpienie go modelem wspieranego podejmowania decyzji. Chodzi m.in. o uregulowanie sytuacji osób obecnie ubezwłasnowolnionych. W ocenie Ministerstwa Sprawiedliwości to one mogą być w okresie przejściowym szczególnie narażone na działania osób postronnych, gdyż uzyskają pełną zdolność do czynności prawnych.

26.08.2024

Czy uczący się zleceniobiorcy do 26. roku życia zostaną objęci ubezpieczeniem wypadkowym?

Prawo cywilne Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne Szkolnictwo wyższe

Zleceniobiorcy nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat. A skoro tak, to nie podlegają też ubezpieczeniu wypadkowemu. Strona społeczna Rady Dialogu Społecznego postuluje jednak zniesienie wyłączenia z obowiązku opłacania składek za te osoby. Według MRPiPS propozycja jest możliwa do rozważenia.

24.08.2024

Stan świadomości wpływa na ważność umowy

Prawo cywilne

Udowodnienie, że strona zawarła umowę w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli, wymaga najczęściej przesądzenia tej kwestii przez specjalistów - biegłych sądowych. Niejednokrotnie spory w tym przedmiocie trafiają na wokandy sądowe i trwają latami. Sądy, jak wynika z orzecznictwa, stoją jednak na stanowisku, że jeśli strona nie miała świadomości tego, co podpisuje, to umowa jest nieważna.

24.08.2024

Absurdalny przepis o wynagrodzeniu blokuje sądy i opiekunów

Prawo cywilne

Jeśli opiekun osoby ubezwłasnowolnionej zachowuje się nieetycznie albo trwoni majątek podopiecznego, to nie czyni zadość zasadom współżycia społecznego i wynagrodzenie za złą opiekę powinno być mu przyznane od państwa. Wykładnia językowa art. 162 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego prowadzi zatem do absurdalnych wniosków i niczego nie wyjaśnia. Dlatego Sąd Okręgowy zwrócił się do Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym w celu rozstrzygnięcia problemu.

20.08.2024

Prof. Adamus: Czy byty cybernetyczne trzeba uregulować w kodeksie cywilnym?

Prawo cywilne Nowe technologie

DAO jest „dzieckiem” otwartego oprogramowania komputerowego. Zwykle łączona jest z siecią blockchain. Nie wymyślono jej przy zielonym stoliku, jak kiedyś w XIX wieku spółkę z o.o. Narodziny DAO, można powiedzieć, zaskoczyły prawników. Jest to byt cybernetyczny. Ławka tradycyjnych pojęć prawniczych jest więc wyraźnie za krótka dla opisywania nowych zjawisk w sferze nowych technologii. Czy DAO powinno trafić do kodeksu cywilnego - zastanawia się prof. Rafał Adamus.

20.08.2024

Odrębne procedury sądowe dla biznesu i konsumentów do likwidacji

Prawo cywilne

Sprawa jest już prawie przesądzona – wprowadzone w ostatnich latach w procedurze cywilnej odrębne postępowania gospodarcze i konsumenckie zostaną zniesione. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego nie ma co do tego wątpliwości, dyskusja dotyczy jedynie tego, czy niektórych z rozwiązań dyscyplinujących uczestników procesów nie przenieść do części ogólnej kodeksu.

20.08.2024

ZUS: Coraz mniej umów o dzieło

Prawo cywilne Prawo pracy

W pierwszym półroczu 2024 roku do ZUS zostało przekazanych 548,6 tys. formularzy RUD, na których zgłoszono 696,02 tys. umów o dzieło. Jest to najmniejsza liczba takich umów zgłoszonych do ZUS w porównaniu z analogicznym okresem w latach ubiegłych od początku funkcjonowania rejestru. Nie zmieniła się jednak charakterystyka podmiotów, które zgłaszają umowy o dzieło, ani ich wykonawców.

19.08.2024

Zasady organizacji polowań naruszają prawa właścicieli gruntów

Samorząd terytorialny Prawo cywilne

Właściciele nieruchomości, na których tworzone są obwody łowieckie i organizowane polowania, od lat skarżą się, że ich prawa nie są odpowiednio chronione. Wskazują, że grunty tracą na wartości, a ich udział w procedurze tworzenia obwodów jest tylko iluzoryczny, podobnie jak możliwość sprzeciwu wobec polowania zbiorowego. Chcieliby też lepszej dostępności do informacji o tym, kiedy organizowane będą polowania.

19.08.2024

Przedsiębiorcy nie wolno bezkarnie krytykować, on także korzysta z ochrony dóbr osobistych

Prawo cywilne

Standard ochrony dóbr osobistych przedsiębiorców powinien być wyższy niż podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej bądź zawodowej. Skutki naruszenia dóbr prawnych przedsiębiorców mogą być o wiele dotkliwsze niż w przypadku podmiotów niezajmujących się prowadzeniem własnego biznesu. Nieuzasadniona krytyka – zwłaszcza w internecie – może obecnie doprowadzić do niepowetowanych strat biznesowych.

10.08.2024

Śmierć jednego rodzica nie oznacza, że na drugim przestaje spoczywać obowiązek alimentacyjny

Prawo cywilne Domowe finanse

Powód na mocy wyroku miał przekazywać alimenty na rzecz małoletnich dzieci, płacąc je drugiemu z rodziców dzieci. Sytuacja rodzinna uległa zmianie, gdy zmarła matka, z którą dzieci mieszkały. Wówczas przeprowadziły się one do ojca - powoda. Czy to oznacza, że mógł on domagać się pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego - wyroku, na mocy którego zasądzono alimenty? Nie - ocenił Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi. 

