1 http://polskazachodnia2020.pl/aktualnosci.html
2 W dokumencie pojęcie "region" jest tożsame z pojęciem "województwo".
3 Wszystkie dane zaprezentowane w ramce są danymi za 2012 r.
4 http://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/polityka_regionalna/polska_zach/dokumenty/strony/dokumenty.aspx
5 http://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/polityka_regionalna/polska_zach/dokumenty/strony/dokumenty.aspx
6 Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm., art. 14a.
7 Eksperci wchodzący w skład firmy GEOPROFIT.
8 Zidentyfikowane w SRPZ potencjały wynikają z przeprowadzonych analiz, które pozwoliły wyodrębnić cechy wspólne dla obszaru Polski Zachodniej. Prezentowanie sytuacji pojedynczego regionu w dokumencie ma miejsce tylko w przypadku, kiedy dana cecha w konkretnym województwie znacząco różni się od sytuacji w makroregionie (tzw. "obserwacja odstająca").
9 Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 i 1238.
10 http://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/polityka_regionalna/polska_zach/konsultacje/strony/konsultacje.aspx
11 KOM(2010)2020.
12 Założenia systemu zarządzania rozwojem Polski. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 27 kwietnia 2009 r.
13 Uchwała nr 16 Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie przyjęcia Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności (M.P. poz. 121).
14 Uchwała nr 157 Rady Ministrów z dnia 25 września 2012 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Kraju 2020 (M.P. poz. 882).
15 Uchwała Rady Ministrów z dnia 13 lipca 2010 r. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, miasta, obszary wiejskie (M.P. 2011 r. Nr 36, poz. 423).
16 Dokument wymienia Szczecin, Zieloną Górą, Gorzów Wielkopolski oraz Koszalin jako miasta niewykorzystujące potencjału wynikającego z bliskości funkcjonalnej z Berlinem i miastami Skandynawii oraz z krajowymi ośrodkami - Gdańskiem, Warszawą, Krakowem. Wiele uwagi poświęca również przezwyciężaniu peryferyjności zachodnich obszarów przygranicznych.
17 Uchwała nr 7 Rady Ministrów z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki "Dynamiczna Polska 2020" (M.P. poz. 73).
18 Uchwała nr 6 Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2013 r. w sprawie Strategii Rozwoju Transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.) (M.P. poz. 75).
19 Uchwała nr 104 Rady Ministrów z dnia 18 czerwca 2013 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020 (M.P. poz. 640).
20 Rada Ministrów przyjęła Strategię Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko dnia 15 kwietnia 2014 r.
21 Uchwała nr 17 Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2013 r. w sprawie przyjęcia strategii "Sprawne Państwo 2020" (M.P. poz. 136).
22 Uchwała nr 67 Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie przyjęcia "Strategii rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022" (M.P. poz. 377).
23 Uchwała nr 163 Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie przyjęcia "Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa" na lata 2012-2020 (M.P. poz. 839).
24 Indeks obejmuje wskaźniki podstawowe (zaplecze instytucjonalne, stabilność makroekonomiczną, infrastrukturę, poziom opieki medycznej oraz jakość kształcenia), wskaźniki w obszarze wydajności (dotyczą szkolnictwa wyższego, kształcenia ustawicznego, rynku pracy oraz wielkości rynku) oraz poziomu innowacji (np.: liczba publikacji naukowych, udział pracowników B+R, wskaźnik patentów na milion mieszkańców).
25 Dziemianowicz W., Szlachta J., Diagnoza strategiczna Polski Zachodniej, 2011.
26 W 2011 r. wartość wytworzonego PKB w Polsce Zachodniej stanowiła 26% krajowego PKB ogółem, przy czym województwa wielkopolskie i dolnośląskie należały do czołówki województw o największych udziałach w tworzeniu PKB (odpowiednio 9,3% oraz 8,6%).
27 % średniej dla UE-27, UE-27=100 (różnica w punktach procentowych między 2009 r. a 2000 r. w stosunku do średniej dla UE-27).
28 Przy przeciętnym tempie wzrostu w Unii Europejskiej na poziomie 1,5-2,5%, Kusideł E., Lewandowska-Gwarda K., Ekspertyza dotycząca projekcji PKB per capita (wg PPS) na poziomie województw (NUTS-2) oraz wybranych podregionów (NUTS-3) do 2020 roku wraz z analizą konsekwencji ewentualnych zmian klasyfikacji NUTS dla polityki spójności po 2020 roku, 2011.
29 Domański B., Gwosdz K., Specyfika branżowa i przestrzenne zróżnicowanie przemysłu w województwach Polski Zachodniej, 2014.
