Naczelnik urzędu skarbowego w Warszawie, działając w oparciu o własny tytuł, obejmujący zaległość z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego przychodów z innych źródeł za rok 2005, prowadził postępowanie egzekucyjne wobec podatnika. Podczas tego postępowania zajęto wierzytelności pieniężne, papiery wartościowe oraz wynagrodzenie. Dokonane czynności egzekucyjne wygenerowały koszty egzekucyjne, na których poczet pobrano kwotę 5 945,77 zł.


Umorzenie postępowania a koszty
Jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (III SA/Wa 864/13) uchylił decyzję dyrektora izby skarbowej, która stanowiła podstawę wydania tytułu wykonawczego naczelnika urzędu skarbowego. WSA, powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego (SK 18/09) wskazał na niezgodność przepisu art. 20 ust. 3 ustawy o PIT z Konstytucją i uznał, że nie ma podstawy do orzekania w przedmiocie ustalenia podatnikowi zobowiązania podatkowego w zryczałtowanym podatku.
W wyniku wyroku WSA, naczelnik urzędu skarbowego umorzył postępowanie egzekucyjne i cofnął zajęcia, ale jednocześnie odmówił zwrotu kosztów egzekucyjnych. Zdaniem organów egzekucyjnych przepis art. 64c § 3 ustawy egzekucyjnej nie dotyczy sytuacji, gdy tytuł wykonawczy został prawidłowo wystawiony i nie zawierał wad, które wykluczałyby od samego początku prowadzenie egzekucji na jego podstawie.
Podatnik nie zgodził się z decyzją organów i wniósł skargę do sądu administracyjnego. Jego zdaniem koszty egzekucyjne, jako wynikające z błędnego działania organów egzekucyjnych i podatkowych, powinny podlegać zwrotowi.


Rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (III SA/Wa 3831/14) nie poparł stanowiska fiskusa. Sąd uznał, że zawarty w art. 64c § 3 ustawie egzekucyjnej zwrot dotyczący "niezgodności z prawem" wszczęcia i prowadzenia postępowania egzekucyjnego, odnosi się nie tylko do czynności wierzyciela lub organu egzekucyjnego, ale również podstawy prawnej egzekucji w przypadku, gdy podstawa prawna egzekucji była niezgodna z prawem w sposób kwalifikowany. W takim razie prowadzenie egzekucji było bezpodstawne i niezgodne z prawem od samego wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
18 stycznia br. Naczelny Sąd Administracyjny (II FSK 3580/15) podzielił argumentację WSA i podatnika. NSA uznał, że niesprawiedliwym byłoby pozbawianie podatnika możliwości odzyskania kosztów egzekucyjnych, w sytuacji gdy podstawa, na jakiej zostały pobrane okazała się niezgodna z prawem. Dodatkowo sąd przytoczył inny wyrok, który zapadł 11 stycznia br.  (II FSK 3363/15), w którym został wyrażony analogiczny pogląd.
Jednak 16 stycznia br. Naczelny Sąd Administracyjny wydał też jeszcze jeden wyrok (II FSK 3648/15) w analogicznej sprawie, gdzie uznał, że podatnikowi nie będzie przysługiwał zwrot kosztów egzekucyjnych. W tamtym orzeczeniu sąd zaaprobował odmienny pogląd, według którego istotą regulacji art. 64c § 3 ustawy egzekucyjnej jest ocena prowadzenia samej egzekucji, a nie ocena postępowań administracyjnych prowadzonych przez inne organy. Pisaliśmy o tym wyroku tutaj. >>
 

Podatki 2018 [PRZEDSPRZEDAŻ]   Podatki 2018 >>
Zbiór najważniejszych przepisów podatkowych zawierający najnowsze zmiany wprowadzone przez ustawodawcę. >>