Opublikowany w ubiegłym tygodniu projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich przewiduje istotne zmiany w zakresie majątku osób żyjących w takich związkach. Wpłynie to również na rozliczenia podatkowe.
Rozdzielność majątkowa, ale możliwa też wspólność partnerska
Zasadą będzie - inaczej niż w małżeństwie – że z chwilą zarejestrowania związku partnerskiego osoby w związku partnerskim będzie łączyć ustrój rozdzielności majątkowej. Każda z tych osób będzie zachowywać zarówno majątek nabyty przed zawarciem związku partnerskiego, jak i majątek nabyty później. Każda z nich będzie zarządzać samodzielnie swoim majątkiem.
Co istotne, będzie to można zmienić umową zawartą w formie aktu notarialnego (umowa majątkowa partnerska). Ustanowi ona wspólność majątkową (wspólność partnerską) obejmującą przedmioty majątkowe określone w tej umowie (wspólny majątek partnerski). Umowa taka będzie mogła poprzedzać zarejestrowanie związku partnerskiego. Osoba w związku partnerskim będzie mogła powoływać się względem innych osób na umowę majątkową partnerską, gdy jej zawarcie będzie tym osobom wiadome.
Osoby w zarejestrowanym związku partnerskim będą mogły również ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego). Strony będą zobowiązywać się w niej do zapewnienia osobie w związku partnerskim, której dorobek będzie mniejszy niż dorobek drugiej osoby w związku partnerskim, możliwości żądania po ustaniu związku partnerskiego wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa.
Preferencje podatkowe jak dla małżonków
Projekt przewiduje też zmiany w szeregu ustaw podatkowych.
- Proponowane w projekcie zmiany podatkowe to oczekiwane i potrzebne rozwiązania, które znacznie ułatwią życie osób w nieformalnych związkach. Ich prawa zostaną zrównane z prawami małżonków, co pomoże uniknąć wysokich podatków np. przy dziedziczeniu majątku po zmarłym partnerze czy przy przekazywaniu darowizn w ramach nieformalnych związków. Co istotne, zwolnione z podatku będą też darowizny na rzecz dzieci partnera. Partnerzy będą też mogli złożyć wspólne zeznanie podatkowe oraz skorzystać z ulgi na dzieci na takich samych zasadach, jak małżonkowie. Należy więc mieć nadzieję, że zmiany zostaną uchwalone – ocenia Anna Misiak, doradca podatkowy, partner w MDDP.
Projekt zakłada, że osoby w związku partnerskim będą zwolnione z podatku od spadków i darowizn na takich samych zasadach jak małżonkowie. Zgodnie z projektem, do I grupy podatkowej zaliczać będzie się: małżonka, drugą osobę w związku partnerskim, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę, teściów, drugą osobę w związku partnerskim rodzica, dziecko drugiej z osób w związku partnerskim.
Z kolei na podstawie art. 4a zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, drugą osobę w związku partnerskim, zstępnych, wstępnych, pasierba, dziecko drugiej z osób w związku partnerskim, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Warunkiem zwolnienia będzie poinformowanie o tym urzędu skarbowego w ciągu sześciu miesięcy.
Dzięki temu nie zapłacą podatku od nabycia własności rzeczy i praw z tytułu dziedziczenia, darowizny, zachowku, nieodpłatnego zniesienia współwłasności, nieodpłatnej renty, użytkowania czy służebności.
