Wnioskodawczyni zwróciła się do dyrektora izby skarbowej o wydanie interpretacji indywidualnej. Podała, że w 2006 r. za pieniądze pochodzące ze wspólnego majątku wybudowała wraz z mężem, na nieruchomości stanowiącej od wielu lat jego majątek osobisty, dom. W grudniu 2015 r. zabudowany budynkiem grunt, na mocy umowy rozszerzającej wspólność majątkową stał się również jej własnością. 

W związku z planowanym zbyciem chciała zatem uzyskać informację, czy w ocenie organów podatkowych uzyskana kwota pieniędzy będzie traktowana jako przychód podlegający opodatkowaniu PIT.

Nabycie liczy się od daty zawarcia umowy majątkowej

Zdaniem dyrektora izby skarbowej wnioskodawczyni nabyła prawo własności nieruchomości dopiero w 2015 r., zawierając umowę rozszerzającą ustrój ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej na podstawie art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego opiekuńczego. W związku z tym sprzedaż gruntu wraz budynkiem przed dniem 31 grudnia 2020 r. wygeneruje przychód podlegający opodatkowaniu PIT. Takiego samego zdania był Sąd Administracyjny w Białymstoku i oddalił skargę.

Umowa małżeńska organizuje majątek

Naczelny Sąd Administracyjny uznał wydaną w sprawie interpretację i przychylający się do niej wyrok za błędne. 
Podkreślił, że w wyniku przeniesienia do majątku wspólnego składników majątku osobistego jednego z małżonków nie dochodzi do zbycia udziału w tej nieruchomości przez wnoszącego i nabycia tego udziału przez drugiego z małżonków. Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter jedynie umowy organizacyjnej. Z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje także wydzielenie jakiejkolwiek części nieruchomości, a żadnemu z małżonków nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy. Dlatego też z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej strona takiej umowy, która przekazała nieruchomość do majątku wspólnego nie wyzbywa się prawa do części (udziału) w tej rzeczy, a drugi z małżonków nie nabywa części (udziału) w tej nieruchomości.

NSA: Cel mieszkaniowy spełnia jedno mieszkanie, a nie kilka >>

Nabycie w ramach umowy majątkowej neutralne podatkowo

Na potwierdzenie tego stanowiska NSA dodał, że również w sytuacji odwrotnej - zniesienia współwłasności małżeńskiej, data zawarcia umowy nie ma wpływu na określenie daty nabycia nieruchomości bądź udziału w tej nieruchomości. Przywołał tutaj uchwałę składu siedmiu sędziów NSA z 15 maja 2017 r., II FPS 2/17 w której stwierdzono, że datę zniesienia współwłasności należy rozumieć nie jako datę nabycia w rozumieniu w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, ale wyłącznie jako datę przekształcenia współwłasności łącznej we współwłasność w częściach ułamkowych. Małżonek, który otrzymuje całą nieruchomość w wyniku podziału majątku wspólnego pozostaje zatem cały czas współwłaścicielem całej nieruchomości. Przypomniał też, że ustawodawca za neutralne podatkowo (wyłączone spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych) uznaje przychody małżonków z tytułu podziału majątku wspólnego w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich (art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT).

Jako dodatkowy argument przemawiający przeciwko wykładni dokonanej przez organ i sąd w Białymstoku wskazał na cel, jaki przyświecał ustawodawcy przy wprowadzeniu regulacji zawartej w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Miała ona bowiem zapobiegać dokonywaniu sprzedaży w celach spekulacyjnych. Biorąc jednak pod uwagę, że przepis ten wprowadza swoistego rodzaju podwójne opodatkowanie (dochód uzyskany ze sprzedaży rzeczy i praw nabytych za wcześniej już opodatkowane dochody podatnika) należy go tym bardziej ściśle stosować. 

Wyrok NSA w Warszawie z 8 marca 2018 r., II FSK 2098/17

Nieruchomości w prawie cywilnym, administracyjnym i podatkowym >>