a także mając na uwadze, co następuje:(1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/18/WE 3 ustanawia podstawowe zasady regulujące dochodzenia w sprawach wypadków w sektorze transportu morskiego i przewiduje system dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa na morzu (zwanych dalej "dochodzeniami w sprawie bezpieczeństwa"). Wypadki morskie objęte zakresem stosowania tej dyrektywy badane są przez niezależne organy dochodzeniowe utworzone w państwach członkowskich w celu poprawy bezpieczeństwa morskiego, a także ochrony środowiska morskiego, tak by wyciągać wnioski z przeszłości i w ten sposób zapobiegać wypadkom i incydentom w przyszłości.
(2) Od czasu wejścia w życie dyrektywy 2009/18/WE nastąpiły zmiany w międzynarodowym otoczeniu regulacyjnym oraz postęp technologiczny. Należy wziąć pod uwagę te zmiany i postęp, a także doświadczenie zdobyte w trakcie wykonywania tej dyrektywy.
(3) W związku z tym Unia, zgodnie ze swoimi międzynarodowymi zobowiązaniami dotyczącymi ochrony środowiska morskiego, powinna nadal odgrywać wiodącą rolę w sektorze regulowanym zarówno na poziomie europejskim, jak i międzynarodowym.
(4) Dyrektywa 2009/18/WE odnosi się do szeregu tekstów prawnych przyjętych przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO), które zostały uchylone lub zmienione od czasu jej wejścia w życie. Dyrektywa ta odnosi się, na przykład, do Kodeksu postępowania przy wypadkach i incydentach morskich IMO przyjętego rezolucją IMO A.849(20) z dnia 27 listopada 1997 r., który został uchylony przez Kodeks międzynarodowych norm i zalecanych praktyk w zakresie dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa przy wypadkach lub incydentach morskich przyjęty rezolucją IMO MSC.255(84) z dnia 16 maja 2008 r. (zwany dalej "kodeksem dochodzeń w sprawach wypadków IMO") oraz przez Wytyczne dotyczące pomocy inspektorom we wdrażaniu kodeksu dochodzeń w sprawach wypadków, przyjęte rezolucją IMO A.1075(28) z dnia 4 grudnia 2013 r. (zwane dalej "wytycznymi IMO dotyczącymi pomocy inspektorom we wdrażaniu kodeksu dochodzeń w sprawach wypadków").
(5) Kodeksem dochodzeń w sprawach wypadków IMO wprowadzono nowe definicje, takie jak definicja terminu "organ ds. dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa na morzu", natomiast inne pojęcia, takie jak "poważny wypadek", zostały usunięte. Zmiany te należy uwzględnić w dyrektywie 2009/18/WE.
(6) Dyrektywa 2009/18/WE odnosi się również do okólnika IMO MSC/MEPC.3/Circ.3 z dnia 18 grudnia 2008 r. zatytułowanego "Reports on Marine Casualties and Incidents. Revised Harmonized Reporting Procedures" ("Sprawozdania z wypadków i incydentów morskich. Zmienione zharmonizowane procedury sprawozdawcze"), który został zastąpiony okólnikiem IMO MSC-MEPC. 3/circ.4/rev.1 z dnia 18 listopada 2014 r.
(7) Wytyczne IMO dotyczące pomocy inspektorom we wdrażaniu kodeksu dochodzeń w sprawach wypadków zawierają praktyczne porady na temat systematycznego prowadzenia dochodzeń w sprawach wypadków i incydentów morskich oraz umożliwiają opracowanie skutecznych analiz i działań zapobiegawczych. Wytyczne te zastępują wspólną metodologię określoną w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1286/2011 4 . W związku z tym należy je uwzględnić w dyrektywie 2009/18/WE, a rozporządzenie (UE) nr 1286/2011 uchylić.
(8) Statki rybackie o długości nieprzekraczającej 15 metrów są obecnie wyłączone z zakresu stosowania dyrektywy 2009/18/WE. W związku z tym prowadzenie dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa obejmujących takie statki rybackie nie jest ani systematyczne, ani zharmonizowane. Takie statki są bardziej podatne na wywrócenie i stosunkowo często dochodzi do wypadania członków ich załogi za burtę. W związku z tym, aby zapewnić ochronę tych statków rybackich, ich załogi i środowiska, należy przewidzieć wstępną ocenę bardzo poważnych wypadków morskich z udziałem takich statków rybackich w celu ustalenia, czy organy mają wszcząć dochodzenie w sprawie bezpieczeństwa, uwzględniając między innymi dostępne dowody, a także prawdopodobieństwo, że wyniki dochodzenia w sprawie bezpieczeństwa przyczynią się do zapobiegania wypadkom i incydentom morskim w przyszłości. Oczekuje się, że środek ten będzie miał znaczny pozytywny wpływ pod względem liczby osób uratowanych na morzu i unikniętych obrażeń, a w szczególności ochroni życie i zdrowie europejskich rybaków.
(9) Dyrektywa 2009/18/WE nie uniemożliwia państwom członkowskim ustanawiania krajowych przepisów w celu prowadzenia dochodzeń w sprawie wypadków lub incydentów morskich, które dotyczą wszelkiego rodzaju statków przewożących nie więcej niż 12 pasażerów lub realizujących inne cele handlowe.
