10 września 2024 roku minęła 50. rocznica śmierci Melchiora Wańkowicza, wielkiego polskiego pisarza, reportażysty i publicysty, autora książek czytanych przez wiele pokoleń Polek i Polaków, takich jak: "Ziele na kraterze", "Bitwa o Monte Cassino" czy "Na tropach Smętka". Uważany jest za ojca współczesnego polskiego reportażu i jednego z najwybitniejszych twórców tego gatunku w historii naszej literatury.Uczestniczył w obu wojnach światowych, dwukrotnie został odznaczony Krzyżem Walecznych (1918, 1944). Współtworzył Towarzystwo Wydawnicze "Rój", które w okresie międzywojennym stało się jedną z największych polskich oficyn wydawniczych. Wańkowicz dał się wówczas poznać nie tylko jako wydawca, ale także publicysta i autor uznanych książek: "Szczenięcych lat" czy bestsellerowych reportaży "Na tropach Smętka" i "Sztafety". Był jednym z pionierów nowoczesnej reklamy i marketingu w Polsce. Zasłynął jako twórca sloganów "Cukier krzepi" i "Lotem bliżej".
W czasie II wojny światowej był nieformalnym korespondentem wojennym w szeregach II Korpusu Polskiego. W latach 1944-1945 napisał monumentalny reportaż z walk o klasztor Monte Cassino ("Bitwa o Monte Cassino"). Lata czterdzieste i połowę następnej dekady spędził na emigracji. W maju 1958 roku powrócił do kraju. Bardzo szybko stał się jednym z najbardziej poczytnych pisarzy. Wtedy Polacy mogli przeczytać m.in. trylogię amerykańską "W ślady Kolumba", przekomiczne "Tędy i owędy" czy podsumowującą jego życiową drogę literacką dwutomową "Karafkę La Fontaine'a".
W 1964 roku Wańkowicz podpisał "List 34" - słynny protest intelektualistów polskich. Jego nagłośnienie w zachodnich mediach stało się pretekstem do represji wobec sygnatariuszy listu. Szczególnie dotknęły one Melchiora Wańkowicza, którego aresztowano i któremu wytoczono polityczny proces, zakończony skazaniem sędziwego już pisarza na trzy lata pozbawienia wolności. Wyroku nigdy nie wykonano, a proces rehabilitacyjny przeprowadzono dopiero 16 lat po jego śmierci, w 1990 roku.
Senat Rzeczypospolitej Polskiej w 50. rocznicę śmierci oddaje cześć pamięci wybitnego pisarza, który do końca swoich dni nie tylko aktywnie uczestniczył w życiu literackim i społecznym, wspierając moralnie i materialnie rozwijający się wówczas ruch opozycyjny, ale równocześnie stał się fenomenem i ikoną kultury.
Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