30 Region północno-zachodni obejmuje województwa lubuskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie, natomiast region południowo-zachodni: dolnośląskie i opolskie.
31 GUS, Prognoza ludności na lata 2008-2035, Warszawa 2009, Czapiński J., PanekT. (red. nauk.), Diagnoza Społeczna 2013. Warunki i jakość żyda Polaków, 2013.
32 Zob. Analiza Instytutu Sobieskiego nr 60, 2013 (www.sobieski.org.pl).
33 W 2014 r. GUS opublikuje nową prognozą ludności w oparciu o wyniki NSP 2011, aktualna prognoza opiera się na wynikach Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 r.
34 Czapiński J., Panek T. (red. nauk.), Diagnoza Społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, 2013.
35 W przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców (Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych - raport z badania 2012, Stowarzyszenie Koln/Jawor, 2013).
36 Por. Herbst J., Lackowska M., Mielczarek A., Swianiewicz P., Szafarze darów europejskich. Kapitał społeczny a realizacja polityki regionalnej w polskich województwach, 2008.
37 Mogiła Z., Zaleski J., Zathey M., Wykorzystanie przygranicznego położenia zachodnich województw Polski dla rozwoju społeczno-gospodarczego, 2011.
38 Kraje EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu): Norwegia, Szwajcaria, Islandia, Lichtenstein.
39 Jest to nieformalna sieć współpracy obejmująca ze strony polskiej województwo dolnośląskie, lubuskie i zachodniopomorskie oraz województwo wielkopolskie. Po stronie niemieckiej uczestniczą w nim Meklemburgia-Pomorze Przednie, Berlin, Brandenburgia oraz Saksonia. Inicjatywa ta ma na celu integracją regionu nadodrzańskiego w sferze politycznej, infrastrukturalnej i gospodarczej.
40 Programy Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska 2007-2013; Polska - Saksonia 2007-2013; Polska - Brandenburgia 2007-2013, Meklemburgia - Pomorze Przednie/Brandenburgia-Polska 2007-2013. Samorządy uczestniczą także w przygotowaniach do programów współpracy terytorialnej na lata 2014-2020.
41 Program Region Morza Bałtyckiego obejmuje całe terytorium Danii, Estonii, Finlandii, Łotwy, Litwy, Polski i Szwecji oraz północne części Niemiec, Norwegię oraz część Rosji (Sankt Petersburg i otaczający go Okręg Leningrad, Karelię, Okręg Kaliningradu, Murmańsk, Nowogród i Psków). Celem strategicznym programu jest wsparcie rozwoju zrównoważonego, konkurencyjnego i terytorialnie zintegrowanego regionu Morza Bałtyckiego poprzez łączenie potencjałów ponad granicami. Program Europa Środkowa, którego celem jest współpraca transnarodowa pomiędzy ośmioma państwami członkowskimi: Czechami, Niemcami (regiony na wschodzie i południu kraju), Włochami (regiony na północnym wschodzie), Węgrami, Austrią, Polską, Słowenią i Słowacją. Celem programu jest wzmocnienie spójności terytorialnej, promowanie wewnętrznej integracji i zwiększenie konkurencyjności Europy Środkowej.
42 Wcześniejsza inicjatywa Środkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego CETC - ROUTE65, z którą w 2004 r. wystąpiło sześć regionów europejskich z Polski, Szwecji, Czech i Słowacji. Obecnie CETC skupia 17 regionów z 6 krajów, w tym 4 z Polski Zachodniej.
43 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzją nr 661/2010/UE (Dz. Urz. UE L 348 z 20.12.2013, str. 1).
44 W Świnoujściu powstaje również gazoport (jako port zewnętrzny), którego budowa pozwoli na odbieranie skroplonego gazu ziemnego drogą morską z dowolnego kierunku na świecie. Jest to obecnie jedna z największych i najważniejszych długookresowych inwestycji infrastrukturalnych w Polsce, a wraz z uruchomieniem terminala Polska stanie się częścią globalnego rynku gazu.
45 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 maja 2002 r. w sprawie klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych (Dz. U. Nr 77, poz. 695).
46 Por. Komornicki T., Dostępność transportowa Polski Zachodniej, Dostępność potencjałowa za pomocą syntetycznego wskaźnika obrazuje sumę relacji między wszystkimi ośrodkami, regionami, z uwzględnieniem czasu przejazdu oraz znaczenia (atrakcyjności) danej jednostki w systemie (potencjał demograficzny, ekonomiczny lub inny) w 2006 r.
