Od 1 listopada br. niektóre faktury trzeba zapłacić w mechanizmie podzielonej płatności w VAT (MPP). Od piątku obowiązują przepisy wprowadzające obligatoryjny tzw. split payment w określonych branżach, dla faktur o wartości powyżej 15 tys. zł.

Możliwość dobrowolnego stosowania podzielonej płatności w VAT (MPP), czyli tzw. split payment, istnieje w Polsce od lipca 2018 r. Podatek w takim przypadku trafia na specjalne konto bankowe i firma może korzystać ze środków tam zgromadzonych w ograniczonym zakresie, np. do płatności VAT.

Zapłata na dwa konta

Mechanizm podzielonej płatności polega na tym, że zapłata za nabyty towar lub usługę nie trafi w całości na jedno konto odbiorcy tylko jest rozdzielana na kwotę netto i VAT. Kwota netto trafia na zwykły rachunek rozliczeniowy, a VAT na specjalny rachunek VAT, utworzony przez bank. Kupujący dokonuje jednego przelewu i uzupełnia tzw. komunikat przelewu, który jest udostępniany przez bank lub SKOK. Wskazuje się tam kwotę podatku VAT, numer faktury i NIP dostawcy. - Wystarczy zastosować ten komunikat i wówczas bank lub SKOK podzieli płatność i przekaże wskazaną w komunikacie kwotę VAT na rachunek VAT dostawcy, a pozostałą kwotę na rachunek bieżący sprzedawcy. Mechanizm podzielonej płatności stosuje się wyłącznie do transakcji między przedsiębiorcami oraz transakcji dokonywanych w złotych polskich – tłumaczy Iwona Biernat-Baran, specjalistka od VAT, członek Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

Zobacz procedurę w LEX: Sankcje za naruszenie obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności >

Obowiązek stosowania split paymentu

Obowiązkiem stosowania split paymentu zostanie objęta sprzedaż m.in.:

  • węgla,
  • prętów ze stali,
  • rur,
  • srebra, złota i ołowiu,
  • komputerów,
  • aparatów fotograficznych,
  • akumulatorów,
  • odpadów szklanych,
  • surowców wtórnych,
  • usług robót budowlanych,
  • usług malarskich,
  • usług szklarskich.

Z zapowiedzi resortu finansów wynikało, że podzieloną płatnością trzeba będzie objąć te towary i usługi, które podlegają obecnie odwrotnemu obciążeniu VAT. Załącznik nr 15 zawiera jednak znacznie więcej towarów i usług. Wynika z niego, że split paymentem obciążone będą także telewizory i akumulatory.

Zobacz również:
Handel odczuwa największą presję na podzieloną płatność >>

Informacje o stawkach VAT niewiele pomogą? >>
Do rozliczenia VAT potrzebne będą trzy klasyfikacje zamiast jednej >>


Szczegółowy dopisek na fakturze

Jeśli z przepisów będzie wynikał obowiązek zastosowania split paymentu, wystawca faktury będzie musiał umieścić na niej dopisek o treści „mechanizm podzielonej płatności”. Podmiot dokonujący zapłaty będzie musiał dokonać płatności w ten sposób. Za niedotrzymanie tych obowiązków będą grozić surowe konsekwencje. Za brak zastosowania się do przepisów, przewidziane są sankcje, które mogą być nałożone zarówno na dostawcę jak i nabywcę.

Czytaj więcej w LEX:

- Po pierwsze, wprowadzono 30-proc. sankcję VAT dla sprzedawcy za brak umieszczenia informacji o obowiązku opłacenia faktury w systemie podzielonej płatności. Kara ta nie wystąpi jednak, jeżeli nabywca zastosuje mechanizm podzielonej płatności, mimo stosownej informacji na fakturze. Po drugie, przewidziano kary dla nabywcy za brak podzielenia płatności. Od 2020 r. sankcją za przelew na niewłaściwe konto kontrahenta będzie brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym, chyba, że faktura nie zawierała stosownego oznaczenia – przypomina Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, partner w kancelarii Martini i Wspólnicy.  Ekspert dodaje, że dodatkowo sankcja 30-proc. VAT nie będzie miała zastosowania, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczył cały podatek należny wynikający z tej faktury. Pojęcie rozliczył nie jednak jest zdefiniowane.

- Miejmy nadzieję, że fiskus będzie je interpretował jako „wykazane” w deklaracji VAT/ JPK. Warto, aby zostało to wyjaśnione w objaśnieniach – zauważa Łagowski.

 


Problemów będzie cała masa

Podzielona płatność będzie stosowana do rachunków prowadzonych w złotówkach w polskich bankach. Eksperci zwracają uwagę, że zagraniczne firmy zmuszone będą do założenia rachunków bankowych w polskich bankach. Izabela Rutkowska, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Savior Legal&Tax podkreśla, że problematyczne będą również faktury w walutach obcych, często przecież spotykane w obrocie gospodarczym. Jej zdaniem, jeśli kontrahent będzie oczekiwał zapłaty np. w euro, wartość faktury trzeba będzie podzielić na kwotę netto, którą nabywca zapłaci w euro i przeliczony na złotówki VAT. W rezultacie firma będzie musiała wykonać dwa przelewy.

Sprawdź w LEX:

Czy na fakturach korygujących należy umieszczać adnotację o podzielonej płatności? >

Jak stosować przepisy o zbiorczym opłacaniu faktur z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności? >

Zdaniem ekspertki, problematyczne będą również sytuacje, w których na dużej fakturze o wartości przekraczającej 15 tys. zł, wśród nabytych towarów znajdzie się tylko jeden wymagający dzielenia płatności z załącznika nr 15 do ustawy o VAT np. smartfon za 800 zł. W takiej sytuacji split payment trzeba będzie stosować do całej faktury. Przyjęcie takiej zasady wymusi na otrzymujących faktury wykazanie się szczególną uważnością. Nawet, jeśli na fakturze nie będzie dopisku o obowiązkowej podzielonej płatności, za każdym razem trzeba sprawdzać, czy wśród wyszczególnionych na niej towarach nie znalazł się chociażby jeden produkt za złotówkę wymagający split paymentu. Może się okazać, że firmom bardziej będzie opłacać dzielić zakupy za kilka grup, aby towary wymienione w załączniku nr 15 rozliczać osobno.