ADDENDUMZalecenie Komisji 2003/361/WE dodaje się do wydania specjalnego Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej.
ZALECENIE KOMISJI
z dnia 6 maja 2003 r.
dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw
(notyfikowane jako dokument nr C(2003) 1422)
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2003/361/WE)
(Dz.U.UE L z dnia 5 grudnia 2024 r.)
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 211 tiret drugi,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W sprawozdaniu złożonym Radzie w 1992 r. na wniosek Rady ds. Przemysłu, która obradowała 28 maja 1990 r., Komisja zaproponowała ograniczenie mnożącej się liczby definicji małych i średnich przedsiębiorstw stosowanych na poziomie wspólnotowym. Zalecenie Komisji 96/280/WE z dnia 3 kwietnia 1996 r. dotyczące definicji małych i średnich przedsiębiorstw 1 oparto na założeniu, że istnienie różnych definicji na poziomie wspólnotowym i na poziomie krajowym może powodować niezgodności. Kierując się logiką jednolitego rynku bez granic wewnętrznych, przedsiębiorstwa należy traktować w oparciu o zestaw wspólnych zasad. Dążenie do przyjęcia takiego podejścia jest konieczne, tym bardziej że obserwuje się coraz większy stopień wzajemnego oddziaływania krajowych i wspólnotowych środków pomocy dla mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), na przykład w związku z funduszami strukturalnymi lub badaniami. Oznacza to, że należy unikać sytuacji, w których Wspólnota koncentruje swoje działanie na jednej kategorii MŚP, a państwa członkowskie na innej. Ponadto uznano, że stosowanie tej samej definicji przez Komisję, państwa członkowskie, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) poprawi spójność i skuteczność polityk ukierunkowanych na MŚP, tym samym ograniczając ryzyko zakłócenia konkurencji.
(2) Zalecenie 96/280/WE jest szeroko stosowane przez państwa członkowskie, a definicja zawarta w załączniku do niego została przejęta przez rozporządzenie Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw 2 . Poza potrzebą dostosowania zalecenia 96/280/WE do tendencji w rozwoju gospodarczym, zgodnie z art. 2 załącznika do tego zalecenia, należy wziąć pod uwagę trudności interpretacyjne, które pojawiły się w trakcie stosowania zalecenia, jak również uwagi otrzymane od przedsiębiorstw. Mając na względzie szereg zmian, jakie należy wprowadzić do za- lecenia 96/280/WE, jak również dla jasności, należy zastąpić to zalecenie.
(3) Ponadto należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 48, 81 i 82 Traktatu, których wykładni dokonał Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną; do przedsiębiorstw zalicza się w szczególności osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz przedsiębiorstwa rodzinne zajmujące się rzemiosłem lub inną działalnością, a także spółki lub stowarzyszenia prowadzące regularną działalność gospodarczą.
(4) Kryterium liczby osób zatrudnionych ("kryterium liczby zatrudnionych") jest niewątpliwie jednym z najważniejszych i musi być przestrzegane jako kryterium główne; niemniej wprowadzenie kryterium finansowego stanowi niezbędne uzupełnienie, gdyż jego celem jest określenie rzeczywistej skali i wyników działania przedsiębiorstwa oraz jego pozycji w porównaniu z konkurencją. Jednakże nie powinno się stosować obrotu jako wyłącznego kryterium finansowego, przede wszystkim dlatego, że przedsiębiorstwa działające w sektorach handlu i dystrybucji mają z natury wyższe wskaźniki obrotu niż przedsiębiorstwa produkcyjne. A zatem kryterium obrotu należy powiązać z kryterium całkowitego bilansu rocznego, który odzwierciedla ogólną sytuację materialną przedsiębiorstwa, z możliwością przekroczenia któregokolwiek z tych dwóch kryteriów.
(5) Pułap obrotu odnosi się do przedsiębiorstw prowadzących różne rodzaje działalności gospodarczej. Aby nie ograniczać niepotrzebnie użyteczności stosowania definicji, pułap ten należy uaktualnić tak, by uwzględniał zmiany w cenach i produktywności.
(6) W odniesieniu do pułapu całkowitego bilansu rocznego, przy braku nowych informacji uzasadnione jest utrzymanie podejścia, zgodnie z którym pułapy rocznego obrotu określane są w oparciu o współczynnik ustalony na podstawie statystycznego stosunku między tymi dwoma zmiennymi. Tendencja wynikająca z danych statystycznych wymaga dalszego zwiększenia pułapu obrotu. W związku z tym, że tendencja ta różni się w zależności od wielkości przedsiębiorstwa, właściwe jest także dostosowanie współczynnika w taki sposób, aby odzwierciedlał on jak najściślej tendencje gospodarcze i nie dyskryminował mikroprzedsiębiorstw oraz małych przedsiębiorstw w stosunku do średnich. W przypadku mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw współczynnik ten jest bardzo bliski 1. A zatem dla uproszczenia należy dla tych kategorii przedsiębiorstw wybrać jedną wartość dla pułapu obrotu i pułapu całkowitego bilansu rocznego.
(7) Podobnie jak w zaleceniu 96/280/WE, pułapy finansowe i pułapy zatrudnienia są wielkościami maksymalnymi, a zatem państwa członkowskie, EBI i EFI mogą ustalić niższe pułapy, jeśli chcą skierować środki do konkretnej kategorii MŚP. W celu uproszczenia procedur administracyjnych państwa członkowskie, EBI i EFI mogą stosować przy wdrażaniu niektórych swoich polityk tylko jedno kryterium - liczbę osób zatrudnionych. Nie ma to jednak zastosowania wobec różnych przepisów prawa konkurencji, gdzie należy także stosować i spełniać kryteria finansowe.
