Przepisy dotyczące ulgi rehabilitacyjnej pozwalają odliczyć znaczne wydatki związane z przystosowaniem mieszkania czy domu do własnych potrzeb, ale też są przyczyną wielu wątpliwości.
Nawet urzędy skarbowe mają niekiedy problemy z ich interpretacją. Przekonała się o tym Czytelniczka Prawo.pl, mająca orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym, której urząd skarbowy zakwestionował odliczenie części wydatków na remont. Urząd argumentował, że ulga obejmuje wydatki na przystosowania łazienki, ale nie innych pomieszczeń.
Czytaj również: Ulgi remontowej nie ma, ale wiele osób i tak odliczy wydatki
Nie ma katalogu wydatków, są wątpliwości
Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w Departamencie Podatkowym w KPMG w Polsce zauważa, że takie podejście w żaden sposób nie wynika wprost z przepisów, które nie wskazują konkretnych wydatków ani konkretnych pomieszczeń.
Na podstawie art. 26 ust. 7a pkt 1 ustawy o PIT można odliczyć wydatki na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz domów stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.
- Wątpliwości wynikają z faktu, że nie ma katalogu konkretnych wydatków podlegających odliczeniu, ani tym bardziej katalogu pomieszczeń, których przystosowanie daje podatnikowi prawo do ulgi. Każdy przypadek należy więc rozpatrywać indywidualnie. Podstawowym warunkiem jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem danego wydatku a rodzajem niepełnosprawności. Co istotne, art. 26 ust. 7a pkt 1 ustawy o PIT nie przewiduje limitów kwotowych. To oznacza, że wydatki można odliczyć od dochodu w faktycznie poniesionej wysokości – mówi Grzegorz Grochowina.
- Można się oczywiście zastawiać, czy Ministerstwo Finansów nie powinno określić katalogu wydatków dających prawo do ulgi, czy też wydać interpretacji ogólnej. Na przykładzie ulgi termomodernizacyjnej, gdzie określono taki katalog, widzimy jednak, że nie wyeliminowało to sporów. Dlatego w przypadku wątpliwości warto, by podatnik wystąpił o interpretację indywidualną. Niestety, interpretacje bywają bardzo niejednolite – dodaje.
Zobacz w LEX: Ulga rehabilitacyjna na przykładach >
Ważny związek wydatku z rodzajem niepełnosprawności
Podobne obserwacje ma Grzegorz Sadura, doradca podatkowy.
- Przepisy nie określają katalogu wydatków, które podlegają odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Kluczowe jest sformułowanie, że muszą to być wydatki poniesione „stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności”. Pamiętajmy, że symbol przyczyny niepełnosprawności zawarty jest w orzeczeniu. W praktyce oznacza to, że np. osoba z niepełnosprawnością ruchową odliczy koszt dostosowania podjazdu, montaż prysznica w łazience, specjalnych uchwytów czy koszty poszerzenia drzwi. Natomiast osobie z innym typem niepełnosprawności, np. niesłyszącej, trudno byłoby uzasadnić podobne wydatki. To oznacza, że w każdym przypadku należy je określać indywidualnie. Istotne jest, że przepisów o ulgach nie można interpretować rozszerzająco – mówi Grzegorz Sadura, doradca podatkowy.
Dodaje, że prawa do ulgi nie dają wydatki na przedmioty powszechnego użytku, jak np. typowa lodówka, którą każdy musi mieć, czy typowy materac (nie rehabilitacyjny).
Czy musi być remont czy dom w budowie
W praktyce powstaje jednak szereg problemów związanych z tym, do jakiego momentu można mówić o adaptacji i wyposażeniu mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Czy dotyczy to też nowo wybudowanego domu?
Taki problem ma Czytelnik Prawo.pl, który jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym (10-N) i wybudował dom w stanie deweloperskim. Chciałby odliczyć wydatki na przystosowanie łazienki i toalety w nowym domu, w tym m.in.: kafle antypoślizgowe, niski brodzik, drzwi, prace wodno-kanalizacyjne, instalacyjne i wykończeniowe.
- Chodzi o nowo wybudowany dom z pustymi pomieszczeniami. Nie byłby to remont, tylko przystosowanie pomieszczenia. Urząd Skarbowy uważa że rozliczyć mogę odliczyć tylko faktury za remont łazienki, a nie za wykończenie i przystosowanie nowych pomieszczeń – pisze Czytelnik.
- W mojej opinii można odliczyć wydatki poniesione również w procesie budowy domu. Przepis nie mówi o remoncie, ale o adaptacji i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Nie można więc odliczyć kosztów budowy domu w całości, ale wybrane koszty budowy poniesione w związku z niepełnosprawnością. Taki związek należy oczywiście udokumentować na wypadek ewentualnej kontroli. Organ podatkowy może przeprowadzić oględziny w domu podatnika – mówi Grzegorz Sadura.
Grzegorz Grochowina podkreśla, że Czytelnik powinien wystąpić z wnioskiem o interpretację indywidualną, ponieważ przepisy nie odnoszą się do tego typu sytuacji. - Można mieć wątpliwości, czy organ podatkowy zgodzi się na odliczenie całości wydatków. Trudno wykazać związek z niepełnosprawnością np. kosztów zakupu dachówek czy budowy ścian. Niewykluczone jednak, że skarbówka zajmie pozytywne stanowisko w zakresie np. zakupu płytek antypoślizgowych, czy montażu prysznica - mówi Grzegorz Grochowina.
Co można odliczyć?
Dotychczas skarbówka zgadza się w interpretacjach na odliczenie szeregu wydatków. Zgodnie z interpretacją z 23 stycznia 2024 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.822.2023.2.KP) odliczyć można wydatki na remont łazienki i WC, który będzie dotyczył wymiany wanny na kabinę prysznicową bez brodzika. Chodzi o zakup m.in: kabiny prysznicowej, płytek, baterii i koszty robocizny. Osoba z orzeczeniem o niepełnosprawności odliczy np. zakup nowego pieca CO, co potwierdza m.in. interpretacja z 10 maja 2019 r. (nr 0115-KDIT2-2.4011.100.2019.1.MU).
W interpretacji z 11 czerwca 2024 r. (nr 0113-KDWPT.4011.20.2024.2.ASZ) fiskus potwierdził natomiast, że kobieta z orzeczeniem o niepełnosprawności może odliczyć nie tylko nowe szafki kuchenne, ale także zabezpieczenia antywłamaniowe, klimatyzację oraz wyciszanie mieszkań, ponieważ zalecił jej to lekarz psychiatra.
W interpretacji z 16 lipca 2024 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.416.2024.2.KP) fiskus potwierdził, że odliczyć można wydatki poniesione na wykonanie pochylni (rampy) oraz zamontowanie barierek. Nie można natomiast odliczyć wydatków na ułożenie wokół domu ciągów pieszych, wykonanie podjazdu, utwardzenie terenu z kostki brukowej, płyt chodnikowych, bloczków i palisad. Fakt, iż otoczenie wokół budynku może stanowić dla osoby niepełnosprawnej dotkliwą uciążliwość, nie może być przesłanką do skorzystania z ulgi, ponieważ dotyczy ona tylko adaptacji budynku.
