Przygotowując założenia makroekonomiczne na potrzeby ustawy budżetowej przyjęto, że: wzrost produktu krajowego brutto w 2016 r. wyniesie 3,8%, stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec roku stanowić będzie 9,7%, natomiast średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych ukształtuje się na poziomie 1,7%. Ponadto szacuje się, że deficyt sektora finansów publicznych w 2016 r. wyniesie 69,9 mld zł, zaś państwowy dług publiczny w ujęciu nominalnym wzrośnie o 42 mld zł. Przy takim założeniu relacja państwowego długu publicznego do PKB, wzrośnie do 49,0%.
W budżecie państwa limit wydatków ustalono na kwotę 368.548.526 tys. zł., zaś wysokość dochodów prognozowana jest na 313.808.526 tys. zł. Deficyt budżetu państwa ustala się na kwotę nie większą niż 54.740.000 tys. zł. Dochody podatkowe budżetu państwa prognozowane są w wysokości: 128.683.000 tys. – z zł podatku od towarów i usług, 64.083.000 tys. zł – z podatku akcyzowego, 1.383.000 tys. z – z podatku od gier, 26.067.000 tys. zł – z podatku dochodowego od  osób prawnych, 46.894.000 tys. zł – z podatku dochodowego od osób fizycznych, 1.530.000 tys. zł – z tytułu podatku od wydobycia niektórych kopalin. W prognozie dochodów budżetu państwa uwzględniono także wpływy z nowych podatków, tj. z podatku od niektórych instytucji finansowych (w wysokości 5.500.000 tys. zł) oraz z podatku od sklepów wielkopowierzchniowych (w wysokości 2.000.000 tys. zł). W ramach dochodów niepodatkowych przewiduje się następujące wielkości: cło – 3.034.000 tys. zł, dywidendy i wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa – 4.799.670 tys. zł, wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego – 3.200.000 tys. zł, dochody państwowych jednostek budżetowych i inne dochody niepodatkowe – 22.924.868 tys. zł oraz wpłaty jednostek samorządu terytorialnego – 1.972.438 tys. zł. Kwota dochodów ze środków Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegających zwrotowi prognozowana jest na 1. 737.550 tys. zł. Limit wydatków przewidziany w ustawie budżetowej na rok 2016 uwzględnia m. in.: (1) finansowanie programu „Rodzina 500+”, (2) wprowadzenie bezpłatnych leków dla osób, które ukończyły 75 rok życia oraz dofinansowanie działań jednostek samorządu terytorialnego w rozwoju sieci Dziennych Domów „Senior-WIGOR”, (3) zwiększenie o ponad 2 mld zł wynagrodzeń dla grup pracowniczych, które dotychczas były objęte tzw. „zamrożeniem” wynagrodzeń, (4) środki na jednorazowe dodatki pieniężne dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne, (5) zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe albo nauczycielskie świadczenia kompensacyjne w 2016 r. oraz (6) dofinansowanie zadań restrukturyzacyjnych w sektorze górnictwa węgla kamiennego. W budżecie państwa przewidziano rezerwę ogólną wysokości 169.904 tys. zł oraz rezerwy celowe na poziomie 22.185.957 tys. zł. W ramach wydatków budżetu państwa na 2016 r. uwzględniono również wydatki na realizację 35 programów wieloletnich w łącznej kwocie 13.063.896 tys. zł.
Podobnie jak w latach ubiegłych w ustawie został wyodrębniony budżet środków europejskich. W ustawie budżetowej na rok 2016 wydatki budżetu środków europejskich zostały zaplanowane w wysokości 71.640.528 tys. zł. Kwota ta obejmuje środki zaplanowane w rezerwach  celowych przeznaczonych na finansowanie programów z budżetu środków europejskich oraz na finansowanie wynagrodzeń w ramach budżetu środków europejskich, a także środki na wydatki realizowane w ramach: Perspektywy Finansowej Unii Europejskiej 2007-2013, Perspektywy Finansowej Unii Europejskiej 2014-2020, Wspólnej Polityki Rolnej, Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014, Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014 oraz Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Dochody budżetu środków europejskich zaplanowane zostały w łącznej wysokości 62.400.147 tys. zł, zaś wysokość deficytu ustalono na 9.240.381 tys.  zł.
Łączną kwotę planowanych przychodów i rozchodów budżetu państwa określono odpowiednio na 336.211.163 tys. zł i 272.230.782 tys. zł., natomiast saldo przychodów i rozchodów budżetu państwa ustalone zostało w wysokości 63.980.381 tys. zł. Źródłem pokrycia pożyczkowych potrzeb budżetu państwa, w tym deficytu budżetu państwa, są środki pozostające na rachunkach budżetu państwa w dniu 31 grudnia 2015 r., przychody z tytułu sprzedaży skarbowych papierów wartościowych, przychody z prywatyzacji, kredytów i pożyczek oraz innych tytułów. Przyrost zadłużenia na dzień 31 grudnia 2016 r. z tytułu zaciągniętych i spłaconych kredytów lub pożyczek oraz emisji i spłaty skarbowych papierów wartościowych nie może przekroczyć kwoty 110.000.000 tys. zł. Poręczenia i gwarancje mogą być udzielane przez Skarb Państwa do kwoty 200.000.000 tys. zł.
Zadaniowy plan wydatków na lata 2016-2018 został opracowany w oparciu o rozwiązania metodologiczne i prawne wdrożone w latach poprzednich z uwzględnieniem zmian wprowadzonych w drodze tzw. noty budżetowej, czyli rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 lipca 2015 r. w sprawie szczegółowego sposobu, trybu i terminów opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej na rok 2016 (Dz. U. poz. 955, z późn. zm.)