Przepisy podatkowe pozwalają na odliczenie wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Z ulgi skorzystać może:

  • podatnik będący osobą niepełnosprawną lub
  • podatnik, który ma na utrzymaniu osoby niepełnosprawne. 

Co istotne, skarbówka potwierdza w interpretacjach, że określone w art. 26 ust. 7a pkt. 6b ustawy o PIT zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne, to także różnego rodzaju terapie, jak psychoterapia, zajęcia u logopedy, pedagoga specjalnego oraz alpakoterapia, dogoterapia i muzykoterapia. 

- Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć "zabieg rehabilitacyjny" i "zabieg leczniczo-rehabilitacyjny", nie wymienia też zabiegów objętych ulgą. Co istotne w tej sytuacji organy podatkowe stosują definicję słownikową, uznając, że chodzi o działania mające na celu przywrócenie sprawności fizycznej i psychicznej. Należy zgodzić się z taką interpretacją, która pozwala na szeroki zakres odliczenia wydatków, stosownie do potrzeb osoby niepełnosprawnej - mówi Agata Malicka, współwłaścicielka biura rachunkowego. 

Jakie terapie można odliczyć

Jedna z najnowszych interpretacji z 30 kwietnia 2024 r. (nr 0114-KDIP3-2.4011.210.2024.2.AC) dotyczy wydatków na zajęcia dla niepełnosprawnego dziecka (w spektrum autyzmu), prowadzone w prywatnym przedszkolu. Z pytaniem w tej sprawie wystąpił ojciec dziecka, wymagającego licznych terapii i rehabilitacji ze względu na swoją niepełnosprawność, co jest również wyszczególnione w orzeczeniu o niepełnosprawności. Dziecko uczęszcza do prywatnego przedszkola terapeutycznego, specjalizującego się w prowadzeniu terapii i rehabilitacji dla dzieci z autyzmem przez wykwalifikowanych specjalistów, tj. logopedę, terapeutę psychologicznego, terapeutę muzykoterapii, psychologa oraz pedagoga specjalnego. Faktury za terapię w przedszkolu terapeutycznym wystawione są od września do grudnia 2022 roku na ojca dziecka. Mężczyzna chce rozliczyć wydatki jako nielimitowaną ulgę rehabilitacyjną za rok podatkowy 2022. W urzędzie skarbowym odmówiono mu jednak odliczenia, argumentując, że nie są to zabiegi rehabilitacyjne.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stanął jedna po stronie podatnika. Stwierdził, że mężczyzna ma prawo do odliczenia całej wartości faktycznie poniesionych kosztów na cele rehabilitacyjne oraz związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, które wpływają na poprawę rozwoju niepełnosprawnego dziecka. Dyrektor KIS zaznaczył, że skoro ustawa o PIT nie zawiera definicji pojęcia „zabieg” i „rehabilitacja”, należy odwołać się do definicji słownikowej, zgodnie z którą "zabieg" stanowi interwencję mającą na celu wywołanie określonego skutku, zwykle będącą środkiem zaradczym przeciwdziałającym czemuś (np. skutkom choroby). Z kolei "rehabilitacja" to przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych. To oznacza, że podatnik może odliczyć w zeznaniu za 2022 rok wydatki poniesione na terapię psychologiczną, terapię pedagogiczną, alpakoterapię oraz muzykoterapię.

Nie tylko uzdrowiska i rehabilitacja lecznicza

Również w interpretacji z 17 marca 2023 r. (nr 0114-KDIP3-2.4011.60.2023.4.AC) dyrektor KIS potwierdził, że rodzice niepełnosprawnego dziecka odliczą wydatki na terapię logopedyczną, psychologiczną, integracji sensorycznej oraz inne terapie wspomagające:  np. muzykoterapia, terapia ręki, zajęcia z komunikacji alternatywnej, trening słuchowy np. metodą Tomatisa lub Johansena lub inny, trening umiejętności społecznych,, zajęcia słuchu Rozwijającego W. Sherborne. Co ważne, jak zaznaczył dyrektor KIS, "intencją ustawodawcy jest umożliwienie podatnikom odliczenia od dochodów wydatków na zabiegi rehabilitacyjne zrealizowane również przez podmioty, które nie są zakładami lecznictwa uzdrowiskowego lub rehabilitacji leczniczej". 

Fiskus zgodził się, że rodzice mogą odliczyć opłaty za zajęcia w przedszkolu (rachunki wystawiane przez punkt przedszkolny zawierają kwotę zapłaty, rodzaj usługi, imię i nazwisko dziecka, dane sprzedającego usługę i nabywców - rodziców) oraz za zajęcia realizowane przez podmiot specjalizujący się w terapii autyzmu, w oparciu o Indywidualny program edukacyjno – terapeutyczny dostosowany do potrzeb dziecka.

 

Własna psychoterapia do odliczenia

Osoba niepełnosprawna odliczy również wydatki na własne prywatne sesje psychoterapii. W interpretacji z 2 marca 2022 r. (nr 0113-KDIPT2-2.4011.1142.2021.2.SRz) fiskus potwierdził, że są to zabiegi rehabilitacyjne, gdyż służą poprawie zdrowia lub przywróceniu sprawności. Niepełnosprawność także dotyczy zaburzeń psychicznych, które leczy się w gabinecie psychiatry i psychologa, psychoterapeuty.

- Indywidualne sesje psychoterapii należy zakwalifikować do zabiegów rehabilitacyjnych, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 6b ustawy o PIT, a w konsekwencji – przy spełnieniu warunków wynikających z przepisów tej ustawy – wydatki można odliczyć od podstawy opodatkowania - potwierdził dyrektor KIS.

 


Odliczenie wydatków w faktycznie poniesionej wysokości

Wysokość wydatków na zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne, stosownie do art. 26 ust. 7 ustawy o PIT, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności:

  • dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru),
  • dane sprzedającego (towar lub usługę),
  • rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz
  • kwotę zapłaty.

Wydatki na zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne należą do tzw. wydatków nielimitowanych. To oznacza, że ustawa o PIT nie przewiduje limitu kwotowego ich odliczenia. Podatnik może je odjąć od dochodu w faktycznie poniesionej wysokości, na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie. Taki dokument musi zawierać: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego towar lub usługę; rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty.  

Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że faktura może być wystawiona na dziecko niepełnosprawne lub na rodzica, który utrzymuje dziecko niepełnosprawne. - Jeśli z ulgi korzysta osoba, która ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, to dokument stwierdzający poniesienie wydatku uprawniającego do odliczenia, może być wystawiony na osobę niepełnosprawną, jak i na osobę, która utrzymuje osobę niepełnosprawną - wyjaśnia resort.

Czytaj również: Jak udowodnić prawo do ulgi rehabilitacyjnej na leki >>