Od kontrahenta z UE kupujemy produkt, który jest przedmiotem dalszej odsprzedaży. Dodatkowo kontrahent dostarcza nam 10% tego samego towaru gratis, który też sprzedajemy. Jest on wykazany w oddzielnej pozycji na fakturze. Czy gratisowy towar należy wycenić według cen rynkowych i potraktować jako darowiznę?


W przypadku opisanym w treści pytania podatnik, wraz z otrzymaniem dodatkowego produktu, nie uzyskuje przychodu podatkowego z tytułu uzyskania nieodpłatnego świadczenia.


Stosownie do treści przepisu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., przychodem osoby prawnej jest m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.
Jak zostało wskazane w treści pytania, w analizowanym przypadku spółka, nabywając określony towar, dodatkowo otrzymuje 10% nabytych towarów gratis. W związku z tym czytelnik zastanawia się, czy na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. spółka nie uzyskuje przychodu podatkowego.
Moim zdaniem nie. Z treści pytania można bowiem wywnioskować, że w badanym przypadku nabywca faktycznie nie otrzymuje darmowego świadczenia a tzw. rabat towarowy (de facto kupuje większą ilość towarów za taką samą cenę).
Rabat towarowy występuje zawsze wówczas, gdy sprzedawca zmniejsza cenę nabytych towarów, przekazując nabywcy (do zakupionych towarów) nieodpłatnie taki sam towar jak ten, który został zakupiony (gratis).
Oznacza to, że za kwotę przeznaczoną na zakup świadczenia nabywca uzyskuje większą ilość nabywanych towarów. Jednym słowem dochodzi do zmniejszenia ceny jednostkowej nabywanych towarów.
Jeżeli więc przyjmiemy, że wraz z uzyskaniem rabatu towarowego dochodzi do zmniejszenia ceny powodowanego względami "marketingowymi" (handlowymi), to tym samym podmiot, który otrzymał rabat towarowy nie uzyskuje przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia. Podobnie jak w przypadku innych ekonomicznie uzasadnionych i racjonalnie przyznawanych rabatów nie powstaje też u niego przychód z tytułu uzyskania świadczenia częściowo odpłatnego.

Wnioskując na podstawie informacji zamieszczonych w treści pytania oraz kierując się własnym doświadczeniem stwierdzam, że zapewne tak właśnie jest w analizowanym przypadku.

W praktyce można spotkać się niekiedy z twierdzeniami (moim zdaniem nieuprawnionymi), że w takiej sytuacji podmiot, który otrzymał rabat towarowy uzyskał wraz z nim przychód z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia.