Jakie może ponosić konsekwencje za co odpowiada, z jakiego tytułu może ponosić odpowiedzialność, czy ponosić może odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązania sprzed okresu uzyskania prokury, jak to się ma do zaciągniętych kredytów bankowych, a nie spłaconych na dzień udzielenia prokury?
Prokura jest tylko szczególną formą pełnomocnictwa. Prokurent, który działa w ramach udzielonego mu umocowania nie odpowiada za zobowiązania spółki, ani cywilnoprawne ani też publicznoprawne.
Już na wstępie odpowiedzi na pytanie czytelnika należy wskazać, że prokura jest pojęciem z zakresu prawa cywilnego. Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 1091 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Wbrew temu co niekiedy może się wydawać w praktyce, prokurent (osoba, której została udzielona prokura) nie powinien sprawować zarządu przedsiębiorcą a reprezentować go na zewnątrz, tzn. wobec podmiotów trzecich. Istotnym jest tutaj to, że prokurent nie jest sam w sobie organem spółki ani też członkiem żadnego z organów spółki. Oczywiście zakres umocowania w ramach prokury jest bardzo obszerny, w szczególności nie można ograniczyć prokury wobec osób trzecich. Jednakowoż w ramach samej tylko prokury nie może być dokonane zbycie przedsiębiorstwa czy dokonanie czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości. Istotą prokury jest również to, że musi ona być ujawniona w rejestrze właściwym dla przedsiębiorcy (tutaj KRS); możliwym jest zastosowanie tzw. prokury oddziałowej, która cechuje się tym, iż jest ona ograniczona do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa.
Przepisy prawa cywilnego przewidują, że prokurę ustanawia się samym tylko jednostronnym oświadczeniem przedsiębiorcy. Nie niesie to jednak ze sobą ryzyka dla prokurenta, gdyż w żadnym z przepisów nie została przewidziana odpowiedzialność prokurenta za zobowiązania mocodawcy.
W konsekwencji tego należy stwierdzić, że prokurent, który działa w ramach udzielonego mu umocowania i zgodnie z istotą prokury, nie odpowiada za zobowiązania spółki, ani cywilnoprawne ani też publicznoprawne.
Radosław Kowalski