Kontrola fiskusa może pociągać za sobą zarówno odpowiedzialność w zakresie prawidłowości podatkowej, jak i podejrzenia popełnienia przestępstwa udziału w karuzeli podatkowej. Jak zatem podchodzić do procesu sprzedaży, aby uniknąć podejrzenia o udział w procederze przestępczym?

Czytaj również: Jak udowodnić brak udziału w oszustwie podatkowym VAT >>

Jak dochować należytej staranności

Każda firma handlowa lub produkcyjno-handlowa stawia na jak największą sprzedaż swoich towarów. Realizując transakcje sprzedaży, często zapominamy o należytej dokumentacji, co skutkuje nieuchronnym zainteresowaniem fiskusa. 

Realizując takie transakcje, na terenie Unii Europejskiej oraz poza nią, firma stosuje preferencyjną stawkę 0 proc. VAT. W związku z tym co miesiąc wnioskuje o zwrot już naliczonego VAT, co skutkuje zazwyczaj kontrolą sprawdzającą organu skarbowego, jeszcze zanim nadwyżka podatku zostanie zwrócona. Wystarczy niedopełnienie któregokolwiek elementu prawnego transakcji handlowej oraz brak prawidłowych dowodów (dokumentów), by „urzędowe sprawdzanie” przekształciło się w kontrolę.

Najczęstsze zarzuty organu skarbowego podczas kontroli:

  • braki w korespondencji z odbiorcą (zamawiającym towar),
  • nieprawidłowo wypełnione listy przewozowe lub ich brak,
  • błędy w naliczeniu podatku VAT przez kontrahenta – nabywcę.

Powtarzające się powyższe błędy powodują wszczęcie postępowania o proceder tzw. „karuzeli podatkowej”, inaczej czynny udział w obejściu opłaty należności z tytułu podatków.

Należy zatem pamiętać, aby:

  • należycie przeprowadzić transakcję handlową,
  • wykorzystywać narzędzia informatyczne firmy tak, aby można było odtworzyć cały przebieg danej transakcji wraz z korespondencją z kontrahentem.

Będzie to potwierdzeniem prawidłowo wykonanego procesu sprzedaży. Należy przy tym pamiętać, że używanie tzw. komunikatorów internetowych do porozumiewania się z kontrahentem możliwe jest tylko i wyłącznie w przypadku, gdy są one własnością firmy i regularnie robiony jest z nich backup (kopia danych).

Listy przewozowe należy wypełniać zgodnie z konwencjami dla danego środka transportu - na terenie UE najczęściej mamy do czynienia z transportem drogowym, więc w tym przypadku z Konwencją CMR. Należy pamiętać, że nie ma w prawie „neutralizacji” dokumentów przewozowych.

Kontrahenci muszą o sobie wiedzieć

W transakcjach trójstronnych i łańcuchowych należy pamiętać o tym, iż pierwszy w łańcuchu podmiot/kontrahent widzi ostatniego i na odwrót. Ponadto, aby prawidłowo taką transakcję rozliczyć w deklaracji VAT, wszyscy w tym łańcuchu muszą być o sobie poinformowani.

Transakcje te są ryzykowne z punktu widzenia biznesu, niemniej jednak są one stałym elementem w łańcuchach dostaw. Należy zatem znaleźć najskuteczniejsze metody, aby prawidłowo zabezpieczyć interes firmy.

Każdy nasz kontrahent zobowiązany jest do naliczenia swojej stawki VAT od wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru (obowiązującego w konkretnym państwie Unii Europejskiej). Jeżeli tego nie uczyni, to zbywający towar jest zobligowany do uiszczenia od danej transakcji podatku według stawki VAT obowiązującej w jego kraju.

Podsumowując, praca z nieuczciwymi kontrahentami może niestety być bolesna. Nieświadome podejście pracowników działów handlowych, często jest ryzykowne, co skutkuje brakiem możliwości potwierdzenia należytej staranności w procesie sprzedaży i udokumentowania dowodowego całej transakcji.

dr Izabella Tymińska, ekspert ds. ceł, prawa celnego, handlu zagranicznego

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.