a także mając na uwadze, co następuje:(1) Aby zwiększyć atrakcyjność notowania w systemach obrotu, do których kierują się głównie małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), takich jak rynki rozwoju MŚP i inne wielostronne platformy obrotu (MTF), zwiększając tym samym ich zdolność do pozyskiwania środków finansowych na MTF, oraz aby zmniejszyć nierówności między spółkami ubiegającymi się o dopuszczenie do obrotu na rynku wewnętrznym, konieczne jest usunięcie przeszkód w dostępie do MTF, które wynikają z barier regulacyjnych.
(2) Obawa przed utratą kontroli nad spółką stanowi ważny czynnik zniechęcający akcjonariuszy posiadających pakiet kontrolny do dostępu do rynku publicznego, takiego jak MTF. Dopuszczenie do obrotu zwykle wiąże się dla akcjonariuszy posiadających pakiet kontrolny z rozwodnieniem struktury własności, co zmniejsza ich wpływ na ważne decyzje inwestycyjne i operacyjne. Utrzymanie kontroli nad spółką może być szczególnie ważne dla akcjonariuszy posiadających pakiet kontrolny przedsiębiorstw typu startup oraz przedsiębiorstw realizujących długoterminowe projekty wymagające znacznych nakładów początkowych, ponieważ mogą one chcieć realizować swoją wizję, nie narażając się nadmiernie na wahania rynku.
(3) Spółki powinny mieć możliwość, z zastrzeżeniem zabezpieczeń ustanowionych na mocy prawa Unii i prawa krajowego, wyboru struktur kapitałowych i zarządczych, które najlepiej odpowiadają ich etapowi rozwoju, w tym poprzez umożliwienie akcjonariuszom posiadającym pakiet kontrolny zachowania kontroli nad spółką po wejściu na MTF, które obejmują rynki rozwoju MŚP, przy jednoczesnym czerpaniu korzyści z obrotu na tych MTF, pod warunkiem że zabezpieczone są prawa akcjonariuszy posiadających akcje z mniejszą liczbą głosów.
(4) Struktura akcji obejmująca akcje uprzywilejowane co do głosu to forma mechanizmu zwiększającego kontrolę, który może umożliwiać akcjonariuszom posiadającym pakiet kontrolny zachowanie uprawnień decyzyjnych w spółce, a jednocześnie pozyskiwanie środków finansowych na rynku publicznym. Struktura akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu obejmuje co najmniej dwa odrębne rodzaje akcji, z których każdy ma inną liczbę głosów na akcję. W ramach takiej struktury akcje co najmniej jednego rodzaju mają przyporządkowaną niższą liczbę głosów na akcję niż akcje innego rodzaju (lub innych rodzajów) z prawem głosu. Akcje mające większą liczbę głosów to akcje uprzywilejowane co do głosu. Struktura akcji obejmująca akcje uprzywilejowane co do głosu zgodnie z definicją zawartą w niniejszej dyrektywie nie jest strukturą, w której różnice w prawach głosu zależą wyłącznie od różnych wartości nominalnych akcji.
(5) Zakresem niniejszej dyrektywy nie powinny być objęte mechanizmy zwiększające kontrolę z wykorzystaniem prawa głosu, inne niż struktura akcji obejmująca akcje uprzywilejowane co do głosu, takie jak akcje nieme i akcje z prawem weta w odniesieniu do niektórych decyzji.
(6) Akcje lojalnościowe przyznają dodatkową liczbę głosów akcjonariuszowi, który posiada akcje przez wyznaczony okres i spełnia określone warunki. Akcje lojalnościowe są zatem mechanizmem zwiększającym kontrolę, którego celem jest wspieranie długoterminowej struktury własności wśród akcjonariuszy, a nie zwiększanie atrakcyjności pozyskiwania funduszy na rynku publicznym. W związku z tym akcje lojalnościowe nie powinny być objęte zakresem niniejszej dyrektywy.
(7) W poszczególnych państwach członkowskich istnieją znaczne różnice między przepisami krajowymi dotyczącymi struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu. Niektóre państwa członkowskie dopuszczają struktury akcji obejmujące akcje uprzywilejowane co do głosu, podczas gdy inne ich zakazują. W niektórych państwach członkowskich taki zakaz ogranicza się do spółek publicznych, natomiast w innych dotyczy wszystkich spółek. Różnice w systemach krajowych tworzą bariery dla swobodnego przepływu kapitału na rynku wewnętrznym i tworzą nierówne warunki działania dla spółek w różnych państwach członkowskich. Spółki w państwie członkowskim, które zakazuje struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu, muszą przenosić się do innego państwa członkowskiego lub nawet poza Unię, co wiąże się z wyższymi kosztami, jeżeli chcą przyjąć strukturę akcji obejmującą akcje uprzywilejowane co do głosu w celu ubiegania się o dopuszczenie ich akcji do obrotu na rynku. W niektórych przypadkach z powodu tych wyższych kosztów spółki mogą nie zdecydować się na pozyskiwanie funduszy na rynku publicznym, co może ograniczyć ich możliwości finansowania. Takie względy są szczególnie istotne dla MŚP i przedsiębiorstw typu startup, które nie mają środków finansowych na pokrycie tych kosztów.
(8) Aby umożliwić spółkom ubieganie się o dopuszczenie do obrotu na MTF bez konieczności zrzeczenia się kontroli przez akcjonariuszy posiadających pakiet kontrolny, państwa członkowskie powinny zapewnić spółkom możliwość przyjęcia struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu lub ich zmiany w celu ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na MTF. Taka możliwość nie powinna być uzależniona od zapewnienia zwiększonych praw ekonomicznych akcjom, które nie są akcjami uprzywilejowanymi co do głosu.
(9) O ile dopuszczenie do obrotu na rynkach regulowanych jest właściwszym rozwiązaniem dla większych i dojrzalszych spółek, o tyle MTF są zasadniczo odpowiedniejsze dla MŚP. Ponadto rynki rozwoju MŚP będące podkategorią MTF zostały specjalnie zaprojektowane jako systemy obrotu, które są przeznaczone dla MŚP i których traktowanie pod względem regulacyjnym uwzględnia specyfikę MŚP. Nie wszystkie spółki, których papiery wartościowe dopuszczono do obrotu na MTF, są jednak MŚP. W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE 3 ustanowiono wymóg, zgodnie z którym MTF może zostać zarejestrowany jako rynek rozwoju MŚP, jeżeli MŚP stanowią co najmniej 50 % emitentów instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu na tym MTF. Papiery wartościowe spółek innych niż MŚP charakteryzują się zazwyczaj większą płynnością, a zatem ich dopuszczenie do obrotu na MTF umożliwia MTF generowanie wyższych opłat transakcyjnych, co pozwala im na utrzymanie rentowności ich modelu biznesowego. Niemniej obecnie wszyscy emitenci na rynkach rozwoju MŚP, niezależnie od wielkości, podlegają tym samym zasadom, co ma zapewnić jasność dla inwestorów. To samo dotyczy wszystkich emitentów na innych MTF. Wprowadzenie prawa do przyjęcia lub zmiany struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu w celu ubiegania się o dopuszczenie do obrotu powinno zatem dotyczyć wszystkich rodzajów spółek wymienionych w załączniku II do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132 4 w zakresie, w jakim te spółki mogą, zgodnie z prawem krajowym, emitować akcje i ubiegać się o dopuszczenie swoich akcji do obrotu na MTF.
(10) Państwa członkowskie powinny mieć możliwość wprowadzenia lub utrzymania w mocy przepisów krajowych, które umożliwiają spółkom przyjęcie lub zmianę struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu w celach innych niż dopuszczenie akcji do obrotu na MTF. Obejmuje to między innymi umożliwienie spółkom przyjęcia lub zmiany struktury akcji obejmującej akcje uprzywilejowane co do głosu przy ubieganiu się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym lub zapewnienie, aby spółki prywatne mogły przyjmować lub zmieniać struktury akcji obejmujące akcje uprzywilejowane co do głosu bez zamiaru ubiegania się o dopuszczenie ich akcji do obrotu. Obejmuje to również przypadki, w których spółki przenoszą się z MTF na rynek regulowany, zachowując jednocześnie akcje uprzywilejowane co do głosu. Państwa członkowskie powinny mieć również możliwość zakazania lub ograniczenia dopuszczalności struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu do celów innych niż ubieganie się o dopuszczenie akcji do obrotu na MTF.
(11) Przyjęcie lub zmiana struktury akcji obejmującej akcje uprzywilejowane co do głosu w celu ubiegania się o dopuszczenie do obrotu zazwyczaj wymaga zmiany statutu spółki. Aby zapewnić sprawiedliwe traktowanie akcjonariuszy, państwa członkowskie powinny wymagać, aby przyjęcie lub zmiana struktury akcji obejmującej akcje uprzywilejowane co do głosu w celu ubiegania się o dopuszczenie do obrotu, a także wszelkie późniejsze zmiany struktury akcji obejmującej akcje uprzywilejowane co do głosu mające wpływ na prawa głosu, podlegały decyzji walnego zgromadzenia akcjonariuszy (zwanego dalej "walnym zgromadzeniem") przyjmowanej co najmniej większością kwalifikowaną określoną w prawie krajowym. Jeżeli istnieje kilka rodzajów akcji, decyzje takie powinny podlegać również odrębnemu głosowaniu w ramach każdego rodzaju akcji, na prawa z których mają one wpływ.
(12) Spółki powinny dysponować elastycznością co do terminu przyjęcia lub zmiany struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu, pod warunkiem że takie przyjęcie lub zmiana mają na celu ubieganie się o dopuszczenie do obrotu na MTF. Państwa członkowskie nie powinny uniemożliwiać spółkom przyjęcia lub zmiany struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu przed dopuszczeniem tych akcji do obrotu na MTF. Państwa członkowskie powinny jednak mieć możliwość wymagania, by korzystanie z przywileju co do prawa głosu, który oznacza dodatkowe głosy związane z akcjami uprzywilejowanymi co do głosu w stosunku do głosów związanych z akcjami innego rodzaju, było uzależnione od dopuszczenia akcji danej spółki do obrotu na MTF. W takim przypadku i do czasu dopuszczenia do obrotu akcjom uprzywilejowanym co do głosu powinny przysługiwać takie same prawa głosu jak w przypadku innego rodzaju akcji spółki. Zapewniłoby to, by akcje uprzywilejowane co do głosu stanowiły szczególną zachętę do dopuszczenia do obrotu na MTF.
(13) Struktura akcji obejmująca akcje uprzywilejowane co do głosu może zwiększać ryzyko, że akcjonariusze posiadający pakiet kontrolny będą czerpać ze spółki prywatne korzyści. Państwa członkowskie, które już dopuszczają akcje uprzywilejowane co do głosu, przewidują zabezpieczenia mające na celu ochronę akcjonariuszy posiadających akcje z mniejszą liczbą głosów. Istniejące zabezpieczenia różnią się w poszczególnych państwach członkowskich ze względu na specyfikę krajową i rozbieżne systemy prawa spółek. Niezależnie od tego zróżnicowania i mając na uwadze cele rynku wewnętrznego określone w szczególności w art. 50 ust. 2 lit. g) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), podejścia w prawie krajowym dotyczące struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu w odniesieniu do ochrony interesów akcjonariuszy posiadających akcje z mniejszą liczbą głosów powinny być skoordynowane wobec spółek korzystających na mocy niniejszej dyrektywy z prawa do przyjęcia lub zmiany struktury akcji obejmującej akcje uprzywilejowane co do głosu w celu ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na MTF.
(14) W ramach skoordynowanego podejścia wobec spółek korzystających z przysługującego im na mocy niniejszej dyrektywy prawa do przyjęcia lub zmiany struktury akcji obejmującej akcje uprzywilejowane co do głosu w celu ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na MTF, państwa członkowskie powinny zapewnić sprawiedliwe traktowanie akcjonariuszy poprzez wprowadzenie ograniczenia struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu, które określa maksymalny stosunek liczby głosów przypadających na akcje uprzywilejowane co do głosu do liczby głosów przypadających na akcje o najmniejszej liczbie głosów. Alternatywnie, bez uszczerbku dla dyrektywy (UE) 2017/1132, państwa członkowskie powinny wprowadzić ograniczenie dotyczące decyzji walnego zgromadzenia wymagających kwalifikowanej większości oddanych głosów, z wyłączeniem decyzji dotyczących powoływania i odwoływania członków organów administracyjnych, zarządzających i nadzorczych spółki, a także decyzji operacyjnych, które mają być podejmowane przez takie organy i które są przedkładane walnemu zgromadzeniu do zatwierdzenia, poprzez wprowadzenie wymogu, aby większość kwalifikowana była obliczana na podstawie całkowitej liczby oddanych głosów oraz na podstawie kapitału zakładowego reprezentowanego na walnym zgromadzeniu lub na podstawie całkowitej liczby oddanych głosów i głosów oddanych dla każdego rodzaju akcji, których dotyczy decyzja. Na potrzeby niniejszej dyrektywy należy uznać, że decyzja dotyczy danego rodzaju akcji, jeżeli ma ona negatywny wpływ na prawa akcjonariuszy posiadających akcje tego konkretnego rodzaju.
(15) Państwa członkowskie powinny mieć swobodę wprowadzania i utrzymywania dodatkowych zabezpieczeń służących zapewnieniu odpowiedniej ochrony interesów akcjonariuszy, którzy nie posiadają akcji uprzywilejowanych co do głosu, takich jak klauzule wygaśnięcia. Państwa członkowskie powinny ocenić stosowność takich zabezpieczeń w świetle ich skuteczności w zakresie ochrony interesów takich akcjonariuszy, zapewniając jednocześnie, aby zabezpieczenia te nie stały w sprzeczności z celem, jaki przyświeca stosowaniu struktur akcji obejmujących akcje uprzywilejowane co do głosu, między innymi możliwości wpływania przez akcjonariuszy posiadających akcje uprzywilejowane co do głosu na powoływanie i odwoływanie członków organów administracyjnych, zarządzających i nadzorczych spółki, a tym samym na decyzje operacyjne spółki. Przekazując teksty podstawowych przepisów prawa krajowego przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą, państwa członkowskie powinny również informować Komisję o dodatkowych zabezpieczeniach, w tym o zmianach w zabezpieczeniach. Komisja ma informować o wszelkich dodatkowych zabezpieczeniach Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) (ESMA) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 5 .
(16) Ujawnianie dokładnych i wyczerpujących informacji o spółkach stanowi podstawę zaufania inwestorów i jest niezbędne do świadomego podejmowania decyzji inwestycyjnych. Podejmowanie świadomych decyzji inwestycyjnych jest potrzebne zarówno z uwagi na poprawę ochrony inwestorów, jak i efektywność rynku. Państwa członkowskie powinny zatem wymagać, aby spółki, które korzystają z przysługującego im na mocy niniejszej dyrektywy prawa do przyjęcia lub zmiany struktury akcji obejmującej akcje uprzywilejowane co do głosu, publikowały informacje dotyczące ich struktury akcji w momencie dopuszczenia ich do obrotu na MTF w prospekcie lub w dokumencie o dopuszczeniu do obrotu, w przypadku gdy spółka publikuje taki prospekt lub dokument zgodnie z odpowiednimi przepisami. Państwa członkowskie powinny także wymagać, aby spółki korzystające z prawa przysługującego im na mocy niniejszej dyrektywy do przyjęcia lub zmiany struktury akcji obejmującej akcje uprzywilejowane co do głosu w celu ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na MTF publikowały te informacje dotyczące ich struktury akcji w rocznych raportach finansowych wymaganych przez prawo po dopuszczeniu ich akcji do obrotu, w przypadkach gdy informacje te nie zostały wcześniej opublikowane lub uległy zmianie od czasu ich ostatniej publikacji.
(17) Wśród informacji dotyczących struktury akcji spółki, które mają być zawarte w prospektach, dokumentach o dopuszczeniu do obrotu lub rocznych raportach finansowych, państwa członkowskie powinny wymagać od spółek wskazania, czy istnieją jakiekolwiek ograniczenia dotyczące możliwości rozporządzania akcjami. W informacjach tych należy zawrzeć również wzmiankę o wszelkich ograniczeniach odnośnie do wykonywania prawa głosu, w tym o ograniczeniach w wykonywaniu prawa głosu przez posiadaczy określonego odsetka lub liczby głosów, ograniczeniach czasowych dotyczących wykonywania prawa głosu lub systemach, w których prawa majątkowe związane z akcjami są oddzielone od faktu posiadania akcji. Ponadto spółki korzystające z przysługującego im na mocy niniejszej dyrektywy prawa do przyjęcia lub zmiany struktury akcji obejmującej akcje uprzywilejowane co do głosu w celu ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na MTF powinny ujawnić, w zakresie znanym spółce, tożsamość posiadaczy akcji uprzywilejowanych co do głosu reprezentujących ponad 5 % ogólnej liczby głosów przypadających na wszystkie akcje spółki (zwanych dalej "dużymi akcjonariuszami") oraz osób fizycznych lub prawnych uprawnionych do wykonywania praw głosu w imieniu dużych akcjonariuszy. Pozwoliłoby to inwestorom, jako członkom ogółu społeczeństwa, na podejmowanie świadomych decyzji i tym samym wzmocniło ich zaufanie do prawidłowo funkcjonujących rynków kapitałowych. W przypadku gdy akcjonariusze posiadający pakiet kontrolny spółki chcą zachować uprawnienia decyzyjne w spółce przy pozyskiwaniu środków finansowych na rynku publicznym, informacje dotyczące m.in. dużych akcjonariuszy są niezbędne, aby umożliwić potencjalnym inwestorom podejmowanie rzetelnych decyzji inwestycyjnych. W przypadku gdy ujawnienie to dotyczy osób fizycznych, informacje dotyczące tożsamości powinny ograniczać się do imion i nazwisk.
(18) Aby promować przejrzystość, zrozumienie społeczne i świadome podejmowanie decyzji inwestycyjnych należy jasno zidentyfikować akcje spółek, których struktury akcji obejmują akcje uprzywilejowane co do głosu. Identyfikację tę można osiągnąć na przykład poprzez umieszczenie w nazwie akcji takich spółek oznaczenia używanego przez operatorów rynku lub firmy inwestycyjne prowadzące MTF. Aby zapewnić spójną harmonizację, ESMA powinien opracować projekty regulacyjnych standardów technicznych, z uwzględnieniem ustalonych standardów rynkowych i dobrze funkcjonujących praktyk. Te projekty regulacyjnych standardów technicznych powinny dotyczyć jedynie identyfikacji takich akcji, a zatem nie powinny kolidować z krajowymi systemami klasyfikacji akcji. Komisji należy powierzyć uprawnienia do uzupełnienia niniejszej dyrektywy poprzez przyjmowanie projektów takich regulacyjnych standardów technicznych w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE oraz zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
(19) Ważne jest również, aby zwiększone prawa głosu związane z akcjami uprzywilejowanymi co do głosu objęte zakresem niniejszej dyrektywy nie były wykorzystywane do uniemożliwiania spółkom przestrzegania mającego zastosowanie unijnego prawa ochrony środowiska lub praw podstawowych.
(20) Niniejsza dyrektywa pozostaje bez uszczerbku dla ochrony danych osobowych, w szczególności bez uszczerbku dla rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 6 .
(21) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie zwiększenie możliwości finansowania spółek i uatrakcyjnienie MTF, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki środków możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na szczeblu Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(22) W celu uwzględnienia zmian na rynku oraz zmian w innych dziedzinach prawa Unii lub doświadczeń państw członkowskich w zakresie wdrażania niniejszej dyrektywy Komisja powinna przeprowadzić jej przegląd w ciągu czterech lat od daty jej wejścia w życie, aby ocenić między innymi stosowność rozszerzenia jej zakresu.
(23) Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną z dnia 28 września 2011 r. państw członkowskich i Komisji dotyczącą dokumentów wyjaśniających 7 państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o środkach transpozycji, jednego lub większej liczby dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy prawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione.
(24) Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 8 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 6 lutego 2023 r. 9 ,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
