a także mając na uwadze, co następuje:(1) Jak wskazano w preambule Protokołu z 2014 r. do Konwencji nr 29 dotyczącej pracy przymusowej (zwanej dalej "konwencją MOP nr 29") Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), praca przymusowa stanowi poważne naruszenie godności ludzkiej i podstawowych praw człowieka, przyczynia się do utrwalania ubóstwa i stoi na przeszkodzie zapewnieniu godnej pracy wszystkim. MOP wskazała, że wyeliminowanie wszelkich form pracy przymusowej lub obowiązkowej stanowi zasadę dotyczącą praw podstawowych. MOP zalicza konwencję MOP nr 29, w tym protokół uzupełniający z 2014 r. do konwencji nr 29 oraz Konwencję MOP nr 105 dotyczącą zniesienia pracy przymusowej (zwaną dalej "konwencją MOP nr 105"), do podstawowych konwencji MOP i wydaje zalecenia dotyczące zapobiegania pracy przymusowej oraz jej eliminowania i przeciwdziałania jej, takie jak zalecenie dotyczące pracy przymusowej nr 203 (środki uzupełniające). MOP opracowała szereg wskaźników wykorzystywanych do identyfikacji i wskazywania przypadków pracy przymusowej, takich jak groźby i rzeczywiste szkody fizyczne i seksualne, wykorzystywanie trudnego położenia, naruszanie warunków pracy i życia oraz nadmierna liczba godzin nadliczbowych, oszustwa, ograniczenie swobody przemieszczania się lub zamknięcie w miejscu pracy lub na ograniczonym obszarze, izolacja, "odpracowywanie długu", wstrzymanie wypłaty lub nadmierne obniżenie wynagrodzenia, zatrzymanie paszportów i dokumentów tożsamości lub groźba zadenuncjowania władzom przypadków nieuregulowanego statusu imigracyjnego pracownika. Praca przymusowa jest bardzo często związana z ubóstwem i dyskryminacją. Manipulowanie kredytami i długami, czy to przez pracodawców, czy przez agentów rekrutujących, jest nadal kluczowym czynnikiem, który sprawia, że pracownicy o słabszej pozycji na rynku wpadają w pułapkę pracy przymusowej. Według organów nadzorujących MOP praca więźniów, również w przypadku gdy jest wykonywana na rzecz prywatnych spółek, nie stanowi sama w sobie pracy przymusowej, pod warunkiem że jest ona wykonywana na zasadzie dobrowolności, z korzyścią dla więźnia i jest porównywalna do warunków swobodnie nawiązanego stosunku pracy. Praca społeczna jako kara alternatywna do kary pozbawienia wolności powinna zawsze leżeć w interesie publicznym i w żadnym wypadku nie powinna być stosowana przez państwa do poniżania skazanego lub pozbawienia go godności. W przypadkach, w których praca lub usługa jest wymuszana przez wykorzystanie trudnego położenia pracownika pod groźbą sankcji, groźba ta nie musi mieć formy sankcji karnych, ale może przybrać formę utraty praw lub korzyści.
(2) Zjawisko pracy przymusowej występuje powszechnie na całym świecie. Szacuje się, że w 2021 r. około 27,6 mln osób znajdowało się w sytuacji pracy przymusowej. Szczególnie narażone na zostanie poddanymi naciskom do wykonywania pracy przymusowej są osoby z grup w trudnej sytuacji i z grup zmarginalizowanych. Takie grupy obejmują kobiety, dzieci, mniejszości etniczne, osoby z niepełnosprawnościami, osoby o niższym statusie społecznym, ludność rdzenną i plemienną oraz migrantów, zwłaszcza migrantów nieposiadających dokumentów, którzy mają niepewny status i pracują w gospodarce nieformalnej. Nawet jeżeli praca przymusowa nie jest narzucana przez państwo, często wynika z braku dobrego zarządzania przez niektóre podmioty gospodarcze i jest przejawem niewdrożenia przez państwo praw socjalnych i pracowniczych, w szczególności w odniesieniu do grup w trudnej sytuacji i grup zmarginalizowanych. Praca przymusowa może również odbywać się za milczącą zgodą władz. 86 % wszystkich przypadków pracy przymusowej występuje w sektorze prywatnym, w szczególności poprzez wykorzystywanie 17,3 mln osób do pracy przymusowej. Obowiązki podmiotów gospodarczych określone w niniejszym rozporządzeniu powinny być przewidywalne i jasne, aby zapewnić pełne i skuteczne przestrzeganie przepisów oraz przyczynić się do położenia kresu pracy przymusowej.
(3) Zwalczanie pracy przymusowej we wszystkich jej formach, w tym pracy przymusowej narzucanej przez państwo, stanowi dla Unii priorytet. Poszanowanie godności ludzkiej oraz powszechność i niepodzielność praw człowieka stanowią zasady wyraźnie określone w art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Aby zrealizować zadanie nr 8.7 w ramach celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unia powinna przestrzegać swoich wartości i propagować je oraz przyczyniać się do ochrony praw człowieka, w szczególności praw dziecka. Art. 5 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej "Kartą") wyraźnie zakazuje niewolnictwa, poddaństwa, pracy przymusowej lub obowiązkowej oraz handlu ludźmi, a art. 4 europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności stanowi, że nikt nie może być zmuszony do świadczenia pracy przymusowej lub obowiązkowej. Zgodnie z wykładnią art. 4 europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności wielokrotnie przedstawioną przez Europejski Trybunał Praw Człowieka na podstawie tego artykułu państwa członkowskie muszą karać i skutecznie ścigać sprawców czynów stawiających daną osobę w sytuacjach określonych w tym artykule. Prawem człowieka oraz podstawowym elementem w procesie skutecznego ścigania przestępstw jest prawo do skutecznych środków zaradczych w odpowiedzi na naruszenia praw podstawowych. Istniejące prawo Unii, Wytyczne Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczące biznesu i praw człowieka, Rekomendacja Rady Europy dotycząca praw człowieka i biznesu oraz wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), takie jak wytyczne dla przedsiębiorstw międzynarodowych w sprawie odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej, potwierdzają, że ofiary mają prawo do skutecznego środka zaradczego w przypadku naruszeń lub nadużyć w dziedzinie praw człowieka w związku z działalnością gospodarczą, w tym pracą przymusową.
(4) Wszystkie państwa członkowskie ratyfikowały podstawowe konwencje MOP dotyczące pracy przymusowej, a mianowicie konwencję MOP nr 29 i konwencję MOP nr 105, oraz konwencję MOP nr 182 dotyczącą najgorszych form pracy dzieci (zwaną dalej "konwencją MOP nr 182"). Są zatem prawnie zobowiązane do zapobiegania stosowaniu pracy przymusowej, wyeliminowania tego zjawiska i regularnego przedstawiania MOP sprawozdań.
(5) W drodze przyjmowanych strategii i inicjatyw ustawodawczych Unia dąży do wyeliminowania stosowania pracy przymusowej oraz promowania godnej pracy i praw pracowniczych na całym świecie. Unia propaguje wdrażanie należytej staranności zgodnie z międzynarodowymi wytycznymi i zasadami ustanowionymi przez organizacje międzynarodowe, w tym MOP, OECD i Organizację Narodów Zjednoczonych, w celu zapewnienia, aby w łańcuchach dostaw przedsiębiorstw z siedzibą w Unii nie dochodziło do przypadków pracy przymusowej.
(6) Unijna polityka handlowa przyczynia się do zwalczania pracy przymusowej zarówno w ramach jednostronnych środków związanych z handlem, jak i dwustronnych stosunków handlowych. Rozdziały unijnych umów handlowych dotyczące handlu i zrównoważonego rozwoju zawierają zobowiązanie do ratyfikacji i skutecznego wdrożenia podstawowych konwencji MOP, w tym konwencji MOP nr 29 i konwencji MOP nr 105, podczas gdy w przepisach dotyczących handlu i płci ustanowiono optykę płci, która ma kluczowe znaczenie dla upodmiotowienia ekonomicznego kobiet, aby zwalczać pracę przymusową uwarunkowaną płcią. Ponadto jednostronne preferencje taryfowe w ramach unijnego ogólnego systemu preferencji taryfowych można by wycofać w odniesieniu do poważnych i systematycznych naruszeń postanowień konwencji MOP nr 29 i konwencji MOP nr 105.
(7) Praca przymusowa ma szczególny wpływ na grupy w trudnej sytuacji i grupy zmarginalizowane, takie jak dzieci, kobiety, migranci, uchodźcy lub ludność rdzenna, dlatego w skutecznym zwalczaniu pracy przymusowej nieodzowne jest podejście intersekcjonalne i uwzględniające aspekt płci. Oczekuje się zatem, że niniejsze rozporządzenie przyczyni się do osiągnięcia celów odpowiednich umów i konwencji międzynarodowych, takich jak konwencja MOP nr 182, Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, deklaracja pekińska z września 1995 r., Globalne porozumienie na rzecz bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji, Konwencja genewska dotycząca statusu uchodźców, Deklaracja Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach ludności rdzennej czy konwencja MOP nr 169 dotycząca ludności tubylczej i plemiennej.
(8) W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE 3 zharmonizowano definicję handlu ludźmi, uwzględniając przymusową pracę lub służbę, oraz określono przepisy dotyczące minimalnego wymiaru sankcji. Wszelkie określone przepisy dotyczące zakazu wprowadzania do obrotu i udostępniania na rynku unijnym krajowych lub przywożonych produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej i wywozu takich produktów oraz obowiązku zapewnienia, aby takie produkty wycofano z rynku unijnego (zwanego dalej "zakazem produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej"), powinny pozostawać bez uszczerbku dla przepisów tej dyrektywy, a w szczególności powinny pozostawać bez uszczerbku dla kompetencji organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości w zakresie prowadzenia dochodzeń i ścigania przestępstw związanych z handlem ludźmi, w tym wyzyskiem pracowników.
(9) Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/821 4 unijni importerzy minerałów lub metali objęci zakresem stosowania tego rozporządzenia muszą wypełniać obowiązki w zakresie należytej staranności zgodne z załącznikiem II do Wytycznych OECD dotyczących należytej staranności dla odpowiedzialnych łańcuchów dostaw minerałów z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka oraz z zaleceniami w zakresie należytej staranności zawartymi w tych wytycznych. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1542 5 nakłada na podmioty gospodarcze obowiązek wdrażania należytej staranności w ich łańcuchach dostaw, w tym w odniesieniu do praw pracowniczych. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1115 6 zawiera wymóg należytej staranności w odniesieniu do niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów, w tym w odniesieniu do praw człowieka.
(10) Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE 7 państwa członkowskie muszą zapewnić, aby niektóre podmioty gospodarcze musiały corocznie przedstawiać oświadczenia na temat informacji niefinansowych, w których przedstawiają wpływ swojej działalności na kwestie środowiskowe, społeczne i pracownicze oraz na poszanowanie praw człowieka, w tym na pracę przymusową, przeciwdziałanie korupcji i łapownictwo. Ponadto w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 8 w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju zmieniono ten wymóg, wprowadzając szczegółowe wymogi sprawozdawcze dla przedsiębiorstw objętych zakresem tej dyrektywy dotyczące przestrzegania praw człowieka, w tym w ramach globalnych łańcuchów dostaw. Ujawniane przez jednostki informacje dotyczące praw człowieka powinny w stosownych przypadkach obejmować informacje na temat pracy przymusowej w ich łańcuchu wartości.
(11) Jako członek Światowej Organizacji Handlu (WTO) Unia jest zaangażowana w promowanie otwartego, wielostronnego systemu handlowego opartego na zasadach. Wszelkie środki wprowadzane przez Unię, które mają wpływ na handel, powinny być zgodne z zasadami WTO.
(12) W lipcu 2021 r. Komisja i Europejska Służba Działań Zewnętrznych opublikowały wytyczne dla unijnych przedsiębiorstw dotyczące dochowania należytej staranności w celu przeciwdziałania ryzyku pracy przymusowej w ich działalności i łańcuchach dostaw.
(13) Jak wskazano w komunikacie Komisji z dnia 23 lutego 2022 r. w sprawie godnej pracy na całym świecie na rzecz globalnej sprawiedliwej transformacji i trwałej odbudowy, niezależnie od obecnych strategii i ram legislacyjnych konieczne są dalsze działania, aby osiągnąć cele związane z wyeliminowaniem produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej z rynku unijnego i tym samym zwiększyć wkład w zwalczanie pracy przymusowej na świecie.
(14) Podstawowe priorytety Unii określone w Planie działania UE dotyczącym praw człowieka i demokracji na lata 20202024 obejmują promowanie godnej pracy oraz przyszłości pracy ukierunkowanej na człowieka, zapewniającej poszanowanie podstawowych zasad i praw człowieka, promowanie dialogu społecznego oraz ratyfikacja i skuteczne wdrożenie odpowiednich konwencji i protokołów MOP, wzmacnianie odpowiedzialnego zarządzania w globalnych łańcuchach dostaw oraz dostępu do ochrony socjalnej.
(15) W swoich rezolucjach z dnia 9 czerwca 2022 r. w sprawie nowego instrumentu handlowego umożliwiającego wprowadzenie zakazu obrotu produktami pochodzącymi z pracy przymusowej 9 , z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie pracy przymusowej i sytuacji Ujgurów w Regionie Autonomicznym Sinciang-Ujgur 10 oraz z dnia 16 grudnia 2021 r. w sprawie pracy przymusowej w fabryce Linglong i protestów ekologicznych w Serbii 11 Parlament Europejski zdecydowanie potępił pracę przymusową i wezwał do zakazania produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej. Zatem fakt, iż produkty wytwarzane z wykorzystaniem pracy przymusowej mogłyby zostać udostępnione na rynku unijnym lub wywożone do państw trzecich bez obowiązywania skutecznego mechanizmu służącego zakazaniu i wycofaniu takich produktów, jest kwestią budzącą publiczny moralny niepokój.
(16) Aby uzupełnić unijne ramy legislacyjne i ramy polityki dotyczące pracy przymusowej, należy zakazać wprowadzania do obrotu i udostępniania na rynku unijnym produktów wytworzonych z wykorzystaniem pracy przymusowej lub wywozu wyprodukowanych w kraju lub przywożonych produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej, a także należy zapewnić, aby takie produkty zostały wycofane z rynku unijnego.
(17) Obecnie nie obowiązuje żadne prawo Unii, w których upoważniono by państwa członkowskie do bezpośredniego zatrzymania, zajęcia lub nakazania wycofania produktu po ustaleniu, że został on wytworzony, w całości lub częściowo, z wykorzystaniem pracy przymusowej.
(18) Aby zapewnić skuteczność niniejszego rozporządzenia, zakaz produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej musi dotyczyć produktów, w przypadku których użyto pracy przymusowej na dowolnym etapie wytwarzania, wydobywania lub pozyskiwania tych produktów, w tym w ramach obróbki lub przetwarzania takich produktów. Zakaz produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej powinien mieć zastosowanie do wszystkich produktów, niezależnie od ich rodzaju, w tym do ich elementów, a także niezależnie od sektora, pochodzenia, zarówno do produktów krajowych, jak i przywożonych, wprowadzanych do obrotu, jak i udostępnianych na rynku unijnym lub wywożonych. Niniejszego rozporządzenia nie stosuje się do świadczenia usług transportowych.
(19) Zakaz produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej powinien wpisać się w międzynarodowe działania służące zniesieniu pracy przymusowej. Należy zatem dostosować definicję terminu "praca przymusowa" do definicji określonej w konwencji MOP nr 29, zgodnie z którą praca przymusowa lub obowiązkowa oznacza wszelką pracę lub usługi wymagane od jakiejś osoby pod groźbą jakiejkolwiek kary i do których dana osoba nie zgłosiła się dobrowolnie, z wyjątkiem wszelkiej pracy lub usług wymaganych na mocy przepisów o obowiązkowej służbie wojskowej w odniesieniu do pracy o charakterze czysto wojskowym; wszelkiej pracy lub usług wchodzących w zakres normalnych obowiązków obywatelskich w krajach rządzących się całkowicie samodzielnie; wszelkiej pracy lub usług wymaganych od jakiejś osoby w wyniku skazania jej przez władzę sądową pod warunkiem że ta praca lub te usługi będą wykonywane pod nadzorem i kontrolą władz publicznych i że ta osoba nie będzie najęta lub oddana do rozporządzenia jednostkom, prywatnym spółkom lub stowarzyszeniom; wszelkiej pracy lub usług wymaganych w wypadkach siły wyższej, to znaczy w razie wojny, klęsk lub groźby klęsk takich, jak pożary, powodzie, głód, trzęsienia ziemi, gwałtowne epidemie i choroby bydła, najścia zwierząt, owadów lub szkodliwych pasożytów roślinnych i w ogóle wszelkich okoliczności stanowiących niebezpieczeństwo lub ryzyko niebezpieczeństwa dla życia lub normalnych warunków egzystencji ogółu lub pewnej części ludności; oraz drobnych robót wiejskich, to znaczy robót wykonywanych w bezpośrednim interesie ogółu przez członków tego ogółu, które z tego tytułu mogą być uznane za normalne obowiązki obywatelskie, obowiązujące członków społeczności, pod warunkiem że sama ludność lub jej bezpośredni przedstawiciele będą mieli prawo wypowiadania się co do celowości tych robót.
