Ministerstwo Finansów przygotowało dwa rozporządzenia, które zostaną opublikowane w tym tygodniu - tak, aby weszły w życie 1 czerwca.  Jedno określa branże, które będą mogły stosować wirtualne kasy fiskalne. Drugie, techniczne - mówi, jak wirtualna kasa fiskalna będzie funkcjonować w polskim systemie, jak ma być zbudowana, jak ma się komunikować z Ministerstwem Finansów, przesyłać dokumenty fiskalne itp.

Od 1 czerwca br. wirtualne kasy fiskalne będzie mogła stosować branża transportowa oraz branże, które pierwotnie były objęte obowiązkiem posiadania kas on-line od 1 lipca br.: gastronomia, hotelarstwo, sprzedaż węgla, koksu i brykietu.

- Mówimy o możliwości stosowania kas w postaci oprogramowania, a nie o obowiązku, ponieważ w ramach Tarczy antykryzysowej, obowiązek posiadania kas on-line w tych branżach został przesunięty na 1 stycznia 2021 r. - powiedział pełnomocnik ministerstwa finansów ds. informatyzacji Przemysław Koch. Zaznaczył, że resort finansów otrzymywał też postulaty z branży przewozu osób, by umożliwić stosowanie kas wirtualnych.

Czytaj też: Nowe kasy fiskalne dla niektórych później  >

Przepisy są, teraz czas na producentów

Uruchomienie 1 czerwca 2020 r. infrastruktury do obsługi kas wirtualnych po stronie resortu finansów nie wystarczy, by kasy takie zagościły na polskim rynku. Muszą być wyprodukowane, a producenci powinni je przedstawić do certyfikacji wykonywanej przez Główny Urząd Miar. Dopiero po pozytywnym procesie certyfikacji kasy takie będzie można zafiskalizować i używać. Przemysław Koch poinformował, że MF czeka na zgłoszenia kas do certyfikacji od producentów.

- Liczę, że tego typu kasy szybko pojawią się jako alternatywa dla naszych mobilnych i cyfrowych przedsiębiorców. Na chwilę obecną pięć podmiotów zgłosiło się po certyfikat producenta, który jest niezbędny do wyprodukowania kasy wirtualnej - powiedział. Są to polskie podmioty, 4 firmy znane m.in. z rodzimego rynku kas sprzętowych, a także produkcji oprogramowania klasy ERP oraz jedna osoba prywatna. - Nie faworyzujemy nikogo. Do współpracy zaprosiliśmy wszystkich zainteresowanych, konsultacje prowadziliśmy z ponad 20 podmiotami, które zgłosiły się do dialogu. Przeprowadziliśmy dwa takie spotkania w resorcie finansów, planujemy kolejne - dodał Koch.

Zobacz procedurę w LEX: Czynności podlegające obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kas online >

 

Wirtualnie, ale bezpiecznie

Przedstawiciel MF zapewnił też, że nowe kasy nie niosą zagrożenia dla finansów publicznych. - Rozporządzenie techniczne, które uzyskało zgodę Komisji Europejskiej, zawiera szereg mechanizmów, które gwarantują odpowiedni poziom bezpieczeństwa - zapewnił. Wyjaśnił, że chodzi zarówno o bezpieczeństwo kas, ich użytkowników jak i budżetu. Wskazał m.in. na mechanizmy, które pozwalają Krajowej Administracji Skarbowej na reakcję, praktycznie w czasie rzeczywistym, na ewentualne nieprawidłowości.

Przy rejestracji sprzedaży na kasie wirtualnej generowany będzie paragon opatrzony unikalnym identyfikatorem wyliczanym w oparciu o zaawansowane metody kryptograficzne. - Zastosowaliśmy nowatorskie rozwiązanie na polskim rynku, tzw. document-chain, które wywodzi się z koncepcji block-chain. Daje ono pewność, że nikt nie manipulował przy paragonach, nie usunął ich z kasy, bądź nie dorzucił do nich tzw. pustych paragonów. Każdy kolejny paragon i jego identyfikator będzie zależał od wszystkich wcześniej wystawionych, ich wartości, itp. Jakakolwiek manipulacja przy paragonach spowoduje przerwanie łańcucha dokumentów, co zostanie natychmiast wykryte po stronie fiskusa w oparciu o algorytmy sztucznej inteligencji - zapewnił Koch.

Zobacz procedurę w LEX: Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących ze względu na wysokość obrotu w 2020 r. >

Kasa wirtualna będzie przekazywać wszystkie wygenerowane dokumenty fiskalne w interwałach co jedną minutę. To - zdaniem Kocha – także ogranicza możliwość dokonania niezauważonej manipulacji. W sytuacji awarii, czy braku dostępu do internetu będzie można prowadzić sprzedaż w trybie off-line, ale nie dłużej niż 15 minut. Po tym czasie kasa straci możliwość rejestrowania sprzedaży, aż do czasu ponownego zalogowania do sieci.

- Jeżeli wykryjemy nieprawidłowości, możemy centralnie sterować każdą kasą wirtualną, możemy też skrócić interwały czasowe raportowania, albo czas, w którym kasa może pracować w trybie off-line. Możemy wysłać komendę do kasy z żądaniem ponownego przekazania dowolnych dokumentów z kasy w celu kontroli, czy weryfikacji - powiedział Koch.

W ramach certyfikacji GUM będzie potwierdzał, że kasa działa zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu, w szczególności, czy jest odpowiednio zabezpieczona przed możliwością przypadkowego skasowania lub manipulacji danych z kasy. Oprogramowanie, które nie będzie spełniać określonych wymogów nie uzyska certyfikatu i nie będzie mogło być używane.

- Przewidzieliśmy mechanizmy zabezpieczające przed sklonowaniem kasy. Kasa będzie fiskalizowana na określonym sprzęcie; telefonie, tablecie, czy komputerze, będzie przekazywać do MF odcisk palca tego sprzętu. W trakcie życia urządzenia będziemy sprawdzać, czy ów odcisk nie zmienia się, ktoś nim nie manipuluje, bądź nie zmienia urządzenia, na którym program jest zainstalowany - dodał Koch i zapewnił, że nie ma też możliwości, aby kasa migrowała między urządzeniami. Na przykład w razie zniszczenia urządzenia, kasa musi być dezaktywowana, trzeba będzie zarejestrować nową kasę i ponownie przejść proces jej fiskalizacji.

Kolejnym rozwiązaniem zwiększającym bezpieczeństwo kas wirtualnych są tzw. tokeny. Kasa, która przejdzie proces fiskalizacji, będzie raz na trzy dni pobierać z MF tokeny w postaci ciągu znaków wyliczonych w oparciu o funkcje kryptograficzne. Będą one dawać kasie możliwość prowadzenia sprzedaży. Każdego dnia kasa będzie musiała użyć innego tokena otrzymanego z MF. - Jeżeli nasz system analityczny wykryje nieprawidłowości, możliwość pobrania kolejnych tokenów może zostać zablokowana, a Krajowa Administracja Skarbowa może wszcząć kontrolę u danego przedsiębiorcy lub w miejscu, gdzie taka kasa działa - poinformował Przemysła Koch.

W drugiej połowie roku resort finansów chce udostępnić aplikację mobilną pozwalającą na weryfikację paragonów wystawianych przez kasy wirtualne. Każdy paragon, który będzie wystawiany przez kasę wirtualną będzie opatrywany kodem QR. Aplikacja MF pozwoli na weryfikację każdego paragonu bez względu, czy będzie wystawiony elektronicznie, czy papierowo. Klient będzie mógł zeskanować kod QR i sprawdzić, czy paragon został przesłany fiskusowi.