Bez wątpienia innowacje stanowią jedno z głównych źródeł postępu. Przedsiębiorstwa innowacyjne bardziej niż pozostałe potrafią reagować na dynamiczne zmiany otoczenia, a dzięki innowacyjnym działaniom znajdują uznanie u odbiorców ze względu na wysoki poziom nowoczesności i konkurencyjności. Zdolność szybszego uczenia się obecnie stanowi jeden z głównych elementów budowania przewagi nad konkurencją.
Opublikowany projekt ustawy wprowadzający m.in. tzw. ulgi na innowację przewiduje zarówno zmiany w zakresie stosowania już istniejących w Polsce rozwiązań proinnowacyjnych tj. w uldze B+R oraz w uldze IP Box, ale również wprowadza zupełnie nowe rozwiązania tj. ulgę na robotyzację, ulgę na prototyp oraz ulgę na innowacyjnych pracowników.
Jak wynika z wyliczeń ekspertów, Polski Ład może sprawić, że polscy przedsiębiorcy mogą stracić nawet ponad 5 mld zł. Miejmy nadzieje, że ustawodawca wycofa się z części kontrowersyjnych pomysłów, a ulgi na innowacje będą stanowić formę wsparcia i minimalizacji strat.
Ulga na badania i rozwój
W ramach planowanej nowelizacji przepisów wysokość odpisów z tytułu kosztów osobowych (czyli w praktyce jednego z głównych składników kosztowych ulgi B+R) ma wzrosnąć do 200 proc. (obecnie 100 proc.) a centra badawczo-rozwojowe będą uprawnione do odliczenia 200 proc. (obecnie 150 proc.) kosztów kwalifikowanych wszystkich kategorii kosztów kwalifikowanych wskazanych w uldze B+R.
Projektowana zmiana stanowi dobrą wiadomość dla przedsiębiorców korzystających z tego rozwiązania. Obecnie szacuje się, że jedynie 25 proc. podmiotów prowadzących prace badawczo-rozwojowe korzysta z ulgi B+R. Nie jest to w mojej ocenie efekt tego, że ulga ta już obecnie jest nieprzystępna, lecz raczej małej świadomości przedsiębiorców o korzyściach płynących z jej implementacji.
Symultaniczne korzystanie z ulgi B+R oraz IP Box
Obecnie przedsiębiorcy nie mogą, co do zasady, równocześnie stosować ulgi B+R i ulgi IP Box w stosunku do tej samej kategorii dochodów. Jeśli proponowane w ramach Polskiego Ładu zmiany wejdą w życie, od przyszłego roku będzie istniała możliwość odliczenia kosztów kwalifikowanych związanych z ulgą B+R od dochodu z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnych objętych preferencyjną stawką 5 proc. Odliczenie to będzie dotyczyć jedynie tych kosztów kwalifikowanych, które doprowadziły do wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia przez podatnika kwalifikowanego IP, z którego przedsiębiorca osiąga dochody objęte preferencyjną stawką.
Zmiana ta wpłynie korzystnie na sytuację przedsiębiorstw, które generują większość swoich dochodów z tytułu kwalifikowanych praw IP i korzystają z rozwiązania zaproponowanego przez IP Box. Natomiast brakuje w projekcie ustawy liberalizacji samych przepisów dotyczących ulgi IP Box, które ułatwiłyby i zachęciłyby większe grono przedsiębiorców do korzystania z tej preferencji.
Zobacz również:
MF obiecuje firmom pomoc i ochronę, ale tylko do czasu >>
MF zachęca do powrotu do Polski i proponuje abolicję podatkową >>
Ulga na robotyzację
Ulga na robotyzację, czyli nowa ulga, która ma na celu wesprzeć przedsiębiorców, którzy od 2022 r. zdecydują się na automatyzację swoich zakładów produkcyjnych tj. zakupią oraz zaimplementują tzw. robota przemysłowego.
Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się skorzystać z ulgi na robotyzację, będą mogli odliczyć od dochodu dodatkowo 50 proc. poniżej wskazanych kosztów.
W katalogu wydatków, które będą objęte tę preferencją, ustawodawca wskazał m.in. koszty nabycia fabrycznie nowych robotów przemysłowych, maszyn i urządzeń peryferyjnych do robotów przemysłowych, koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych niezbędnych do poprawnego uruchomienia i przyjęcia do używania robotów przemysłowych oraz innych środków trwałych, koszty nabycia usług szkoleniowych dotyczących robotów przemysłowych, a także opłaty ustalone w umowie leasingu finansowego robotów przemysłowych, maszyn oraz urządzeń peryferyjnych.
Ulga ta będzie miała charakter pilotażowy, z tego względu będzie obowiązywała początkowo w latach 2022-2026.
Poziom robotyzacji w Polsce pozostawia jeszcze sporo do życzenia (głównie ze względu na koszt zakupu robotów przemysłowych i konieczności dostosowania linii produkcyjnych do automatyzacji), projektowana ulga ma przyczynić się do zmiany tego stanu. Niewątpliwie dobrym pomysłem byłoby zwiększenie odliczalności kosztów w ramach tej ulgi do 100 proc.. Wydaje się jednak, że 50 proc. także może w pewnym stopniu zachęcić przedsiębiorców, którzy obecnie myśleli o automatyzacji. W takim przypadku warto wstrzymać się z inwestycjami do 1 stycznia 2022 r., gdyż wówczas z automatyzacją będzie się wiązać dodatkowa ulga.
Cena promocyjna: 245.65 zł
|Cena regularna: 289 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Ulga na prototyp
Ulga na prototyp ma objąć koszty ponoszone na etapie produkcji próbnej oraz koszty wprowadzenia na rynek nowego produktu. W ramach ulgi przedsiębiorcy mają uzyskać możliwość dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania w zeznaniu rocznym 30 proc. kosztów (oraz nie więcej niż 10 proc. dochodu) poniesionych w celu produkcji próbnej nowych produktów oraz ich wypróbowanie, a także wprowadzenie tych nowych produktów na rynek (w zakresie wydatków związanych z uzyskaniem wymaganymi przepisami prawa certyfikatów i zezwoleń).
Ustawodawca przez produkcję próbną będzie rozumiał etap rozruchu technologicznego produktów, podczas którego nie są już wymagane dalsze prace-konstrukcyjne czy prace inżynieryjne. Ulga obejmie więc fazę od fazy produkcji próbnej do fazy produkcji właściwej nowego produktu wytworzonego przy użyciu prototypu. Ulga nie obejmie za to kosztów związanych z tymi certyfikatami czy zezwoleniami, które przedsiębiorca będzie chciał uzyskać np. w celu uatrakcyjnienia swojej oferty czy wyróżnienia się na rynku.
Ulga ta będzie obejmowała nowe produkty, czyli wprowadzanie nowych usług będzie z tej ulgi wyłączone. Wydatki w ramach tej ulgi będą mogły zostać odliczone, o ile zostaną poniesione w danym roku podatkowym oraz nie zostaną zwrócone przedsiębiorcy w jakiejkolwiek formie. Co więcej, kwota odliczenia nie może zostać uprzednio odliczona od podstawy opodatkowania np. w ramach ulgi B+R.
W przypadku gdy przedsiębiorca wykaże stratę bądź uzyska dochód niepozwalający na odliczenie tej ulgi, wówczas przedsiębiorca będzie miał prawo do skorzystania z ulgi w okresie kolejnych dwóch lat podatkowych. Ulga na prototyp będzie rozliczana w zeznaniu rocznym.
Rozwiązanie to stanowi rozszerzenie zakresu odliczalności wydatków związanych z tzw. produkcją próbną oraz procesem wprowadzania nowych produktów na rynek. Ze względu na stosunkowo niski procent (30 proc.) możliwego odliczenia wydaje się, że będzie to preferencja o ograniczonej korzyści ekonomicznej. Niemniej jednak ulga ta będzie dawać możliwość rozliczenia kosztów, które dotychczas nie podlegały takiej preferencji.
Ulga na innowacyjnych pracowników
Zgodnie z projektem ustawy, od 2022 r. przedsiębiorcy będą także uprawnieni do odliczenia od zaliczek na podatek dochodowy (oraz zryczałtowany podatek dochodowy) kosztów wynagrodzenia pracowników (bądź osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie, umowy o dzieło czy umowy o prawach autorskich), których co najmniej 50 proc. czasu w danym miesiącu poświęcone będą na działalność B+R.
Ulga ta będzie miała zastosowanie w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie odliczy kosztów wynagrodzeń ww. pracowników z powodu poniesionej straty lub gdy osiągnięty dochód nie pozwoli na ich odliczenie. Wówczas ulga na innowacyjnych pracowników będzie mogła znaleźć zastosowanie w roku składania zeznania podatkowego za poprzedni rok podatkowy, zaczynając od miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca złożył zeznanie roczne wykazując m.in. koszty osobowe pracowników B+R.
Projektowana ulga na innowacyjnych pracowników jest uzupełnieniem ulgi B+R. Rozwiązanie to będzie pozwalało na szybsze rozliczenie kosztów osobowych pracowników wykonujących działalność badawczo-rozwojową. Dotychczas można było skorzystać z dwóch rozwiązań w przypadku osiągnięcia straty lub osiągnięcia niewystarczającego dochodu:
- w przypadku MŚP prowadzących działalność w pierwszych dwóch latach można byłoby uzyskać tzw. zwrot gotówkowy w ramach ulgi B+R,
- w przypadku pozostałych przedsiębiorców istniała konieczność „przerzucenia” kosztów ulgi B+R na kolejne lata, w którym przedsiębiorca osiągał dochód.
Ustawodawca wprowadził jednocześnie ograniczenia odliczeń od zaliczek do wysokości kwoty odpowiadającej iloczynowi:
- 17 proc. oraz kwoty nieodliczonej na podstawie przepisów o uldze B+R kosztów kwalifikowanych dot. kosztów osobowych – w przypadku opodatkowania skalą podatkową,
- 19 proc. oraz kwoty nieodliczonej na podstawie przepisów o uldze B+R kosztów kwalifikowanych dot. kosztów osobowych – w przypadku podatników opodatkowanych podatkiem liniowym oraz
- stawki podatku obowiązującej u podatnika CIT (9 lub 19 proc.) oraz kwoty nieodliczonej w ramach ulgi B+R – w przypadku podatników CIT.
Ulga na innowacyjnych pracowników będzie liberalizować zasady odliczalności kosztów osobowych w przypadku prowadzenia działalności B+R. Od nowego roku, pomimo poniesienia straty lub osiągnięcia niewystarczającego do pełnego odliczenia kosztów dochodu, przedsiębiorcy będą mogli potrącać te nieodliczone koszty B+R od bieżących zaliczek na podatek dochodowy w kolejnym roku.
Michał Czajkowski, ekspert BCC ds. podatków, associate w Kancelarii Ożóg Tomczykowski
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
