Newsletter
 
 
Prawo.pl
  1. Prawnicy i sądy
  2. opinie
Prof. Olaś: Dobre intencje ministra sprawiedliwości nie uświęcają środków

Prof. Olaś: Dobre intencje ministra sprawiedliwości nie uświęcają środków

Sędziowie

Nie można w demokratycznym państwie prawnym, praworządnym, a więc opartym na rządach prawa, przyjmować założenia, że słuszny cel uświęca pozaprawne środki. Organy władzy publicznej są zobowiązane do działania w granicach i na podstawie prawa - pisze prof. Andrzej Olaś z Zakładu Postępowania Cywilnego UJ, odnosząc się do zmiany Regulamin urzędowania sądów powszechnych, w którym wprowadzono możliwość wyznaczania dwóch sędziów do składu trójkowego, przez przewodniczącego wydziału.

09.10.2025
AI w tłumaczeniach sądowych – między technologicznym optymizmem a rzeczywistością praktyki

AI w tłumaczeniach sądowych – między technologicznym optymizmem a rzeczywistością praktyki

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości Prawo AI LegalTech Sędziowie

AI może wspierać pracę tłumaczy, ale nie może ich zastąpić. W wymiarze sprawiedliwości, gdzie błędy w tłumaczeniu mogą mieć wpływ na niesłuszne skazanie, utratę praw rodzicielskich, prawo do azylu lub istotne interesy majątkowe, nie ma miejsca na technologiczny optymizm pozbawiony empirycznego uzasadnienia - pisze Wojciech Wołoszyk, prawnik lingwista.

04.10.2025
Czy brak odebrania wezwania przez podejrzanego oznacza poszukiwanie?

Czy brak odebrania wezwania przez podejrzanego oznacza poszukiwanie?

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości Prawo europejskie

Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego pismo doręcza się adresatowi osobiście. W razie chwilowej nieobecności adresata w jego mieszkaniu pismo doręcza się dorosłemu domownikowi. W razie nieobecności domownika - administracji domu, dozorcy lub sołtysowi, jeżeli podejmą się oddać pismo adresatowi. Powstaje pytanie: jeżeli wskazane powyżej osoby podejmą się przekazać pismo adresatowi, w jaki sposób sprawdzić, czy rzeczywiście to wykonały? Czy ma to dla organów procesowych znaczenie? - pisze dr Paweł Gołębiewski, radca prawny.

04.10.2025
Prof. Markiewicz: Chcemy, by projekt ustawy o SN do końca roku trafił do ministra

Prof. Markiewicz: Chcemy, by projekt ustawy o SN do końca roku trafił do ministra

Wymiar sprawiedliwości

W tym momencie Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa i Prokuratury domyka prace nad dwoma obszernymi projektami. Jeden z nich to nowa ustawa o Sądzie Najwyższym – chcemy, by znalazła się na biurku ministra jeszcze w tym roku. Drugi projekt to Prawo o prokuraturze, nad którym kończy pracę zespół powołany w ramach komisji. Zapewne cała komisja pochyli się nad nim w listopadzie – mówi prof. Krystian Markiewicz, przewodniczący Komisji. Jak dodaje, trwają też prace nad projektem dotyczącym statusu sędziów.

03.10.2025
Adw. Rosati: Będziemy w Sejmie walczyć o zrównanie tajemnicy adwokackiej z obrończą

Adw. Rosati: Będziemy w Sejmie walczyć o zrównanie tajemnicy adwokackiej z obrończą

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Pojawienie się podczas pierwszego czytania projektu nowelizacji procedury karnej wniosku o dodanie do niego przepisów zrównujących tajemnicę adwokacką, od której są wyjątki, z bezwzględną tajemnicą obrończą, to konieczny kierunek z punktu widzenia interesu obywateli – mówi Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. I zapowiada zabiegi o dodanie podczas prac w sejmowych komisjach odpowiednich poprawek do projektu.

30.09.2025
Prof. Kocot: Kandydatów do SN powinny obowiązywać najwyższe standardy

Prof. Kocot: Kandydatów do SN powinny obowiązywać najwyższe standardy

Wymiar sprawiedliwości

Konieczne jest przywrócenie podwyższonych standardów zawodowych i etycznych stawianych kandydatom ubiegającym się o urząd sędziego Sądu Najwyższego. Wskazane byłoby ponowne dopuszczenie sędziów tego sądu do udziału w procesie ich oceny – mówi prof. Wojciech Kocot, który przed laty przeszedł tę trudną procedurę, ale prezydent odmówił mu powołania. Jego zdaniem od połowy 2018 roku stanowiska w SN przydzielano nie tylko niezgodnie z konstytucją, lecz także trafiały one do przypadkowych osób, niegodnych tego statusu.

26.09.2025
Prof. Kardas: Sędziemu SN sama wiedza teoretyczna nie wystarczy

Prof. Kardas: Sędziemu SN sama wiedza teoretyczna nie wystarczy

Wymiar sprawiedliwości

Biorąc pod uwagę doświadczenia ostatnich lat, uważam, że w nowej ustawie o SN powinny znaleźć się klarownie ujęte przesłanki dotyczące kandydatów na sędziego SN: wybitne osiągnięcia w zakresie prawoznawstwa lub praktyki jego stosowania, wymóg niezawisłości, bezstronności i niezależności oraz apolityczności traktowany ultra serio i wymóg doświadczenia praktycznego w przypadku akademików. Co więcej, powinny być badane dokładnie z taką samą wnikliwością i drobiazgowością - pisze prof. dr hab. Piotr Kardas, adwokat, Uniwersytet Jagielloński.

22.09.2025
Grzegorz Miśta: Readaptacja społeczna skazanych w Polsce nadal wyzwaniem

Grzegorz Miśta: Readaptacja społeczna skazanych w Polsce nadal wyzwaniem

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Skuteczna readaptacja ma znaczenie nie tylko dla osób, które były skazane, umożliwiając im powrót do społeczeństwa. Stanowi też gwarancję bezpieczeństwa dla wszystkich obywateli. Dobrze przeprowadzona zmniejsza ryzyko recydywy. W Polsce w tym obszarze jest jednak jeszcze dużo do zrobienia, począwszy od edukacji, poprzez przepisy karne, stworzenie odpowiednich warunków pracy np. kuratorów sądowych, po kwestie związane ze współpracą służb i organizacji pozarządowych — mówi Grzegorz Miśta, dyplomowany kurator specjalista.

20.09.2025
Sędzia Matras: Projekt nowej ustawy o SN jeszcze we wrześniu

Sędzia Matras: Projekt nowej ustawy o SN jeszcze we wrześniu

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Zespół Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury ds. ustawy o Sądzie Najwyższym praktycznie zakończył już prace nad projektem. Jeśli wszystko się ułoży, to będzie przedstawiony całej Komisji 23 września. Proponujemy m.in. wprowadzenie dodatkowego wymogu pięcioletniego stażu pracy w zawodzie prawniczym dla tzw. akademików kandydujących do SN i czteroletnią karencję dla prawników którzy sprawowali m.in. funkcje rządowe czy byli posłami. Obecnie łatwiej się dostać do SN, niż do sądu okręgowego - mówi dr Jarosław Matras, sędzia SN, przewodniczący zespołu.

15.09.2025
Prof. Łętowska: Asesor może orzekać w szerszym zakresie, ale uwaga na konstytucyjne ograniczenia

Prof. Łętowska: Asesor może orzekać w szerszym zakresie, ale uwaga na konstytucyjne ograniczenia

Wymiar sprawiedliwości

Asesorzy, którzy po dyskwalifikującym wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2007 r. zniknęli z sądów, wrócili tam po 2016 r. na zasadach już zgodnych z Konstytucją, ale do proponowanego obecnie poszerzania zakresu ich orzekania trzeba podchodzić z ostrożnością – twierdzi prof. Ewa Łętowska, współsprawozdawca w sprawie, która doprowadziła do zniesienia instytucji asesora sądowego. I martwi się, że przygotowywanej zmiany nie będzie mógł ocenić prawidłowo funkcjonujący sąd konstytucyjny.

