Do historii przejdzie jako symbol oporu wobec totalitaryzmu komunistycznego i pionier tworzenia społeczeństwa obywatelskiego w oparciu o ideę solidarności, zanim złączyła ona Polaków w 1980 r. Spotykał się w sposób jawny z przedstawicielami opozycji demokratycznej.Nie zmienił swej linii duszpasterskiej mimo licznych represji i prowokacji wymierzonych w Jego osobę. Jego odwaga, zaufanie duchowieństwu i wiernym, stworzenie atmosfery wspólnej odpowiedzialności za realizowane zadania duszpasterskie, zorganizowanie systemu pomocy finansowej, gdy nakładano na duchowieństwo i wiernych dotkliwe kary pieniężne, okazały się skutecznym narzędziem obrony wobec ateizmu i niszczenia Kościoła rzymskokatolickiego. Wybudowanie przez biskupa Tokarczuka bez zezwolenia władz komunistycznych ponad czterystu kościołów i kaplic w diecezji przemyskiej było fenomenem w całym bloku wschodnim.
Dla wielu osób - w tym z kręgów laickiej opozycji i środowisk niepodległościowych - był niekwestionowanym autorytetem, a swoją niezłomną postawą dawał przykład innym. Cechowała Go wielka wrażliwość na ludzką krzywdę. Jego działalność spotkała się z uznaniem papieża Jana Pawła II, który w 1991 r., podczas pobytu w Przemyślu, obdarzył Go godnością arcybiskupa.
W wolnej Polsce został odznaczony Orderem Orła Białego.
Senat Rzeczypospolitej oddaje cześć Jego pamięci.
Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