(10) Niektóre definicje podane w dyrektywie 2009/18/WE są niejasne. Należy wprowadzić definicję długości statku rybackiego, w szczególności w sytuacjach gdy przewidziane są różnice w zakresie podejścia i obowiązków organów ds. dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa na morzu (zwanych dalej "organami ds. dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa") w zależności od długości statku rybackiego.
(11) W kodeksie dochodzeń w sprawach wypadków IMO jest mowa o wydarzeniu lub ciągu wydarzeń, które miały miejsce "bezpośrednio w związku z eksploatacją statku". Pojęcie to powoduje znaczące rozbieżności w interpretacji i należy je doprecyzować. Rozbieżności te mają wpływ na działania organów ds. dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa, w szczególności w odniesieniu do wypadków w portach, możliwości prowadzenia wspólnych dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa oraz gromadzenia danych na temat wypadków i dochodzeń.
(12) Kodeks dochodzeń w sprawach wypadków IMO stanowi, że w przypadku bardzo poważnego wypadku morskiego należy przeprowadzić dochodzenie w sprawie bezpieczeństwa. Nie istnieją jednak wytyczne dotyczące okresu, w którym musi nastąpić śmierć w następstwie wypadku, aby wypadek ten został uznany za bardzo poważny wypadek morski, w sprawie którego należy przeprowadzić dochodzenie w sprawie bezpieczeństwa. Należy zatem określić takie wytyczne w dyrektywie 2009/18/WE.
(13) Organy ds. dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa powinny dołożyć wszelkich starań, aby sprawozdania z wypadków i zalecenia zostały udostępnione zainteresowanym, w tym ofiarom i ich rodzinom, przed podaniem ich do wiadomości publicznej.
(14) Biorąc pod uwagę, że w dochodzeniu w sprawie bezpieczeństwa istotne jest branie pod uwagę czynnika ludzkiego, w dochodzeniach w sprawie bezpieczeństwa należy odpowiednio uwzględnić warunki pracy i życia na pokładzie oraz ewentualną rolę, jaką odegrały one w wypadku lub incydencie morskim, w sprawie którego prowadzi się dochodzenie.
(15) Personel i zasoby operacyjne będące do dyspozycji organów państw członkowskich ds. dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa znacznie się różnią, co powoduje nieskuteczne i niespójne składanie sprawozdań i prowadzenie dochodzeń w sprawie wypadków morskich. W związku z tym Komisja, korzystając ze wsparcia Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego (zwanej dalej "Agencją"), powinna zapewnić wysoce wyspecjalizowane wsparcie analityczne na potrzeby indywidualnych dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa (umiejętności miękkie), a także narzędzia i urządzenia analityczne (sprzęt). Ponadto należy nadal zachęcać do współpracy i wzajemnej pomocy między państwami członkowskimi w zakresie dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa oraz wspierać tę współpracę i pomoc, w szczególności w świetle nowych wyzwań w zakresie bezpieczeństwa morskiego związanych z kwestiami środowiskowymi, społecznymi, a także dotyczącymi zdrowia publicznego i pracy.
(16) Agencja powinna w związku z tym organizować regularne szkolenia w zakresie konkretnych technik oraz nowych osiągnięć i technologii, które mogłyby być przydatne przy prowadzeniu dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa w przyszłości. Takie szkolenia powinny koncentrować się między innymi na paliwach odnawialnych i niskoemisyjnych, które są szczególnie istotne w świetle pakietu "Gotowi na 55" oraz na automatyzacji, a także na ogólnych przepisach dotyczących ochrony danych zawartych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 5 . Przyczyni się to poprawy bezpieczeństwa na pokładzie statków, a także do poprawy stanu zdrowia i bezpieczeństwa pracujących na nich marynarzy i rybaków.
(17) W każdych okolicznościach zapewnić należy niezależność dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa, a wszyscy zaangażowani w te dochodzenia, w tym wszelkie podmioty, instytucje lub agencje - czy to publiczne, czy prywatne - powinni być wolni od wszelkich konfliktów interesów.
(18) Państwa członkowskie powinny współpracować, aby zapewnić, aby dochodzenia w sprawie bezpieczeństwa były prowadzone spójnie oraz aby pomagać organom ds. dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa w poprawie i zwiększaniu ich zdolności w zakresie prowadzenia dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa.
(19) W celu dostosowania dyrektywy 2009/18/WE do rozwoju międzynarodowego prawa morskiego związanego z dochodzeniami w sprawie bezpieczeństwa dotyczącymi wypadków w sektorze transportu morskiego oraz w celu ułatwienia gromadzenia, wymiany i przekazywania wiedzy należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do zmiany załączników do tej dyrektywy. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 6 . W konsultacjach tych powinny być w szczególności wykorzystywane ramy stałej współpracy ustanowione dyrektywą 2009/18/WE. W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(20) W związku z pełnym cyklem wizyt w państwach członkowskich przeprowadzanych przez Agencję w celu monitorowania wykonywania dyrektywy 2009/18/WE Komisja powinna dokonać oceny wykonywania dyrektywy 2009/18/WE nie później niż pięć lat po dniu transpozycji niniejszej dyrektywy zmieniającej i przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z tej oceny. Państwa członkowskie powinny współpracować z Komisją w celu gromadzenia wszystkich informacji niezbędnych do przeprowadzenia tej oceny.
(21) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie ustanowienie przepisów dotyczących dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa dotyczących wypadków w sektorze transportu morskiego w celu poprawy bezpieczeństwa morskiego i ochrony środowiska morskiego nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki działań możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(22) Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 2009/18/WE,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ: