Przed wypełnieniem poszczególnych rubryk formularza osoby fizyczne lub prawne, niezależnie od tego, czy są reprezentowane przez adwokata lub radcę prawnego, które zamierzają zwrócić się o przyznanie pomocy prawnej w celu wniesienia skargi bezpośredniej do Sądu lub w ramach postępowania w sprawie ze skargi bezpośredniej, którego są stroną, powinny zapoznać się z poniższymi informacjami. "Wykaz kontrolny - Pomoc prawna" jest też dostępny na stronie internetowej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.Korzystanie z niniejszego formularza przy składaniu wniosku o przyznanie pomocy prawnej jest obowiązkowe zarówno przed wniesieniem skargi bezpośredniej, jak i w ramach toczącego się postępowania. Niniejszy formularz nie służy do składania wniosków o przyznanie pomocy prawnej w kontekście spraw prejudycjalnych. W przypadku wniosków składanych w kontekście tego typu spraw należy zapoznać się z przepisami art. 239-242 regulaminu postępowania przed Sądem oraz pkt 266-270 praktycznych przepisów wykonawczych do regulaminu postępowania. Nie istnieje specjalny formularz dla tych wniosków.
1. Ramy prawne
Przepisy odnoszące się do pomocy prawnej w kontekście skarg bezpośrednich są zawarte w regulaminie postępowania przed Sądem (art. 146-150) oraz w praktycznych przepisach wykonawczych do regulaminu postępowania przed Sądem (pkt 15-17, 33, 49, 171, 172 i 256-265, zwanych dalej "praktycznymi przepisami wykonawczymi").
Regulamin postępowania przed Sądem oraz praktyczne przepisy wykonawcze są dostępne na stronie internetowej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (http://curia.europa.eu) w zakładce Sąd/Procedura.
2. Zasady reprezentacji przed Sądem
W art. 19 protokołu w sprawie statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ustanowiono zasadę obowiązkowego zastępstwa procesowego stron innych niż państwa członkowskie, instytucje Unii Europejskiej, państwa będące stronami Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz Urząd Nadzoru EFTA. W związku z tym w celu wniesienia skargi bezpośredniej do Sądu każda osoba fizyczna lub prawna powinna być reprezentowana przez adwokata lub radcę prawnego uprawnionego do występowania przed sądami jednego z państw członkowskich lub innego państwa będącego stroną Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (art. 51 regulaminu postępowania).
Jeżeli osoba ta, ze względu na swoją sytuację materialną, nie jest w stanie w całości lub w części ponieść kosztów postępowania, to zgodnie z regulaminem postępowania jest ona uprawniona do uzyskania pomocy prawnej (art. 146 § 1 regulaminu postępowania). W odróżnieniu od skargi, która powinna zostać złożona przez adwokata lub radcę prawnego reprezentującego stronę skarżącą, wniosek o przyznanie pomocy prawnej może zostać złożony również bez udziału adwokata lub radcy prawnego.
3. Właściwość Sądu i przesłanki dopuszczalności
Pomocy prawnej nie przyznaje się, jeżeli Sąd jest oczywiście niewłaściwy do rozpoznania skarg, dla której wnosi się o jej przyznanie (art. 146 § 2 regulaminu postępowania).
Na mocy traktatów oraz protokołu w sprawie statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Sąd jest właściwy między innymi do orzekania w przedmiocie następujących skarg bezpośrednich:
- skarg wnoszonych przez jednostki mających na celu stwierdzenie nieważności aktów instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii Europejskiej, stwierdzenie bezprawnego zaniechania działania przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii Europejskiej lub uzyskanie naprawienia poniesionej szkody, jak również skarg opartych na klauzuli arbitrażowej;
- skarg dotyczących praw własności intelektualnej mających na celu stwierdzenie nieważności decyzji izb odwoławczych Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) oraz Wspólnotowego Urzędu Ochrony Odmian Roślin (CPVO);
- skarg dotyczących sporów między instytucjami Unii Europejskiej a jej pracownikami dotyczących ich stosunków pracy oraz systemu zabezpieczenia społecznego.
Wynika z tego, że wniosek o przyznanie pomocy prawnej nie zostanie uwzględniony z powodu braku właściwości Sądu do rozpoznania skargi, jeżeli zostanie ona wniesiona w celu:
- podważenia zgodności z prawem aktu organów krajowych (zarówno administracyjnych, jak i sądowych);
- podważenia rozstrzygnięcia instytucji międzynarodowej, która nie należy do systemu instytucjonalnego Unii Europejskiej (na przykład Europejskiego Trybunału Praw Człowieka).
Pomocy prawnej nie przyznaje się również, jeżeli czynność, dla której wnosi się o jej przyznanie, jest oczywiście niedopuszczalna lub prawnie oczywiście bezzasadna (art. 146 § 2 regulaminu postępowania).
4. Obowiązkowy formularz wniosku o przyznanie pomocy prawnej
Formularz wniosku o przyznanie pomocy prawnej, opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, jest dostępny na stronie internetowej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakładce Sąd/ Procedura.
Korzystanie z tego formularza przy składaniu wniosku o przyznanie pomocy prawnej jest obowiązkowe zarówno przed wniesieniem skargi bezpośredniej, jak i w ramach toczącego się postępowania. Wniosek o przyznanie pomocy prawnej w kontekście skargi bezpośredniej, który nie został wniesiony na formularzu, pozostawia się bez rozpoznania (art. 147 regulaminu postępowania i pkt 256 praktycznych przepisów wykonawczych).
Wniosek o przyznanie pomocy prawnej złożony po wydaniu przez Sąd orzeczenia w sprawie ze skargi, której wniosek ten dotyczy, pozostawia się bez rozpoznania. Wniosek o przyznanie pomocy prawnej w celu wniesienia do Trybunału Sprawiedliwości odwołania od orzeczenia Sądu składa się do Trybunału Sprawiedliwości.
5. Zawartość wniosku o przyznanie pomocy prawnej i materiały o charakterze dowodowym
Formularz wniosku o przyznanie pomocy prawnej ma na celu, zgodnie z art. 147 §§ 3 i 4 regulaminu postępowania, dostarczenie Sądowi informacji niezbędnych w celu użytecznego rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o przyznanie pomocy prawnej. Mowa tu o informacjach:
- dotyczących sytuacji materialnej wnioskodawcy
oraz,
- w sytuacji gdy skarga nie została jeszcze wniesiona, informacji dotyczących przedmiotu rzeczonej skargi, stanu faktycznego sprawy i argumentacji powoływanej na poparcie skargi (pkt 259 praktycznych przepisów wykonawczych).
a) Sytuacja materialna wnioskodawcy
Do wniosku o przyznanie pomocy prawnej załącza się wszelkie informacje i dokumenty pozwalające ocenić sytuację materialną wnioskodawcy, na przykład zaświadczenie właściwych organów krajowych potwierdzające tę sytuację (art. 147 § 3 regulaminu postępowania).
Możliwości finansowe wnioskodawcy są oceniane na podstawie elementów potwierdzających jego sytuację materialnego niedostatku:
- osoba fizyczna nie może więc ograniczyć się do przedłożenia Sądowi informacji dotyczących jej dochodów i różnego rodzaju zasiłków, lecz powinna również przedstawić, przykładowo, deklaracje podatkowe, zaświadczenia o wynagrodzeniu, zaświadczenia z urzędu ds. pomocy społecznej lub urzędu pracy, pisma z banku lub wyciągi z rachunków bankowych, a także dane pozwalające oszacować jej kapitał (wartość mienia ruchomego lub nieruchomego), jak i dokumenty dotyczące ponoszonych przez tę stronę wydatków (takie jak przykładowo umowa najmu lub umowa kredytu, zaświadczenie dotyczące wydatków na edukację dziecka pozostającego na utrzymaniu, rachunki lub faktury);
- osoba prawna nie może poprzestać na powołaniu się na brak zdolności płatniczej, lecz powinna udzielić informacji dotyczących swej formy prawnej, posiadania lub nieposiadania celu zarobkowego, możliwości finansowych wspólnika/wspólników lub akcjonariuszy oraz przedstawić, przykładowo, bilanse lub każdy inny dokument potwierdzający jej sytuację księgową, a także wszelkie dowody potwierdzające, że znajduje się ona w stanie upadłości, jest w trakcie sądowego postępowania naprawczego, w stanie zaprzestania płatności lub likwidacji sądowej.
Solenne oświadczenia, wypełnione i podpisane przez samego wnioskodawcę, nie mogą stanowić dowodu potwierdzającego sytuację materialnego niedostatku.
Zawarte w formularzu informacje dotyczące sytuacji majątkowej wnioskodawcy oraz materiały złożone na ich poparcie mają na celu przedstawienie pełnego obrazu jego sytuacji majątkowej.
Wniosek, w którym niemożność sprostania przez wnioskodawcę kosztom postępowania nie zostanie wykazana w sposób wystarczający pod względem prawnym, zostanie oddalony.
b) Przedmiot przyszłej skargi
Jeżeli wniosek o przyznanie pomocy prawnej zostaje złożony przed wniesieniem skargi, wnioskodawca musi przedstawić zwięźle przedmiot tej skargi, stan faktyczny sprawy oraz argumentację, którą zamierza powołać na poparcie skargi. Formularz zawiera przewidzianą do tego celu rubrykę.
Należy załączyć kopie wszelkich dokumentów istotnych dla oceny dopuszczalności i zasadności skargi. Za przykład może służyć korespondencja prowadzona z przyszłą stroną pozwaną, lub, w przypadku skargi o stwierdzenie nieważności, decyzja, której zgodność z prawem jest kwestionowana.
Prawidłowo wypełniony formularz wniosku o przyznanie pomocy prawnej oraz materiały załączone na jego poparcie powinny być same w sobie zrozumiałe.
c) Uzupełnienia
Wniosek o przyznanie pomocy prawnej nie może zostać uzupełniony przez późniejsze złożenie dodatkowych materiałów. Takie dodatkowe materiały, o ile nie zostały złożone na żądanie Sądu, nie zostaną przyjęte. Konieczne jest zatem zawarcie wszystkich niezbędnych informacji w formularzu i załączenie kopii każdego dokumentu, który może stanowić dowód prawdziwości tych informacji.
W wyjątkowych przypadkach materiały służące wykazaniu sytuacji materialnego niedostatku wnioskodawcy mogą jednakże zostać dopuszczone w terminie późniejszym, pod warunkiem odpowiedniego wytłumaczenia opóźnienia w ich złożeniu (pkt 264 praktycznych przepisów wykonawczych).
6. Złożenie wniosku
a) Przez samego wnioskodawcę
Osoba składająca wniosek o przyznanie pomocy prawnej, której nie reprezentuje adwokat lub radca prawny, powinna przesłać do sekretariatu Sądu lub złożyć w nim papierową wersję należycie wypełnionego i podpisanego formularza, jak również wymienione w nim materiały dowodowe.
Greffe du Tribunal de l'Union européenne
Rue du Fort Niedergrünewald
L-2925 Luksemburg
Formularz musi zostać podpisany odręcznie przez wnioskodawcę (art. 147 § 6 regulaminu postępowania; pkt 257 praktycznych przepisów wykonawczych). Brak odręcznego podpisu powoduje odstąpienie od analizy formularza.
b) Przez adwokata lub radcę prawnego wnioskodawcy
Jeżeli w chwili składania wniosku o przyznanie pomocy prawnej wnioskodawca jest reprezentowany przez adwokata lub radcę prawnego, adwokat lub radca prawny może złożyć formularz za pomocą aplikacji e-Curia, z uwzględnieniem wymogów zawartych w "Warunkach korzystania z aplikacji e-Curia" (pkt 258 praktycznych przepisów wykonawczych).
7. Zawieszenie i dalszy bieg terminu do wniesienia skargi
Złożenie wniosku o przyznanie pomocy prawnej powoduje zawieszenie biegu terminu na wniesienie skargi w odniesieniu do wnioskodawcy do dnia doręczenia postanowienia rozstrzygającego w przedmiocie tego wniosku lub, w przypadkach gdy w postanowieniu tym nie został wyznaczony adwokat lub radca prawny do reprezentowania osoby składającej wniosek o przyznanie pomocy prawnej, postanowienia o wyznaczeniu adwokata lub radcy prawnego, który będzie reprezentował wnioskodawcę (art. 147 § 7 regulaminu postępowania).
Przez okres rozpatrywania przez Sąd wniosku o przyznanie pomocy prawnej termin do wniesienia skargi ulega zatem zawieszeniu.
Po doręczeniu postanowienia rozstrzygającego w przedmiocie wniosku o przyznanie pomocy prawnej lub, jeżeli w postanowieniu tym nie został wyznaczony adwokat lub radca prawny do reprezentowania osoby składającej wniosek o przyznanie pomocy prawnej, postanowienia o wyznaczeniu adwokata lub radcy prawnego, który będzie reprezentował tego wnioskodawcę, pozostały termin do wniesienia skargi może być wyjątkowo krótki. Zaleca się zatem, by osoba, której przyznano pomoc prawną, należycie reprezentowana przez adwokata lub radcę prawnego, zwróciła szczególną uwagę na dochowanie prawem przepisanego terminu (pkt 265 praktycznych przepisów wykonawczych).
8. Informacja dodatkowa
Oryginały złożonych materiałów o charakterze dowodowym nie zostaną zwrócone. Zaleca się zatem, by przedkładać kserokopie materiałów złożonych na poparcie wniosku.
Jeżeli wnioskodawca ponownie składa wniosek, przy czym nowy wniosek nie jest oparty na nowych okolicznościach, wniosku nie rejestruje się, o czym zawiadamia się wnioskodawcę (pkt 263 praktycznych przepisów wykonawczych).
WNIOSEK O PRZYZNANIE POMOCY PRAWNEJ
grafika
