Skarżący, wystąpił do Naczelnika Urzędu Skarbowego z wnioskiem o sporządzenie kopii protokołów przesłuchania świadka, stanowiących materiał dowodowy znajdujący się aktach postępowania. Naczelnik przesłał pełnomocnikowi skarżącego sporządzone kserokopie wraz z postanowieniem obciążającym stronę postępowania kosztem wykonania kopii dokumentów w wysokości 9 zł oraz kosztem ich wysyłki w wysokości 6 zł.


Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał postanowienie w mocy. W uzasadnieniu wskazał, że koszt wysyłki jest bezpośrednio związany ze sporządzeniem kopii generującym koszty obciążające stronę, a zatem nie wynika z ustawowego obowiązku organu prowadzącego postępowanie i jako poniesiony w jej interesie ją obciąża. Odnosząc się do ustalenia wysokości kosztów sporządzenia kopii Dyrektor wyjaśnił, iż organ podatkowy nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług kserograficznych, a wysokość opłaty za wykonanie kopii z akt sprawy lub uwierzytelnionych odpisów w tym konkretnym urzędzie została określona wewnętrznym zarządzeniem.


Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał skargę za nieuzasadnioną. Wyjaśnił, że organ podatkowy zobowiązany był uwzględnić wniosek strony o wydanie jej kopii wskazanych dokumentów, jednak koszty ich sporządzenia obciążały stronę, podobnie jak wysyłka. Zdaniem Sądu organ podatkowy prawidłowo zakwalifikował koszty wysyłki dokumentów, jako bezpośrednio związane ze sporządzeniem ich kopii, niewynikające z ustawowego obowiązku organu prowadzącego postępowanie, a więc jako koszty poniesione w interesie strony (art. 267 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej). Sąd uznał także, że prawidłowo ustalono koszty sporządzenia kopii z akt sprawy oraz ich wysyłki. W tym zakresie obowiązywało bowiem zarządzenie, będące aktem wewnętrznym, obowiązującym pracowników organu, a mającym na celu ujednolicenie stawek kosztów pobieranych w tych samych warunkach od różnych podatników.


Naczelny Sąd Administracyjny uznał skargę kasacyjną za bezzasadną.
Wyjaśnił, że koszty sporządzenia odpisów lub kopii, o których mowa w art. 267 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej obciążają stronę wówczas, gdy nie wynikają z ustawowego obowiązku organu podatkowego prowadzącego postępowanie podatkowe i zostały poniesione w jej interesie i na jej żądanie. We wszystkich tych przypadkach to strona ponosi ciężar ekonomiczny sporządzania odpisów lub kopii, niezależnie od tego, czy sporządza je we własnym zakresie, czy też kopie takie sporządza na żądanie strony organ podatkowy.


Sporne koszty dotyczyły uwierzytelnionych kserokopii przesłuchania świadków. Żądanie to przekraczało zatem zakres regulacji prawnej art. 178 § 1 Ordynacji podatkowej. Było także czynnością w interesie strony, ponieważ to dla niej i dla jej celów procesowych kopie takie zostały sporządzone. Podstawowy wymóg z art. 267 § 1 Ordynacji podatkowej został tym samym spełniony.


Odnośnie ceny ze sporządzone kopie Sąd podkreślił, że organy podatkowe nie muszą rygorystycznie dostosowywać wyceny wartości pracy i materiałów dotyczących sporządzania kopii z akt do wartości rynkowej. Mogą ją zatem, tak jak w tej sprawie - w granicach rozsądku i bez pokrzywdzenia dla zainteresowanego uśrednić. Sama kalkulacja i jej uśrednienie miały natomiast wyraz w akcie wewnętrznym tj. instrukcji pobierania opłat za wykonanie kopii z akt sprawy lub uwierzytelnionych odpisów w tym konkretnym urzędzie skarbowym.


Wyrok NSA w Warszawie z 18 stycznia 2018 r. II FSK 3527/15

NSA: podatnik nie musi składać dokumentów w formie papierowej >>