Różnego rodzaju zajęcia edukacyjno-kulturalne dla dzieci i młodzieży są prowadzone przez spółki. Pojawia się w takim przypadku pytanie, czy takie zajęcia mogą korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT.

Przyjrzyjmy się temu ma przykładzie spółki jawnej, która prowadzi pracownię plastyczną. Świadczy usługi z zakresu szeroko rozumianej kultury. Między innymi prowadzi zajęcia z rysunku i malarstwa, organizuje  wystawy i plenery malarskie. Wszystkie zajęcia prowadzą profesjonalni artyści malarze, graficy, rzeźbiarze którzy swoją wiedzę oraz umiejętności przekazują młodemu pokoleniu artystów oraz dorosłym pasjonatom sztuki. Zajęcia prowadzą wspólnicy (malarze) oraz artyści (grafik, rzeźbiarz, ilustrator) zatrudnieni na podstawie umowy zlecenia. Każdy z nauczycieli, w tym wspólnicy, prowadzi zajęcia w sposób indywidualny na podstawie własnych doświadczeń ze sztuką. Podczas prowadzonych zajęć artyści malują, rysują wspólnie z uczestnikami warsztatów, tworząc wspólne prace. Wszyscy artyści prowadzący warsztaty tworzą również własne prace (graficzne, rysunkowe i malarskie) na podstawie których omawiają ćwiczenia z kursantami. Pracownia pobiera opłaty od uczestników warsztatów. Opłaty te są przeznaczane w dużej mierze na koszty związane z utrzymaniem pracowni oraz na wynagrodzenie dla pracujących artystów jako opłata za ich wkład artystyczny. Wspólnicy, założyciele pracowni, są również czynnie działającymi artystami twórcami w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Podczas organizowanych zajęć sami tworzą obrazy, rysunki, grafiki w celu zaprezentowania różnorodności technik artystycznych.

Warunki zwolnienia z VAT usług kultury

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:

  • a) podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną,
  • b) indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

 

W myśl art. 43 ust. 19 ustawy o VAT, zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT, nie ma zastosowania do:

  • 1) usług związanych z filmami i nagraniami na wszelkich nośnikach;
  • 2) wstępu: a) na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego, b) do wesołych miasteczek, parków rozrywki, cyrków, dyskotek, sal balowych, c) do parków rekreacyjnych, na plaże i do innych miejsc o charakterze kulturalnym;
  • 3) wstępu oraz wypożyczania wydawnictw w zakresie usług świadczonych przez biblioteki, archiwa, muzea i innych usług związanych z kulturą;
  • 4) usług związanych z produkcją filmów i nagrań na wszelkich nośnikach;
  • 5) działalności agencji informacyjnych;
  • 6) usług wydawniczych;
  • 7) usług radia i telewizji, z zastrzeżeniem art. 43 ust. 1 pkt 34 ustawy o VAT;
  • 8) usług ochrony praw.

 

Warunkiem zwolnienia z VAT usług w zakresie usług kulturalnych w zakresie kultury jest spełnienie przesłanki o charakterze podmiotowym odnoszącej się do usługodawcy, jak również przedmiotowym, dotyczącym rodzaju świadczonych usług. Niespełnienie chociażby jednej z tych przesłanek powoduje, że zwolnienie nie będzie miało zastosowania. W skład grupy podmiotów uprawnionych do zwolnienia weszli indywidualni twórcy i artyści wykonawcy, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzani w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

 

VAT. Komentarz 2025 [PRZEDSPRZEDAŻ]
-25%
VAT. Komentarz 2025 [PRZEDSPRZEDAŻ]

Adam Bartosiewicz, Ryszard Kubacki

Sprawdź  

Cena promocyjna: 261.74 zł

|

Cena regularna: 349 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 261.74 zł


Kto jest twórcą

Ustawodawca w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT wymienia usługi indywidualnych twórców i artystów wykonawców, odsyłając w celu zdefiniowania tych pojęć do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór) (art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). W myśl art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

  • 1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
  • 2) plastyczne;
  • 3) fotograficzne;
  • 4) lutnicze;
  • 5) wzornictwa przemysłowego;
  • 6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
  • 7) muzyczne i słowno-muzyczne;
  • 8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
  • 9) audiowizualne (w tym filmowe).

Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu (art. 8 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

Każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (art. 85 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Artystycznymi wykonaniami są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania (art. 85 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

Zwolnienie dla indywidualnego artysty

Z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych można zatem wywieść, że twórcą w rozumieniu ustawy jest każda osoba prowadząca faktycznie działalność twórczą, czyli działalność, której efektem jest powstanie utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 tej ustawy. Użyte w tym przepisie określenie „przejaw działalności twórczej”, należy rozumieć jako uzewnętrzniony rezultat działalności człowieka o charakterze kreacyjnym. Tak sformułowane warunki zwolnienia z VAT, gdzie szczególnie akcentowana jest „indywidualność twórców i artystów wykonawców”, w zestawieniu przepisami ustawy o prawie autorskim pozwala stwierdzić, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem z VAT wyłącznie takich usług kulturalnych, które świadczone są przez twórców, artystów wykonawców, z uwzględnieniem ich szczególnych relacji z dziełem, utworem. Przymiotu twórcy czy artysty wykonawcy z pewnością nie można przypisać np. spółkom.

Podkreślić należy, że aby skorzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT wymagane jest posiadanie statusu indywidualnego twórcy lub artysty wykonawcy, natomiast podmioty takie jak spółki w zakresie prowadzonej działalności kulturalnej nie mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT, gdyż jako podmiot gospodarczy nie posiada statusu indywidualnego twórcy lub artysty wykonawcy. Status taki może być przyznany wyłącznie personalnie konkretnej osobie, a nie spółce, która ze swojej istoty jest podmiotem zbiorowym. A zatem tylko i wyłącznie usługi świadczone przez osoby fizyczne posiadające statusu indywidualnego twórcy lub artysty wykonawcy objęte będą zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 sierpnia 2024 r. (nr 0111-KDIB3-2.4012.335.2024.2.ASZ).

Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.