Trybunał Konstytucyjny: Różne stawki za garaże podziemne są niezgodne z konstytucją

Trybunał Konstytucyjny zakwestionował w środę przepisy podatku od nieruchomości, na podstawie których można pobierać wyższą stawkę za miejsce garażowe w budynkach wielorodzinnych posiadające księgę wieczystą, niż garażu bez odrębnej własności. Według Trybunału prowadzi to do nierównego traktowania podatników. Zakwestionowane przepisy tracą moc obowiązującą z upływem 31 grudnia 2024 r.

Zgodnie z orzeczeniem TK (SK 23/19), przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych są niezgodne z konstytucją w zakresie, w jakim umożliwiają - na potrzeby podatku od nieruchomości - uznanie wyodrębnionego garażu znajdującego się w budynku mieszkalnym za część budynku o odmiennym niż mieszkalny charakterze.

Trybunał zakwestionował też przepisy, w zakresie, w jakim uzależniają zastosowanie stawek podatku od  wyodrębnienia lub niewyodrębnienia garażu jako przedmiotu odrębnej własności, przez co do znajdującego się w budynku mieszkalnym garażu wielostanowiskowego stanowiącego przedmiot odrębnej własności zastosowanie ma stawka określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a nie stawka określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a tej ustawy. 

Jak uzasadnia TK, najniższa stawka podatku przysługuje od nieruchomości przeznaczonych do celów mieszkalnych. Obejmuje także miejsca garażowe, które przynależą do lokalu mieszkalnego. Pozostałe garaże objęte są wyższą stawką.

-Z punktu widzenia przepisów prawa podatkowego nie istnieją podstawy prawne, aby garaże w budynkach wielomieszkaniowych były traktowane jako kategoria niejednolita. Oznacza to, że podatnicy podatku od nieruchomości, będący właścicielami takich miejsc, powinni być w świetle prawa traktowani tak samo - uzasadniał sędzia Jakub Stelina.

Czytaj również: Definicja budowli jest niezgodna z Konstytucją - orzekł TK >>

Przypomnijmy, że art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych określa maksymalną stawkę podatku od budynków lub ich części mieszkalnych, zaś art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e - maksymalną stawkę od pozostałych budynków lub ich części, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego. Obecnie stawki te wynoszą odpowiednio 1 zł za 1 m2 powierzchni użytkowej od nieruchomości mieszkalnych i 9,71 zł za 1 m2 powierzchni użytkowej od nieruchomości pozostałych. 

Zgodnie z wyrokiem TK, zakwestionowane przepisy tracą moc obowiązującą z upływem 31 grudnia 2024 r. Odroczenie utraty mocy obowiązującej nie stoi na przeszkodzie wzruszeniu orzeczeń zapadłych w sprawie skarżących, w związku z którymi została złożona skarga konstytucyjna.

Skargę w tej sprawie złożyli małżonkowie, którzy kupili mieszkanie w budynku wielorodzinnym wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej oraz udział w garażu wielostanowiskowym. Garaż wielostanowiskowy wyodrębniony został jako samodzielny lokal niemieszkalny, dla którego założono oddzielną księgę wieczystą.

Miasto opodatkowało ten garaż według stawki dla budynków lub ich części pozostałych. Małżonkowie odwołali się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Argumentowali, że prowadzi to do nierównego traktowania i nałożenia na właścicieli garaży z odrębną własnością dziesięciokrotnie wyższej stawki, niż płacą właściciele garaży niestanowiących odrębnej własności.

SKO zgodziło się z decyzją organów podatkowych. Następnie skargę oddaliły sądy administracyjne, które orzekły, iż garaż może stanowić odrębny lokal i może zostać opodatkowany stawką dla budynków pozostałych. Sądy powoływały się na uchwałę siedmioosobowego składu NSA z 27 lutego 2012 r.  (sygn. II FPS 4/11), iż garaż stanowiący przedmiot odrębnej własności, usytuowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości według wyższej stawki.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2023 r. (sygn. 23/19).