Zobacz w LEX: Darowizna środków pieniężnych a zwolnienie w podatku od spadków i darowizn > >
Cena promocyjna: 125.1 zł
|Cena regularna: 139 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 55.6 zł
Partnerzy nie będą już traktowani jak osoby obce
Katarzyna Siwiec, radca prawny i doradca podatkowy, wyjaśnia, że obecnie osoby w związkach nieformalnych zaliczane są w podatku od spadków i darowizn do III grupy podatkowej, co wiąże się po pierwsze z niską kwotą wolną bo wynoszącą jedynie 5.733 zł oraz wysokimi stawkami podatku – odpowiednio 12, 16 i 20 proc., w zależności od wartości dziedziczonego majątku. W projekcie przewiduje się, że osoby będące w związkach partnerskich, jak również ich dzieci, będą przynależeć do I grupy podatkowej, a co się z tym wiąże, nawet gdy będą musiały zapłacić podatek od spadków i darowizn, będzie on liczony według niższej stawki (3,5 i 7 proc.), zaś kwota wolna wynosić będzie dla nich 36 120 zł. Zatem nawet w wypadku niespełnienia przesłanek zwolnienia sytuacja wieloletniego partnera będzie nieporównywalnie lepsza od tej, jaką ma on w obecnym stanie prawnym.
- Zaliczenie osób w zarejestrowanych związkach partnerskich do I grupy podatkowej, pośrednio pociągnie za sobą też wiele innych pozytywnych dla tych osób zmian na gruncie podatku od spadków i darowizn. Mianowicie, jeżeli nie skorzystają z ulgi przewidzianej w art. 4a ustawy, a w skład spadku będzie wchodził np. lokal mieszkalny, będą mogły skorzystać z ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Co więcej, po zmianach zwolnieniem ma zastać objęte nabycie w drodze dziedziczenia praw do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej przez takie osoby – mówi Katarzyna Siwiec.
- Druga zmiana zawarta w projekcie to poszerzenie zwolnienia w zakresie nabycia w drodze darowizny praw do rachunku oszczędnościowo-kredytowego, które obecnie przewidziano tylko dla osoby pozostającej faktycznie we wspólnym pożyciu małżeńskim z posiadaczem rachunku oszczędnościowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej – również o osobę w związku partnerskim. Powyższe zmiany należy ocenić pozytywnie, eliminują one bowiem istniejące różnice pomiędzy sytuacją współmałżonka a sytuacją osoby, która ze względów ekonomicznych, ideologicznych, a czasem – jak w przypadku osób tej samej płaci – z powodu przeszkód prawnych, nie chce bądź nie może zawrzeć związku małżeńskiego – dodaje mec. Siwiec.
Sprawdź również w LEX: Udokumentowanie dokonania darowizny jako warunek zwolnienia od podatku od spadków i darowizn > >
Zmiany dla przedsiębiorców
Co istotne, w przypadku przedsiębiorców do kosztów uzyskania przychodów nie będzie można zaliczyć wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka oraz partnera i małoletnich dzieci. Kosztem uzyskania przychodów będzie natomiast wynagrodzenie tych osób.
- Części przedsiębiorców może odebrać brak możliwości odliczenia kosztów pracy własnej partnera jako niekorzystne rozwiązanie. Należy jednak pamiętać, że partnerzy prowadzący wspólnie biznes zyskują w dłuższej perspektywie ochronę wypracowanego wspólnie majątku i korzystniejsze opodatkowanie spadków i darowizn – mówi Anna Misiak.
Projekt zrównuje też odpowiedzialność partnerów i małżonków za zaległości podatkowe drugiej strony. Zgodnie z projektem, osoba, której związek partnerski z podatnikiem został rozwiązany, odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłą drugą osobą w związku partnerskim za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego jej udziału w majątku wspólnym.
Przypomnijmy, że zgodnie z projektem, rejestrowany związek partnerski będą mogły zawrzeć dwie osoby, które ukończą 18 rok życia, bez względu na płeć. Rejestrowany związek partnerski będzie miał wpływ na stan cywilny osoby, w związku z tym zapewnienie o braku przeszkód do jego zawarcia będzie składane przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, a kierownik urzędu stanu cywilnego oceni zdolność do jego zawarcia i dokona wpisu do rejestru związków partnerskich. Tylko kierownik urzędu stanu cywilnego, posiadający dostęp do rejestru stanu cywilnego, będzie mógł to zrobić.
Czytaj również: Związek partnerski dostępny dla wszystkich par, choć bez niektórych uprawnień
Czytaj także w LEX: Opodatkowanie przychodów otrzymanych z tytułu zachowku > >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
