Osoby niepełnosprawne lub mające na utrzymaniu osoby niepełnosprawne mogą skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Podstawę obliczenia podatku dla tych osób stanowi dochód po odliczeniu wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Skorzystanie z ulgi wymaga spełnienia przez podatnika warunków określonych w ustawie.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że wysokość wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem wydatków poniesionych na:
— opłacenie przewodników osób niewidomych I i II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł;
— utrzymanie przez osoby niewidome psa przewodnika w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł;
— używanie samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł (art. 26 ust. 7c w związku z art. 26 ust. 7a pkt 7, 8 i 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
W praktyce jednak, pomimo tego, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wprost zwalnia osoby niewidome i niepełnosprawne ruchowo z obowiązku dokumentowania wskazanych wyżej trzech rodzajów wydatków, urzędy skarbowe żądają od osób niepełnosprawnych przedstawiania dokumentów (m.in. żądania ujawnienia osoby przewodnika). Sprawa ta stała się także przedmiotem interpelacji poselskiej skierowanej do ministra finansów (nr 7890).
Zdaniem posłów występujących z interpelacją, takie praktyki urzędów skarbowych są uważane przez nich oraz przez zgłaszające się do nich osoby niepełnosprawne za bezprawne i sprzeczne z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W odpowiedzi na interpelację Ministerstwo Finansów przyznało, że z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że podatnik nie musi posiadać dowodu, z którego wynika wysokość wydatku, w odniesieniu do: opłacania przewodników przez osoby niewidome, utrzymania przez osoby niewidome psa przewodnika oraz używania samochodu osobowego przez osobę niepełnosprawną lub mającą na utrzymaniu taką osobę, dla potrzeb związanych z przewozem na zabiegi rehabilitacyjne.

Jak twierdzi resort finansów, urzędy skarbowe nie wymagają od podatników udokumentowania poniesionych wydatków, tj. rachunków, z których wynika wysokość poniesionego wydatku. Jednak ustawa wyraźnie uzależnia prawo podatnika do skorzystania z ulgi od faktu poniesienia wydatku na ściśle określony w przepisach cel - podkreśliło Ministerstwo Finansów. Dlatego też organy podatkowe mają prawo sprawdzić, czy podatnik był uprawniony do uwzględnienia w rocznym zeznaniu podatkowym danego odliczenia. Z tych też względów podatnicy, którzy dokonali odliczenia mogą być poproszeni o udowodnienie faktu, który stanowi podstawę ulgi, np. zatrudnienie osoby w charakterze przewodnika, potwierdzenie bycia właścicielem samochodu czy też uczestnictwa w zabiegach rehabilitacyjnych. Urzędy skarbowe weryfikują więc jedynie zasadność zastosowania ulgi pod kątem spełnienia przez podatnika warunków określonych przepisami ustawy – podsumował resort finansów.