47 Por. tamże.
48 Pozostałe MEGA (Metropolitalne Europejskie Obszary Wzrostu - definicja za ESPON) w Polsce to Warszawa, Gdańsk, Kraków, Katowice, Łódź, Poznań i Wrocław.
49 Szkielet sieci kolejowej Polski Zachodniej oparty jest głównie o linie objęte umowami AGC i AGTC, leżące w korytarzach: E59 relacji Świnoujście - Szczecin - Poznań - Wrocław; C-E59 relacji: Świnoujście - Szczecin - Wrocław - Chałupki, C59/1 Nowa Sól - Żagań - Zgorzelec - Zawidów i C59/2 Wrocław - Międzylesie oraz zachód-wschód: E20/C-E20 relacji Świecko - Poznań - Warszawa - Terespol; E30 relacji Zgorzelec - Wrocław - Katowice - Kraków - Medyka; C-E30 relacji Zgorzelec - Wrocław - Katowice - Medyka oraz C30 Horka - Zgorzelec.
50 Znaczna część eksploatowanej sieci kolejowej charakteryzuje się wysokim odsetkiem torów ułożonych na podkładach drewnianych (w tym z przekroczonym okresem eksploatacji), układami torów na stacjach niedostosowanymi do aktualnych potrzeb, niefunkcjonalnymi dworcami i peronami, złym stanem obiektów sterowania ruchem i kontroli jazdy.
51 Kozak M., Turystyka i dziedzictwo kulturowe Polski Zachodniej, Warszawa 2011.
52 Obliczenia własne na podstawie Bilansu zasobów złóż kopalin w Polsce. Stan na 31 XII 2012 r. Dane obejmują zasoby wydobywalne bilansowe z pominięciem złóż w polskiej strefie ekonomicznej Bałtyku.
53 Na terenie makroregionu znajdują się również zasoby kamienia wapiennego, który jest podstawą do rozwoju przemysłu cementowo-wapienniczego, mającego istotny udział w produkcji przemysłowej województwa opolskiego.
54 Małyszko O., Bezpieczeństwo energetyczne Polski Zachodniej, 2011.
55 Według stanu na 2011 r. na obszarze Polski Zachodniej znajdują się połączenia transgraniczne z Niemcami i Czechami: 2-torowa linia Krajnik - Vierraden wykonana w gabarytach linii 400 kV, obecnie pracująca na 220 kV, 2-torowa linia 400 kV Mikułowa - Hagenwerder, 1-torowa linia 400 kV Dobrzeń - Albrechtice, 2-torowa linia 110 kV Boguszów - Porici, 1-torowa linia 110 kV Kudowa - Nahod.
56 Na rok 2014 zaplanowano uruchomienie elektrowni w Gubinie oraz rozpoczęcie rozbudowy Elektrowni Opole, co przyczyni się do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego nie tylko makroregionu, lecz również całego kraju.
57 Według definicji OECD jest to gospodarka oparta wprost na tworzeniu (traktowanym jako produkcja), dalszym przekazywaniu (czyli dystrybucji) oraz praktycznym wykorzystaniu wiedzy i informacji.
58 Powstawanie innowacji zależy zarówno od czynników podażowych, czyli szeroko rozumianej zdolności technologicznej gospodarki (sfera nauki wprowadzająca innowacje do gospodarki, poziom zaawansowania technologicznego przemysłu i usług, zasoby wysoko wykwalifikowanej siły roboczej), jak i popytowych, czyli wpływu konsumentów (klientów) na kształtowanie się oferty przedsiębiorstw działających na rynku.
59 Całkowite wydatki wewnętrzne na prace B+R realizowane na terytorium kraju.
60 Arendt Ł (red.), Raport z badań w projekcie Uczelnia Przyjazna Pracodawcom, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, e-Dialog sp. z o.o., Warszawa 2010. Ocena przeprowadzona w czterech obszarach: stopnia dostosowania absolwentów do wymogów rynku pracy, współpracy miedzy uczelniami a pracodawcami, możliwości rozwoju kariery zawodowej po zakończeniu studiów oraz luk kompetencyjnych absolwentów.
61 W najbardziej prestiżowym światowym rankingu najlepszych 500 szkół wyższych na świecie (Academic Ranking of World Universities, ARWU), znanym również jako Lista Szanghajska, uczelnie z Polski Zachodniej nie są notowane. W 2013 r. Polskę reprezentowały jedynie Uniwersytet Warszawski i Jagielloński, które zajęły miejsca w czwartej setce rankingu.