12.09.2025
Prokurator Kosmaty: Rejestr agresywnych pacjentów zwiększy bezpieczeństwo ratowników medycznych

Prokurator Kosmaty: Rejestr agresywnych pacjentów zwiększy bezpieczeństwo ratowników medycznych

Wymiar sprawiedliwości Zawody medyczne RODO

Wytyczne prokuratora generalnego w sprawie prowadzenia postępowań o przestępstwa popełniane na szkodę m.in. lekarzy i ratowników medycznych ponownie wywołały dyskusje dotyczące rejestru agresywnych pacjentów. W mojej ocenie jednym z filarów bezpieczeństwa tych osób powinien być system analizy ryzyka ich pracy. To narzędzie pozwoliłoby na odpowiednie przygotowanie się na różnego rodzaju zagrożenia, nawet w zakresie kamizelek nożoodpornych czy wsparcia policji - pisze dr Piotr Kosmaty, prokurator Prokuratury Regionalnej w Krakowie, Fundacja SPRZYMIERZENI z GROM.

10.09.2025
Sędzia Laskowski: Wyroki wadliwie powołanych sędziów mogą być pomijane

Sędzia Laskowski: Wyroki wadliwie powołanych sędziów mogą być pomijane

Wymiar sprawiedliwości

Najnowszy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej powinien już zamknąć dyskusję, czy Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych jest sądem – twierdzi dr Michał Laskowski, sędzia Sądu Najwyższego, były prezes kierujący Izbą Karną. I wyraża nadzieję, że sądy będą zgodnie z tym orzeczeniem traktować jej wyroki jako niebyłe. Dodaje, że to wyrok dotyczący także wszystkich sędziów powołanych od 2018 r.

08.09.2025
Prof. Romańska: I prezes, a nie SN, krytykuje zmiany w przekazywaniu dzieci w ramach Konwencji haskiej

Prof. Romańska: I prezes, a nie SN, krytykuje zmiany w przekazywaniu dzieci w ramach Konwencji haskiej

Wymiar sprawiedliwości

Opinia przedstawiana jako stanowisko Sądu Najwyższego do projektu zmian w stosowaniu Konwencji haskiej o przekazywaniu dzieci za granicę, do miejsca, z którego je uprowadzono, została przygotowana bez udziału i bez uwzględnienia poglądów znacznej części sędziów SN – twierdzi prof. Marta Romańska, sędzia Sądu Najwyższego. I dodaje, że kierownictwo SN nie zbiera takich opinii, a publikowane stanowiska są raczej opiniami pierwszej prezes i nieujawnionych pracowników Biura Studiów i Analiz.

06.09.2025
Prof. Zajadło: Prezydent ma kompetencje, nie prerogatywy. Ograniczone kompetencje

Prof. Zajadło: Prezydent ma kompetencje, nie prerogatywy. Ograniczone kompetencje

Wymiar sprawiedliwości Administracja publiczna

Zgodnie z Konstytucją prezydent posiada pewne wyłączne kompetencje, ale nie można ich nazywać prerogatywami. Nie mają one nic wspólnego z królewskimi prerogatywami np. w Wielkiej Brytanii, gdzie zresztą dysponuje nimi rząd, ani z prerogatywami prezydenta z konstytucji kwietniowej, bo przecież mamy dziś w Polsce zupełnie inny ustrój – twierdzi prof. Jerzy Zajadło z Uniwersytetu Gdańskiego. I podkreśla, że używanie takiej narracji to często próba uzurpacji nienależnej władzy.

28.08.2025
Ustanowienie kuratora w postępowaniu cywilnym – podstawy i procedura

Ustanowienie kuratora w postępowaniu cywilnym – podstawy i procedura

Prawo cywilne

Kurator jest podmiotem uczestniczącym w postępowaniu cywilnym, którego główną rolą jest umożliwienie zainicjowania lub dalszego rozpoznawania sprawy cywilnej, pomimo wystąpienia po jednej ze stron przeszkód, które bez udziału kuratora uniemożliwiłyby procedowanie sprawy - piszą Konrad Staniszewski, radca prawny oraz Jakub Chmiel z kancelarii BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy.

