a także mając na uwadze, co następuje:(1) W dniu 25 września 2015 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło nowe globalne ramy zrównoważonego rozwoju - Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 (dalej zwaną "Agendą 2030"), u której podstaw leżą cele ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju. W komunikacie Komisji z dnia 22 listopada 2016 r. zatytułowanym "Kolejne kroki w kierunku zrównoważonej przyszłości Europy: europejskie działania na rzecz zrównoważonego rozwoju" powiązano cele zrównoważonego rozwoju z unijnymi ramami polityki, aby we wszystkich unijnych działaniach i inicjatywach politycznych, realizowanych zarówno w Unii, jak i na całym świecie, od samego początku uwzględniać cele zrównoważonego rozwoju. W swoich konkluzjach z dni 22 i 23 czerwca 2017 r. Rada Europejska potwierdziła, że Unia i jej państwa członkowskie są zaangażowane we wdrażanie Agendy 2030 w pełni i w sposób spójny, kompleksowy, zintegrowany i skuteczny, w ścisłej współpracy z partnerami i innymi zainteresowanymi stronami. Ponadto zasady odpowiedzialnego inwestowania wspierane przez ONZ zostały podpisane przez ponad 5 300 sygnatariuszy, którzy zarządzają aktywami o wartości ponad 120 bln EUR. W dniu 11 grudnia 2019 r. Komisja opublikowała komunikat zatytułowany "Europejski Zielony Ład" (zwany dalej "Europejskim Zielonym Ładem"). Dnia 30 czerwca 2021 r. przyjęto jako rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 3 Europejskie prawo o klimacie, które wprowadza do prawa Unii cel określony w Europejskim Zielonym Ładzie, polegający na osiągnięciu przez unijną gospodarkę i społeczeństwo neutralności klimatycznej do 2050 r.
(2) Transformacja ku zrównoważonej gospodarce ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia długoterminowej konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju gospodarki Unii oraz jakości życia obywateli w Unii i utrzymania globalnego ocieplenia znacznie poniżej progu 1,5 oC. Zrównoważony rozwój jest od dawna centralnym elementem polityki Unii, a Traktat o Unii Europejskiej i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) potwierdzają jego wymiar społeczny i środowiskowy.
(3) Osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju w Unii wymaga przekierowania przepływów kapitału na zrównoważone inwestycje. Należy w pełni wykorzystać potencjał rynku wewnętrznego dla osiągnięcia tych celów. W tym kontekście istotne jest usunięcie przeszkód utrudniających efektywny przepływ kapitału ku zrównoważonym inwestycjom na rynku wewnętrznym, uniknięcie pojawiania się takich przeszkód oraz ustanowienie zasad i norm, aby z jednej strony sprzyjać zrównoważonemu finansowaniu, a z drugiej strony zniechęcać do inwestycji, które mogą negatywnie wpłynąć na osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju.
(4) Podejście Unii do zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu opiera się na 20 zasadach Europejskiego filaru praw socjalnych, ustanowionego w komunikacie Komisji z dnia 26 kwietnia 2017 r. zatytułowanym "Ustanowienie Europejskiego filaru praw socjalnych", którego celem jest zapewnienie sprawiedliwej transformacji zmierzającej ku takiemu wzrostowi i realizowanie polityki, która nie pozostawia nikogo w tyle. Ponadto dorobek socjalny Unii, w tym strategie Unii równości, obejmuje normy w dziedzinie prawa pracy, równości, dostępności, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przeciwdziałania dyskryminacji.
(5) Rynki finansowe odgrywają kluczową rolę w przekierowywaniu kapitału na inwestycje niezbędne do osiągnięcia celów klimatycznych i środowiskowych Unii. W komunikacie z dnia 8 marca 2018 r. Komisja opublikowała plan działania dotyczący finansowania zrównoważonego wzrostu gospodarczego, uruchamiając strategię na rzecz zrównoważonego finansowania. Celem tego planu działania jest uwzględnienie czynników zrównoważonego rozwoju w zarządzaniu ryzykiem oraz ukierunkowanie przepływów kapitału na zrównoważone inwestowanie w celu osiągnięcia zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu.
(6) W ramach planu działania dotyczącego finansowania zrównoważonego wzrostu gospodarczego w 2021 r. Komisja zleciła przeprowadzenie badania zatytułowanego "Study on Sustainability related Ratings, Data and Research", aby podsumować rozwój sytuacji na rynku produktów i usług związanych ze zrównoważonym rozwojem, zidentyfikować głównych uczestników rynku i zwrócić uwagę na potencjalne niedociągnięcia. W badaniu tym przedstawiono wykaz i klasyfikację podmiotów rynkowych, dostępne na rynku produkty i usługi związane ze zrównoważonym rozwojem oraz analizę wykorzystania i postrzeganej jakości produktów i usług związanych ze zrównoważonym rozwojem przez uczestników rynku. W badaniu podkreślono istnienie konfliktów interesów, brak przejrzystości i dokładności metodyk sporządzania ratingów z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego (ESG) oraz brak jasności co do terminologii i działalności dostawców ratingów ESG.
(7) W ramach Europejskiego Zielonego Ładu Komisja przedstawiła uaktualnioną strategię zrównoważonego finansowania, która została przyjęta w jej komunikacie z dnia 6 lipca 2021 r. zatytułowanym "Strategia dotycząca finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej".
(8) W ramach działań następczych Komisja ogłosiła w tej strategii konsultacje publiczne na temat ratingów ESG, by uwzględnić je w ocenie skutków. Podczas konsultacji publicznych, które odbyły się w 2022 r., zainteresowane strony potwierdziły obawy związane z brakiem przejrzystości metodyk sporządzania ratingów ESG i ich celów oraz brakiem jasności co do działalności w zakresie ratingów ESG. Ponieważ zaufanie ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania rynków finansowych, należy pilnie zająć się tym brakiem przejrzystości i wiarygodności ratingów ESG.
