Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego

Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zawarł umowę na usługi w ramach tej działalności. Umowa zawierała klauzulę o zakazie konkurencji. Prowadzący działalność gospodarczą otrzymał na podstawie ugody sądowej odszkodowanie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy. Po rozwiązaniu umowy podatnik zawiesił działalność gospodarczą na podstawie warunku zawartego w umowie.

Czy uzyskanie odszkodowania tytułem wynagrodzenia za ustanowiony i utrzymany w mocy zakaz konkurencji podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Odpowiedź:

Odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji wynikającego z umowy o świadczenie usług zawartej w ramach działalności gospodarczej stanowią przychód z tego źródła. Przychody te nie zostały zwolnione od opodatkowania, zatem ich przyznanie pociąga za sobą obowiązek ich opodatkowania podatkiem dochodowym.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f., za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Rodzaje tytułów, które wpisują się w definicję przychodów z działalności gospodarczej wymienione w art. 14 ust. 2 u.p.d.o.f., mają jedynie charakter przykładowy. Oznacza to, że do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w działalności gospodarczej.

Z kolei wyłączenia rodzaju świadczeń, które nie są zaliczane do przychodów z działalności gospodarczej wyszczególnione w art. 14 ust. 3 u.p.d.o.f., stanowią katalog zamknięty i nie mają zastosowania do przysporzeń w przepisie tym nie wymienionych. Odszkodowanie wypłacone w związku z zawartą umową o zakazie konkurencji nie zostały wymienione w ww. artykule.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że odszkodowania o zakazie konkurencji wynikające z umowy o świadczenie usług zawartej w ramach działalności gospodarczej stanowią przychód z tego źródła, tj. przychód z działalności gospodarczej. Powstrzymanie się od wykonywania określonych świadczeń w ramach prowadzonej działalności gospodarczej należy bowiem wiązać ze źródłem przychodu jakim jest ta działalność.

Reasumując, otrzymywane przez podatnika wynagrodzenie (odszkodowanie) z tytułu zawartej umowy o zakazie konkurencji, stanowi przychód z działalności gospodarczej, który należy doliczyć do innych przychodów osiąganych z tytułu prowadzonej działalności i opodatkować zgodnie z wybraną formą opodatkowania.

Jednocześnie stwierdzić należy, że tego rodzaju odszkodowania nie korzystają ze zwolnienia od podatku.

Wprawdzie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., zwalnia od podatku otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, lecz wyłączone z tego zwolnienia są odszkodowania przyznane na podstawie przepisów o zakazie konkurencji (lit. d ww. przepisu).

Oznacza to, że omawiane odszkodowanie jest opodatkowane.

Marek Jurek, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 2.02.2016 r.