Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego

Spółka z o.o. będąca czynnym podatnikiem VAT kupiła mieszkanie od dewelopera (stawka VAT 8%). Nakłady na mieszkanie wynosiły poniżej 30% jego wartości, mieszkanie zostało wprowadzone do ewidencji środków trwałych (1 stycznia 2015 r.). VAT od zakupu mieszkania oraz od nakładów nie odliczyła ponieważ mieszkanie jest wynajmowane na cele mieszkaniowe i korzysta ze zwolnienia z VAT. Spółka rozważa wypłatę dywidendy w formie rzeczowej (w postaci opisanego mieszkania).

Czy taka czynność spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w VAT?

Odpowiedź:

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że nie ma sporów co do tego, że wypłata dywidendy pieniężnej nie wywołuje żadnych skutków na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u. Opodatkowaniu podlega bowiem dostawa towarów lub świadczenie usług. Pieniądze zaś nie są uważane za towar.

Natomiast jeśli chodzi o wypłatę dywidendy rzeczowej, to organy podatkowe uznają, że dywidenda w formie niepieniężnej stanowi odpowiednio nieodpłatne przekazanie towaru lub nieodpłatne świadczenie usług, które - co do zasady - podlega opodatkowaniu (zob.  interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 5 kwietnia 2013 r., IPPP1/443-40/13-4/ISZ), interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 8 stycznia 2015 r., ITPP2/443-1337/14/RS). Tak samo sądy administracyjne orzekają, że dywidendę przekazywaną udziałowcowi lub akcjonariuszowi w formie niepieniężnej należy opodatkować, analogicznie jak nieodpłatną dostawę towaru lub nieodpłatne świadczenie usług (zob. wyrok NSA z 23 października 2013 r., I FSK 1503/12, wyrok NSA z dnia 23 stycznia 2014 r., I FSK 202/13).

NSA orzekł, że jeżeli spółka dokonuje nieodpłatnego przekazania rzeczy dla swych akcjonariuszy, to wówczas dochodzi do nieodpłatnej dostawy, która na podstawie art. 7 ust. 2 u.p.t.u. podlega opodatkowaniu. Bez znaczenia dla tej kwalifikacji jest przyczyna przekazania rzeczy (tj. czy jest to darowizna, czy dywidenda z zysku spółki). Efektem ekonomicznym, który ma istotne znaczenie dla tej daniny jest to, że spółka dokonała na rzecz swoich akcjonariuszy dostawy towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 u.p.t.u. przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2) wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z powyższego przepisu wynika więc, że nieodpłatne przekazanie nieruchomości będzie opodatkowane tylko w przypadku, gdy przy jego nabyciu lub wytworzeniu spółce przysługiwało w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Skoro przy nabyciu nieruchomości spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego (ze względu na przeznaczenie nieruchomości do świadczenia usług zwolnionych na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 u.p.t.u.) przekazanie jej w formie dywidendy nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mariusz Jabłoński, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 1.02.2016 r.