(9) Na poziomie międzynarodowym Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO) wydała w listopadzie 2021 r. sprawozdanie zawierające zestaw zaleceń dotyczących dostawców ratingów ESG i dostawców produktów uzyskanych z danych ESG. Komisja i Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) (ESMA), ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 4 , powinny rozważyć stosowanie tych zaleceń IOSCO przy ocenie zgodności jurysdykcji państwa trzeciego lub dostawcy ratingów ESG z wymogami niniejszego rozporządzenia na potrzeby równoważności, zatwierdzania lub uznawania.
(10) Ratingi ESG odgrywają istotną rolę na światowych rynkach kapitałowych, ponieważ inwestorzy, kredytobiorcy i emitenci coraz częściej wykorzystują ratingi ESG jako element procesu podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych i finansowych. Między innymi instytucje kredytowe, przedsiębiorstwa inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji często stosują ratingi ESG jako punkt odniesienia dla wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju lub dla ryzyka i możliwości w związku ze zrównoważonym rozwojem w swojej działalności inwestycyjnej. Skutkiem tego ratingi ESG mają istotny wpływ na funkcjonowanie rynków oraz na zaufanie inwestorów i konsumentów. W celu zapewnienia niezależności, porównywalności w przypadkach, gdy jest to możliwe, obiektywności, regularności i odpowiedniej jakości ratingów ESG stosowanych w Unii istotne jest, aby działalność w zakresie ratingów ESG była prowadzona zgodnie z zasadami rzetelności, przejrzystości, odpowiedzialności i dobrego zarządzania, a jednocześnie stanowiła przyczynek do programu zrównoważonego finansowania Unii. Lepsza porównywalność i większa wiarygodność ratingów ESG zwiększyłyby efektywność tego szybko rozwijającego się rynku, ułatwiając tym samym postępy w osiąganiu celów Europejskiego Zielonego Ładu.
(11) Ratingi ESG odgrywają kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu unijnego rynku zrównoważonego finansowania, ponieważ dostarczają inwestorom i instytucjom finansowym istotnych informacji na potrzeby ich strategii inwestycyjnych, zarządzania ryzykiem i obowiązków ujawniania informacji. Konieczne jest zatem zapewnienie, aby ratingi ESG dostarczały użytkownikom tych ratingów istotnych i przydatnych do podjęcia decyzji informacji oraz aby użytkownicy ratingów ESG lepiej rozumieli cele, którym służą ratingi ESG, oraz to, jakie konkretne kwestie i wskaźniki takie ratingi mierzą.
(12) Konieczne jest uznanie różnych modeli biznesowych rynku ratingów ESG. Pierwszym modelem biznesowym jest model "użytkownik płaci", w którym użytkownicy ratingów ESG to głównie inwestorzy nabywający ratingi ESG na potrzeby podjęcia decyzji inwestycyjnych. Drugim modelem biznesowym jest model "emitent płaci", w którym przedsiębiorstwa nabywają ratingi ESG, aby ocenić ryzyko i możliwości związane ze swoją działalnością. Aby ratingi ESG wydawane w Unii były bardziej wiarygodne, oceniane pozycje lub, w przypadku instrumentu finansowego lub produktu finansowego, emitenci ocenianych pozycji powinni mieć możliwość weryfikacji danych wykorzystywanych przez dostawcę ratingów ESG i wskazania błędów rzeczowych w wykorzystanym zbiorze danych, które mogłyby mieć potencjalnie wpływ na jakość przyszłych ratingów. W tym celu oceniana pozycja lub emitent ocenianej pozycji powinni mieć możliwość uzyskania na żądanie dostępu do zbioru danych wykorzystanego do wydania ratingu ESG. Możliwość weryfikacji tego zbioru danych powinna być wyłącznie narzędziem weryfikacji faktów - w żadnych okolicznościach oceniane pozycje ani emitenci ocenianych pozycji nie powinni mieć wpływu na metodyki ratingowe ani na wynik ratingu. Wymóg powiadomienia przez dostawcę ratingu ESG ocenianej pozycji lub emitenta ocenianej pozycji przed wydaniem ratingu ESG powinien mieć zastosowanie wyłącznie przed pierwszym wydaniem ratingu, a nie w razie kolejnych aktualizacji. Ten wymóg jest sposobem poinformowania ocenianej pozycji lub emitenta ocenianej pozycji, że będzie ona podlegała ocenie przez dostawcę ratingu ESG.
(13) Państwa członkowskie nie regulują ani nie nadzorują działalności dostawców ratingów ESG ani warunków sporządzania ratingów ESG. Ze względu na istniejące rozbieżności, brak przejrzystości i brak wspólnych zasad państwa członkowskie, prawdopodobnie zastosowałyby rozbieżne środki i podejścia, utrudniając dostosowanie do celów zrównoważonego rozwoju i Europejskiego Zielonego Ładu. Te rozbieżne środki i podejścia miałyby bezpośredni negatywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego i stworzyłyby przeszkody w jego funkcjonowaniu, a także byłyby niekorzystne dla rynku ratingów ESG. Dostawcy ratingów ESG wydający ratingi ESG na potrzeby instytucji finansowych i przedsiębiorstw w Unii podlegaliby różnym przepisom w różnych państwach członkowskich. Rozbieżne standardy i praktyki rynkowe utrudniłyby uzyskanie jasności co do konstrukcji ratingów ESG i ich porównywanie, stwarzając tym samym nierówne warunki rynkowe dla użytkowników ratingów ESG. Spowodowałoby to dodatkowe bariery na rynku wewnętrznym i wywołałoby ryzyko zniekształcenia podejmowanych decyzji inwestycyjnych.
(14) Niniejsze rozporządzenie uzupełnia istniejące unijne akty prawne w zakresie zrównoważonego finansowania i ma na celu usprawnienie przepływu informacji i dzięki temu ułatwienie podejmowania decyzji inwestycyjnych.
(15) Aby odpowiednio określić terytorialny zakres stosowania, niniejsze rozporządzenie powinno opierać się na pojęciu "prowadzenia działalności w Unii", z rozróżnieniem na przypadki, gdy z jednej strony dostawcy ratingów ESG mają siedzibę w Unii, a z drugiej strony gdy dostawcy ratingów ESG mają siedzibę poza Unią. W tym pierwszym przypadku należy uznać, że dostawcy ratingów ESG mający siedzibę w Unii prowadzą działalność w Unii, gdy wydają i publikują swoje ratingi ESG na swojej stronie internetowej bądź w inny sposób lub gdy wydają i rozpowszechniają swoje ratingi ESG w ramach subskrypcji lub innych stosunków umownych do użytku regulowanych przedsiębiorstw finansowych w Unii, przedsiębiorstw objętych zakresem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE 5 , przedsiębiorstw objętych zakresem dyrektywy 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 6 , w szczególności w odniesieniu do emitentów z państw trzecich, których papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynkach regulowanych Unii, lub na użytek instytucji, organów i agencji Unii lub organów publicznych państw członkowskich. W tym drugim przypadku dostawców ratingów ESG mających siedzibę poza Unią należy uznać za prowadzących działalność w Unii wyłącznie wtedy, gdy wydają i rozpowszechniają swoje ratingi ESG w ramach subskrypcji lub innych stosunków umownych na użytek tych samych podmiotów, co w przypadku dostawców ratingów ESG mających siedzibę w Unii.
(16) Niniejsze rozporządzenie ma regulować wydawanie, rozpowszechnianie i w stosownych przypadkach publikowanie ratingów ESG, bez zamiaru regulowania ich użytku. Biorąc pod uwagę terytorialny zakres stosowania niniejszego rozporządzenia powiązany z koncepcją prowadzenia działalności w Unii, użytkownicy ratingów ESG powinni współpracować z dostawcami ratingów ESG, którzy uzyskali zezwolenie lub zostali zarejestrowani na podstawie niniejszego rozporządzenia. Niemniej w niektórych przypadkach użytkownik ratingów ESG w Unii powinien mieć możliwość zdecydować się na współpracę z dostawcą ratingów ESG mającym siedzibę poza Unią, który nie posiada zezwolenia ani nie został uznany na podstawie niniejszego rozporządzenia. Takie przypadki powinny ściśle podlegać szczegółowym warunkom, aby uniknąć ryzyka obchodzenia wymogów niniejszego rozporządzenia.
(17) Aby odpowiednio określić zakres produktów, do których niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie, definicja ratingu ESG powinna ograniczać się do opinii, ocen punktowych lub ich kombinacji, które opierają się zarówno na ustalonej metodyce, jak i na określonym systemie rankingowym takim jak kategorie ratingowe. Na przykład za system rankingowy na potrzeby niniejszego rozporządzenia należy uznać przypisanie pozycji do kategorii lub umieszczenie jej w skali, które są dodatnie lub ujemne, w oparciu o ustaloną metodykę, w odniesieniu do czynników z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i praw człowieka, bądź ładu korporacyjnego lub w odniesieniu do ekspozycji na ryzyko.
(18) Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do publikowania lub rozpowszechniania danych dotyczących czynników z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i praw człowieka bądź ładu korporacyjnego, które nie skutkują opracowaniem ratingu ESG. Ponadto niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do produktów lub usług, które obejmują aspekt ratingu ESG, w tym do badań inwestycyjnych określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE 7 . Kontrole zewnętrzne europejskich zielonych obligacji, ustanowione w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego (UE) 2023/2631 8 , oraz kontrole zewnętrzne i opinie drugiej strony na temat obligacji wprowadzanych do obrotu jako zrównoważone środowiskowo, obligacji powiązanych ze zrównoważonym rozwojem oraz pożyczek i innych rodzajów instrumentów dłużnych wprowadzanych do obrotu jako zrównoważone środowiskowo, również powinny zostać wyłączone z zakresu niniejszego rozporządzenia w zakresie, w jakim takie kontrole zewnętrzne i opinie drugiej strony nie zawierają ratingów ESG wydawanych przez zewnętrznego kontrolera lub dostawcę opinii drugiej strony. Kontrole zewnętrzne obejmują kontrole sprawozdań przedemisyjnych, takich jak tabele europejskich zielonych obligacji i ramy obligacji wprowadzanych do obrotu jako zrównoważone środowiskowo, a także kontrole ujawnień poemisyjnych, takich jak sprawozdania dotyczące rocznej alokacji europejskich zielonych obligacji, sprawozdania dotyczące wpływu europejskich zielonych obligacji oraz sprawozdania dotyczące obligacji wprowadzanych do obrotu jako zrównoważone środowiskowo. Ponadto niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do ratingów opracowywanych wyłącznie na potrzeby procesów akredytacji lub certyfikacji, takich jak ratingi, które nie mają na celu analizy inwestycji, analizy finansowej ani podejmowania decyzji inwestycyjnych lub decyzji finansowych. Dodatkowo niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do działalności związanej z oznaczeniem ESG, jeżeli oznaczenia przyznawane podmiotom, instrumentom finansowym lub produktom nie obejmują ujawnienia ratingu ESG.
