NSA: Osobą bliską może być żona, ale nie spółka

Jeśli podatnik udzieli pożyczki, którą otrzyma spółka, w której wspólnikiem jest małżonka, to nie można mówić o zwolnieniu podatkowym. Z takiego przywileju mogą korzystać osoby bliskie, ale prywatnie, a nie biznesowo. Wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W sprawie chodziło o małżeństwo i spółkę komandytową, w której oboje byli wspólnikami. Mąż udzielił tej spółce nieoprocentowanej pożyczki na cele związane z działalnością gospodarczą. Pożyczka miała zostać spłacona do końca 2017 r. Natomiast w małżeństwie wspólników spółki obowiązywał ustrój wspólności majątkowej.

Jak traktować żonę wspólniczkę?

W związku z udzieloną pożyczką żona miała wątpliwość, czy występujący u niej, jako wspólnika w spółce komandytowej (której to spółce nieoprocentowanej pożyczki udzielił jej inny wspólnik, a dla wnioskodawczyni osoba zaliczona do pierwszej grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn) przychód zwolniony jest od podatku dochodowego. 
Kobiecie wydało się, że tak. W końcu spółki osobowe prawa handlowego nie są podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych, a tylko ich wspólnicy w takim zakresie, w jakim uczestniczą w wypracowanych zyskach. Podatniczka twierdziła, że w takiej sytuacji może skorzystać ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT, ponieważ pożyczkodawcą był jej mąż, a więc osoba bliska zaliczona do pierwszej grupy podatkowej. Jednak wolała dopytać fiskusa.

Spółka i żona to nie to samo

Dyrektor izby skarbowej nie podzielił zapatrywań podatniczki. Organ wskazał na fakt, że pożyczka została udzielona spółce, a nie jej wspólnikom. W takiej sytuacji nie można mówić o zastosowaniu zwolnienia podatkowego, które dotyczy osób bliskich, a więc np. męża i żony, a nie męża i spółki, gdzie żona jest wspólnikiem.Takie stosowanie zwolnienia byłoby nieuprawnione i stanowiłoby niezasadne poszerzenie zakresu zwolnienia – wyjaśnił fiskus. 

Jednak argumentacja dyrektora izby skarbowej nie przekonała kobiety. Złożyła skargę do WSA. Przekonywała, że  skoro pożyczki udzielił jej mąż, a mają wspólność majątkową, to tak jakby została udzielona pożyczka samemu sobie – przecież pożyczone pieniądze też należały do kobiety. 

Ostatecznie prezentowany pogląd przez podatniczkę nie znalazł poparcia ani przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym (I SA/Kr 748/17), ani przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (II FSK 539/18). WSA zwrócił uwagę, że spółka komandytowa posiada osobowość prawną i może być odbiorcą i nabywca różnych praw. 

Natomiast 6 lipca br. NSA potwierdził stanowisko organu. Dla męża osobą bliską będzie żona prywatnie, a nie spółka. Pożyczki rzeczywiście udzielił mąż kobiety będącej wspólnikiem spółki, ale odbiorcą tych pieniędzy była właśnie spółka, a nie podatniczka – wyjaśnił sąd.

LEX Biblioteka Podatkowa >>