10.08.2024

SN: Darowizna dla wnuczki po 10 latach nie jest wliczana do zachowku

Prawo cywilne

Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się darowizn dokonanych przed więcej niż 10 laty, licząc wstecz od otwarcia spadku na rzecz osób, które nie dochodzą do spadku - taką uchwałę podjęła Izba Cywilna Sądu Najwyższego. Odpowiedziała tym samym na pytanie sądu, który miał orzec, czy darowana wnuczce nieruchomość przez babcię wlicza się do zachowku dla pominiętych synów.

08.08.2024

Prof. Błaszczak: Zarzut potrącenia w procedurze potrzebny

Prawo cywilne Prawnicy

Jestem przeciwny usunięciu przepisu dotyczącego zarzutu potrącenia z kodeksu postępowania cywilnego. Uważam, że jest on potrzebny z punktu widzenia praktyki – stwierdza prof. dr hab. Łukasz Błaszczak z Zakładu Postępowania Cywilnego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. I dodaje, że zarzut potrącenia powinien pełnić rolę szczególnego środka dochodzenia roszczeń.

08.08.2024

Odrębne postępowanie konsumenckie do likwidacji czy do naprawy?

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości

Wprowadzone w ubiegłym roku do procedury cywilnej odrębne postępowanie konsumenckie miało przyspieszyć i usprawnić procesy, a konsumentom ułatwić dochodzenie roszczeń. Nowe przepisy wprowadziły szereg nowych rygorów i skomplikowały postępowania, ale zdaniem większości prawników zakładanych celów nie przyniosły. Mówi się więc o zniesieniu tej procedury.

08.08.2024

Pisemne zeznania świadków mają przeciwników i obrońców

Prawo cywilne Prawnicy

Wprowadzona kilka lat temu do procedury cywilnej możliwość składania przez świadków zeznań na piśmie najpierw odebrana została z pewną nieufnością, jednak gdy wybuchła epidemia koronawirusa, okazała się bardzo pomocna i upowszechniła się w sądach. Teraz stawiane są pytania o jej przydatność i zasadność, ale z ankiety przeprowadzonej wśród adwokatów wynika, że są zwolennicy i przeciwnicy pisemnych zeznań.

07.08.2024

SN: Koszty obsługi wyższe niż pożyczka

Prawo cywilne Domowe finanse

Ochrona konsumentów zawarta w art. 76 Konstytucji RP może być bezpośrednio stosowana, a wynikający z niej obowiązek zapewnienia właściwej ochrony spoczywa na każdym organie i instytucji publicznej, której właściwość obejmuje kwestie dotyczące konsumentów, w tym również na sądach. Dlatego Izba Kontroli Nadzwyczajnej uchyliła zaskarżony wyrok dotyczący umowy pożyczki z abuzywnymi klauzulami, zabezpieczonej wekslem.

06.08.2024

Odrębne postępowanie gospodarcze może zniknąć z procedury cywilnej

Prawo cywilne

Wprowadzone kilka lat temu tzw. wielką nowelizacją procedury cywilnej odrębne postępowanie gospodarcze miało przyspieszyć i usprawnić procesy, a przedsiębiorcom ułatwić dochodzenie roszczeń. Nowe przepisy wprowadziły szereg nowych rygorów i skomplikowały postępowania, ale zakładanych celów nie przyniosły. Dlatego teraz zapowiadana jest rezygnacja z tych rozwiązań.

05.08.2024

Topless nad Bałtykiem - zależy kto, gdzie i kiedy

Prawo cywilne Turystyka

Na polskich plażach topless jest rzadkie. W erze internetowych nagrywań wszystkich i wszystkiego miłośnicy nagości wybierają raczej plaże naturystów albo ustronne miejsca, gdzie nie są pod obserwacją osób postronnych. A polskie sądy do odsłoniętych biustów podchodzą dość liberalnie, zwłaszcza gdy kobiety prezentują topless w miejscach plażowania.

03.08.2024

SN uchyla wyrok wydany 23 lata temu w sprawie lichwiarskich odsetek

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości

Odsetki 328,5 proc. w skali roku rażąco naruszają zasady sprawiedliwości. Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych ‎uwzględniła skargę nadzwyczajną Prokuratora Generalnego od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach, który zapadł 23 lata temu. Mimo upływu tak długiego czasu, Sąd Najwyższy uznał, że wyrok nie może się ostać w systemie prawnym z powodu rażąco wygórowanych odsetek, powodujących nieuzasadniony zysk dla wierzycieli.

01.08.2024

Prof. Adamus: Kto ponosi odpowiedzialność cywilną za szkodę wyrządzoną spółce zależnej?

Prawo cywilne Spółki

Tworzenie struktur holdingowych przez spółki handlowe jest naturalnym procesem zachodzącym na rynku. Może to następować w różny sposób. Spółka matka może wyodrębnić część swojego majątku i wnieść go do nowo utworzonej przez siebie spółki zależnej. Jej powstanie może nastąpić również w wyniku zastosowania nowo wprowadzonej instytucji „podziału spółki przez wyodrębnienie”. Możliwe jest również nabycie akcji (udziałów) w obcej, istniejącej spółce i jej dokapitalizowanie - pisze prof. Rafał Adamus z Uniwersytetu Opolskiego.

31.07.2024

Przepisy o zarzucie potrącenia do wyrzucenia z procedury czy do naprawy?

Prawo cywilne

W związku z zapowiedziami poprawiania niektórych regulacji z tzw. wielkiej nowelizacji procedury cywilnej z 2019 r., proponowane jest nowe uregulowanie zarzutu potrącenia. Chodzi o to, by możliwe było załatwienie w jednym postępowaniu wzajemnych rozliczeń stron - ale bez możliwości wykorzystywania tej instytucji do komplikowania i wydłużania procesów.

30.07.2024