62 Na ocenę w rankingu składają się: ocena prestiżu uczelni w oczach pracodawców, kadry akademickiej, laureatów i finalistów olimpiad przedmiotowych, pozycji uczelni w rankingach międzynarodowych; ocena innowacyjności; ocena potencjału naukowego i efektywności naukowej (m.in. nadane stopnie naukowe, publikacje, liczba studentów studiów doktoranckich), warunków studiowania oraz stopnia umiędzynarodowienia (m.in. zagraniczni studenci, liczba zajęć prowadzonych w języku obcym, liczba nauczycieli akademickich z zagranicy).
63 Kryterium potencjału innowacyjności obejmuje: patenty, prawa ochronne i licencje, pozyskane środki z UE, zaplecze innowacyjne uczelni.
64 Kategorią jednostki naukowej w skali od 1 do 5 ustala właściwy minister do spraw szkolnictwa wyższego. W zakresie wyników działalności naukowej ocena obejmuje: publikacje recenzowane; monografie naukowe i podręczniki akademickie; posiadanie uprawnień do nadawania stopni naukowych. W zakresie zastosowań praktycznych wyników badań naukowych i prac rozwojowych są oceniane: nowe technologie, materiały, wyroby, systemy, usługi i metody; wdrożenia wyników badań naukowych i prac rozwojowych; patenty, licencje, prawa ochronne na wzory użytkowe; posiadanie laboratoriów z akredytacją Polskiego Centrum Akredytacji.
65 Kryteria oceny, przeprowadzanej przez kapitułą składającą się z przedstawicieli 17 najbardziej prestiżowych międzynarodowych ośrodków naukowych, obejmowały: potencjał naukowy jednostek i ich pracowników, międzynarodowe wskaźniki publikacji i cytowań, realizowane granty badawcze, wdrożenia i patenty oraz współpracę z otoczeniem gospodarczym.
66 Projekt ESPON Knowledge-Innovation-Territory 2013, obejmujący wszystkie kraje UE-27 i wybrane kraje pozaeuropejskie.
67 Pomiarami prowadzonymi w ramach statystyki publicznej nie są objęte mikroprzedsiębiorstwa.
68 Na IOB składają się następujące kategorie podmiotów: 1) ośrodki przedsiębiorczości (ośrodki szkoleniowo-doradcze i inkubatory przedsiębiorczości); 2) ośrodki wsparcia finansowego (regionalne i lokalne fundusze pożyczkowe, fundusze poręczeń kredytowych, fundusze kapitału zalążkowego, sieci aniołów biznesu); 3) ośrodki innowacji (centra transferu technologii, akademickie inkubatory przedsiębiorczości i preinkubatotory, inkubatory technologiczne, parki technologiczne).
69 Matusiak K. B., Wpływ parków technologicznych na rozwój ekonomiczno-społeczny, [w:] Matusiak K. B., Bąkowski A. (red.), Wybrane aspekty funkcjonowania parków technologicznych, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2009.
70 Hołub-Iwan J., Olczak B. A., Cheba K., Benchmarking parków technologicznych w Polsce. Edycja 2012, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2012. W badaniu uczestniczyło 19 parków z całej Polski, w tym 5 z Polski Zachodniej.
71 Hołub-Iwan J. (red.), Benchmarking klastrów w Polsce. Edycja 2012, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2012.
72 Oceny koncentracji działalności dokonywano na podstawie wielkości, siły i dominacji poszczególnych sektorów obliczanych m.in. na podstawie poziomu zatrudnienia w danym sektorze, siły i specjalizacji gospodarczej ocenianych w skali 1-3, gdzie 3 oznacza W astry o najwyższym potencjale we wszystkich kategoriach.
73 Śleszyński P., Powiązania funkcjonalne pomiędzy polskimi metropoliami, IGIPZ PAN, w ramach projektu MNiSW.
74 Analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń.
75 PPP- Parytet siły nabywczej (ang. purchasing power parity).
76 Dotyczy całości przewozów ładunków żeglugą śródlądową (łącznie eksport, import, przewozy krajowe, tranzyt) oraz przewozów między portami zagranicznymi.
77 ODW-Odrzańska Droga Wodna.
78 System monitorowania polityki rozwoju, utworzony przez Główny Urząd Statystyczny we współpracy z ministrem właściwym ds. rozwoju regionalnego; dostępny pod adresem: www.strateg.stat.gov.pl
79 Art. 3a, art. 12a oraz art. 35b ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. 2009 r. Nr 84 poz. 712, z późn. zm.).
80 Katalog obejmuje partnerów społecznych i gospodarczych w rozumieniu ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr84, poz. 712, z późn. zm.).
81 Obowiązek przygotowywania raportu o rozwoju społeczno-gospodarczym, regionalnym oraz przestrzennym wynika z ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.).