(20) W oparciu o definicję pracy przymusowej określoną w konwencji MOP nr 29 i zastosowaną w niniejszym rozporządzeniu wskaźniki MOP dotyczące pracy przymusowej oraz wytyczne MOP pt. "Hard to See, Harder to Count" ["Trudno stwierdzić, jeszcze trudniej obliczyć"] określają najczęstsze sygnały wskazujące na możliwość istnienia pracy przymusowej i powinny być brane pod uwagę przy wdrażaniu niniejszego rozporządzenia. Wskaźniki te mogą być jednak niewystarczające do identyfikacji pracy przymusowej narzucanej przez organy państwa, która opiera się na systemowych i globalnych strategiach przymusu, które wymagają dodatkowych, specjalnie opracowanych wskaźników.
(21) Definicję "pracy przymusowej narzucanej przez organy państwa" należy dostosować do konwencji MOP nr 105, w której w szczególności zakazano korzystania z pracy przymusowej lub obowiązkowej jako środka przymusu politycznego lub edukacji politycznej lub jako kary za wyrażanie poglądów politycznych lub poglądów ideologicznie sprzecznych z ustalonym systemem politycznym, społecznym lub gospodarczym. Zakazano w niej także korzystania z pracy przymusowej jako metody mobilizacji i wykorzystania jej do celów rozwoju gospodarczego, jako środka dyscypliny pracy, jako kary za udział w strajkach lub jako środka dyskryminacji rasowej, społecznej, narodowej albo religijnej.
(22) Zakres stosowania niniejszego rozporządzenia powinien obejmować także sprzedaż na odległość, w tym sprzedaż przez internet. W przypadku produktu oferowanego do sprzedaży online lub w inny sposób na odległość, produkt należy uznać za udostępniony na rynku, jeżeli oferta sprzedaży skierowana jest do użytkowników końcowych w Unii. Aby ustalić, czy oferta jest skierowana do użytkowników końcowych w Unii, zgodnie z obowiązującym prawem Unii w zakresie prawa prywatnego międzynarodowego należy poddać analizie poszczególne przypadki. Ofertę sprzedaży należy uznać za skierowaną do użytkowników końcowych w Unii, jeżeli odpowiedni podmiot gospodarczy w jakikolwiek sposób kieruje swoją działalność do państwa członkowskiego. W przypadku analizy poszczególnych przypadków należy wziąć pod uwagę istotne czynniki, takie jak obszary geograficzne, do których możliwa jest wysyłka, dostępne języki oraz języki, w których składana jest oferta lub zamówienie, sposoby płatności, stosowanie waluty państwa członkowskiego lub nazwa domeny zarejestrowana w jednym z państw członkowskich. W przypadku sprzedaży przez internet nie wystarczy sam fakt, że interfejs podmiotu gospodarczego lub dostawcy internetowej platformy handlowej jest dostępny w państwie członkowskim, w którym użytkownik końcowy ma siedzibę lub miejsce zamieszkania. Fakt, że produkty oferowane do sprzedaży przez internet lub za pośrednictwem innych środków sprzedaży na odległość uznaje się za udostępnione na rynku unijnym, jeżeli oferta sprzedaży jest skierowana do użytkowników końcowych w Unii, upoważnia właściwe organy do sprawdzenia i podjęcia niezbędnych działań w odniesieniu do takich produktów na podstawie niniejszego rozporządzenia, mimo że nie zostały one jeszcze faktycznie wprowadzone do obrotu na rynku unijnym w momencie oferowania sprzedaży przez internet lub za pośrednictwem innych środków sprzedaży na odległość. Takie produkty muszą być zgodne z odpowiednim prawem Unii obowiązującym w momencie ich faktycznego wprowadzenia do obrotu na rynku unijnym, a w przypadku produktów wprowadzanych do Unii - w momencie objęcia ich procedurą celną "dopuszczenia do obrotu". Fakt, że produkt oferowany do sprzedaży przez internet lub za pośrednictwem innych środków sprzedaży na odległość uznano za udostępniony na rynku, jeżeli oferta sprzedaży jest skierowana do użytkowników końcowych w Unii, powinien pozostawać bez uszczerbku dla przepisów dotyczących produktów wprowadzanych na rynek unijny lub z niego wyprowadzanych.
(23) Usługi pośrednie, w szczególności internetowe platformy handlowe, są coraz częściej wykorzystywane do sprzedaży produktów. W tym względzie wszelkie informacje dotyczące sprzedaży produktów naruszających zakaz produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej ustanowiony w niniejszym rozporządzeniu należy uznać za nielegalne treści w rozumieniu art. 3 lit. h) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 12 , podlegające obowiązkom i środkom określonym w tym rozporządzeniu.
(24) Komisja i właściwe organy państw członkowskich powinny identyfikować naruszenia zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej. Wyznaczając właściwe organy, państwa członkowskie powinny zapewnić, aby takie organy dysponowały wystarczającymi zasobami ludzkimi i finansowymi, a ich pracownicy mieli niezbędne kompetencje i wiedzę, w szczególności w zakresie praw człowieka, praw pracowniczych, równości płci, zarządzania łańcuchem dostaw i procesów należytej staranności. Właściwe organy powinny ściśle koordynować działania z krajowymi organami inspekcjami pracy i organami wymiaru sprawiedliwości i ścigania, w tym z organami odpowiedzialnymi za zwalczanie handlu ludźmi, w taki sposób, aby uniknąć sytuacji, w których organy te utrudniają prowadzenie toczących się dochodzeń.
(25) Aby zapewnić skuteczną realizację swoich zadań wynikających z niniejszego rozporządzenia, w szczególności w zakresie prowadzenia dochodzeń, Komisja powinna móc zwrócić się o pomoc do innych organów, urzędów i agencji Unii posiadających odpowiedni mandat. Zadania te mogą obejmować: przetwarzanie przekazywanych informacji, wspieranie przydzielania dochodzeń, prowadzenie dochodzeń wstępnych i dochodzeń, ułatwianie współpracy z organami państw członkowskich i między nimi, ułatwianie współpracy międzynarodowej, wspieranie rozwoju narzędzi wsparcia oraz, w stosownych przypadkach, wspieranie wdrażania przez organy celne oraz wspieranie Komisji w przygotowywaniu decyzji o zakazie produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej. Pozostaje to bez uszczerbku dla zadania Komisji jako wiodącego właściwego organu do podejmowania decyzji o zakazie wprowadzania produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej do obrotu. Komisja jako wiodący właściwy organ powinna wykonywać swoje uprawnienia w sposób bezstronny, przejrzysty i z należytym poszanowaniem obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej oraz powinna dysponować niezbędną wiedzą fachową. Komisja powinna dysponować środkami na finansowanie niezbędnego personelu i związanych z tym kosztów do wykonywania zadań powierzonych jej na mocy niniejszego rozporządzenia oraz do gromadzenia wymaganej wiedzy fachowej.
(26) Wdrażając niniejsze rozporządzenie, właściwe organy i Komisja powinny kierować się zasadą proporcjonalności. Właściwe organy i Komisja powinny w szczególności zadbać o to, aby wszystkie środki i działania prowadzone w trakcie wstępnego etapu dochodzenia oraz w trakcie dochodzenia oraz te określone w decyzji były odpowiednie i niezbędne do osiągnięcia zamierzonego celu i nie nakładały nadmiernych obciążeń na podmioty gospodarcze.
(27) W celu zapewnienia współpracy między Komisją i właściwymi organami wyznaczonymi na podstawie niniejszego rozporządzenia a organami wyznaczanymi na podstawie innych odpowiednich przepisów prawa Unii i prawa krajowego oraz w celu zapewnienia spójności ich działań i decyzji Komisja i właściwe organy wyznaczone na podstawie niniejszego rozporządzenia powinny, w razie potrzeby, zwrócić się do innych odpowiednich organów o informacje na temat tego, czy podmioty gospodarcze objęte oceną podlegają procedurom należytej staranności w odniesieniu do pracy przymusowej i czy stosują je zgodnie z obowiązującym prawem Unii lub prawem krajowym określającym wymogi w zakresie należytej staranności i przejrzystości w odniesieniu do pracy przymusowej. Żądając informacji od podmiotów gospodarczych, właściwe organy powinny w miarę możliwości kierować się przyjętą przez Komisję zasadą jednorazowości w ramach ściślejszej współpracy i dialogu między organami zaangażowanymi w nadzorowanie przepisów dotyczących produktów. W tym samym celu i w stosownych przypadkach właściwe organy wyznaczone na podstawie niniejszego rozporządzenia powinny informować o swoich działaniach i decyzjach inne odpowiednie organy, takie jak organy nadzoru rynku.
