MF: Definicja budowli bez rewolucji - będzie załącznik do ustawy

Do końca listopada zostaną opublikowane zmiany w podatku od nieruchomości dotyczące budowli i garaży – zapowiada Ministerstwo Finansów. MF chce dodać do ustawy załącznik zawierający zamknięty katalog budowli podlegających opodatkowaniu. Celem jest „zachowanie fiskalnego status quo i wyeliminowanie wątpliwości w zakresie opodatkowania niektórych obiektów”. Resort nie planuje natomiast zmian systemowych w podatku od nieruchomości.

Ministerstwo Finansów ujawniło po raz pierwszy, kiedy i jakich zmian należy się spodziewać w zakresie podatku od nieruchomości. Jak poinformował w środę wiceminister Jarosław Neneman, resort pracuje nad zdefiniowaniem pojęcia „budowla” na potrzeby tego podatku. Celem jest wprowadzenie do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych autonomicznej definicji, która nie będzie odwoływała się do przepisów pozapodatkowych. To efekt wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r. (sygn. SK 14/21), który uznał definicję budowli za niezgodna z Konstytucją, ponieważ odwołuje się do ustaw niepodatkowych. Jednocześnie Trybunał odroczył termin utraty mocy obowiązujące definicji budowli o 18 miesięcy, czyli do 2025 roku.

- Rozważane jest określenie zamkniętego katalogu obiektów podlegających opodatkowaniu w nowym załączniku do ustawy. Zakłada się zachowanie fiskalnego status quo, wyeliminowanie wątpliwości w zakresie opodatkowania niektórych obiektów oraz możliwość uwzględnienia dotychczasowego dorobku orzeczniczego sądów administracyjnych, dotyczącego stosowania obowiązujących przepisów – poinformował wiceminister Jarosław Neneman w odpowiedzi na pismo Rzecznika Praw Obywatelskich.

Nie będzie zmian systemowych

Według niego nowe regulacje powinny zostać opublikowane najpóźniej do końca listopada 2024 r. - z uwagi na roczny charakter wymiaru podatku od nieruchomości oraz konieczność zapewnienia minimalnego okresu vacatio legis.

Zmiany będą też dotyczyć opodatkowania garaży, co wynika z innego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2023 r. (sygn. SK 23/19). TK zakwestionował przepisy, na podstawie których można pobierać wyższą stawkę za miejsce garażowe w budynkach wielorodzinnych posiadające księgę wieczystą, niż garażu bez odrębnej własności, co prowadzi do nierównego traktowania podatników. Zakwestionowane przepisy tracą moc z końcem 2024 r.

- Podjęto prace nad doprecyzowaniem zasad opodatkowania garaży, których celem jest ujednolicenie opodatkowania garaży wielostanowiskowych znajdujących się w budynkach wielomieszkaniowych - poinformował wiceminister Neneman.

Według niego, zmiany w ustawie mają dostosować przepisy do orzecznictwa TK, ale nie będą co do zasady wykraczać poza te dwie kwestie. 

- Z uwagi na skomplikowany charakter zagadnień wymagających pilnej interwencji legislacyjnej, zmiany, które zostaną zaproponowane, będą koncentrować się na wyżej wymienionych zagadnieniach. Oprócz tego możliwe jest objęcie projektem innych, niebudzących wątpliwości zmian z zakresu opodatkowania podatkami lokalnymi. Nie przewiduje się natomiast obecnie przeprowadzenia systemowych zmian w opodatkowaniu nieruchomości - zaznaczył Neneman.
Zapowiedział też, że projekt przepisów w zakresie definicji pojęcia „budowla” oraz doprecyzowania zasad opodatkowania garaży, będzie konsultowany z szerokim kręgiem podmiotów, których dotyczyć będą zmieniane przepisy: przedsiębiorców, będących podatnikami podatku od nieruchomości oraz jednostek samorządu terytorialnego, będących beneficjentami wpływów z tego podatku.

Warto pomyśleć o zmianach systemowych

Dr Izabela Andrzejewska – Czernek, radca prawny, jako niepokojącą ocenia zapowiedź braku zmian systemowych.

- Najbardziej niepokojącą informacją jest to, że MF planuje zachowanie fiskalnego status quo. To dziwny postulat, w świetle dotychczasowych doświadczeń. Podobnie trudne będzie „uwzględnienie dotychczasowego dorobku orzeczniczego sądów administracyjnych”. Martwi również brak systemowej refleksji nad podatkiem od nieruchomości. Zmiany systemowe są od lat postulowane przez środowiska naukowe i doradcze, a wyroki TK są pewną okazją, którą warto wykorzystać do ich wprowadzenia. Powstają też wątpliwości, czy da się zmienić jedną z definicji z ustawie bez konsekwentnego zmienienia innych definicji i przepisów – mówi dr Izabela Andrzejewska – Czernek.

Dodaje, że warto sięgnąć do konsultacji z szerokim kręgiem podmiotów już na etapie tworzenia przepisów, a nie dopiero konsultowania istniejących. Warto też przygotować zmiany wcześniej, by dać podatnikom więcej czasu, niż tylko minimalny okres vacatio legis.

-  Czas na dyskusję z podatnikami i na jak najlepsze zaprojektowanie zmian to na pewno dobra inwestycja. Tymczasem podatnicy zostaną postawieni przed faktem dokonanym – mówi dr Andrzejewska – Czernek.

Przepisy nadal mogą budzić spory

Jak zaznacza Martin Wrbka, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego KPMG w Polsce, mimo iż Ministerstwo Finansów nie podało szczegółów proponowanych zmian, to stworzenie katalogu obiektów podlegających opodatkowaniu wydaje się dobrym pomysłem. Wszystko będzie jednak zależało od konkretnych rozwiązań.

- Sam załącznik do ustawy może nie wystarczyć. Na pewno należy uwzględnić w przepisach ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ogólne definicje takie, jak: budynek, budowla, obiekt liniowy czy urządzenie budowlane. Należy też wprost wymienić obiekty, które nie podlegają opodatkowaniu. Powstaje też pytanie, w jaki sposób MF podejdzie do części budowlanych urządzeń technicznych. Niestety, można mieć wątpliwości, czy przepisy dotyczące budowli zostaną ulepszone. Obawiam się, że nadal będą one budziły spory – mówi Martin Wrbka.

Dodaje, że przedstawiony przez ministerstwo termin ogłoszenia zmian jest zbyt odległy. – Czasu wbrew pozorom pozostało niewiele. Ministerstwo powinno zdecydowanie przyspieszyć prace. Dobrym pomysłem byłoby też powołanie zespołu ekspertów – dodaje ekspert KPMG.

Czytaj również: Definicja budowli niezgodna z Konstytucją - wyrok TK 

Wyrok TK w sprawie podatku od nieruchomości lipiec 2023

Niższe stawki podatku od garaży od 2025 r.