(8) Po zatwierdzeniu Europejskiej Karty Małych Przedsiębiorstw przez Radę Europejską na posiedzeniu w Santa Maria de Feira w czerwcu 2000 r. należy także lepiej zdefiniować mikroprzedsiębiorstwa - kategorię małych przedsiębiorstw mającą szczególne znaczenie dla rozwoju przedsiębiorczości i tworzenia miejsc pracy.
(9) Aby lepiej zrozumieć rzeczywistą sytuację ekonomiczną MŚP i usunąć z tej kategorii grupę przedsiębiorstw, których siła gospodarcza przekracza siłę przedsiębiorstwa, które faktycznie można nazwać MŚP, należy dokonać rozróżnienia pomiędzy odmiennymi kategoriami przedsiębiorstw, w zależności od tego, czy są to przedsiębiorstwa samodzielne, czy posiadają udziały w kapitale lub prawa głosu w innych przedsiębiorstwach, które nie pociągają za sobą powstania pozycji dominującej (przedsiębiorstwa partnerskie), czy też są powiązane z innymi przedsiębiorstwami. Obecna wartość progowa podana w zaleceniu 96/280/WE, wynosząca 25 % udziałów lub głosów, poniżej której przedsiębiorstwo uważa się za samodzielne, została utrzymana.
(10) W celu zachęcenia do tworzenia przedsiębiorstw, finansowania kapitału MŚP oraz rozwoju lokalnego i obszarów wiejskich, przedsiębiorstwa można uznać za samodzielne, mimo iż udział w nich równy lub wyższy niż 25 % posiadają niektóre kategorie inwestorów, pełniące pozytywną rolę w finansowaniu działalności gospodarczej i tworzeniu przedsiębiorstw. Niemniej dotychczas nie określono dla tych inwestorów konkretnych warunków. Szczególnej uwagi wymaga przypadek tzw. aniołów biznesu (osób fizycznych lub grup osób prowadzących regularną działalność inwestycyjną w oparciu o kapitał wysokiego ryzyka), ponieważ w porównaniu z innymi podmiotami inwestującymi w oparciu o kapitał wysokiego ryzyka posiadają one niezwykle cenną zdolność udzielania stosownych porad nowym przedsiębiorcom. Nadto ich inwestycje w kapitał własny uzupełniają działalność spółek venture capital, gdyż zasilają one małymi kwotami przedsiębiorstwa w początkowej fazie ich działalności.
(11) Aby uprościć sprawę, w szczególności dla państw członkowskich i przedsiębiorstw, przy definiowaniu przedsiębiorstw powiązanych należy zastosować warunki określone w art. 1 dyrektywy Rady 83/349/EWG z dnia 13 czerwca 1983 r. wydanej na podstawie art. 54 ust. 3 lit. g) Traktatu w sprawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych 3 , ostatnio zmienionej dyrektywą 2001/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 4 , w zakresie, w jakim warunki te odpowiadają celom niniejszego zalecenia. W celu zwiększenia motywacji do inwestowania w kapitał MŚP wprowadzono domniemanie braku dominującego wpływu na dane przedsiębiorstwo, zgodnie z kryteriami art. 5 ust. 3 dyrektywy Rady 78/660/EWG z dnia 25 lipca 1978 r. wydanej na podstawie art. 54 ust. 3 lit. g) Traktatu, w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek 5 , ostatnio zmienionej dyrektywą 2001/65/WE.
(12) W odpowiednich przypadkach należy także wziąć pod uwagę związki między przedsiębiorstwami za pośrednictwem osób fizycznych w celu zapewnienia, aby korzyści przysługujące MŚP z tytułu różnych przepisów lub środków przyjmowanych na ich korzyść czerpały wyłącznie te przedsiębiorstwa, które faktycznie tego potrzebują. Aby ograniczyć badanie takich sytuacji do niezbędnego minimum, uwzględnia się tylko związki przedsiębiorstw działających na rynku właściwym lub rynkach pokrewnych, przy czym w razie potrzeby odsyła się do definicji "rynków właściwych" podanej przez Komisję w obwieszczeniu w sprawie definicji rynku właściwego do celów wspólnotowego prawa konkurencji 6 .
(13) Aby uniknąć dokonywania arbitralnych rozróżnień pomiędzy podmiotami publicznymi państw członkowskich oraz ze względu na potrzebę pewności prawa, uważa się za konieczne potwierdzenie, że przedsiębiorstwo, w którym 25 % lub więcej kapitału lub głosów jest kontrolowane przez podmiot publiczny, nie może być uznane za MŚP.
(14) W celu uniknięcia nadmiernej biurokracji w przedsiębiorstwach, a także dla uproszczenia i przyspieszenia procedur administracyjnych związanych z prowadzeniem spraw, w których wymagany jest status MŚP, właściwe jest umożliwienie przedsiębiorstwom składania formalnych oświadczeń potwierdzających niektóre ich cechy.
(15) Do celów definicji MŚP należy szczegółowo ustalić, kogo można zaliczyć do osób zatrudnionych. W celu promowania rozwoju szkolnictwa zawodowego i kursów połączonych z praktykami zawodowymi przy ustalaniu liczby pracowników nie należy brać pod uwagę praktykantów i studentów odbywających szkolenie zawodowe. Nie powinno się też uwzględniać pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim ani wychowawczym.
(16) Różne kategorie przedsiębiorstw określone w oparciu o ich związki z innymi przedsiębiorstwami odpowiadają obiektywnie zróżnicowanym stopniom integracji. W związku z powyższym należy stosować odrębne procedury w stosunku do tych kategorii przedsiębiorstw przy obliczaniu wielkości obrazujących ich działalność i siłę ekonomiczną,
ZALECA, CO NASTĘPUJE: