a także mając na uwadze, co następuje:(1) Aby zapewnić prawidłowe wdrożenie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 3 , potrzebna jest większa jasność, przejrzystość i spójność, gdyż zdrowe rośliny mają zasadnicze znaczenie dla zrównoważonej produkcji rolnej i ogrodniczej, a także przyczyniają się do bezpieczeństwa żywnościowego i bezpieczeństwa żywności oraz do ochrony środowiska przed agrofagami.
(2) W rozporządzeniu (UE) 2016/2031 określono przepisy dotyczące środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin. Przepisy te obejmują klasyfikację i wykaz agrofagów objętych regulacją, wymogi dotyczące wprowadzania i przemieszczania na terytorium Unii niektórych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów, kontrole występowania, powiadamianie o pojawach agrofagów, środki zwalczania agrofagów, jeżeli stwierdzono ich występowanie na terytorium Unii, oraz certyfikację.
(3) Ponadto rozporządzenie (UE) 2016/2031 zawiera szereg wymogów w zakresie sprawozdawczości dotyczących ustanawiania obszarów wyznaczonych i kontroli występowania agrofagów kwarantannowych dla Unii, agrofagów priorytetowych i agrofagów kwarantannowych dla stref chronionych. Te wymogi w zakresie sprawozdawczości odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu właściwego monitorowania przepisów i ich prawidłowego egzekwowania. Ważne jest jednak uproszczenie tych wymogów zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 16 marca 2023 r. pt. "Długoterminowa konkurencyjność UE: perspektywa na przyszłość po 2030 r." oraz promowanie zharmonizowanych, standaryzowanych i cyfrowych procedur w celu zapewnienia, aby wymogi te spełniały przewidziany dla nich cel, oraz aby zmniejszyć biurokrację, a zarazem ograniczyć obciążenie administracyjne i finansowe.
(4) Zgodnie z art. 18 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2016/2031 do dnia 30 kwietnia każdego roku państwa członkowskie przekazują Komisji i pozostałym państwom członkowskim informacje dotyczące liczby i lokalizacji obszarów wyznaczonych, odnośnych agrofagów oraz odpowiednich środków wprowadzonych w poprzednim roku kalendarzowym.
(5) Jak wynika z doświadczenia zgromadzonego podczas stosowania rozporządzenia (UE) 2016/2031, skuteczniejsze z punktu widzenia koordynacji polityki fitosanitarnej na poziomie Unii jest zgłaszanie obszarów wyznaczonych niezwłocznie po ich ustanowieniu. Natychmiastowe powiadamianie przez państwo członkowskie pozostałych państw członkowskich, Komisji i podmiotów profesjonalnych o obszarach wyznaczonych pomaga uzyskać informacje o występowaniu i rozprzestrzenianiu się danego agrofaga oraz podjąć decyzję w sprawie wprowadzenia dalszych środków. W związku z tym w art. 18 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2016/2031 należy nałożyć na państwa członkowskie obowiązek powiadamiania Komisji i pozostałych państw członkowskich o obszarach wyznaczonych niezwłocznie po ich ustanowieniu, w tym o odnośnych agrofagach i odpowiednich wprowadzonych środkach. Taki obowiązek nie pociągałby za sobą żadnych nowych obciążeń administracyjnych, ponieważ jest on już określony w pkt 7.1 załącznika I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/1715 4 i stosowany przez wszystkie państwa członkowskie. Ustanowienie tego obowiązku w art. 18 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2016/2031 w jeszcze większym stopniu zwiększyłoby jasność co do mających zastosowanie przepisów dotyczących obszarów wyznaczonych, przy założeniu, że odpowiedni obowiązek zawarty w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2019/1715 należy znieść, aby uniknąć nakładania się tych przepisów.
(6) Ponadto, jak wynika z doświadczenia zgromadzonego podczas stosowania art. 18 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2016/2031, spoczywający na państwach członkowskich obowiązek przekazywania, do dnia 30 kwietnia każdego roku, Komisji i pozostałym państwom członkowskim informacji dotyczących liczby i lokalizacji ustanowionych obszarów wyznaczonych, odnośnych agrofagów oraz odpowiednich środków wprowadzonych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększa jedynie obciążenie administracyjne w stosunku do obowiązku natychmiastowego powiadamiania o obszarach wyznaczonych i nie ma wartości praktycznej. Odnośny przepis należy zatem usunąć z tego artykułu.
(7) W celu racjonalizacji obowiązków w zakresie sprawozdawczości i zwiększenia cyfryzacji w zakresie sprawozdawczości, natychmiastowe powiadamianie o obszarach wyznaczonych powinno być dokonywane za pośrednictwem elektronicznego systemu powiadomień, o którym mowa w art. 103 rozporządzenia (UE) 2016/2031. W celu zachowania spójności, powiadomienia w następstwie stwierdzenia występowania odnośnego agrofaga w strefie buforowej, o których mowa w art. 19 ust. 2, oraz powiadomienia o zniesieniu obszarów wyznaczonych, o którym mowa w art. 19 ust. 4 tego rozporządzenia, należy również dokonywać za pośrednictwem tego elektronicznego systemu powiadamiania.
(8) Doświadczenie pokazało, że w niektórych przypadkach państwa członkowskie potrzebują pomocy ekspertów, aby móc podjąć szybkie działania wobec nowych pojawów określonych agrofagów na swoich terytoriach. Należy zatem utworzyć unijny zespół interwencyjny ds. zdrowia roślin (zwany dalej "zespołem") w celu udzielania państwom członkowskim, na ich wniosek, pilnej pomocy w zakresie środków, które należy wprowadzić na podstawie art. 1019, 27 i 28 rozporządzenia (UE) 2016/2031 dotyczących agrofagów kwarantannowych dla Unii, oraz w zakresie środków, które należy wprowadzić na podstawie art. 30 tego rozporządzenia. Aby chronić terytorium Unii przed możliwymi pojawami w państwach trzecich graniczących z terytorium Unii lub pojawami stwarzającymi bezpośrednie zagrożenie fitosanitarne dla tego terytorium, zespół mógłby udzielać również państwom trzecim pilnej pomocy na wniosek co najmniej jednego państwa członkowskiego i zainteresowanego państwa trzeciego w odniesieniu do znajdujących się na ich terytorium pojawów agrofagów kwarantannowych dla Unii i agrofagów objętych środkami przyjętymi na podstawie art. 30 tego rozporządzenia.
(9) Aby zapewnić właściwe funkcjonowanie zespołu, należy ustanowić zasady dotyczące jego powoływania, składu i finansowania przez Komisję. W celu zapewnienia lepszej koordynacji i skuteczności Komisja powinna powoływać członków zespołu, w porozumieniu z zainteresowanymi państwami członkowskimi lub państwami trzecimi, spośród ekspertów zaproponowanych przez państwa członkowskie, a eksperci ci powinni posiadać różne specjalności związane ze zdrowiem roślin.
(10) Zgodnie z art. 22 ust. 3, art. 24 ust. 2 i art. 34 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2016/2031 do dnia 30 kwietnia każdego roku państwa członkowskie zgłaszają Komisji i pozostałym państwom członkowskim wyniki kontroli występowania przeprowadzonych w poprzednim roku kalendarzowym i dotyczących występowania określonych agrofagów na terytorium Unii, mianowicie agrofagów kwarantannowych dla Unii, agrofagów podlegających środkom przyjmowanym zgodnie z art. 29 i 30 tego rozporządzenia, agrofagów priorytetowych i agrofagów kwarantannowych dla stref chronionych. Ponadto art. 23 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2016/2031 stanowi, że po ustanowieniu wieloletnich programów kontroli występowania państwa członkowskie powiadamiają o nich na wniosek Komisję i pozostałe państwa członkowskie. W celu racjonalizacji obowiązków w zakresie sprawozdawczości i zwiększenia cyfryzacji w zakresie sprawozdawczości, odnośne artykuły powinny zostać zmienione poprzez doprecyzowanie, że powiadomienia te należy zgłaszać za pośrednictwem elektronicznego systemu powiadamiania, o którym mowa w art. 103 tego rozporządzenia.
(11) Zgodnie z art. 23 ust. 1 akapit trzeci rozporządzenia (UE) 2016/2031 wieloletnie programy kontroli występowania mają być ustanawiane na okres od pięciu do siedmiu lat. Aby sprostać wyzwaniom związanym z wdrażaniem wieloletnich programów kontroli występowania i zmniejszyć obciążenie administracyjne właściwych organów, okres ten należy przedłużyć do 10 lat, a programy te należy poddawać przeglądowi i aktualizować.
(12) Art. 30 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (UE) 2016/2031 stanowi, że w przypadku gdy Komisja uzna, że agrofag spełnia kryteria dotyczące agrofagów nieumieszczonych w wykazie agrofagów kwarantannowych dla Unii, określone w sekcji 3 podsekcja 2 załącznika I do tego rozporządzenia, natychmiast, w drodze aktów wykonawczych, przyjmuje na ograniczony okres środki w odniesieniu do zagrożenia stwarzanego przez tego agrofaga.
(13) Podczas wdrażania tego przepisu niektóre państwa członkowskie wyraziły wątpliwości co do dokładnego zakresu pojęcia "środków", a w szczególności co do tego, czy obejmuje ono działania podejmowane w ramach przywozu lub wewnętrznego przepływu towarów w celu zapobieżenia wprowadzeniu i rozprzestrzenianiu się danego agrofaga na terytorium Unii. W związku z tym oraz w celu zapewnienia jasności i kompletności prawa należy zmienić art. 30 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/2031, aby wyraźnie wskazać, że środki te mogą obejmować zakaz wprowadzania, przemieszczania, utrzymywania, rozmnażania lub uwalniania danego agrofaga na terytorium Unii oraz wymogi dotyczące wprowadzania do Unii i przemieszczania na jej terytorium roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów. Zgodnie z art. 8 i 48 tego rozporządzenia możliwe jest jednak zezwolenie na odstępstwa od tych zakazów, jeżeli jest to potrzebne na przykład do prowadzenia odpowiednich badań lub działalności hodowlanej w odniesieniu do odporności lub tolerancji.
(14) Art. 41 rozporządzenia (UE) 2016/2031 ustanawia wymóg zapobiegania występowaniu agrofagów kwarantannowych dla Unii na roślinach, produktach roślinnych lub innych przedmiotach. Ust. 4 tego artykułu stanowi, że w sytuacji wprowadzenia lub przemieszczania na terytorium Unii roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów z naruszeniem ust. 1 tego artykułu, państwa członkowskie przyjmują niezbędne środki, o których mowa w przepisach Unii dotyczących kontroli urzędowych, oraz powiadamiają Komisję i pozostałe państwa członkowskie za pośrednictwem elektronicznego systemu powiadamiania, o którym mowa w art. 103 tego rozporządzenia.
(15) W art. 37 rozporządzenia (UE) 2016/2031 nie ma jednak wymogu powiadamiania o niezgodności z przepisami, który dotyczy środków mających zapobiegać występowaniu w ilości powyżej określonych progów regulowanych agrofagów niekwarantannowych (RAN) na roślinach przeznaczonych do sadzenia przy ich wprowadzaniu lub przemieszczaniu na terytorium Unii. Należy zatem zmienić ten artykuł, stanowiąc, że w przypadku niezgodności z wymogami dotyczącymi RAN państwa członkowskie przyjmują niezbędne środki oraz powiadamiają Komisję, pozostałe państwa członkowskie i zainteresowane państwo trzecie za pośrednictwem elektronicznego systemu powiadamiania, o którym mowa w art. 103 tego rozporządzenia.
(16) W związku z tym art. 104 rozporządzenia (UE) 2016/2031, który dotyczy powiadamiania w przypadku występowania agrofagów, powinien również zawierać odniesienie do art. 37 ust. 10 tego rozporządzenia.
(17) Należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w celu uzupełnienia rozporządzenia (UE) 2016/2031 w drodze określenia procedury włączania do wykazu roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów wysokiego ryzyka zgodnie z art. 42 ust. 1 tego rozporządzenia. Procedura ta powinna obejmować następujące elementy: przygotowanie dowodów na potrzeby oceny roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów wysokiego ryzyka; działania, które podejmuje się po otrzymaniu tych dowodów; procedury tej oceny; oraz postępowanie z dokumentacją w kontekście poufności i ochrony danych. Jest to konieczne, ponieważ doświadczenie pokazało, że szczegółowo określona procedura włączania do wykazu roślin wysokiego ryzyka mogłaby zapewnić zainteresowanym państwom członkowskim, państwom trzecim i podmiotom profesjonalnym przejrzystość i spójność. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 5 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(18) W pewnych przypadkach należy zezwolić na wprowadzanie na terytorium Unii niektórych roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów z niektórych państw trzecich na zasadzie odstępstwa od zakazu ustanowionego zgodnie z art. 40 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/2031 lub wymogów szczególnych i równoważnych ustanowionych aktem wykonawczym przyjętym zgodnie z art. 41 ust. 2 tego rozporządzenia. Odnośne rośliny, produkty roślinne i inne przedmioty są obecnie wymienione w załącznikach VI i VII do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/2072 6 . Są to przypadki, w których Komisja otrzymała dowody uzasadniające przyjęcie tymczasowych odstępstw zakładających równoważne lub bardziej rygorystyczne wymogi niż wymogi przewidziane w art. 41 rozporządzenia (UE) 2016/2031, lub w których państwo trzecie złożyło wniosek o odstępstwo i przedstawiło pisemne gwarancje, że środki, które stosuje na swoim terytorium, skutecznie zmniejszają odnośne zagrożenie stwarzane przez te rośliny, produkty roślinne lub inne przedmioty, a ocena wykazała, że zagrożenie w odniesieniu do terytorium Unii można ograniczyć do dopuszczalnego poziomu w drodze zastosowania niektórych środków tymczasowych określonych w sekcji 1 pkt 2 i 3 załącznika II do rozporządzenia (UE) 2016/2031.
(19) W celu zapewnienia jasności, spójności i przejrzystości Komisja powinna być uprawniona do przyjęcia aktów wykonawczych przewidujących takie odstępstwa. W celu zapewnienia kompletności w aktach tych należy również ustanowić tymczasowe i proporcjonalne środki, które są niezbędne do ograniczenia określonego zagrożenia fitosanitarnego do dopuszczalnego poziomu. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 7 .
(20) Aby zapewnić ich terminowy przegląd, okres stosowania wszystkich tych aktów wykonawczych nie powinien przekraczać pięciu lat. W wyjątkowych przypadkach, jeżeli jest to uzasadnione na podstawie zaktualizowanej oceny, powinna istnieć możliwość przedłużenia tego okresu oraz objęcia przedmiotowego odstępstwa zmienionymi wymogami, aby wyeliminować wszelkie ryzyko fitosanitarne.
(21) Ponadto należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE w celu uzupełnienia rozporządzenia (UE) 2016/2031 o elementy dotyczące procedury, którą należy zastosować w celu przyznania tymczasowych odstępstw od art. 40 ust. 2 i art. 41 ust. 2 tego rozporządzenia. Jest to konieczne, ponieważ doświadczenie zgromadzone od czasu przyjęcia rozporządzenia (UE) 2016/2031 pokazało, że ustandaryzowana procedura przyznawania takich tymczasowych odstępstw jest niezbędna, aby zapewnić zainteresowanym państwom członkowskim, państwom trzecim i podmiotom profesjonalnym przejrzystość i spójność.
(22) Zgodnie z art. 42 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2016/2031 rośliny, produkty roślinne lub inne przedmioty należy usunąć z wykazu roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów wysokiego ryzyka, jeżeli na podstawie oceny ryzyka zostanie stwierdzone, że ich wprowadzanie na terytorium Unii ma podlegać zakazowi, wymogom szczególnym lub nie podlegać żadnym wymogom. Jak jednak wynika z doświadczeń związanych ze stosowaniem tego artykułu, w niektórych przypadkach wprowadzanie tych towarów na terytorium Unii może podlegać środkom szczególnym, które ograniczają dane zagrożenie fitosanitarne do dopuszczalnego poziomu, natomiast w przypadku niektórych odnośnych agrofagów nadal oczekuje się pełnej oceny. Z tego powodu należy przekazać Komisji uprawnienia do usunięcia roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów z wykazu roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów wysokiego ryzyka przyjętego na podstawie art. 42 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2016/2031, jeżeli przedstawiają one zagrożenie fitosanitarne, które nie zostało jeszcze w pełni ocenione, a w odniesieniu do nich nie przyjęto jeszcze aktu wykonawczego zgodnie z art. 42 ust. 4 tego rozporządzenia. Aby ograniczyć wszelkie zagrożenie fitosanitarne do dopuszczalnego poziomu, w aktach wykonawczych przyjętych na postawie tych uprawnień należy określić środki tymczasowe dotyczące wprowadzania tych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów na terytorium Unii, a obowiązywanie tych środków powinno być ograniczone do odpowiedniego i rozsądnego czasu niezbędnego do przeprowadzenia pełnej oceny. Uprawnienia te należy wykonywać zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011.
(23) Zgodnie z art. 44 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE) 2016/2031 Komisja określa, w drodze aktów wykonawczych, równoważne wymogi na wniosek danego państwa trzeciego, jeżeli zapewnia ono, poprzez zastosowanie w ramach kontroli urzędowej jednego lub większej liczby określonych środków, poziom ochrony fitosanitarnej równoważny wymogom szczególnym w odniesieniu do przemieszczania na terytorium Unii danych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów.
(24) Doświadczenie w stosowaniu tego przepisu pokazuje, że ustanowienie wymogów równoważnych jedynie wymogom szczególnym w odniesieniu do przemieszczania roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów na terytorium Unii nie jest ani odpowiednie, ani możliwe w przypadku, gdy takie wymogi dotyczące przemieszczania nie istnieją. Jest to częsty przypadek, gdy przepisy unijne dotyczą agrofagów występujących wyłącznie w państwach trzecich, a nie na terytorium Unii, oraz gdy przyjęto jedynie wymogi dotyczące wprowadzania towarów na terytorium Unii.
(25) Z tego powodu wymagany poziom ochrony fitosanitarnej danego państwa trzeciego powinien być również równoważny mającym zastosowanie wymogom szczególnym w odniesieniu do wprowadzania na terytorium Unii danych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów ze wszystkich lub niektórych państw trzecich.
(26) Zgodnie z art. 71 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2016/2031 świadectwo fitosanitarne w rubryce "Deklaracja dodatkowa" określa, który szczegółowy wymóg jest spełniony, w przypadku gdy odpowiedni akt wykonawczy, przyjęty zgodnie z art. 28 ust. 1 i 2, art. 30 ust. 1 i 3, art. 37 ust. 2, art. 41 ust. 2 i 3 oraz art. 54 ust. 2 i 3 tego rozporządzenia, określa kilka opcji takich wymogów. Określenie to obejmuje pełne brzmienie odnośnego wymogu.
(27) Praktyka w zakresie stosowania rozporządzenia (UE) 2016/2031 wykazała, że świadectwa fitosanitarne powinny również zawierać odniesienie do wymogów przyjętych na podstawie art. 37 ust. 4 tego rozporządzenia, a mianowicie do środków mających na celu zapobieganie występowaniu RAN na określonych roślinach przeznaczonych do sadzenia, o których mowa w art. 36 lit. f) tego rozporządzenia, w przypadku gdy odpowiedni przepis przewiduje kilka różnych opcji w odniesieniu do takich wymogów. Jest to zgodne z podejściem dotyczącym agrofagów kwarantannowych dla Unii, ponieważ w art. 71 ust. 2 tego rozporządzenia zawarto odniesienie do aktu wykonawczego przyjętego na podstawie art. 41 ust. 2 i 3 tego rozporządzenia. Zapewniłoby to również właściwym organom, podmiotom profesjonalnym i państwom trzecim większą jasność i pewność w odniesieniu do stosowania przepisów dotyczących RAN i danych roślin przeznaczonych do sadzenia.
(28) Z tego powodu art. 71 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2016/2031 powinien zawierać odniesienie do aktów wykonawczych przyjętych na podstawie art. 37 ust. 4 tego rozporządzenia. Ponadto należy usunąć odniesienie do art. 37 ust. 2 tego rozporządzenia, ponieważ nie ma ono znaczenia dla treści deklaracji dodatkowej w ramach świadectwa fitosanitarnego. Komisja powinna zapewnić, aby do dnia rozpoczęcia stosowania tych zmian zaktualizować przepisy dotyczące obecności RAN na roślinach przeznaczonych do sadzenia przez dostosowanie odpowiednich wymogów ustanowionych w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2019/2072.
(29) Art. 81 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/2031 przewiduje, że paszport roślin ma nie być wymagany w przypadku przemieszczania roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów dostarczanych bezpośrednio użytkownikom ostatecznym, w tym ogrodnikom amatorom. Jednak wyjątek ten ma nie mieć zastosowania do użytkowników ostatecznych otrzymujących te rośliny, produkty roślinne lub inne przedmioty w ramach sprzedaży poprzez umowy zawierane na odległość.
(30) Jak wynika z doświadczenia zdobytego od czasu przyjęcia rozporządzenia (UE) 2016/2031, w niektórych przypadkach, paszport roślin nie powinien być konieczny dla niektórych roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów, nawet jeśli są dystrybuowane w drodze sprzedaży na odległość. Dlatego należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów wykonawczych umożliwiających jej uznanie, że art. 81 ust. 1 lit. a) nie ma zastosowania, pod pewnymi warunkami, do określonych roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów dystrybuowanych w ramach sprzedaży poprzez umowy zawierane na odległość. Uprawnienia te należy wykonywać zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011.
(31) Zgodnie z art. 88 rozporządzenia (UE) 2016/2031 paszporty roślin są umieszczane przez dane podmioty profesjonalne na jednostce handlowej danych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów przed ich przemieszczeniem na terytorium Unii zgodnie z art. 79 lub do strefy chronionej lub w takiej strefie zgodnie z art. 80 tego rozporządzenia. W przypadku gdy takie rośliny, produkty roślinne lub inne przedmioty są przemieszczane w opakowaniu, wiązce lub pojemniku, paszport roślin należy załączyć do opakowania, wiązki lub pojemnika.
(32) Praktyki handlowe oparte na rozporządzeniu (UE) 2016/2031 pokazały, że w niektórych przypadkach nie jest praktycznie wykonalne umieszczenie paszportów roślin na jednostkach handlowych określonych roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów ze względu na ich wielkość, kształt lub inne szczególne cechy. Zamiast tego należy zezwolić na przemieszczanie jednostek handlowych tych roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów na terytorium Unii wraz z powiązanym z nimi paszportem roślin w sposób inny niż fizyczne umieszczenie paszportu. Wymogi rozporządzenia (UE) 2016/2031 dotyczące wydawania paszportów roślin dla danych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów powinny pozostać bez zmian.
