Różne są formy wykonywania zawodu radcy prawnego. Pewne podatkowe wątpliwości miał prawnik, który wykonuje zawód na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w ramach umowy cywilnoprawnej (zlecenie) zawartej z innym radcą prawnym, prowadzącym działalność gospodarczą w formie kancelarii radcowskiej. Ponadto radca wykonuje również pracę na podstawie stosunku pracy oraz jest członkiem rady nadzorczej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Z uwagi na nieprowadzenie działalności gospodarczej, nie prowadzi on podatkowej księgi przychodów i rozchodów ani rejestru sprzedaży VAT. Zeznanie roczne składa na formularzu PIT-37 na podstawie informacji podatkowych uzyskanych od pracodawcy i zleceniodawcy.
Wynagrodzenie za pomoc z urzędu – skutki podatkowe
Ponieważ radcowie prawni, bez względu na formę wykonywania zawodu, są zobowiązani do prowadzenia spraw z urzędu, po wyznaczeniu ich przez organ samorządu zawodowego, zdarza mu się prowadzić takie sprawy, choć w jego przypadku mają one charakter incydentalny, kilka w roku. Wysokość hipotetycznego wynagrodzenia przyznawanego radcy prawnemu za prowadzenie spraw z urzędu zależy od ich rodzaju lub wartości i może wynosić od 60 zł netto do 10.800 zł netto, co wynika wprost z rozporządzenia ministra sprawiedliwości.
Radca prawny, powziął wątpliwość, czy w opisanej sytuacji jest on zobowiązany prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów czy też obowiązku takiego nie ma? Zapytał też fiskusa w jaki sposób powinien dokonać rozliczenia dochodu uzyskanego w ramach wynagrodzenia za prowadzoną sprawę z urzędu dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, czy powinien złożyć formularz PIT-36 czy PIT-37? Czy kwota przyznana przez sąd na podstawie par. 2 pkt 2 rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu zawsze będzie stanowić przychód podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych?
Jego zdaniem, z uwagi na nieprowadzenie działalności gospodarczej nie ma on obowiązku prowadzić podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Powinien rozliczyć podatek dochodowy na zeznaniu rocznym PIT-37.
Jeśli natomiast chodzi o kwotę zwrotu wydatków radcy prawnego, o której mowa w par. 2 pkt 2 rozporządzenia ministra sprawiedliwości, to z uwagi na okoliczność, że jej przyznanie przez sąd jest uwarunkowane udokumentowaniem, że takie koszty zostały przez radcę prawnego poniesione, zdaniem radcy nie stanowi ona przychodu w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli podatnik nie prowadzi księgi przychodów i rozchodów lub dokumentacji księgowej, albo prowadząc książkę przychodów i rozchodów postanowił nie ujmować uprzednio tej kwoty po stronie kosztów uzyskania przychodu.
Zobacz również: Sąd przypomina MF, że objaśnienia nie mogą nakładać obowiązków na podatników >>
Interpretacja ogólna o kosztach pomocy z urzędu
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko radcy prawnego za prawidłowe. Przypomniał, że kwestia kwalifikacji do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu jest przedmiotem wydanej przez Ministra Finansów Interpretacji Ogólnej nr DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13 z 21 listopada 2013 r. W myśl postanowień tej interpretacji kwalifikacja do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu jest zależna od formy prawnej wykonywania przez niego zawodu adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego czy rzecznika patentowego.
Jeżeli adwokat, radca prawny, doradca podatkowy czy rzecznik patentowy działalność zawodową wykonuje w formie organizacyjnej, w ramach której osiąga dochody kwalifikowane do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wówczas wynagrodzenie z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu należy zaliczyć do przychodów z tego źródła. Jeżeli natomiast radca prawny, doradca podatkowy czy rzecznik patentowy wykonuje swoją działalność zawodową w innej formie, np. w ramach stosunku pracy, wówczas ich wynagrodzenie z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 6 ustawy. W tym przypadku na sądzie spoczywają obowiązki płatnika, określone w art. 41 ust. 1 oraz w art. 42 ust. 1 i 2 ustawy.
Cena promocyjna: 103.2 zł
|Cena regularna: 129 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Dyrektor KIS stwierdził, że w opisywanym przypadku, radca prawny nie ma obowiązku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, nie ma obowiązku samodzielnego odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy, w związku z czym składa zeznanie roczne na przeznaczonym do tego celu formularzu (obecnie jest to druk PIT-37), nie uzyskuje przychodu podatkowego w przypadku zwrotu niezbędnych i udokumentowanych wydatków na podstawie par. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.
Interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 października 2020 r., nr 0115-KDIT1.4011.583.2020.4.KK
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
