Odpowiedź:
Sfinansowana przez zleceniodawcę składka na grupowe ubezpieczenie, którego beneficjentem jest zleceniobiorca, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, o ile jest przychodem z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tego typu przychód podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.
Uzasadnienie:
Zleceniobiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu – art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.) – dalej u.s.u.s., oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.) – dalej u.ś.o.z.
Ubezpieczenie chorobowe jest dla zleceniobiorcy dobrowolne i może mu podlegać tylko wtedy, gdy jest objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi (art. 11 ust. 2 u.s.u.s.). Jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r. poz. 459), stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy stanowi przychód z tytułu ww. umowy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9, art. 18 ust. 3 i art. 20 ust. 1 u.s.u.s.).
Jeżeli jednak zleceniobiorca osiąga przychody tego rodzaju, co wymienione w § ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2015 r. poz. 2236 ze zm.) – dalej r.z.u.s., są one wolne od składek na ubezpieczenia społeczne (§ 5 ust. 2 pkt 2 r.z.u.s.). Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. i rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, dotyczące podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych ubezpieczonych, z tym zastrzeżeniem, że ulega ona zmniejszeniu o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe sfinansowane ze środków zleceniobiorcy i nie stosuje się do niej ograniczenia w postaci rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (art. 81 ust. 1, 5 i 6 u.ś.o.z.). Odpowiadając na pytanie, czy sfinansowana przez zleceniodawcę część składki na grupowe ubezpieczenie, który jest objęty zleceniobiorca, w pierwszej kolejności trzeba ustalić, czy w takim przypadku mamy do czynienia z przychodem zleceniobiorcy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przychodami w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń - art. 11 ust. 1 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – dalej u.p.d.o.f. Przychodami w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych jest więc m.in. wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Sądy administracyjne stoją na stanowisku, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu. Dla uznania więc, że dane świadczenie jest nieodpłatne bądź częściowo nieodpłatne konieczne jest stwierdzenie, że w wyniku zdarzenia prawnego czy zjawiska gospodarczego podatnik uzyskał korzyść majątkową kosztem innego podmiotu lub też uzyskał nieodpłatne (częściowo nieodpłatne), to jest niezwiązane z kosztami (całkowitymi kosztami) lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to musi zatem być rzeczywiste, a nie tylko potencjalne ( zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17.11.2016 r., II FSK 2456/14, LEX nr 2149272). Sąd administracyjne wyrażają również pogląd, że w przypadku zawarcia przez pracodawcę umowy ubezpieczenia na rzecz pracownika, umowa ta skutkuje powstaniem u pracownika przychodu z tytułu innych nieodpłatnych świadczeń, w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. w momencie zapłacenia składki (wykupienia polisy ubezpieczeniowej). Wartość pieniężną tego świadczenia stanowi cena zapłaconej składki - wykupionej polisy ubezpieczeniowej – (zob.wyrok NSA z 30.07.2009 r., II FSK 506/08, LEX nr 570466). Dotyczy to rzecz jasna sytuacji, gdy to pracownik jest uprawniony do świadczeń przewidzianych polisą ubezpieczeniową. W indywidualnej interpretacji Ministra Finansów z 23.11.2010 r., DD3/033/122/CRS/10/PK-620 wskazano, że wszelkie wypłaty i świadczenia otrzymane przez podatnika w związku umową zlecenia czy umową o dzieło, zawartą z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, osobą prawną i jej jednostką organizacyjną oraz jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście. W konsekwencji Minister Finansów stanął na stanowisku, że wykupienie dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego przez zakład pracy na rzecz pracownika i zleceniobiorcy oraz członków ich rodzin stanowi odpowiednio przychód pracownika i zleceniobiorcy. Zakład pracy ma zatem obowiązek doliczyć do przychodu pracownika oraz zleceniobiorcy łączną kwotę poniesionych wydatków na ich dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne oraz na ubezpieczenie zdrowotne członków ich rodzin i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.
Uzasadnione jest zatem stanowisko, że sfinansowana przez zleceniodawcę składka na grupowe ubezpieczenie, którego beneficjentem jest zleceniobiorca, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, o ile jest przychodem z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Takiego przychodu próżno bowiem szukać wśród przychodów wolnych od składek na mocy rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Omawiany przychód podlega także podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, gdyż nie należy do przychodów wolnych od tego podatku (art. 21 ust. 1 u.p.d.o.f.).
Magdalena Kostrzewa,
autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 12.04.2017 r.
Czy sfinansowaną przez zleceniodawcę cześć składki na grupowe ubezpieczenie powinno się oskładkować i opodatkować?
Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoZleceniobiorca wykonujący umowę zlecenie należy do ubezpieczenia grupowego PZU. Wysokość składki wynosi 60,20 zł, z czego 30,00 zł finansuje pracodawca, a pozostałą część opłaca zleceniobiorca.Czy część składki finansowanej przez pracodawcę należy włączyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne?Czy podlega opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych?