(33) W związku z tym należy przekazać Komisji uprawnienia do zezwolenia na przemieszczanie niektórych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów bez paszportu roślin umieszczonego na ich jednostkach handlowych ze względu na ich wielkość, kształt, sposób zapakowania lub inne szczególne cechy, które sprawiają, że takie umieszczenie jest niepraktyczne. Konieczne jest zatem określenie sposobów zapewnienia, aby paszport roślin pozostał w użyciu pomimo nieumieszczenia go i nadal odnosił się do odpowiednich roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów. Uprawnienia te należy wykonywać zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011.
(34) W art. 94 rozporządzenia (UE) 2016/2031 przewidziano wydawanie paszportów roślin w punktach kontroli granicznej zamiast świadectw fitosanitarnych roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów wprowadzanych na terytorium Unii. Zamiast wydawać paszporty roślin w punktach kontroli granicznej, państwa członkowskie mogą już zastąpić świadectwo fitosanitarne uwierzytelnioną kopią oryginalnego świadectwa fitosanitarnego towarzyszącego przemieszczaniu rośliny, produktu roślinnego lub innego przedmiotu do punktu, w którym zostanie wydany paszport roślin. Aby przyczynić się do procesu cyfryzacji, zmniejszyć obciążenie administracyjne i dalej korzystać z elektronicznego systemu powiadamiania, o którym mowa w art. 103 tego rozporządzenia, państwa członkowskie powinny móc wykorzystywać w takich przypadkach informacje zawarte w tym systemie, pod warunkiem że elektroniczne świadectwo fitosanitarne lub cyfrowa kopia świadectwa fitosanitarnego są dostępne w tym systemie i udostępniane na wniosek właściwych organów. Z uwagi na gwarancje, jakie daje elektroniczny system powiadamiania w zakresie bezpiecznego dostępu do dokumentów, taka możliwość nie powinna być już ograniczona do terytorium państwa członkowskiego, w którym przeprowadzono fitosanitarne kontrole przywozu. Z podobnych powodów tego ograniczenia do terytorium państwa członkowskiego nie należy już stosować do wykorzystywania uwierzytelnionych kopii.
(35) Zgodnie z art. 99 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/2031 Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych uzupełniających to rozporządzenie poprzez określenie elementów, które muszą być zawarte w poświadczeniach urzędowych dotyczących roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów, innych niż drewniane materiały opakowaniowe, wymaganych na mocy mających zastosowanie standardów międzynarodowych. Od czasu przyjęcia rozporządzenia (UE) 2016/2031 nie przyjęto żadnych takich standardów międzynarodowych i żadna organizacja międzynarodowa nie prowadzi obecnie prac przygotowawczych z myślą o opracowaniu takich standardów. W związku z tym, nie jest możliwe przyjęcie tych aktów delegowanych, a w rezultacie nie jest możliwe wprowadzanie na terytorium Unii roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów z wykorzystaniem takich poświadczeń urzędowych jako alternatywy dla świadectw fitosanitarnych.
(36) Ponadto zgodnie z niektórymi aktami wykonawczymi przyjętymi na podstawie dyrektyw Rady 77/93/EWG 8 i 2000/29/WE 9 , rośliny, produkty roślinne i inne przedmioty, którym towarzyszą poświadczenia urzędowe inne niż świadectwa fitosanitarne, wydawane w kilku państwach trzecich, są nadal wprowadzane na terytorium Unii. Aktami tymi są w szczególności decyzje Komisji 93/365/EWG 10 , 93/422/EWG 11 i 93/423/EWG 12 oraz decyzja wykonawcza Komisji 2013/780/UE 13 . Decyzje te zostały przyjęte ze względu na brak odpowiednich standardów międzynarodowych i nadal obowiązują.