25.08.2025
Dr Klonowski: Gospodarka pojechała do przodu, prawu karnemu uciekł peron

Dr Klonowski: Gospodarka pojechała do przodu, prawu karnemu uciekł peron

Prawo karne

Prawo karne zdaje się od 15 lat udawać, że wartość pieniądza stoi w miejscu. Definicje mienia znacznej wartości (powyżej 200 tys. zł) i mienia wielkiej wartości (powyżej 1 mln zł) pozostają zamrożone od 2010 roku. Tymczasem gospodarka i płace mkną do przodu, rodząc fundamentalne pytanie: czy milion złotych z 2010 r. to wciąż ten sam milion w 2025 r. – i czy prawo nadąża za tą zmianą? - pisze dr Marcin Klonowski, adwokat, młodszy partner w Kancelarii Chmielniak Adwokaci.

23.08.2025
Prof. Jasiński: Nielegalne dowody powinny być zabronione, gdy godzą w rzetelność postępowania

Prof. Jasiński: Nielegalne dowody powinny być zabronione, gdy godzą w rzetelność postępowania

Wymiar sprawiedliwości

Konieczne jest ograniczenie możliwości wykorzystywania w postępowaniu karnym dowodów uzyskanych z naruszeniem prawa, ponieważ obecnie obowiązujące zasady są z perspektywy standardów konstytucyjnych i prawnomiędzynarodowych nie do zaakceptowania – twierdzi prof. Wojciech Jasiński z Uniwersytetu Wrocławskiego. Zastrzega jednak, że zakaz powinien dotyczyć naruszeń godzących w prawidłowość przebiegu procesu, czyli ochronę praw jego uczestników i ogólną rzetelność postępowania.

22.08.2025
Prof. Zubik: Minister może przywracać praworządność bez ustaw wyjątkowo

Prof. Zubik: Minister może przywracać praworządność bez ustaw wyjątkowo

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

W demokratycznym państwie Konstytucja jest aktem normatywnym, a więc zarówno sądy, jak i organy administracji mogą i powinny ją stosować wprost wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, bez pośrednictwa ustaw – twierdzi prof. Marek Zubik, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego, sędzia w stanie spoczynku TK i były zastępca rzecznika praw obywatelskich. Zachęca jednak do rozwagi w tym zakresie, by chronić bezpieczeństwo prawne obywateli.

21.08.2025
Dr Klonowski: Areszt elektroniczny – lekarstwo gorsze od choroby?

Dr Klonowski: Areszt elektroniczny – lekarstwo gorsze od choroby?

Wymiar sprawiedliwości

Okres powyborczy jest czasem powrotu do dużych projektów zmian w procesie karnym. Jednym z ciekawszych jest ten dotyczący wprowadzenia aresztu elektronicznego. Czy nowy środek zapobiegawczy może wyleczyć polski proces karny z systemowego nadużywania aresztu? Jak zawsze przy zmianach prawnych, diabeł tkwi w szczegółach - pisze dr Marcin Klonowski, adwokat w Kancelarii Chmielniak Adwokaci.

21.08.2025
Mec. Kulpa: Mediacja w Polsce - mniej przepisów, więcej sądowej psychologii!

Mec. Kulpa: Mediacja w Polsce - mniej przepisów, więcej sądowej psychologii!

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Jak pisałem już na łamach Prawo.pl, w USA funkcja mediacji sytuuje się dokładnie w punkcie największej gotowości do dialogu. Wtedy, gdy każda ze stron wie już, ile kosztuje konflikt, jak silne są dowody i jakie jest ryzyko przegranej. To nie przypadek. Dopiero konfrontacja z realnym ryzykiem przegranej, z dodatkowymi kosztami prowadzenia sprawy i niepewnością rozstrzygnięcia pozwala na mediację „na serio” - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

19.08.2025