Grupy VAT to nowe rozwiązanie obowiązujące od początku 2023 r. Umożliwiają one neutralne rozliczanie podatku od towarów i usług wśród członków danej grupy, dając nie tylko korzyści finansowa dla przedsiębiorstw i lepszą płynność finansową, ale także redukcję wielu obowiązków administracyjnych. Grupę VAT mogą stworzyć podmioty powiązane finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie. Powstała wątpliwość, czy możliwość taka istnieje w przypadku jednostki samorządu terytorialnego, jaką jest gmina, mająca swoje instytucje. Gmina zapytała organy skarbowe, czy mając spółki i gminną bibliotekę publiczną podmioty, te będą mogły utworzyć grupę VAT. Zapytała też o konkretne rozwiązania, czy w związku z utworzeniem grupy ewidencjonowanie sprzedaży na rzecz osób fizycznych będzie odbywało się w taki sposób, że na paragonach będą widniały dane grupy VAT, czy też podmiotu - członka grupy VAT, który faktycznie dokonał takiej sprzedaży.
Czytaj w LEX: Konsekwencje wprowadzenia grup VAT dla jednostek samorządu terytorialnego >>
Na paragonie dane grupy VAT
W interpretacji z 17 marca br. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przyznał rację gminie (nr 0114-KDIP4-1.4012.544.2022.2.AM). Uznał, że w przepisach obowiązujących od 1 stycznia 2023 r. nie ma zastrzeżenia co do konieczności posiadania osobowości prawnej lub szczególnej formy prawnej. Nie występują także wprost wyłączenia, które uniemożliwiałyby zawiązanie grupy VAT w ramach jednostki samorządu terytorialnego i utworzonych przez nią podmiotów np. instytucji kultury lub spółek komunalnych. Tym samym, spółki oraz gminna biblioteka publiczna spełniają warunki wymagane do utworzenia grupy VAT.
Dyrektor KIS podkreślił, że grupa VAT traktowana jest jak nowy podatnik, członkowie grupy są wykreśleni z rejestru podatników VAT, czyli przestają rozliczać się odrębnie dla celów VAT, rozliczają się jako jeden nowy podatnik – grupa VAT. Grupę jako podatnika VAT obowiązują zasady ogólne dotyczące stosowania kas rejestrujących. Jeżeli dokonywana jest sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, grupa VAT jest obowiązana prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Konsekwencją tego jest fakt, że na paragonie fiskalnym będą widniały dane grupy VAT, a nie poszczególnych jej członków.
Grupa VAT zobowiązana jest posiadać kasy rejestrujące we wszystkich miejscach (punktach), w których prowadzi sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, zobowiązana jest również dokonać fiskalizacji tych kas. Na paragonie fiskalnym dokumentującym transakcję sprzedaży jako sprzedawcę należy wskazać dane grupy VAT, a nie jej członka.
Czytaj w LEX: Grupy spółek w podatku od towarów i usług >>
Zobacz również: Rozliczenia wewnątrz grupy VAT bez obowiązkowego KSeF >>
Ustawodawca dopuszcza możliwość umieszczenia na paragonie fiskalnym dodatkowych informacji. W celu wyrejestrowania wcześniejszych kas rejestrujących, podatnik powinien sporządzić i wraz z wymaganymi dokumentami złożyć do właściwego naczelnika urzędu skarbowego wniosek o wyrejestrowanie.
Skarbówka korzystnie o powiązaniach finansowych
- Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy o VAT, grupę mogą stworzyć podmioty powiązane finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie. W świetle przytoczonej interpretacji szczególną uwagę przykuwa warunek powiązań finansowych. W myśl art. 15a ust. 3 ustawy o VAT konieczne jest, aby jeden z członków posiadał bezpośrednio w pozostałych podmiotach większość w kapitale zakładowym, organach czy zysku – zauważa Bartosz Przybysz, doradca podatkowy w Kancelarii Mentzen.
Jego zdaniem, na tle przedstawionego we wniosku zdarzenia nie budzi wątpliwości, że takie powiązania wystąpiły między gminą a spółką komunalną ze względu na bezpośrednie zaangażowanie kapitałowe. - Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku gminnej biblioteki publicznej, która funkcjonuje na podstawie specustawy. Z ustawowych kryteriów powiązań finansowych można wnioskować, że mogą one z reguły zachodzić w stosunku do spółek prawa handlowego – ocenia Bartosz Przybysz.
Ekspert dodaje, że w interpretacji fiskus przychylił się jednak do stanowiska wnioskodawcy.
- Kluczowy okazał się fakt, że decyzja o utworzeniu, jak i likwidacji instytucji kultury należy do gminy. Zatem wymagane przez ustawę posiadanie ponad 50 proc. praw głosu realizowane jest w zaprezentowanym przypadku. Gmina jako organizator ma bezpośredni wpływ na zarządzanie m.in. poprzez prawo wyboru dyrektora takiej instytucji lub zarządcy – wskazuje Bartosz Przybysz.
Ekspert podkreśla, że celem omawianej instytucji jest przede wszystkim poprawa płynności finansowej wewnątrz grupy. - Tym samym nie ma racjonalnych argumentów, przemawiających za ograniczeniem tego rozwiązania w stosunku do podmiotów innych niż spółki prawa handlowego. Wydana interpretacja może być dobrym prognostykiem, w szczególności dla stowarzyszeń czy fundacji – ocenia Bartosz Przybysz.
Na ważne kwestie zwraca uwagę kolejna ekspertka. - Jeżeli dokonywana jest sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, grupa VAT zobowiązana jest do prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. Na paragonie fiskalnym z kasy rejestrującej ujawniane są dane sprzedawcy, w tym obligatoryjnie jego NIP. Jeżeli przedsiębiorca działa w grupie VAT, ujawniony na paragonie NIP to ten, który został nadany grupie VAT, a nie indywidualny NIP danego przedsiębiorcy – wyjaśnia Maria Dąbek, doradca podatkowy w kancelarii Biurex.
Ekspertka dodaje, że jest to konsekwencją nadania grupie VAT statusu podatnika VAT, przy jednoczesnym wykreśleniu z rejestru VAT (na podstawie art. 96 ust. 7ba ustawy o VAT) jej poszczególnych członków. - Z drugiej zaś strony, nie ma przeszkód, aby poza obligatoryjnymi elementami zamieścić dodatkowo informację o indywidualnym przedsiębiorcy – członku grupy VAT. Na taką możliwość wskazuje zastosowanie przez ustawodawcę otwartego katalogu elementów paragonu fiskalnego z par. 25 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących – podkreśla Maria Dąbek.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