(28) Jednolite egzekwowanie zakazu w odniesieniu do produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej wprowadzanych na rynek unijny lub z niego wyprowadzanych można osiągnąć wyłącznie dzięki systematycznej wymianie informacji i współpracy między właściwymi organami, organami celnymi i Komisją. Komisja powinna wspierać taką wymianę informacji i współpracę.
(29) Właściwe organy powinny korzystać z systemu informacyjnego i komunikacyjnego do celów nadzoru rynku, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1020 13 , zgodnie z aktem wykonawczym, do przyjęcia którego Komisja powinna być uprawniona na mocy niniejszego rozporządzenia (zwanego dalej "systemem informacyjnym i komunikacyjnym"), aby w sposób uporządkowany gromadzić, przetwarzać i przechowywać informacje dotyczące kwestii związanych z dochodzeniami, procesami decyzyjnymi i egzekwowaniem zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej. Komisja, właściwe organy i organy celne powinny mieć dostęp do tego systemu w celu wykonywania swoich odpowiednich obowiązków na podstawie niniejszego rozporządzenia. Właściwe organy mogą również korzystać z innych istniejących systemów komunikacji w celu komunikowania się z innymi organami w ich państwie członkowskim, o ile nie wpływa to na obowiązek korzystania z systemu informacyjnego i komunikacyjnego do celów wdrażania niniejszego rozporządzenia.
(30) Aby zoptymalizować proces kontroli produktów wprowadzanych na rynek unijny lub z niego wyprowadzanych i zmniejszyć obciążenie w ramach tego procesu, należy koniecznie umożliwić automatyczne przekazywanie danych między systemem informacyjnym i komunikacyjnym a systemami celnymi. Należy wyróżnić trzy różne sposoby przekazywania danych ze względu na ich cele. Po pierwsze, decyzje stwierdzające naruszenie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej powinny być przekazywane z systemu informacyjnego i komunikacyjnego do systemu teleinformatycznego na potrzeby zarządzania ryzykiem i kontroli celnych, o którym mowa w art. 36 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2447 14 , bez uszczerbku dla wszelkich przyszłych zmian w środowisku zarządzania ryzykiem celnym, do wykorzystania przez organy celne w celu identyfikacji produktów, które mogą odpowiadać takiej decyzji. Do tych pierwszych transferów danych należy wykorzystać dostępne interfejsy środowiska celnego. Po drugie, w przypadku gdy organy celne zidentyfikują taki produkt, konieczne będzie zarządzanie przypadkiem, aby m.in. przekazać powiadomienie o zawieszeniu, wnioski właściwych organów oraz wynik działań podjętych przez organy celne. Unijne środowisko jednego okienka w dziedzinie ceł powinno wspierać te drugie transfery danych pomiędzy systemem informacyjnym i komunikacyjnym a krajowymi systemami celnymi. Po trzecie, systemy celne zawierają informacje o produktach wprowadzanych na rynek unijny i z niego wyprowadzanych, które byłyby istotne dla właściwych organów przy wykonywaniu ich obowiązków, ale które nie są dla nich dostępne. Odpowiednie informacje powinny być zatem pobierane i przekazywane do systemu informacyjnego i komunikacyjnego. Te trzy połączenia powinny być wysoce zautomatyzowane i łatwe w obsłudze, tak aby ograniczyć wszelkie dodatkowe obciążenia po stronie organów celnych. Komisja powinna być uprawniona do przyjęcia, we współpracy z organami celnymi i właściwymi organami, aktów wykonawczych niezbędnych do określenia przepisów proceduralnych, praktycznych ustaleń i elementów danych, które mają być przekazywane między systemem informacyjnym i komunikacyjnym a systemami celnymi, oraz wszelkich innych wymogów pomocniczych.
(31) Komisja powinna ustanowić orientacyjną i niewyczerpującą bazę danych dotyczących zagrożeń związanych z pracą przymusową, aby wesprzeć pracę właściwych organów w ocenie potencjalnych naruszeń zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej i pomóc podmiotom gospodarczym w identyfikowaniu potencjalnych zagrożeń związanych z pracą przymusową w ich łańcuchach dostaw. W celu opracowania bazy danych Komisja powinna móc skorzystać z pomocy ekspertów zewnętrznych. Baza danych powinna identyfikować zagrożenia związane z pracą przymusową na określonych obszarach geograficznych lub w odniesieniu do konkretnych produktów lub grup produktów, ze szczególnym uwzględnieniem powszechnego i poważnego ryzyka pracy przymusowej, w oparciu o wiarygodne i możliwe do zweryfikowania informacje pochodzące od instytucji międzynarodowych, takich jak MOP i Organizacja Narodów Zjednoczonych, oraz instytucji badawczych lub akademickich. Ta baza danych powinna być publicznie dostępna za pośrednictwem jednolitego portalu dotyczącego pracy przymusowej. Jeżeli istnieją wiarygodne i możliwe do sprawdzenia dowody na to, że istnieje wysokie ryzyko, iż produkty wytwarzane w określonych sektorach gospodarki na określonych obszarach geograficznych zostały wytworzone z wykorzystaniem pracy przymusowej narzucanej przez organy państwa, należy zidentyfikować te sektory na tych obszarach w bazie danych ustanowionej na mocy niniejszego rozporządzenia.
(32) Mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) mogą dysponować ograniczonymi zasobami i zdolnością do zapewnienia, aby przy wytwarzaniu produktów, które wprowadzają do obrotu lub udostępniają na rynku Unii, nie wykorzystywano pracy przymusowej. Komisja powinna zatem wydać wytyczne dotyczące należytej staranności w odniesieniu do pracy przymusowej, w których należy również uwzględnić wielkość i zasoby gospodarcze podmiotów gospodarczych. Komisja powinna również wydać wytyczne dotyczące wskaźników ryzyka pracy przymusowej, w tym sposobu ich identyfikacji, które powinny opierać się na niezależnych i możliwych do sprawdzenia informacjach, w tym na sprawozdaniach organizacji międzynarodowych, w szczególności MOP.
(33) Komisja powinna zapobiegać zbędnym obciążeniom administracyjnym dla MŚP. Ponadto Komisja powinna opracować środki towarzyszące, aby wspierać działania podmiotów gospodarczych i ich partnerów biznesowych z tego samego łańcucha dostaw, w szczególności MŚP. Państwa członkowskie powinny wyznaczyć punkty kontaktowe dla MŚP do celów niniejszego rozporządzenia, które mogą być istniejącymi punktami kontaktowymi ds. biznesu i praw człowieka lub punktami kontaktowymi ds. należytej staranności. MŚP powinny móc skontaktować się z właściwym organem państwa członkowskiego, w którym mają siedzibę, korzystając z informacji zawartych w jednolitym portalu dotyczącym pracy przymusowej. W szczególności powinny one mieć możliwość kontaktu z właściwym organem, aby otrzymywać wsparcie w trakcie dochodzenia. Należy również udostępnić w internecie wystarczające zasoby oferujące wsparcie dla MŚP w jasny i zrozumiały sposób.
(34) Komisja powinna wydać wytyczne dotyczące sposobów nawiązywania dialogu z właściwymi organami, aby pomóc podmiotom gospodarczym, w szczególności MŚP, a także pozostałym zainteresowanym stronom w przestrzeganiu zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej. Komisja powinna także wydać wytyczne w celu udzielenia każdej osobie lub stowarzyszeniu pomocy w przekazywaniu informacji.
(35) Biorąc pod uwagę różnorodność sposobów uwzględniania kwestii pracy przymusowej w prawie Unii, Komisja powinna przedstawić wytyczne dla podmiotów gospodarczych, w szczególności MŚP, dotyczące sposobu stosowania różnych obowiązków wynikających z prawa Unii.
(36) Komisja powinna wydać wytyczne w celu ułatwienia podmiotom gospodarczym i właściwym organom wdrożenia tego rozporządzenia. Wytyczne dla podmiotów gospodarczych powinny zawierać wytyczne dotyczące wdrożenia należytej staranności w odniesieniu do pracy przymusowej, w tym dla różnych rodzajów dostawców i sektorów działalności, a także wskazówki dotyczące najlepszych praktyk w zakresie położenia kresu pracy przymusowej i przyznania zadośćuczynienia oraz dotyczące odpowiedzialnego wycofania się z pracy przymusowej. "Zadośćuczynienie" oznacza przywrócenie sytuacji osoby, osób lub społeczności, których dotyczy skutek, do stanu równoważnego lub możliwie najbliższego sytuacji, w jakiej by się te osoby lub społeczności znajdowały, gdyby nie doszło do pracy przymusowej, jest proporcjonalne do zaangażowania przedsiębiorstwa w pracę przymusową, obejmuje rekompensatę finansową lub niefinansową zapewnianą przez przedsiębiorstwo na rzecz osoby lub osób, których dotyczy praca przymusowa, a w stosownych przypadkach - zwrot kosztów poniesionych przez organy publiczne w związku z wszelkimi niezbędnymi działaniami zaradczymi. Wytyczne dla właściwych organów powinny koncentrować się na informacjach istotnych z punktu widzenia praktycznego wdrażania niniejszego rozporządzenia. Wytyczne dotyczące wdrożenia należytej staranności w odniesieniu do pracy przymusowej powinny opierać się na opublikowanych przez Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych w lipcu 2021 r. wytycznych dla unijnych przedsiębiorstw dotyczących dochowania należytej staranności, mających na celu ograniczenie ryzyka pracy przymusowej w ich działalności i łańcuchach wartości. Wytyczne te powinny być spójne z innymi wytycznymi Komisji w tym zakresie oraz z wytycznymi odpowiednich organizacji międzynarodowych. Wytyczne powinny być opracowywane w porozumieniu z odpowiednimi zainteresowanymi stronami oraz opierać się na doświadczeniach i najlepszych praktykach właściwych organów państw członkowskich. Przy określaniu wskaźników ryzyka należy brać pod uwagę sprawozdania organizacji międzynarodowych, w szczególności MOP, jak również inne niezależne i możliwe do sprawdzenia źródła informacji.
(37) W związku z tym, że praca przymusowa jest problemem globalnym, i biorąc pod uwagę wzajemne powiązania globalnych łańcuchów dostaw, konieczne jest wspieranie międzynarodowej współpracy przeciwko pracy przymusowej, co poprawiłoby również skuteczność wdrażania niniejszego rozporządzenia. Komisja powinna w odpowiednich przypadkach współpracować z organami państw trzecich, organizacjami międzynarodowymi i innymi odpowiednimi stronami oraz wymieniać z nimi informacje w celu poprawy skuteczności wdrażania niniejszego rozporządzenia. Współpraca międzynarodowa z organami państw trzecich, w tym również z krajami posiadającymi podobne przepisy, powinna być realizowana w sposób usystematyzowany w ramach istniejących struktur dialogu z tymi państwami lub - w stosownych przypadkach - specjalnych struktur dialogu, które będą tworzone na zasadzie ad hoc. Współpraca ta powinna móc obejmować wymianę informacji na temat zagrożeń związanych z pracą przymusową, takich jak zagrożenia zidentyfikowane w bazie danych, oraz na temat decyzji o zakazie produktów, ale nie powinna obejmować informacji na temat toczących się dochodzeń. Przedstawicielstwa Unii mogą pomagać w rozpowszechnianiu informacji na temat niniejszego rozporządzenia oraz ułatwiać przekazywanie informacji na temat zagrożeń związanych z pracą przymusową przez odpowiednie zainteresowane strony. Współpraca międzynarodowa może również obejmować podejmowanie inicjatyw w zakresie współpracy i środków towarzyszących w celu wsparcia odpowiednich zainteresowanych stron w ich wysiłkach na rzecz wyeliminowania pracy przymusowej z globalnych łańcuchów dostaw, a także tworzenie w państwach trzecich warunków sprzyjających propagowaniu i ochronie praw człowieka.
(38) Każda osoba fizyczna czy prawna, lub każde stowarzyszenie niemające osobowości prawnej, powinny mieć możliwość przedłożenia właściwym organom informacji, gdy uznają, że produkty wytworzone z wykorzystaniem pracy przymusowej są wprowadzane do obrotu i udostępniane na rynku unijnym, oraz powinny być informowane o wyniku oceny przedłożonych przez siebie informacji. Informacje na temat zarzucanych naruszeń należy przekazywać za pośrednictwem pojedynczego punktu przekazywania informacji ustanowionego przez Komisję i udostępnionego na jednolitym portalu poświęconym pracy przymusowej. Aby zapewnić łatwość przekazywania informacji i ich standaryzację, Komisja powinna wydać wytyczne dotyczące korzystania z pojedynczego punktu przekazywania informacji i powinna mieć możliwość przyjmowania aktów wykonawczych w celu określenia przepisów proceduralnych, wzorów i szczegółów związanych z przekazywaniem informacji. Przekazane informacje, które są w oczywisty sposób niekompletne, bezzasadne lub przekazywane w złej wierze, należy odrzucić. Należy wprowadzić odpowiednie środki, aby zapewnić ochronę osobom związanym z przedkładaniem informacji lub samymi przedłożonymi informacjami, w tym ochronę przed odwetem.
(39) Sygnaliści mogą zwracać uwagę właściwych organów na nowe informacje, aby pomóc tym organom w wykrywaniu przypadków naruszenia niniejszego rozporządzenia oraz umożliwić im podjęcie działań. Aby zapewnić istnienie odpowiednich rozwiązań umożliwiających sygnalistom ostrzeganie właściwych organów o faktycznych lub potencjalnych naruszeniach niniejszego rozporządzenia oraz chroniących te osoby przed środkami odwetowymi, w niniejszym rozporządzeniu należy przewidzieć, że dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 15 ma zastosowanie do zgłaszania naruszeń niniejszego rozporządzenia oraz do ochrony osób zgłaszających takie naruszenia w zakresie, w jakim przedmiotowe naruszenia wchodzą w zakres podmiotowy tej dyrektywy.
(40) W celu zwiększenia pewności prawa stosowanie na podstawie niniejszego rozporządzenia dyrektywy (UE) 2019/1937 do zgłaszania naruszeń niniejszego rozporządzenia i do ochrony osób zgłaszających takie naruszenia powinno zostać uwzględnione w tej dyrektywie. Należy zatem odpowiednio zmienić załącznik do dyrektywy (UE) 2019/1937. Do państw członkowskich należy zapewnienie, by od dnia rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia zmiana ta została uwzględniona w środkach transpozycji przyjętych zgodnie z tą dyrektywą. Jednak przyjęcie krajowych środków transpozycji nie jest warunkiem stosowania tej dyrektywy do zgłaszania naruszeń niniejszego rozporządzenia lub do ochrony osób zgłaszających takie naruszenia.
(41) Aby zapewnić łatwy dostęp do istotnych informacji na temat niniejszego rozporządzenia, Komisja powinna utworzyć jeden portal internetowy na poziomie Unii, dostępny publicznie we wszystkich językach urzędowych instytucji Unii.
(42) Przy wykrywaniu potencjalnych naruszeń zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej Komisja lub właściwe organy powinny stosować podejście oparte na analizie ryzyka i ocenić wszystkie dostępne im informacje. Aby wdrożyć podejście oparte na analizie ryzyka przy ustalaniu priorytetów prowadzonych przez siebie dochodzeń, Komisja i właściwe organy powinny wziąć pod uwagę udział części produktu w produkcie końcowym, co do której podejrzewa się, że została wytworzona z wykorzystaniem pracy przymusowej, liczbę odpowiednich produktów, skalę i powagę podejrzewanej pracy przymusowej oraz to, czy może mieć miejsce praca przymusowa narzucana przez organy państwa. Komisja i właściwe organy powinny również wziąć pod uwagę wielkość i zasoby gospodarcze podmiotów gospodarczych oraz złożoność łańcucha dostaw, a także w miarę możliwości skupić się na podmiotach gospodarczych, a w stosownych przypadkach - na dostawcach produktów, którzy są bliżej ryzyka pracy przymusowej i mają największy wpływ na zapobieganie stosowaniu pracy przymusowej, ograniczanie jej stosowania i położenie jej kresu.
(43) Przed wszczęciem dochodzenia wiodący właściwy organ powinien mieć możliwość zwrócenia się o informacje do podmiotów gospodarczych objętych oceną, jak również do innych odpowiednich zainteresowanych stron, w tym osób lub stowarzyszeń, które przekazały właściwym organom istotne informacje. Wiodący właściwy organ powinien mieć możliwość odstąpienia od żądania dodatkowych informacji od podmiotów gospodarczych, jeżeli uzna, że mogłoby to prowadzić do próby ukrycia przez te podmioty gospodarcze sytuacji pracy przymusowej, a tym samym zagrozić dochodzeniu. Wiodący właściwy organ powinien wszcząć dochodzenie, jeżeli na podstawie oceny wszystkich dostępnych informacji lub na podstawie wszelkich innych dostępnych faktów w przypadku braku możliwości zgromadzenia informacji i dowodów na wczesnym etapie dochodzenia stwierdzi, że istnieje uzasadniona obawa, że został naruszony zakaz produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej.
(44) Aby zwiększyć skuteczność zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej, właściwe organy powinny dać podmiotom gospodarczym wystarczający czas na identyfikację i ograniczenie ryzyka pracy przymusowej, zapobieżenie temu ryzyku i jego wyeliminowanie, z uwzględnieniem m.in. złożoności procesu i liczby zaangażowanych stron.
(45) Przed wszczęciem dochodzenia wiodący właściwy organ powinien zwrócić się do podmiotów gospodarczych objętych oceną o przekazanie informacji na temat działań podjętych w celu ograniczenia ryzyka pracy przymusowej w ich działalności i łańcuchach dostaw, zapobieżenia temu ryzyku, jego wyeliminowania lub zaradzenia przypadkom pracy przymusowej w odniesieniu do produktów objętych oceną. Wdrożenie należytej staranności w odniesieniu do pracy przymusowej powinno przyczynić się do wsparcia podmiotu gospodarczego w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia procederu pracy przymusowej w jego działalności i łańcuchach dostaw. Wdrożenie należytej staranności zgodnie z odpowiednimi przepisami Unii i normami międzynarodowymi może pomóc w zidentyfikowaniu i rozwiązaniu kwestii pracy przymusowej w łańcuchu dostaw. Oznacza to, że nie należy wszczynać dochodzenia, jeżeli zdaniem wiodącego właściwego organu nie ma uzasadnionej obawy naruszenia zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej lub wyeliminowano powody dla uzasadnionej obawy, na przykład - lecz nie wyłącznie - ze względu na to, że mające zastosowanie ustawodawstwo, wytyczne, zalecenia lub wszelkie inne środki dotyczące należytej staranności w odniesieniu do pracy przymusowej są stosowane w sposób, który ogranicza ryzyko pracy przymusowej, zapobiega jego występowaniu i je eliminuje.
(46) Wiodący właściwy organ, zwracając się o informacje w toku dochodzenia, powinien w miarę możliwości i w sposób zapewniający sprawny przebieg dochodzenia priorytetowo potraktować podmioty gospodarcze objęte dochodzeniem, które uczestniczą w etapach łańcucha dostaw znajdujących się najbliżej obszaru, w przypadku którego prawdopodobne jest pojawienie się ryzyka wystąpienia pracy przymusowej, oraz wziąć pod uwagę wielkość i zasoby gospodarcze podmiotów gospodarczych i ilość odpowiednich produktów, jak również skalę podejrzewanej pracy przymusowej.
(47) Na wiodącym właściwym organie powinien spoczywać ciężar ustalenia, czy pracę przymusową wykorzystano na każdym etapie produkcji, wytwarzania, pozyskiwania lub wydobywania produktu wprowadzonego do obrotu lub udostępnionego na rynku lub do wywozu, w tym w ramach obróbki lub przetwarzania tego produktu, na podstawie wszystkich informacji i dowodów zebranych w toku dochodzenia, w tym na jego wstępnym etapie. Aby zapewnić im prawo do rzetelnego procesu, podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość przedstawienia właściwym organom informacji na swoją obronę w toku dochodzenia. Jeżeli w odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji wystosowany przez wiodący właściwy organ podmiot gospodarczy lub organ publiczny odmawia udzielenia żądanych informacji lub nie udziela takich informacji bez ważnego uzasadnienia, przekazuje niekompletne lub nieprawidłowe informacje w celu zablokowania dochodzenia, przekazuje informacje wprowadzające w błąd lub w inny sposób utrudnia dochodzenie, w tym również w przypadku stwierdzenia ryzyka pracy przymusowej narzucanej przez organy państwa, wiodący właściwy organ powinien być w stanie ustalić, czy zakaz produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej został naruszony, na podstawie wszelkich innych istotnych i możliwych do zweryfikowania informacji zgromadzonych na wstępnym etapie dochodzenia lub podczas dochodzenia. Wiodący właściwy organ powinien również uwzględniać te czynniki podczas przeglądu decyzji podjętej na tej podstawie.
(48) Jeżeli wiodący właściwy organ ustali, że podmioty gospodarcze naruszyły zakaz produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej, powinien niezwłocznie zakazać wprowadzania takich produktów do obrotu i udostępniania ich na rynku unijnym oraz ich wywozu z Unii, a także zobowiązać podmioty gospodarcze, w odniesieniu do których wszczęto dochodzenie, do wycofania z rynku unijnego odpowiednich produktów, które zostały już wprowadzone, oraz do przekazania łatwo psujących się produktów jako darowizny na cele charytatywne lub cele pożytku publicznego. W przypadku niepsujących się produktów, podmioty gospodarcze powinny poddać je recyklingowi, a jeżeli jest to niemożliwe, powinny one doprowadzić do ich zniszczenia, pozbawienia cech użytkowych lub usunięcia w inny sposób na podstawie prawa krajowego zgodnego z prawem Unii, w tym z prawem Unii dotyczącym gospodarowania odpadami. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na zapobieganie zakłóceniom w łańcuchach dostaw o strategicznym lub krytycznym znaczeniu dla Unii, a w związku z tym - na produkty, których usunięcie zmieniłoby prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego i takich łańcuchów dostaw. W takich przypadkach, w drodze odstępstwa od obowiązku nałożenia nakazu usunięcia danego produktu, wiodący właściwy organ powinien w stosownych przypadkach mieć możliwość nakazania wstrzymania dystrybucji danego produktu przez określony czas na koszt podmiotów gospodarczych. Oceniając strategiczne lub krytyczne znaczenie produktu dla Unii, wiodący właściwy organ powinien w szczególności uwzględnić wykaz sektorów ustanowiony w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1735 16 oraz w zaleceniu Komisji (UE) 2023/2113 17 , a także produkty wymienione w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1252 18 . Oceniając, czy odstępstwo od obowiązku nałożenia nakazu zbycia jest odpowiednie, wiodący właściwy organ powinien mieć na uwadze prawdopodobieństwo, że zainteresowane podmioty gospodarcze spełnią warunki przeglądu decyzji stwierdzającej naruszenie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej w terminie określonym przez wiodący właściwy organ. Okres wyznaczony przez wiodący właściwy organ umożliwiłby zainteresowanym podmiotom gospodarczym wykazanie, że wyeliminowały one pracę przymusową w odniesieniu do danego produktu poprzez zakończenie stosowania takiej pracy w ich łańcuchu dostaw. Zmian w łańcuchu dostaw rozumianych jako poleganie na różnych dostawcach nie można uznać za metodę wyeliminowania pracy przymusowej w odniesieniu do produktu, którego dotyczy ta decyzja, ponieważ skutkowałoby to powstaniem innego produktu. Jeżeli zainteresowane podmioty gospodarcze przedstawią dowody wskazujące, że wyeliminowały one pracę przymusową w odniesieniu do danego produktu, wiodący właściwy organ powinien dokonać przeglądu swojej decyzji zakazującej wprowadzania do obrotu i udostępniania takich produktów na rynku unijnym, co doprowadzi do jej cofnięcia, a tym samym do zniesienia wstrzymania dostępu do danych produktów. Jeżeli zainteresowane podmioty gospodarcze nie przedstawią takich dowodów, powinny zastosować się do nakazu usunięcia danych produktów po upływie terminu przewidzianego w decyzji zakazującej wprowadzania do obrotu i udostępniania takich produktów na rynku unijnym, która zawiera nakaz wstrzymania dystrybucji produktów przez określony okres.
(49) W decyzji stwierdzającej naruszenie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej wiodący właściwy organ powinien przedstawić ustalenia wynikające z dochodzenia oraz informacje stanowiące podstawę tych ustaleń, a także wyznaczyć rozsądny termin, w którym podmioty gospodarcze powinny zastosować się do tej decyzji, a także informacje identyfikujące produkt, którego dotyczy decyzja. Komisja powinna być uprawniona do przyjmowania aktów wykonawczych niezbędnych do określenia szczegółów dotyczących informacji, które mają być zawarte w takich decyzjach. Decyzje wiodącego właściwego organu należy podawać do wiadomości publicznej.