(19) Dodatkowo, niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do ratingów wydawanych przez członków Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC), gdy takie ratingi nie są publikowane ani rozpowszechniane w celach handlowych. To ograniczenie zakresu ma służyć zapewnieniu, aby niniejsze rozporządzenie nie miało niezamierzonego wpływu na środki ESBC, które mają na celu uwzględnienie kwestii klimatycznych lub innych kwestii z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego w systemie zabezpieczeń polityki pieniężnej ESBC przy realizacji jego podstawowego celu, jakim jest utrzymanie stabilności cen i, bez uszczerbku dla tego celu, wspieranie ogólnej polityki gospodarczej w Unii.
(20) Gdy przedsiębiorstwo lub instytucja finansowa ujawniają informacje na temat swojego wpływu, ryzyka i możliwości związanych ze zrównoważonym rozwojem lub takiego wpływu, ryzyka i możliwości dotyczących ich łańcucha wartości, informacji takich nie należy uznawać za rating ESG na mocy niniejszego rozporządzenia.
(21) Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do prywatnych ratingów ESG wydawanych na podstawie indywidualnego zlecenia i przekazywanych wyłącznie zamawiającemu, nieprzeznaczonych do publicznego ujawnienia ani rozpowszechniania w ramach subskrypcji lub w inny sposób. Nie powinno ono również mieć zastosowania do wydawanych przez przedsiębiorstwa finansowe w Unii ratingów ESG, które są wykorzystywane wyłącznie na potrzeby wewnętrzne lub do wewnętrznego lub wewnątrzgrupowego świadczenia usług finansowych bądź dostarczania produktów finansowych.
(22) Aby jeszcze bardziej usprawnić funkcjonowanie rynku wewnętrznego i zwiększyć poziom ochrony inwestorów, ważne jest zapewnienie wystarczającej i spójnej przejrzystości ratingów ESG wydawanych przez regulowane przedsiębiorstwa finansowe w Unii i uwzględnianych w ich produktach lub usługach finansowych, jeżeli takie ratingi są ujawniane, a zatem są widoczne dla osób trzecich. Inwestorzy powinni otrzymywać odpowiednie informacje na temat metodyk leżących u podstaw ratingów ESG, które to metodyki należy ujawnić w materiałach marketingowych. W związku z tym niniejsze rozporządzenie powinno również uzupełnić obowiązki ujawniania informacji związane z materiałami marketingowymi ustanowione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 9 . Tych samych informacji należy również wymagać od innych regulowanych przedsiębiorstw finansowych w Unii, które ujawniają rating ESG wydany przez to regulowane przedsiębiorstwo finansowe osobie trzeciej w swoich materiałach marketingowych, chyba że podlegają one rozporządzeniu (UE) 2019/2088. Inwestorzy powinni otrzymywać za pośrednictwem linku do ujawnień na stronie internetowej regulowanego przedsiębiorstwa finansowego w Unii, takie same informacje jak informacje wymagane od dostawcy ratingów ESG zgodnie z pkt 1 załącznika III do niniejszego rozporządzenia, przy jednoczesnym uwzględnieniu treści informacji już ujawnionych przez uczestników rynku finansowego i doradców finansowych na podstawie rozporządzenia (UE) 2019/2088. Inne regulowane przedsiębiorstwa finansowe w Unii powinny ujawniać te same informacje, z uwzględnieniem różnorodności rodzajów produktów finansowych, ich cech i różnic między nimi, a także potrzeby uniknięcia powielania informacji już opublikowanych zgodnie z innymi mającymi zastosowanie wymogami regulacyjnymi. Co do zasady, należy unikać powielania mających zastosowanie wymogów dotyczących ujawniania informacji. W tym samym celu regulowane przedsiębiorstwa finansowe w Unii, które wydają ratingi ESG i uwzględniają te ratingi w produktach lub usługach finansowych oferowanych osobom trzecim, powinny zostać wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia.
(23) Organizacje nienastawione na zysk, które wydają ratingi ESG do celów niekomercyjnych i które publikują te rankingi bezpłatnie, nie powinny być objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia. W stosownych przypadkach powinny one jednak dążyć do brania pod uwagę wymogów przejrzystości określonych w niniejszym rozporządzeniu. Jeżeli organizacje nienastawione na zysk pobierają od ocenianych pozycji i emitentów ocenianych pozycji opłatę za zgłaszanie danych lub za uzyskanie oceny za pośrednictwem swojej platformy lub jeżeli pobierają od użytkowników opłatę za dostęp do informacji na temat ratingów ESG, powinny one podlegać wymogom niniejszego rozporządzenia.
(24) Osoby fizyczne - w tym naukowcy i dziennikarze, którzy publikują i rozpowszechniają ratingi ESG do celów niekomercyjnych - nie powinny być objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia.
(25) Aby ocenić profil ESG spółek oraz w ramach procesów podejmowania decyzji dotyczących zrównoważonych inwestycji i procesów finansowania, instytucje kredytowe, firmy inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, choć nie tylko one, opierają się zarówno na zewnętrznych ratingach ESG, jak i na zewnętrznych produktach uzyskanych z danych ESG. Instytucje finansowe powinny ponosić odpowiedzialność w razie oskarżeń o pseudoekologiczny marketing względem ich produktów finansowych, przy czym samo rozpowszechnianie informacji ESG na temat podmiotów lub produktów finansowych, oparte na zastrzeżonej lub ustalonej metodyce, która obejmuje między innymi zbiory danych obejmujące emisje i kontrowersje dotyczące ESG, nie powinna być objęta niniejszym rozporządzeniem. Komisja powinna przeprowadzić przegląd niniejszego rozporządzenia, w ramach którego oceni, czy określony zakres jest wystarczający, by zapewnić zaufanie inwestorów i konsumentów do zrównoważonego charakteru produktów i usług finansowych. W razie potrzeby, Komisja powinna przewidzieć rozszerzenie zestawu objętych niniejszym rozporządzeniem produktów uzyskanych z danych ESG i dostawców takich produktów.
(26) Istotne jest ustanowienie przepisów zapewniających, aby ratingi ESG sporządzane przez dostawców ratingów ESG posiadających zezwolenie w Unii były odpowiedniej jakości, podlegały odpowiednim wymogom, które uwzględniają istnienie różnych modeli biznesowych, i zapewniały integralność rynku. Przepisy te miałyby zastosowanie do ogólnych ratingów ESG uwzględniających czynniki z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego oraz do ratingów, które dotyczą tylko jednego czynnika lub podkomponentu takiego czynnika z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej lub ładu korporacyjnego. Należy sporządzać oddzielne ratingi z zakresu ochrony środowiska (E), polityki społecznej (S) i ładu korporacyjnego (G), nie zaś pojedynczy rating ESG, który agreguje czynniki E, S i G. Jeżeli dostawcy ratingów ESG zdecydują się na dostarczanie zagregowanych ratingów, powinni ujawnić wskaźnik i wagę przypisaną każdej kategorii E, S i G oraz przedstawiać te informacje w sposób zapewniający, by każda z tych kategorii mogła być porównana z innymi.
(27) Zważywszy na wykorzystywanie ratingów ESG od dostawców mających siedzibę poza Unią oraz w celu zapewnienia integralności rynku, ochrony inwestorów i właściwego egzekwowania przepisów niniejszego rozporządzenia, konieczne jest wprowadzenie wymogów, na podstawie których dostawcy ratingów ESG mający siedzibę poza Unią będą mogli oferować swoje usługi w Unii. W związku z tym proponuje się trzy możliwe systemy dla dostawców ratingów ESG mających siedzibę poza Unią: równoważność, zatwierdzanie i uznanie. Co do zasady nadzór i regulacja w państwie trzecim powinny być równoważne nadzorowi i regulacjom dotyczącym ratingów ESG w Unii. W związku z tym ratingi ESG sporządzane przez dostawcę ratingów ESG mającego siedzibę poza Unią, który uzyskał zezwolenie lub został zarejestrowany jako dostawca ratingów ESG w państwie trzecim, powinny móc być oferowane w Unii tylko wtedy, gdy Komisja podjęła pozytywną decyzję w sprawie równoważności systemu państwa trzeciego. Aby uniknąć wszelkich negatywnych skutków wynikających z ewentualnego nagłego zaprzestania oferowania w Unii ratingów ESG sporządzanych przez dostawcę ratingów ESG mającego siedzibę poza Unią, należy jednak przewidzieć pewne inne systemy, mianowicie zatwierdzanie i uznawanie. Dostawca ratingu ESG o strukturze grupy powinien mieć możliwość korzystania z systemu zatwierdzania ratingów ESG opracowanych poza Unią. W tym celu taki dostawca powinien ustanowić w obrębie struktury grupy posiadającego zezwolenie dostawcę ratingów ESG w Unii. Ten posiadający zezwolenie dostawca ratingów ESG powinien zapewnić, aby wydawanie i rozpowszechnianie zatwierdzonych ratingów ESG spełniało wymogi co najmniej tak samo rygorystyczne jak wymogi niniejszego rozporządzenia. Ponadto dostawca ratingów ESG mający siedzibę w Unii powinien posiadać wiedzę fachową niezbędną do skutecznego monitorowania wydawania i rozpowszechniania ratingów ESG sporządzanych przez dostawcę ratingów ESG mającego siedzibę poza Unią oraz powinien istnieć obiektywny powód, dla którego zatwierdzone ratingi są wydawane przez dostawcę mającego siedzibę poza Unią. Spełnienie wymogu wykazania zgodności z niniejszym rozporządzeniem nie powinno być wykazywane w odniesieniu do każdego pojedynczego zatwierdzonego ratingu, lecz raczej w odniesieniu do ogólnych metodyk i procedur wdrożonych przez dostawcę ratingów ESG. Dostawcy ratingów ESG, zaliczeni do kategorii małych przedsiębiorstw lub małych grup zgodnie z kryteriami określonymi w dyrektywie 2013/34/UE (zwani dalej "małymi dostawcami ratingów ESG"), powinni mieć możliwość korzystania z systemu uznawania. W przypadku gdy dostawca ratingów ESG mający siedzibę poza Unią podlega nadzorowi w państwie trzecim, należy wprowadzić odpowiednie ustalenia dotyczące współpracy, aby zapewnić skuteczną wymianę informacji z odpowiednim właściwym organem państwa trzeciego.
(28) Pojęcie posiadania siedziby obejmuje wszelką rzeczywistą i efektywną działalność prowadzoną w ramach stabilnych struktur. Przy ustalaniu, czy podmiot spoza Unii ma siedzibę w państwie członkowskim, należy wziąć pod uwagę stopień stabilności struktur, efektywność prowadzenia działalności w Unii oraz szczególny charakter działalności gospodarczej i świadczonych usług.
(29) Unia jest jednym z głównych rynków dla ratingów ESG. Jest również jedną z pierwszych jurysdykcji, które uregulowały kwestie dotyczące przejrzystości i uczciwości ratingów ESG. Komisja powinna kontynuować współpracę z międzynarodowymi partnerami, by sprzyjać spójności zasad mających zastosowanie do dostawców ratingów ESG.
(30) Aby zapewnić wysoki poziom zaufania inwestorów i konsumentów do rynku wewnętrznego, dostawcy ratingów ESG, którzy oferują ratingi ESG w Unii, powinni podlegać wymogowi uzyskania zezwolenia. Niezbędne jest zatem określenie zharmonizowanych warunków i procedury dotyczące udzielania lub odmowy takiego zezwolenia, jego zawieszenia lub cofania. Dostawcy ratingów ESG posiadający zezwolenie bez zbędnej zwłoki powiadamiają ESMA o wszelkich istotnych zmianach warunków, na podstawie których uzyskali pierwsze zezwolenie. Istotne zmiany obejmują każde otwarcie lub zamknięcie oddziału w Unii. Aby zagwarantować dostawcom ratingów ESG większą jasność przepisów, ESMA powinien określić, co stanowi istotną zmianę, wydając odpowiednie wytyczne.
(31) Aby zapewnić inwestorom i innym użytkownikom ratingów ESG wysoki poziom informacji, informacje na temat ratingów ESG i dostawców ratingów ESG powinny być udostępniane za pośrednictwem europejskiego pojedynczego punktu dostępu (ESAP) ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2859 10 .
(32) Aby zapewnić jakość i wiarygodność ratingów ESG, dostawcy ratingów ESG powinni stosować rygorystyczne, systematyczne, niezależne, dające się uzasadnić i mające ciągłe zastosowanie w przejrzysty sposób metodyki ratingowe. Należy zachęcać dostawców ratingów ESG do zajmowania się oboma aspektami zasady podwójnej istotności. Dostawcy ratingów ESG powinni na bieżąco, co najmniej raz w roku, przeprowadzać przegląd metodyk sporządzania ratingów ESG, biorąc pod uwagę unijne i międzynarodowe zmiany wpływające na czynniki E, S lub G. Ważne jest jednak, aby to sami dostawcy ratingów ESG określali własne metodyki zgodnie z tymi zasadami.
(33) Dostawcy ratingów ESG powinni publicznie ujawniać informacje na temat metodyk, modeli i podstawowych założeń ratingowych, które stosują w swojej działalności w zakresie ratingów ESG oraz w każdym ze swoich produktów ratingowych z zakresu ESG. W świetle wykorzystania ratingów ESG przez inwestorów należy wyraźnie ujawniać w ramach produktów ratingowych, który wymiar zasady podwójnej istotności uwzględniono w ratingu, a mianowicie czy jest to zarówno istotne ryzyko finansowe dla ocenianej pozycji lub emitenta ocenianej pozycji, jak i istotny wpływ ocenianej pozycji lub emitenta ocenianej pozycji na środowisko i ogół społeczeństwa, czy też uwzględnia tylko jeden z tych elementów. Dostawcy ratingów ESG powinni również wyraźnie ujawniać, czy rating dotyczy innych aspektów. Z tego samego powodu dostawcy ratingów ESG powinni przekazywać użytkownikom ratingów ESG bardziej szczegółowe informacje na temat metodyk, modeli i podstawowych założeń ratingowych. Informacje te powinny pozwolić użytkownikom ratingów ESG z należytą starannością ocenić, czy mogą polegać na tych ratingach. Ujawniane informacje o metodykach, modelach i podstawowych założeniach ratingowych nie powinny jednak zawierać szczególnie chronionych informacji handlowych ani stwarzać utrudnień dla innowacji. Dostawcy ratingów ESG powinni również ujawniać, czy uwzględnili czynniki E, S lub G, czy też ich formę zagregowaną, ocenę przyznaną każdemu odpowiedniemu czynnikowi oraz wagę każdego z tych czynników w ramach tej zagregowanej formy. Dostawcy ratingów ESG powinni też ujawniać ograniczenia w dostępnych im informacjach i ograniczenia w zastosowanej metodyce, na przykład gdy oceniają tylko jeden z dwóch aspektów zasady podwójnej istotności lub gdy rating ESG jest wyrażony w wartości bezwzględnej lub względnej. Powinni oni również ujawniać informacje o ewentualnym zobowiązaniu wobec interesariuszy ocenianej pozycji lub emitenta ocenianej pozycji.
(34) Aby zapewnić odpowiedni poziom jakości, zaleca się aby ratingi ESG uwzględniały cele unijne i normy międzynarodowe w odniesieniu do poszczególnych czynników. W związku z tym dostawcy ratingów ESG powinni przekazywać informacje o tym, czy rating ESG uwzględnia, między innymi, wartości docelowe i cele stosownych umów międzynarodowych, w tym określonych w porozumieniu paryskim przyjętym w ramach Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (zwanym dalej "porozumieniem paryskim") przyjętym przez Unię w dniu 5 października 2016 r. 11 w odniesieniu do czynnika E, zgodność z podstawowymi konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącymi prawa organizowania się i rokowań zbiorowych w odniesieniu do czynnika S oraz dostosowanie do międzynarodowych standardów dotyczących uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania w odniesieniu do czynnika G.
(35) Rozporządzenie (UE) 2019/2088, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 12 oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 13 stanowią przełomowe inicjatywy ustawodawcze mające na celu zwiększenie dostępności, jakości i spójności wymogów z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego w całym łańcuchu wartości uczestników rynku finansowego, co przyczynia się do poprawy jakości ratingów ESG.
(36) Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć wpływu na metodyki sporządzania ratingów ESG ani na ich treść. Różnorodność metodyk dostawców ratingów ESG zapewnia zaspokajanie różnorodnych potrzeb użytkowników ratingów ESG i sprzyja konkurencyjności na rynku.
(37) Chociaż dostawca ratingu ESG w swojej metodyce ratingowej powinien móc traktować dostosowanie do systematyki określonej w rozporządzeniu (UE) 2020/852 jako istotny czynnik lub kluczowy wskaźnik efektywności, ratingów ESG objętych zakresem niniejszego rozporządzenia nie należy uznawać za oznaczenie ESG wskazujące na zgodność lub gwarantujące zgodność z rozporządzeniem (UE) 2020/852 lub wszelkimi innymi normami.
(38) Dostawcy ratingów ESG powinni zapewnić, aby sporządzane przez nich ratingi ESG były niezależne, obiektywne, systematyczne i odpowiedniej jakości. Istotne jest wprowadzenie wymogów organizacyjnych, by zapobiegać potencjalnym konfliktom interesów i łagodzić ich skutki. Aby zapewnić sobie niezależność, dostawcy ratingów ESG powinni unikać sytuacji konfliktu interesów i odpowiednio zarządzać takimi konfliktami, gdy są one nieuniknione. Dostawcy ratingów ESG powinni w odpowiednim czasie ujawniać konflikty interesów. Powinni również prowadzić ewidencję wszystkich znaczących zagrożeń dla ich niezależności oraz ich pracowników i innych osób zaangażowanych w proces ratingowy, a także gwarancji stosowanych w celu ograniczenia tych zagrożeń. Ponadto, aby uniknąć potencjalnych konfliktów interesów, dostawcy ratingów ESG nie powinni mieć możliwości oferowania szeregu innych działań w obrębie tego samego podmiotu, w tym usług konsultingowych, ratingów kredytowych, wskaźników referencyjnych, działalności inwestycyjnej, audytu, działalności instytucji kredytowych lub działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Wreszcie, aby zapobiegać konfliktom interesów, identyfikować i eliminować wszelkie konflikty interesów oraz zarządzać nimi i je ujawniać, a także aby zapewnić jakość, rzetelność i dokładność procesu ratingu ESG oraz procesu przeglądu, dostawcy ratingów ESG powinni ustanowić odpowiednie wewnętrzne strategie i procedury w odniesieniu do pracowników i innych osób zaangażowanych w proces ratingowy. Taka polityka i takie procedury powinny w szczególności obejmować mechanizm kontroli wewnętrznej i komórkę nadzorczą.
(39) Aby przeciwdziałać ryzyku konfliktu interesów, niektóre rodzaje działalności powinny być oferowane przez odrębne podmioty prawne. Niektóre z tych rodzajów działalności mogłyby być jednak oferowane w obrębie tego samego podmiotu prawnego, jeżeli dany dostawca ratingów ESG dysponuje wystarczającymi środkami i procedurami, w celu zapewnienia, aby każdy rodzaj działalność był wykonywany niezależnie, oraz aby uniknąć stworzenia potencjalnego ryzyka konfliktu interesów w procesie podejmowania decyzji w ramach swojej działalności w zakresie ratingów ESG. Takie odstępstwo nie powinno być możliwe w przypadku działalności w zakresie ratingów kredytowych oraz działalności w zakresie audytu i doradztwa. Doradztwo obejmuje opracowywanie strategii zrównoważonego rozwoju oraz strategii zarządzania ryzykiem lub wpływem związanym ze zrównoważonym rozwojem. Jeżeli chodzi o działalność w zakresie wyznaczania wskaźników referencyjnych, ESMA powinien ocenić, czy środki proponowane przez dostawcę ratingów ESG są odpowiednie i wystarczające w odniesieniu do potencjalnego ryzyka konfliktu interesów. Taka ocena powinna brać pod uwagę to, czy administrator wskaźnika referencyjnego oferuje wskaźniki referencyjne dotyczące celów w zakresie zrównoważonego rozwoju, a w szczególności unijne wskaźniki referencyjne transformacji klimatycznej i unijne wskaźniki referencyjne dostosowane do porozumienia paryskiego zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 14 .
(40) Dostawcy ratingów ESG powinni zapewniać, aby ich pracownicy i inne osoby zaangażowane w proces ratingowy nie uczestniczyli w tworzeniu ratingu ESG jakiejkolwiek ocenianej pozycji ani w inny sposób wpływać na jego tworzenie, jeżeli istnieją jakiekolwiek dowody na kontrolę własną, interes własny, rzecznictwo lub znajomość wynikającą z finansowych, osobistych, biznesowych, pracowniczych lub innych relacji między tymi osobami a ocenianą pozycją lub emitentem ocenianej pozycji, w wyniku czego obiektywna, rozsądna i poinformowana strona trzecia, biorąc pod uwagę zastosowane zabezpieczenia, doszłaby do wniosku, że niezależność tych osób jest zagrożona. Jeżeli w okresie, w którym pracownicy dostawców ratingów ESG lub inne osoby zaangażowane w proces ratingowy uczestniczą w działaniach związanych z oceną, oceniana pozycja lub emitent ocenianej pozycji łączy się z innym podmiotem lub przejmuje inny podmiot, osoby te identyfikują i oceniają wszelkie obecne lub niedawne interesy lub relacje, które, biorąc pod uwagę dostępne zabezpieczenia, mogłyby zagrozić niezależności tych osób i ich zdolności do dalszego uczestniczenia w działaniach związanych z oceną po dacie fuzji lub przejęcia.
(41) Aby zapewnić większą jasność i zwiększyć zaufanie w odniesieniu do działalności dostawców ratingów ESG, konieczne jest ustanowienie wymogów dotyczących bieżącego nadzoru nad dostawcami ratingów ESG w Unii. W świetle istotnych podobieństw między działalnością agencji ratingowych i dostawców ratingów ESG, związanego z tym ścisłego dostosowania głównych aspektów ram regulacyjnych dotyczących dostawców ratingów ESG do ram regulacyjnych dla agencji ratingowych na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 15 , a także w celu zapewnienia zharmonizowanego stosowania niniejszego rozporządzenia oraz jednolitego nadzoru, uznaje się za pożądane, biorąc pod uwagę decyzję podjętą na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 o powierzeniu nadzoru ESMA, powierzenie ESMA nadzoru nad dostawcami ratingów ESG. Fakt, że niniejsze rozporządzenie powierza nadzór ESMA nie stanowi precedensu i nie powinien interpretowany jako ustalona praktyka lub polityka przydziału obowiązków nadzorczych w sektorze usług finansowych.
(42) Oprócz stosowania w sektorze usług finansowych ratingi ESG są również wykorzystywane w kontekście zamówień i łańcucha dostaw. W związku z tym, w ramach nadzoru nad dostawcami ratingów ESG, ESMA powinien uwzględnić rozróżnienie między dostawcami ratingów ESG w sektorach usług finansowych a tymi w sektorach usług niefinansowych.
(43) ESMA powinien mieć możliwość żądania wszelkich informacji niezbędnych do skutecznego wykonywania swoich zadań nadzorczych. Powinien zatem mieć możliwość żądania takich informacji od dostawców ratingów ESG, osób zaangażowanych w działalność w zakresie ratingów ESG, ocenianych pozycji i emitentów ocenianych pozycji, osób trzecich, którym dostawcy ratingów ESG zlecili funkcje lub działania operacyjne na zasadzie outsourcingu, oraz osób w inny sposób blisko i w znacznym stopniu powiązanych z dostawcami ratingów ESG lub działalnością w zakresie ratingów ESG, oraz przedstawicieli prawnych wyznaczonych w ramach systemu uznawania.
(44) ESMA powinien być w stanie wykonywać swoje zadania nadzorcze, w szczególności zobowiązywać dostawców ratingów ESG do zaprzestania naruszenia, do dostarczenia pełnych i prawidłowych informacji lub do poddania się dochodzeniu lub kontroli na miejscu. Aby zapewnić mu możliwość wykonywania tych zadań nadzorczych, ESMA powinien mieć możliwość nakładania kar pieniężnych i okresowych kar pieniężnych.
(45) Biorąc pod uwagę rolę ESMA jako organu Unii polegającą na udzielaniu zezwoleń i nadzorowaniu dostawców ratingów ESG, powinien on opracować projekty regulacyjnych standardów technicznych i przedłożyć je Komisji. ESMA powinien doprecyzować informacje niezbędne do udzielenia zezwolenia dostawcom ratingów ESG. Należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia tych regulacyjnych standardów technicznych w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE oraz zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
(46) W ramach udzielania zezwoleń i nadzorowania dostawców ratingów ESG, ESMA powinien mieć możliwość pobierania opłat nadzorczych od nadzorowanych podmiotów. Opłaty takie powinny być proporcjonalne i odpowiednie do wielkości dostawców ratingów ESG oraz do zakresu nadzoru nad nimi.
(47) W celu doprecyzowania elementów technicznych niniejszego rozporządzenia należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do specyfikacji procedury nakładania kar pieniężnych lub okresowych kar pieniężnych, w tym przepisów dotyczących prawa do obrony, przepisów tymczasowych, przepisów dotyczących pobierania kar pieniężnych lub okresowych kar pieniężnych, a także szczegółowych przepisów dotyczących okresów przedawnienia w zakresie nakładania i egzekwowania kar pieniężnych i okresowych kar pieniężnych oraz przepisów dotyczących rodzaju opłat, czynności, za które są one pobierane, wysokości opłat oraz sposobu ich uiszczania. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 16 . W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te powinny otrzymywać wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji powinni móc systematycznie brać udział w posiedzeniach grup ekspertów Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(48) Konieczne jest wprowadzenie szeregu środków wspierających mniejszych dostawców ratingów ESG, aby umożliwić im kontynuowanie działalności lub wejście na rynek po dacie rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. W tym kontekście należy wprowadzić tymczasowy system, aby ułatwić wejście na rynek małym dostawcom ratingów ESG i wesprzeć rozwój istniejących małych dostawców ratingów ESG prowadzących już działalność w Unii przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia. Zgodnie z tym systemem tymczasowym mali dostawcy ratingów ESG powinni zarejestrować się w ESMA bez konieczności uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w Unii i powinni podlegać wyłącznie przepisom niniejszego rozporządzenia dotyczącym wymogów organizacyjnych i wymogów przejrzystości. ESMA powinien być uprawniony do zwracania się o informacje, do prowadzenia ogólnych czynności wyjaśniających i czynności kontrolnych na miejscu, a także do przyjmowania środków administracyjnych. ESMA powinien zapewnić zapobieganie ryzyku obchodzenia niniejszego rozporządzenia, w szczególności poprzez uniemożliwienie małym przedsiębiorstwom należącym do średnich lub dużych grup zgodnie z kryteriami określonymi w dyrektywie 2013/34/UE korzystania z systemu tymczasowego. Po ustaniu tego tymczasowego systemu mali dostawcy ratingów ESG powinni ubiegać się o zezwolenie na prowadzenie działalności w Unii i korzystać z proporcjonalnych wymogów w zakresie zarządzania oraz opłat nadzorczych proporcjonalnych do rocznych przychodów netto ze sprzedaży danego dostawcy ratingów ESG.
(49) Jeżeli pozycja, emitent pozycji lub inwestor ubiegają się o rating ESG od co najmniej dwóch dostawców ratingów ESG, mogą oni rozważyć wyznaczenie co najmniej jednego dostawcy ratingów ESG, którego udział w rynku działalności w zakresie ratingów ESG w Unii nie przekracza 10 %.
(50) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, mianowicie ustanowienie spójnego i skutecznego systemu eliminowania niedociągnięć i słabości związanych z ratingami ESG, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(51) Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie bez uszczerbku dla art. 101 i 102 TFUE.
(52) Europejski Bank Centralny wydał opinię z własnej inicjatywy w dniu 4 października 2023 r.,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
