Wprowadzenie kasowego PIT było jedną z obietnic przedwyborczych rządzącej koalicji. Celem jest zmniejszenie zatorów płatniczych wśród małych firm. Będzie to rozwiązanie dobrowolne, które podatnik będzie wybierał, składając oświadczenie naczelnikowi urzędu skarbowego. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2025 r.
- Kasowy PIT będą mogli wybrać przedsiębiorcy, którzy wykonują działalność wyłącznie samodzielnie, jeżeli ich przychody z tej działalności w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły kwoty 1 mln zł. Rozwiązanie dotyczyć będzie także przedsiębiorców, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej – wyjaśnia Ministerstwo Finansów.
Przychód dopiero, gdy kontrahent zapłaci
Resort podkreśla, że dzięki nowym przepisom przedsiębiorcy będą płacić podatek dochodowy od osób fizycznych dopiero po faktycznym otrzymaniu zapłaty za wydany towar albo wykonaną usługę. I odpowiednio będą potrącać koszty uzyskania przychodów po dokonaniu zapłaty za otrzymany towar lub wykonaną usługę.
Co jeśli kontrahent nie zapłaci? Po upływie dwóch lat, licząc od dnia wystawienia faktury, przedsiębiorca będzie musiał rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, nawet jeśli nie otrzyma od kontrahenta zapłaty. Ta sama zasad będzie obowiązywać w przypadku likwidacji działalności gospodarczej. Zgodnie z ustawą, za datę powstania przychodu uważa się bowiem dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień: upływu dwóch lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo likwidacji działalności gospodarczej.
Przypomnijmy, że obecnie obowiązuje zasada memoriałowa, zgodnie z którą za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych VAT za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Za datę powstania przychodu uważa się co do zasady dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień: wystawienia faktury albo uregulowania należności.
PIT kasowy tylko dla małych przedsiębiorców
Według ekspertów, to zmiana oczekiwana przez przedsiębiorców, ale jej zastosowanie będzie ograniczone.
Zgodnie z ustawą utrata prawa do kasowego PIT w związku z przekroczeniem limitu, nastąpi dopiero od początku następnego roku podatkowego. W praktyce oznacza to, że jeśli przedsiębiorca rozliczający się kasowo osiągnie w trakcie 2025 r., np. 1,2 mln zł przychodów, to dopiero w 2026 r. będzie musiał na przejść na rozliczenie memoriałowe.
PIT kasowy będzie dotyczył również wyłącznie transakcji pomiędzy przedsiębiorcami (B2B). Stroną transakcji musi być inny przedsiębiorca, o którym mowa w przepisach ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.
Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, przedsiębiorca rozliczający się kasowo może zatrudniać pracowników, ale nie może mieć wspólników.
- Samodzielne prowadzenie działalności nie oznacza, że w tej działalności podatnik nie może zatrudniać pracowników. Samodzielne prowadzenie działalności oznacza, że prawa do kasowego PIT nie będą miały osoby prowadzące działalność gospodarczą np. w formie spółki cywilnej czy spółki jawnej. Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki wymaga większego profesjonalizmu, w stosunku do drobnej, jednoosobowej działalności. A to właśnie tych przedsiębiorców mają wspierać nowe rozwiązania - wyjaśnia MF.
Zgodnie z ustawą podatnicy są obowiązani prowadzić ewidencję faktur dokumentujących przychody rozliczane metodą kasową. Ewidencja ta musi zawierać:
- datę wystawienia faktury,
- numer faktury,
- kwotę należności wynikającą z faktury oraz
- datę uregulowania należności.
Czytaj również w LEX: Podatnicy podatku od towarów i usług - spółka cywilna >>
Zamiast komplikować system, można poprawić obecne rozwiązania
Według Adama Allena, doradcy podatkowego, wspólnika w Thedy & Partners, PIT kasowy należy ocenić pozytywnie jako pomysł wsparcia początkujących przedsiębiorców. Negatywnie należy jednak ocenić fakt, że nowe rozwiązanie przyczynia się do dalszego komplikowanie systemu podatkowego. Zamiast obecnych trzech rodzajów PIT - będziemy mieli cztery sposoby opodatkowania PIT działalności gospodarczej: PIT według skali, PIT liniowy, PIT ryczałtowy i PIT kasowy.
Według niego oznaczać to będzie większe nakłady (czasu przedsiębiorcy lub wydatku na księgowego) dotyczące prowadzenia ewidencji działalności: konieczność monitorowania płatności po stronie przychodów i kosztów, sprawdzania statusu kontrahentów pod kątem B2B oraz pilnowania niskiego limitu obrotów. Poza tym oprócz początkujących przedsiębiorców nowe wsparcie będzie dotyczyć nowej kategorii „nanoprzedsiębiorców”, gdyż dotychczas prawo przedsiębiorców przewidywało najmniejszą kategorię przedsiębiorcy jako mikroprzedsiębiorcę z obrotami do 2 mln euro.
Według niego, efekt „kasowego PIT” z działalności gospodarczej można byłoby również osiągnąć, prowadzając dalsze uproszczenia w ramach istniejących już dzisiaj rozwiązań – wydłużenia okresów rozliczeń PIT (z kwartalnych na półroczne lub roczne) oraz łatwiejszego dostępu do odpisu z tytułu zatorów płatniczych np. dla mikroprzedsiębiorców..
Obecnie podatnicy, których kontrahent nie uregulował zapłaty, mogą skorzystać z ulgi na złe długi. Polega ona na zmniejszenia podstawy obliczenia podatku o wartość wierzytelności, która nie została uregulowana lub zbyta. Zmniejszenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu do zapłaty określonego na fakturze, na rachunku lub w umowie. Jednocześnie, dłużnik ma obowiązek zwiększyć zobowiązanie do zapłaty o tę wierzytelność w swoim zeznaniu podatkowym. Ministerstwo Finansów wskazuje, że podatnicy mogą stosować ulgę na złe długi także przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy (ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wpłacanego w trakcie roku podatkowego). Po uregulowaniu należności zarówno wierzyciel, jak i dłużnik dokonują korekty powrotnej. Rozwiązanie to obowiązuje od 1 stycznia 2020 r.
Czytaj również: Metoda kasowa w PIT zmieni zasady prowadzenia pkpir
Sprawdź w LEX: Ulga na złe długi w podatkach dochodowych. Nowe regulacje obowiązujące od 2020 r. > >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
