Nie można zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodu wydatków na komputer, oprogramowanie i energię zużywaną do pozyskiwania walut wirtualnych - tak wynika z wydanej 30 sierpnia br. interpretacji prawa podatkowego (nr 0114-KDIP3-1.4011.656.2022.1.PZ). Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przyznaje w tym samym dokumencie, że równocześnie kosztami mogą być wydatki na zakup pozyskanych już walut na rynku. To nie pierwszy przykład tak niekonsekwentnego podejścia fiskusa, podważanego zresztą przez sądy administracyjne.

Czytaj też: KNF ostrzega - rynek kryptowalut może omijać sankcje na Rosję i Białoruś>>
Sprawdź PROCEDURĘ w LEX: Opodatkowanie dochodów z obrotu walutami wirtualnymi >>>

Nabycie pierwotne i wtórne

O wydanie interpretacji wystąpił przedsiębiorca (osoba fizyczna), który zamierza pozyskiwać kryptowaluty metodą "Proof of Work". To metoda polegająca na "kopaniu" wirtualnych walut przez komputer o dużej mocy obliczeniowej ze specjalną kartą graficzną GPU. Takie pozyskiwanie polega na dokonywaniu przez komputer długotrwałych i skomplikowanych operacji, co wiąże się z dużym zużyciem energii elektrycznej. I właśnie wydatków na prąd oraz zakup urządzeń elektronicznych i oprogramowania dotyczyło pytanie podatnika.

Czytaj też: Przeciwdziałanie praniu pieniędzy z wykorzystaniem walut wirtualnych w świetle krajowych i międzynarodowych regulacji AML >>>

 

W interpretacji zwrócono uwagę na treść art. 22 ust. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To stosunkowo nowy przepis, obowiązujący od 1 stycznia 2019 r. Mówi on, że kosztami uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej są "udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej". Dopuszcza się jako koszty opłaty prowizyjne poniesione na rzecz pośredników w obrocie takimi walutami.

Zdaniem fiskusa, wymienione tu "nabycie" należy interpretować tylko jako nabycie waluty będącej już w obrocie. Dyrektor KIS nie zgodził się z argumentacją podatnika, że słowo to może też oznaczać nabycie pierwotne, podobne do wytworzenia rzeczy.

- Gdyby celem ustawodawcy było, aby podatnicy mogli rozliczać w kosztach uzyskania przychodu wydatki związane z wszelkimi formami wejścia w posiadanie waluty wirtualnej, dokonałby odpowiedniego zapisu w ustawie (przykładowo w zakresie kosztów związanych z odpłatnym zbyciem nieruchomości w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono zapis odnoszący się zarówno do kosztów nabycia, jak i wytworzenia nieruchomości) - czytamy w treści interpretacji.

Dyrektor KIS nie odniósł się przy tym do ogólnej reguły wynikającej z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, w myśl którego do kosztów można ogólnie zaliczać "koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów". W katalogu wyjątków od tej zasady w art. 23 nie wymieniono wydatków na nabycie aparatury i energii do wydobywania walut wirtualnych. Tego też w interpretacji nie skomentowano.

Czytaj też: Obrót kryptowalutami - skutki podatkowe w VAT i PCC >>>

Sądy sprzyjają podatnikom

Interpretacja była zatem negatywna dla podatnika, choć przytoczył on prawomocny wyrok, wydany w podobnej sprawie, który akurat podatnikowi sprzyjał. Otóż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w prawomocnym orzeczeniu z 19 listopada 2019 r. (sygn. akt I SA/Łd 411/19) wskazał , że pozyskanie waluty wirtualnej może nastąpić w sposób pierwotny – poprzez wykopanie bitcoinów. Sędziowie przytoczyli  w uzasadnieniu nawet definicję takiego kopania jako wyszukiwanie za pomocą algorytmu niezajętego ciągu znaków, za pomocą którego bitcoiny są opisywane w systemie walut internetowych. System „wykopuje” nowe monety zgodnie z algorytmem zapisanym w programie komputerowym). Wyrok ten był efektem zaskarżenia interpretacji indywidualnej, w której fiskus również odmówił zaliczenia w koszty wydatków na budowę komputerowej" kopalni" bitcoinów oraz na zasilającą ją energię elektryczną.

Czytaj więcej: Wydatki na kopanie waluty wirtualnej jako koszty podatkowe. Omówienie do wyroku WSA z dnia 21 lipca 2020 r., I SA/Łd 285/20 >>>

Podobny był efekt sporu podatnika z fiskusem, zakończony nieprawomocnym jeszcze wyrokiem tego samego Sądu z 21 lipca 2020 r. (sygn. akt I SA/Łd 285/20). Sędziowie ponownie potwierdzili, że wydatki na nabycie pierwotne kryptowalut mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu. Uznali za niesłuszny pogląd fiskusa, jakoby wydatki na aparaturę i prąd do "kopalni" są kosztami "pośrednimi", czyli innymi niż "bezpośrednie, wymienione w ustawie o PIT.  Napiętnowali też niekonsekwencję KIS w treści interpretacji.

- Organ ten zresztą sam sobie zaprzecza przyznając z jednej strony, że kopanie wirtualnej waluty jest jej pierwotnym nabyciem, z drugiej zaś – nie uznając wydatków na to nabycie za wydatki poniesione na to bezpośrednio. Można postawić pytanie, jak w takim razie organ wyobraża sobie wykopanie waluty - jej pierwotne nabycie – bez poniesienia wydatków na zakup przeznaczonego do tego sprzętu oraz na zakup energii elektrycznej zużywanej w tym celu? - zapytali retorycznie sędziowie w uzasadnieniu.

Czytaj też: Egzekucja z kryptowaluty. Wyzwanie dla wierzyciela i organu egzekucyjnego >>>

Czytaj też: Wpis walut wirtualnych do rejestru w świetle Dyrektywy AML V >>>

Handel kryptowalutami opodatkowany jak kapitał

Handel walutami wirtualnymi jest traktowany w przepisach o podatkach dochodowych podobnie jak obrót kapitałem pieniężnym. Jest opodatkowany jednolitą 19-procentową stawką PIT, podobnie jak dochody np. z odsetek czy dywidend. Przychodów i kosztów z obrotu kryptowalutami nie łączy się jednak ani z przychodami i kosztami dotyczącymi innych kapitałów pieniężnych ani też z przychodami i kosztami rozliczanymi na zasadach ogólnych. Rozliczenie roczne z handlu walutami wirtualnymi należy złożyć w deklaracji PIT-38.

Choć administracja skarbowa jest niechętna uznawaniu kosztów pozyskiwania wirtualnych walut, to jednak zajmuje bardziej liberalne stanowisko co do rozłożenia w czasie kosztów nabycia. Przyznaje, że podatnik może  rozpoznać koszty nabycia walut wirtualnych nie tylko w roku ich poniesienia i w roku bezpośrednio następnym, ale może je rozliczyć także w kolejnych latach podatkowych.

 

Sprawdź również książkę: PIT. Komentarz >>


 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.