Opinie - strona 5

Sędzia Laskowski: Barski nie może wrócić do prokuratury, ale nie wszystkie wyroki neo-sędziów do podważenia

Wymiar sprawiedliwości

To prawda, że zakwestionowanie uchwały trzech neo-sędziów Sądu Najwyższego w sprawie prokuratora Dariusza Barskiego to poważny problem w kontekście uznawania innych, „niepolitycznych” orzeczeń tych sędziów – mówi dr Michał Laskowski, sędzia Sądu Najwyższego, były prezes SN kierujący Izbą Karną. I przyznaje, że będzie to podstawowy dylemat w trakcie przywracania ładu konstytucyjnego w wymiarze sprawiedliwości.

02.10.2024

W powodzi deepfake płynie szeroko - ważne, aby go wyłowić

Nowe technologie Powódź

Tragedia, jaką jest powódź, u większości z nas budzi chęć niesienia pomocy i wsparcia. Ale jest też, na szczęście dla nielicznych, kolejną szansą na prowadzenie przestępczej działalności. Popełnianie czynów zabronionych z wykorzystaniem zaawansowanej technologii (niekoniecznie spełniającej definicję systemów AI w rozumieniu AI ACT) w czasie powodzi jest szczególnie niebezpieczne - pisze Rafał Rozwadowski, adwokat.

01.10.2024

Jakie są prawa i obowiązki byłego członka zarządu spółki?

Spółki

Były członek zarządu w dalszym ciągu ma określone uprawnienia i obowiązki względem spółki. Są one związane głównie ze sporządzaniem i zatwierdzaniem dokumentów finansowych obejmujących okres pełnienia przez daną osobę funkcji w zarządzie. Z jednej strony ma to chronić interes członka zarządu, a z drugiej strony służyć dobru spółki - piszą Karolina Jezierska-Kowalska, adwokat oraz Paulina Bąk, radca prawny w PragmatIQ kancelaria prawna Szymkowiak.

30.09.2024

Czy Komisja Kodyfikacyjna powinna unowocześnić instytucję "wyjawienia majątku"?

Wymiar sprawiedliwości

W naszym kodeksie postępowania cywilnego poświęconym egzekucji świadczeń pieniężnych istnieje instytucja, która przypomina yeti. Mam na myśli „wyjawienie majątku”. Instytucja ta wprawdzie istnieje, niemniej jednak sensownych skutków jej istnienia w dostrzegalnej skali żaden praktyk nie widział - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

30.09.2024

Nowelizacja prawa autorskiego lekiem na całe zło?

Nowe technologie Prawo europejskie Prawo autorskie

Pomimo rosnącej popularności usług VoD i SVoD, art. 70 ust. 2(1) prawa autorskiego pozostawał bez zmian. Widzowie w domowym zaciszu mogli cieszyć się serialowymi i filmowymi nowościami, a sam model wynagrodzenia tantiemowego nie przystawał do współczesnego rynku audiowizualnego. Środowisko twórców od dawna postulowało potrzebę jego dostosowania do współczesnych realiów. Twórcy czekali na implementowanie dyrektyw... aż się doczekali - pisze Katarzyna Jedynak-Gierada, rzecznik patentowy.

28.09.2024

Gawrońska: Do stosowania sztucznej inteligencji w medycynie niezbędne są precyzyjne przepisy

Nowe technologie Zawody medyczne

Brak wystarczających regulacji prawnych dotyczących sztucznej inteligencji (AI) w Polsce może spowodować naruszenia prywatności obywateli. Ponadto firmy rozwijające i wdrażające technologie AI będą zmuszone hamować innowacje i inwestycje. Natomiast w przypadku błędów AI, brak precyzyjnych przepisów może skutkować długotrwałymi i kosztownymi procesami sądowymi – uważa dr Anna Gawrońska ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

28.09.2024

Coraz więcej wątpliwości w sprawie systemu kaucyjnego

VAT Prawo europejskie

System kaucyjny to bardzo dobre rozwiązanie w zakresie promowania proekologicznych zachowań wśród konsumentów. Wciąż pojawiają się jednak wątpliwości co do kształtu samego systemu, ale również rozliczeń podatkowych. Kilka ministerstw sygnalizuje natomiast, że wprowadzenie systemu od 2025 roku wydaje się niemożliwe – pisze Dominika Kasińska, associate w Tomczykowski Tomczykowska.

27.09.2024

Prof. Moczydłowski: Trochę demilitaryzacji służbie więziennej nie zaszkodzi

Prawo karne Prawnicy

Podoba mi się projekt przewidujący możliwość powoływania specjalistów cywilnych na stanowiska w służbie więziennej. Natomiast z dezaprobatą przyjmuję protest związku zawodowego funkcjonariuszy przeciwko takiej możliwości. Ochronę zakładów karnych muszą zapewnić funkcjonariusze, ale wiele innych zadań mogą wykonywać specjaliści cywilni – twierdzi dr Paweł Moczydłowski, profesor Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, dyrektor generalny Służby Więziennej w latach 1990-94.

26.09.2024

Mec. Stykowski: Brytyjczycy usprawnili swoje sądy, w Polsce to się nie przyjmuje

Wymiar sprawiedliwości

W Wielkiej Brytanii też kiedyś przewlekłość postępowań sądowych była poważnym problemem, ale zapoczątkowana blisko 30 lat temu reforma sędziego Woolfa doprowadziła do istotnego usprawnienia ich pracy. W Polsce w tym czasie zapowiadano to samo - przypomina Paweł Stykowski, radca prawny z kancelarii DWF Poland Jamka sp.k. I ubolewa, że bez większych efektów.

25.09.2024

Wody Polskie – eksperyment, który się nie udał

Środowisko Administracja publiczna Spółki

W 2018 r. ówczesny rząd z fanfarami ogłosił utworzenie nowej osoby prawnej pod dumną nazwą Wody Polskie, które przejęły Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, działający wcześniej jako organ administracji. Dziś, w odpowiedzi na zarzuty dotyczące działania Wód Polskich w czasie powodzi, ich prezes tłumaczy, że „firma została ograbiona przez polityków ze środków”. Czy rzeczywiście organy, takie jak zarząd gospodarki wodnej, powinny być przekształcane w odrębne osoby prawne - pisze prof. Marcin Dziurda.

25.09.2024

Prof. Adamus: Brakuje systemowej ochrony prawnej na wypadek stanów nadzwyczajnych

Podatki i opłaty lokalne Administracja publiczna Finanse Powódź

Przepisy o tzw. stanach nadzwyczajnych zawierają głównie regulacje pozwalające na ograniczenie praw obywatelskich na czas trwania stanu nadzwyczajnego. Nie odpowiada to absolutnie aktualnym potrzebom, jak i oczekiwaniom społecznym. Osoby dotknięte stanem klęski żywiołowej, a zwłaszcza przedsiębiorcy powinni zostać objęci szczególną, ochronną regulacją prawną. Takie przepisy warto przygotować na przyszłość - postuluje prof. Rafał Adamus.

24.09.2024

Klauzula bestsellerowa po nowelizacji - nowe brzmienie, te same problemy?

Prawo autorskie

O klauzuli bestsellerowej zrobiło się głośno kilka lat temu, gdy media obiegły informacje o konflikcie między Andrzejem Sapkowskim a spółką CD Projekt. Pisarz, który przeniósł na studio prawa autorskie do eksploatacji uniwersum „Wiedźmina” za stosunkowo niewielką kwotę, domagał się dodatkowego wynagrodzenia, powołując się na ogromne zyski osiągane przez studio. Nowelizacja dostosowuje klauzulę bestsellerową do wymogów unijnych, ale nie rozwiązuje problemów związanych z jej praktycznym stosowaniem, w szczególności w odniesieniu do kwestii dowodowych i proceduralnych.

23.09.2024

Cesja praw z tytułu rękojmi za wady nieruchomości na jej nabywcę jest możliwa

Nieruchomości

W ostatnich latach w Polsce więcej osób kupuje dom lub mieszkanie, z góry zakładając krótszy okres zamieszkiwania w nim, albo wskutek zmiany miejsca pracy lub zmiany preferencji podejmują decyzję o sprzedaży. Wpływ na to ma również popularność tzw. flipowania, a więc zakupu nieruchomości przez inwestora, zwiększanie jej wartości poprzez remont i wykończenie, a następnie sprzedaż z zyskiem. W tym kontekście warto zadać sobie pytanie, czy sprzedający może dokonać cesji uprawnień z tytułu rękojmi za wady nieruchomości na nabywcę - zastanawia się dr Małgorzata Szymańska-Pałamarz.

21.09.2024

Przygotowania do zmian w podatkach trzeba zacząć już teraz

CIT PIT VAT Rachunkowość

Przygotowania do wdrożenia JPK_CIT można zacząć od oceny dostosowania systemów i procesów podatkowych do nowego obowiązku raportowania. Jeśli bowiem od początku 2025 roku księgowania nie będą zawierały odpowiednich znaczników, to żeby wygenerować JPK_CIT w ustawowym terminie, trzeba będzie uzupełnić ewentualne braki do końca marca 2026 roku – pisze Michał Kwaśniewski, adwokat, partner w Quidea.

20.09.2024

Czas na feminatywy w ustawie o doradztwie podatkowym

Prawnicy Doradca podatkowy

Nowelizacja ustawy o doradcach podatkowych ma dostosować przepisy do współczesnych realiów prawnych. Warto, aby ustawodawca przyjrzał się również przemianom społecznym. Możliwość posługiwania się feminatywem „doradczyni podatkowa” już w obecnym stanie prawnym nie powinna budzić wątpliwości i stanowi oczekiwanie części kobiet wykonujących zawód – pisze Agnieszka Wnuk, doradczyni podatkowa, partnerka w Quidea.

19.09.2024

Kredyt hipoteczny a powódź – co dalej z zadłużeniem, gdy dom lub mieszkanie zostaną zalane?

Kredyty Powódź

Niestety powódź i zalanie nieruchomości, na którą został zaciągnięty kredyt hipoteczny, nie powoduje unieważnienia umowy kredytowej. Oznacza to zatem, że kredyt, który został zaciągnięty na ich zakup lub wybudowanie, należy dalej spłacać, zgodnie z ustalonym z kredytodawcą harmonogramem. Rząd może jednak wprowadzić rozwiązania systemowe, co planuje zrobić - pisze dr Wanesa Choptiany-Mańka, prawniczka i wykładowczyni uniwersytetu WSB Merito Warszawa.

18.09.2024

Odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości w związku ze zmianą miejscowego planu

Nieruchomości Ład Przestrzenny

Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości uległa obniżeniu, a właściciel albo użytkownik wieczysty sprzedaje nieruchomość, może żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości. W praktyce jednak przepisy te budzą wiele wątpliwości - pisze Joanna Nogala, radca prawny.

17.09.2024

Sędziowie w czasie pokutnym

Wymiar sprawiedliwości

Nie milkną echa propozycji ministra sprawiedliwości dotyczących uregulowania statusu powołań sędziów z udziałem Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej wedle ustawy zmienionej w 2017 roku. Koncepcja, jaka z niej wybrzmiewa, oznacza czystki, upokarzające degradacje sędziów i groźby postępowań dyscyplinarnych. Szkoda, że nie są publicznie znane nazwiska wszystkich twórców tego pomysłu, warto byłoby te osoby zapamiętać - pisze prof. dr hab. Mariusz Załucki, sędzia SN orzekający w Izbie Cywilnej.

16.09.2024

Rejestracja utworów stworzonych z wykorzystaniem AI - zmiany w regulaminie ZAiKS

Nowe technologie Prawo autorskie

W czerwcu 2024 r. Stowarzyszenie Autorów ZAiKS zaktualizowało dwa regulaminy: repartycji oraz zgłaszania i rejestracji utworów. Znalazły się w nich postanowienia dotyczące utworów, które w całości lub części stworzono z wykorzystaniem narzędzi opartych na sztucznej inteligencji. Przykładem wytworu Al, który mógłby podlegać ochronie autorskoprawnej, jest mi.n. fragment będący dokończeniem X Symfonii Ludwiga van Beethovena - piszą radcowie prawni: Marta Ostrowska oraz Michał Ryba z WN Legal Wątrobiński Nartowski.

14.09.2024

Podmiot upoważniony jako nowy uczestnik postępowania grupowego

Rynek i konsument Prawo gospodarcze

Podmiot upoważniony to nowa instytucja – nowy podmiot procesu grupowego. W istocie to od aktywności organizacji konsumenckich i ich współpracy z prezesem UOKiK zależeć będzie, ile nowych postępowań grupowych będzie wszczynanych i czy nowa instytucja powództwa przedstawicielskiego spełni pokładane w niej oczekiwania związane ze wzmocnieniem ochrony konsumentów oraz spopularyzowaniem powództw grupowych - pisze Agnieszka Trzaska-Śmieszek z kancelarii Kubas Kos Gałkowski – Adwokaci sp.k.

13.09.2024