(37) Doświadczenie zgromadzone w wyniku stosowania rozporządzenia (UE) 2016/2031 i decyzji 93/365/EWG, 93/422/EWG, 93/423/EWG i 2013/780/UE wskazuje, że poświadczenia urzędowe, których one dotyczą, zapewniają odpowiednie gwarancje ochrony fitosanitarnej terytorium Unii, mimo że nigdy nie istniały odpowiednie standardy międzynarodowe. Z tego powodu oraz w celu zapewnienia dalszego stosowania poświadczeń urzędowych na podstawie rozporządzenia (UE) 2016/2031 warunek, zgodnie z którym elementy odnośnego aktu delegowanego muszą być elementami wymaganymi na mocy mających zastosowanie standardów międzynarodowych, należy usunąć z art. 99 ust. 1 tego rozporządzenia.
(38) Zgodnie z art. 103 rozporządzenia (UE) 2016/2031 Komisja ustanawia elektroniczny system do celów składania powiadomień przez państwa członkowskie. W celu zapewnienia, aby taki elektroniczny system mógł mieć zastosowanie również do składania sprawozdań, takich jak sprawozdania z kontroli występowania agrofagów kwarantannowych dla Unii, agrofagów priorytetowych, agrofagów podlegających środkom przyjętym na mocy art. 29 i 30 tego rozporządzenia i agrofagów kwarantannowych dla stref chronionych, należy zmienić akapit pierwszy art. 103 tego rozporządzenia, aby uwzględnić również składanie sprawozdań przez państwa członkowskie. Jest to działanie konieczne z punktu widzenia racjonalizacji systemu sprawozdawczości i wzmocnienia procesu cyfryzacji środków fitosanitarnych.
(39) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2016/2031.
(40) Od czasu stosowania rozporządzenia (UE) 2016/2031 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 14 doświadczenie pokazuje, że powiadomienie o braku świadectwa fitosanitarnego lub innych poświadczeń urzędowych w przypadku roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów wprowadzanych do Unii jako część bagażu osobistego pasażerów lub za pośrednictwem usług pocztowych i przeznaczonych do konsumpcji osobistej lub użytku własnego, zwiększa w sposób nieproporcjonalny obciążenie administracyjne właściwych organów w odniesieniu do danego ryzyka fitosanitarnego. Powiadomienie o tych przesyłkach, jeżeli podlegają one środkom, o których mowa w art. 1 ust. 2 lit. g) rozporządzenia (UE) 2017/625, powinno być zatem wyłączone z art. 66 ust. 5 tego rozporządzenia, jeżeli niezgodność dotyczy braku świadectwa fitosanitarnego lub innych poświadczeń urzędowych, o których mowa w art. 99 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/2031. W celu zapewnienia skutecznego przeglądu źródeł i charakteru niezgodności w każdym państwie członkowskim właściwe organy powinny jednak prowadzić rejestr przypadków tych niezgodności i co roku przedstawiać Komisji i właściwym organom pozostałych państw członkowskich sprawozdanie podsumowujące te rejestry. W celu racjonalizacji obowiązków w zakresie sprawozdawczości i zwiększenia cyfryzacji w zakresie sprawozdawczości, sprawozdania te należy przekazywać za pośrednictwem systemu zarządzania informacjami w zakresie kontroli urzędowych (IMSOC), o którym mowa w art. 131 rozporządzenia (UE) 2017/625.
(41) Aby umożliwić państwom trzecim i ich podmiotom profesjonalnym dostosowanie się do nowych przepisów odnoszących się do wydawania świadectw fitosanitarnych dotyczących zgodności z odpowiednimi przepisami w zakresie RAN, zmiana art. 71 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2016/2031 powinna mieć zastosowanie po upływie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
