Kto powinien odpowiadać za skrzynkę gazową? Niestety, w przepisach nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Orzecznictwo też nie jest zbytnio pomocne.
Czytaj też: Pozwolenie na budowę nie jest wieczne, wygasa po trzech latach
Obowiązki właściciela
Z art. 61 prawa budowlanego (pr.bud.) wynika obowiązek właściciela lub zarządcy utrzymywania i użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2 pr.bud. Oznacza to, że trzeba użytkować go w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej.
Jeżeli organ nadzoru budowlanego stwierdzi, że obiekt budowlany dotknięty jest jedną z wad wskazanych w art. 66 ust. 1 pr.bud. – na przykład może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, jest w nieodpowiednim stanie technicznym lub powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia, nakazuje się w drodze decyzji obowiązek usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Czasami jednak problematyczna okazuje się odpowiedź na jedno z podstawowych pytań – kto ma być adresatem takiej decyzji.
Sprawdź w LEX: Jakie wymagania musi spełnić zewnętrzna instalacja gazowa prowadzona po elewacji budynku? >
Obiekt budowlany to także instalacje
Ustawodawca konsekwentnie używa pojęcia „obiekt budowlany” zarówno w art. 61, art. 5 ust. 2, czy też art. 66 ust. 1 pr.bud. Trzeba więc przyjrzeć się temu pojęciu bliżej, by precyzyjnie określić, gdzie zaczynają się i kończą obowiązki osób wymienionych w art. 61 pr.bud. Na szczęście istnieje legalna definicja obiektu budowlanego. W myśl art. 3 pkt 1 pr.bud. ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym – należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. Oznacza to, że obowiązki te rozciągają się również na instalacje, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Instalacja gazowa budynku będzie zatem stanowić element budynku.
Sprawdź w LEX: Jaką stawkę ryczałtu należy zastosować do usługi wymiany lub montażu skrzynek gazowych? >
Instalacja gazowa: gdzie początek, a gdzie koniec
Nieco więcej światła może rzucić definicja zawarta w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji z 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (r.w.t.u.). Z definicji tej można w tym wypadku korzystać jedynie pomocniczo, nie jest to definicja legalna.
W myśl par. 3 pkt 13 r.w.t.u. instalacja gazowa to układ przewodów gazowych w budynku wraz z armaturą, wyposażeniem i urządzeniami gazowymi, mający początek w miejscu połączenia przewodu z kurkiem głównym gazowym odcinającym tę instalację od przyłącza, a zakończenie na urządzeniach gazowych wraz z tymi urządzeniami.
Właściciel ma obowiązek zawiadomić o uszkodzeniu szafki z kurkiem
Obowiązki w zakresie utrzymywania właściwego stanu technicznego instalacji gazowej doprecyzowuje par. 46 r.w.t.u. Na właścicielu budynku w tym zakresie będą spoczywały obowiązki takie jak zapewnienie nadzoru nad realizacją robót konserwacyjnych, napraw i wymian oraz nadzoru nad wykonawstwem usług związanych z realizacją zaleceń wynikających z okresowych kontroli w lokalach.
Z tego przepisu wynika również, że właściciel budynku ma obowiązek zawiadomienia dostawcy gazu w każdym przypadku stwierdzenia uszkodzenia szafki, w której umieszczono główny kurek gazowy. Przepis nie jest jednoznaczny. I pojawiają się pytania, czy fakt, że właściciel budynku ma obowiązek zawiadomienia dostawcy gazu o uszkodzeniu szafki sprawia, że właściciel staje się uwolniony z odpowiedzialności za skrzynkę z kurkiem, czy wręcz przeciwnie, to właśnie on ponosi za nią pełną odpowiedzialność?
Sprawdź w LEX: Jakie postępowanie powinien wdrożyć PINB, gdy skrzynkę gazową zamontowano niezgodnie z warunkami technicznymi? >
Orzecznictwo niejednomyślne
Orzecznictwo sądów administracyjnych w kwestii odpowiedzialności właściciela posesji za skrzynkę gazową dostarcza dwie całkowicie skrajne odpowiedzi. W wyroku z 7 marca 2002 r. WSA w Rzeszowie stwierdził, że odpowiedzialność ciąży na właścicielu. Wskazuje zatem, że skoro instalacja gazowa budynku mająca swój początek poza kurkiem głównym gazu stanowi element budynku i obowiązek utrzymania jej we właściwym stanie technicznym obciąża właściciela, to obowiązek ten rozciąga się na wszelkie dodatkowe elementy, bez których instalacja ta nie mogłaby istnieć, aby pozostawać w zgodzie z przepisami.
Obowiązek zaś zawiadomienia dostawcy gazu o uszkodzeniu szafki, w której znajduje się kurek główny ma na celu jedynie spowodowanie ewentualnej kontroli, czy przy okazji uszkodzenia szafki nie doszło do uszkodzenia sieci gazowej, której zakończeniem jest główny kurek. Kompletnie inny pogląd na tę sprawę wyraził NSA w Gdańsku w wyroku z 22 czerwca 1999 r. Uznaje on bowiem, że zainstalowana na zewnątrz budynku szafka zabezpieczająca kurek główny przyłącza gazowego jest elementem wyposażenia gazociągu i obowiązek utrzymania jej w należytym stanie technicznym obciąża dostawcę gazu. (II SA/Gd 1755/97).
Gdzie kończy się gazociąg, tam zaczyna się instalacja gazowa budynku
Zdaje się, że kluczem do rozwiązania omawianego problemu jest odpowiedź na pytanie, gdzie kończy się gazociąg, a rozpoczyna instalacja gazowa budynku. Abstrahując już od stricte prawnego punktu widzenia, należy mieć na uwadze, że troska o elementy czy to instalacji gazowej, czy też gazociągu jest na tyle kluczowa dla bezpieczeństwa ludzi, że wszelkie wady techniczne powinny być natychmiastowo usuwane – nad kwestią odpowiedzialności będzie można rozważać w drugiej kolejności.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