(50) Wyznaczając rozsądny termin na wykonanie nakazów określonych w decyzji stwierdzającej naruszenie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej, wiodący właściwy organ powinien wziąć pod uwagę wielkość i zasoby gospodarcze zainteresowanych podmiotów gospodarczych.
(51) Aby zapewnić skuteczne egzekwowanie, decyzje podjęte przez wiodący właściwy organ w jednym państwie członkowskim powinny być uznawane i egzekwowane przez właściwe organy w pozostałych państwach członkowskich w odniesieniu do produktów oznaczonych taką samą informacją dotyczącą identyfikacji pochodzących z tego samego łańcucha dostaw, w przypadku którego stwierdzono wykorzystanie pracy przymusowej.
(52) Podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie decyzji przez wiodące właściwe organy zgodnie z niniejszym rozporządzeniem po przedstawieniu nowych istotnych informacji wskazujących, że produkty wprowadzone do obrotu lub udostępnione na rynku unijnym bądź przeznaczone do wywozu z rynku unijnego są zgodne z zakazem produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej. Wiodący właściwy organ powinien cofnąć swoją decyzję, jeżeli podmioty gospodarcze wykażą, że zastosowały się do tej decyzji i wyeliminowały pracę przymusową ze swojej działalności lub łańcuchów dostaw w odniesieniu do danych produktów. Decyzje wiodących właściwych organów zgodnie z niniejszym rozporządzeniem powinny podlegać kontroli sądowej zgodnie z mającym zastosowanie prawem Unii i prawem krajowym.
(53) Jeżeli podmioty gospodarcze nie zastosują się do decyzji wiodącego właściwego organu do końca ustalonych ram czasowych, właściwe organy powinny zapewnić, aby nie można było wprowadzać odnośnych produktów do obrotu, udostępniać ich na rynku unijnym ani wywozić lub aby zostały one wycofane z rynku unijnego, a także aby wszelkie łatwo psujące się produkty pozostające u danych podmiotów gospodarczych zostały przekazane jako darowizna na cele charytatywne lub cele pożytku publicznego. Właściwe organy powinny zapewnić, aby produkty niepsujące się zostały poddane recyklingowi, a jeżeli jest to niemożliwe - aby zostały zniszczone, pozbawione cech użytkowych lub w inny sposób usunięte na podstawie prawa krajowego zgodnego z prawem Unii, w tym z prawem Unii dotyczącym gospodarowania odpadami i ekoprojektu dla zrównoważonych produktów, na koszt podmiotów gospodarczych. W miarę możliwości właściwe organy powinny zadbać o to, aby wybrana spośród wszystkich dostępnych opcji metoda usunięcia lub zniszczenia miała jak najmniejszy wpływ na środowisko. Właściwe organy państw członkowskich powinny być odpowiedzialne za egzekwowanie decyzji na ich własnym terytorium, w tym decyzji przyjętych przez Komisję. Po przekazaniu decyzji za pośrednictwem systemu informacyjnego i komunikacyjnego wszystkie właściwe organy, których dotyczy ta decyzja, powinny podjąć odpowiednie działania w zakresie egzekwowania przepisów przewidziane w niniejszym rozporządzeniu.
(54) Wpływ na dobrostan zwierząt należy wziąć pod uwagę przy egzekwowaniu zakazu wprowadzania do obrotu i udostępniania na rynku lub wywozu produktów wytworzonych z wykorzystaniem pracy przymusowej w celu oszczędzenia zwierzętom wszelkiego możliwego do uniknięcia bólu, stresu lub cierpienia. Ponadto niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla prawa Unii dotyczącego dobrostanu zwierząt, jak na przykład rozporządzeń Rady (WE) nr 1/2005 19 i (WE) nr 1099/2009 20 .
(55) Wiodące właściwe organy powinny przekazywać swoje decyzje, w których stwierdzają naruszenie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej, organom celnym, a te zaś powinny dążyć do zidentyfikowania odpowiedniego produktu wśród produktów zgłoszonych do dopuszczenia do obrotu lub wywozu. Właściwe organy państw członkowskich powinny być odpowiedzialne za ogólne egzekwowanie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej na rynku unijnym, jak również produktów wprowadzanych na ten rynek lub z niego wyprowadzanych. W związku z tym, że praca przymusowa jest częścią procesu wytwórczego i nie pozostawia żadnego śladu na produkcie, a rozporządzenie (UE) 2019/1020 obejmuje wyłącznie wytworzone produkty i jego zakres jest ograniczony do dopuszczenia do obrotu, organy celne nie byłyby w stanie działać samodzielnie na podstawie rozporządzenia (UE) 2019/1020 w zakresie stosowania i egzekwowania zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej. Szczególna organizacja kontroli każdego państwa członkowskiego powinna pozostawać bez uszczerbku dla rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 21 oraz jego przepisów ogólnych dotyczących uprawnień kontrolnych i nadzorczych organów celnych.
(56) Informacje udostępniane obecnie organom celnym lub im przekazywane przez podmioty gospodarcze obejmują jedynie ogólne informacje na temat produktów, ale brakuje w nich informacji na temat producenta lub wytwórcy i dostawców produktów, jak również szczegółowych informacji na temat produktów. Aby organy celne były w stanie zidentyfikować produkty wprowadzane na rynek unijny lub z niego wyprowadzane, które to produkty naruszają niniejsze rozporządzenie i które w związku z tym powinny zostać zatrzymane na granicach zewnętrznych Unii, podmioty gospodarcze powinny przekazywać organom celnym informacje umożliwiające identyfikację produktów, do których odnosi się decyzja wiodącego właściwego organu. Powinny one obejmować informacje o producencie lub wytwórcy oraz dostawcach produktów, a także wszelkie inne informacje o samym produkcie. W tym celu Komisja powinna być uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych określających produkty, w odniesieniu do których należy dostarczyć takie informacje, wykorzystując m.in. bazę danych ustanowioną na podstawie niniejszego rozporządzenia, a także informacje i decyzje wiodących właściwych organów zakodowane w systemie informacyjnym i komunikacyjnym. Ponadto Komisja powinna być uprawniona do przyjmowania aktów wykonawczych niezbędnych do bardziej szczegółowego określenia informacji, które mają być udostępniane lub przekazywane organom celnym przez podmioty gospodarcze. Takie informacje powinny obejmować opis, nazwę lub markę produktu, szczególne wymogi wynikające z prawa Unii dotyczące identyfikacji produktu, takie jak numer typu, numer referencyjny, numer modelu, partii lub serii umieszczony na produkcie lub podany na opakowaniu, lub w dokumencie towarzyszącym produktowi, bądź unikatowy identyfikator cyfrowego paszportu produktu, a także szczegółowe informacje na temat producenta lub wytwórcy oraz dostawców produktów, w tym - w odniesieniu do każdego z nich - nazwę, nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy, dane kontaktowe, niepowtarzalny numer identyfikacyjny w państwie, w którym mają siedzibę, oraz - o ile jest dostępny - numer rejestracyjny i identyfikacyjny przedsiębiorcy. W ramach przeglądu unijnego kodeksu celnego rozważone zostanie wskazanie w przepisach prawa celnego informacji, które podmioty gospodarcze muszą udostępniać lub przekazywać organom celnym w celu egzekwowania przepisów niniejszego rozporządzenia oraz - w szerszym ujęciu - w celu zwiększenia przejrzystości łańcucha dostaw. Komisja powinna wydawać wytyczne i udzielać wsparcia podmiotom gospodarczym, szczególnie MŚP, w zakresie gromadzenia wymaganych informacji.
(57) Organy celne, które zidentyfikują produkt, który może być objęty decyzją przekazaną przez wiodący właściwy organ stwierdzającą naruszenie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej, powinny wstrzymać procedurę dopuszczenia tego produktu i niezwłocznie powiadomić właściwe organy. Właściwe organy powinny w rozsądnym terminie wyciągnąć wnioski w sprawie zgłoszonej im przez organy celne, potwierdzając albo zaprzeczając, że dany produkt jest objęty decyzją. W razie potrzeby i w należycie uzasadnionych przypadkach właściwe organy powinny być upoważnione do żądania, aby zawieszenie procedury dopuszczenia danego produktu zostało utrzymane z uwzględnieniem potencjalnej szkody dla podmiotu gospodarczego. W przypadku braku rozstrzygnięcia przez właściwe organy w określonym terminie organy celne powinny dopuścić produkty, jeżeli spełnione zostały wszystkie pozostałe obowiązujące wymogi i formalności. Co do zasady dopuszczenia produktu do obrotu lub jego wywozu nie należy uznawać za dowód zgodności z prawem Unii, gdyż takie dopuszczenie niekoniecznie obejmuje pełną ocenę takiej zgodności.
(58) W przypadku gdy właściwe organy stwierdzą, że produkt odpowiada decyzji stwierdzającej naruszenie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej, powinny niezwłocznie poinformować o tym organy celne, a te z kolei powinny odmówić dopuszczenia produktu do obrotu lub jego wywozu. Organy celne powinny mieć alternatywnie możliwość - na wniosek właściwego organu oraz w imieniu i na odpowiedzialność tego właściwego organu - zajęcia tego produktu i przekazania go do dyspozycji temu właściwemu organowi i pod jego nadzór. W takich przypadkach odpowiedni właściwy organ powinien podjąć wszelkie niezbędne działania w celu właściwego usunięcia danego produktu, w tym poprzez przekazanie go jako darowizny na cele charytatywne lub pożytku publicznego, poddanie go recyklingowi lub usunięcie go na podstawie prawa krajowego zgodnego z prawem Unii na koszt danego podmiotu gospodarczego.
(59) Wiodący właściwy organ powinien należycie uwzględnić ryzyko wycofania się podmiotów gospodarczych, które są powiązane z produktami lub regionami znajdującymi się w bazie danych lub których produkt został usunięty z rynku unijnego, a także następstwa dla pracowników zatrudnionych w tych podmiotach gospodarczych. Wiodący właściwy organ powinien zatem w stosownych przypadkach wspierać podmioty gospodarcze w przyjmowaniu i wdrażaniu odpowiednich i skutecznych środków zmierzających do wyeliminowania pracy przymusowej. Odpowiedzialne wycofanie się obejmuje przestrzeganie układów zbiorowych i określenie procedur eskalacji.
(60) Warunki mające zastosowanie do produktów w okresie zawieszenia ich dopuszczenia do obrotu lub wywozu, w tym dotyczące ich przechowywania lub niszczenia i usuwania w przypadku odmowy dopuszczenia do obrotu takich produktów, powinny być określone przez organy celne, w stosownych przypadkach zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 952/2013. Jeżeli produkty wprowadzane na rynek Unii wymagają dalszego przetwarzania, należy je objąć odpowiednią procedurą celną umożliwiającą takie przetwarzanie zgodnie z art. 220, 254, 256, 257 i 258 rozporządzenia (UE) nr 952/2013.
(61) Jeżeli w celu nadania skuteczności zakazowi produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej konieczne będzie przetwarzanie danych osobowych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, takie przetwarzanie powinno odbywać się zgodnie z prawem Unii dotyczącym ochrony danych osobowych. Wszelkie przetwarzanie danych osobowych na potrzeby zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej powinno podlegać rozporządzeniom Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 22 i (UE) 2018/1725 23 .
(62) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do przepisów proceduralnych i szczegółów ustaleń dotyczących korzystania z systemu informacyjnego i komunikacyjnego; przepisów proceduralnych, szablonów i szczegółów dotyczących przekazywania informacji na temat zarzucanych naruszeń zakazu wprowadzania do obrotu lub udostępniania produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej na rynku unijnym lub ich wywozu; decyzji przyjętych przez Komisję i stwierdzających, że naruszono zakaz wprowadzania do obrotu lub udostępniania produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej na rynku unijnym lub ich wywozu; cofnięcia tych decyzji; szczegółów dotyczących treści tych decyzji i równoważnych decyzji przyjętych przez wiodące właściwe organy; oraz ustaleń i szczegółów dotyczących przekazywania lub udostępniania organom celnym pewnych informacji na temat konkretnych produktów lub grup produktów. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 24 .
(63) Komisja powinna przyjmować akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie, jeżeli w należycie uzasadnionych przypadkach związanych z cofnięciem decyzji stwierdzających naruszenie zakazu wprowadzania do obrotu, udostępniania lub wywozu produktów wyprodukowanych z wykorzystaniem pracy przymusowej jest to uzasadnione szczególnie pilną potrzebą.
(64) W celu uzupełnienia lub zmiany niektórych innych niż istotne elementów niniejszego rozporządzenia należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 25 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(65) W celu zagwarantowania, by organy celne mogły skutecznie działać, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do doprecyzowania dodatkowych informacji identyfikujących dany produkt, które podmioty gospodarcze powinny udostępniać lub przekazywać organom celnym w odniesieniu do produktów wprowadzanych na rynek unijny lub z niego wyprowadzanych. Informacje te powinny być informacjami identyfikującymi dany produkt, informacjami na temat producenta lub wytwórcy oraz informacjami na temat dostawców produktów. Należy umożliwić organom celnym szybkie uzyskanie informacji na temat konkretnych produktów określonych w decyzjach wiodących właściwych organów, aby skutecznie i szybko podejmować działania i wdrażać środki. W takich przypadkach akty delegowane powinny być przyjmowane w trybie pilnym.
(66) Państwa członkowskie powinny przyznać swoim właściwym organom uprawnienia do nakładania i wdrażania skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających sankcji w przypadkach, gdy podmiot gospodarczy nie zastosował się do decyzji zakazującej wprowadzania do obrotu produktów wytworzonych z wykorzystaniem pracy przymusowej. Państwa członkowskie powinny ustanowić przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku nieprzestrzegania decyzji z należytym uwzględnieniem elementów takich jak waga i czas trwania naruszenia, wcześniejsze naruszenia popełnione przez dany podmiot gospodarczy, stopień współpracy z właściwymi organami oraz wszelkie inne okoliczności łagodzące lub obciążające mające zastosowanie do okoliczności danej sprawy. Komisja powinna wydać wytyczne dla państw członkowskich dotyczące metody obliczania kar finansowych i mających zastosowanie progów, a Unijna Sieć na rzecz Zwalczania Produktów Wytworzonych z Wykorzystaniem Pracy Przymusowej powinna promować najlepsze praktyki w zakresie stosowania takich kar.
(67) Komisja powinna przeprowadzić ocenę wdrożenia i egzekwowania niniejszego rozporządzenia oraz przedstawić sprawozdanie na ten temat Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu. W sprawozdaniu należy ocenić wkład niniejszego rozporządzenia w eliminację z rynku unijnego produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej i w zwalczanie pracy przymusowej, a także we współpracę między właściwymi organami i współpracę międzynarodową w celu wyeliminowania pracy przymusowej. W sprawozdaniu należy również ocenić wpływ niniejszego rozporządzenia na przedsiębiorstwa, w szczególności MŚP, oraz na ofiary, a także ogólne koszty i korzyści wynikające z zakazu produktów wytworzonych z wykorzystaniem pracy przymusowej. W sprawozdaniu należy ponadto ocenić dostosowanie niniejszego rozporządzenia do innych odpowiednich przepisów prawa Unii.
(68) Niniejsze rozporządzenie nie narusza prawa do dobrej administracji zapisanego w art. 41 Karty, które obejmuje między innymi prawo każdej osoby do bycia wysłuchanym, zanim zostaną podjęte indywidualne środki mogące negatywnie wpłynąć na sytuację tej osoby. W tym względzie wiodący właściwy organ prowadzący dochodzenie powinien poinformować zainteresowane podmioty gospodarcze o wszczęciu dochodzenia i jego ewentualnych konsekwencjach. Aby zapewnić im prawo do rzetelnego procesu, podmioty gospodarcze powinny mieć - na wniosek - możliwość przedstawienia właściwym organom informacji na swoją obronę w toku dochodzenia. Podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość zwrócenia się do wiodącego właściwego organu o dokonanie przeglądu decyzji, która ich dotyczy, poprzez przekazanie nowych istotnych informacji. Decyzje podejmowane przez właściwe organy państw członkowskich powinny podlegać kontroli sądowej przewidzianej w obowiązującym prawie krajowym. Decyzje przyjęte przez Komisję na podstawie niniejszego rozporządzenia podlegają kontroli Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zgodnie z art. 263 TFUE.
(69) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zakazanie podmiotom gospodarczym wprowadzania do obrotu i udostępniania na rynku unijnym lub wywozu z rynku unijnego produktów wytworzonych z wykorzystaniem pracy przymusowej, aby poprawić funkcjonowanie rynku wewnętrznego, przyczyniając się jednocześnie do zwalczania pracy przymusowej, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki działań możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(70) Aby umożliwić szybkie zastosowanie środków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, powinno ono wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
