PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego za rok budżetowy 2022,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Transportu i Turystyki,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0107/2024),
A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków 1 ostateczny budżet Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego (Agencja) na rok budżetowy 2022 wyniósł 115 807 269,88 EUR, co stanowi wzrost o 9,48 % w porównaniu z 2021 r.; mając na uwadze, że budżet Agencji pochodzi z budżetu Unii i dochodów z działalności operacyjnej;
B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy 2022 (sprawozdanie Trybunału) Trybunał Obrachunkowy (Trybunał) stwierdza, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Agencji jest wiarygodne oraz że operacje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;
C. mając na uwadze, że nie zgłoszono żadnych problemów wymagających działań naprawczych w odniesieniu do zamówień publicznych Agencji w 2022 r. oraz nie są realizowane ani nie oczekują na realizację żadne działania naprawcze, które wynikałyby z audytów i ocen dotyczących lat poprzednich;
D. mając na uwadze, że nie zgłoszono żadnych problemów wymagających działań naprawczych w odniesieniu do systemów kontroli wewnętrznej Agencji w 2022 r. oraz nie są realizowane ani nie oczekują na realizację żadne działania naprawcze, które wynikałyby z audytów i ocen dotyczących lat poprzednich;
Zarządzanie budżetem i finansami
1. z uznaniem zauważa, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w roku budżetowym 2022 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu wynoszącego 99,80 % w przypadku środków na zobowiązania na bieżący rok, co oznacza nieznaczny wzrost o 0,14 % w porównaniu z rokiem 2021, oraz że wskaźnik wykonania środków na płatności na bieżący rok wyniósł 98,42 %, co również oznacza wzrost o 1,10 %;
Wyniki
2. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja stosuje kluczowe wskaźniki skuteczności działania do pomiaru realizacji rocznego programu prac w kluczowych obszarach, w których prowadzi działalność, oraz swoich działań horyzontalnych (zrównoważony rozwój, nadzór, bezpieczeństwo i ochrona, uproszczenie, cyfryzacja, pomoc techniczna, budowanie zdolności i wsparcie strategiczne); docenia, że generalnie osiągnięto założenia, przy czym nie zrealizowano w pełni jedynie kilku z nich, co wynika głównie z uzasadnionych powodów; odnotowuje ponadto, że Agencja osiągnęła swoje cele na 2022 r. zgodnie z rocznym programem prac i wieloletnimi ramami strategicznymi;
3. zauważa, że Agencja była aktywnie zaangażowana w szereg inicjatyw związanych z Europejskim Zielonym Ładem oraz zapewniła Komisji i państwom członkowskim wsparcie i dane, ze szczególnym naciskiem na różne wnioski w ramach pakietu "Gotowi na 55", takie jak wniosek FuelEU Maritime i wniosek umożliwiający rozszerzenie systemu handlu uprawnieniami do emisji na transport morski;
4. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja stała się ważnym podmiotem w zakresie monitorowania i raportowania statków będących przedmiotem zainteresowania po nielegalnej i niesprowokowanej napaści Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r.; zauważa w związku z tym, że służba wsparcia morskiego informowała państwa członkowskie i Komisję o statkach pod banderą rosyjską, określone państwa członkowskie i Komisję o zawinięciach statków do portów UE oraz o zawinięciach statków związanych z sankcjami (np. importem węgla);
5. zauważa, że służby Agencji ds. obserwacji Ziemi nadal rozwijały i zapewniały zdolności w zakresie nadzoru, w szczególności CleanSeaNet, usługi programu Copernicus w zakresie nadzoru morskiego dla Fronteksu oraz wsparcie na wypadek sytuacji nadzwyczajnych na morzu w kontekście planu awaryjnego Agencji;
6. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja zapewniała Komisji i Urzędowi Nadzoru EFTA wsparcie techniczne przez uczestnictwo w organizowanych przez nie inspekcjach, aby ocenić oraz zweryfikować wdrażanie i egzekwowanie przepisów UE o bezpieczeństwie morskim w państwach członkowskich;
7. zauważa, że w 2022 r. Agencja zapewniła Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (EUROPOL) dostęp do usług w zakresie informacji morskich i nadzoru morskiego, aby wspierać ją w ściganiu przestępstw i przestępczości zorganizowanej na morzu;
8. zauważa, że w 2022 r. Agencja utrzymała swoją rolę centrum doskonałości w zakresie budowania zdolności dzięki realizacji projektu IPA II i zakończeniu projektów pomocy technicznej na Morzu Śródziemnym (Safemed IV) oraz Morzu Czarnym i Kaspijskim (BCSEA);
9. odnotowuje z zadowoleniem, że Agencja wspiera Komisję w IMO, w szczególności na takich forach jak MEPC, PPR i CCC; zauważa, że wsparcie to obejmuje kluczowe obszary zapobiegania zanieczyszczeniom i zrównoważonego rozwoju, w tym strategię IMO dotyczącą ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, intensywności emisji dwutlenku węgla w żegludze, bezpieczeństwa, oceny, wdrażania i stosowania zrównoważonych paliw i technologii alternatywnych, odpadów morskich i hałasu podwodnego; podkreśla, że przyszłe prace IMO nad opracowaniem odpowiednich wymogów i norm dotyczących stosowania nowych paliw i technologii będą miały kluczowe znaczenie dla ich wykorzystania zarówno na szczeblu globalnym, jak i unijnym;
Wydajność i zyski
10. zauważa, że w ramach nowego mandatu dotyczącego współpracy europejskiej w zakresie funkcji straży przybrzeżnej Agencja dzieliła się informacjami, wiedzą fachową, procedurami, materiałami szkoleniowymi i narzędziami z Europejską Agencją Kontroli Rybołówstwa (EFCA) i Fronteksem; zauważa ponadto, że Agencja nadal ściśle współpracuje z Europejskim Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCCDA), aby zwiększyć swoją skuteczność i zaoszczędzić koszty ze względu na bliskość geograficzną obu agencji; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja wspierała EMCCDA przez wymianę wiedzy w odniesieniu do rejestracji w EMAS, a wraz z EFCA nadal zapewniała wzajemne wsparcie funkcji księgowej w obu agencjach; zwraca uwagę na korzyści horyzontalne płynące ze współpracy i dostosowania najlepszych praktyk oraz na to, że wspólne inicjatywy łączą różne perspektywy, ograniczają powielanie wysiłków, usprawniają proces nauki i wzmacniają relacje między uczestnikami;
11. zauważa, że Agencja pracowała nad poprawą swojej wydajności i skuteczności przez automatyzację procedur, co miało zmniejszyć obciążenie administracyjne konkretnych pracowników i pozwolić im skupić się na zadaniach w powiązanych obszarach o większej wartości dodanej; zauważa ponadto, że Agencja rozpoczęła projekty pilotażowe dotyczące kwalifikowanego podpisu elektronicznego i integracji narzędzi korporacyjnych z ARES; zwraca się do Agencji, by wskazała więcej procedur wewnętrznych, które można by usprawnić przez automatyzację;
Polityka kadrowa
12. zwraca uwagę, że 31 grudnia 2022 r. plan zatrudnienia był stabilny i zrealizowano go w 99,06 % - zatrudniano wtedy 210 urzędników i pracowników na czas określony, natomiast budżet Unii przewidywał 212 stanowisk (tyle samo co w 2021 r.); zauważa, że w 2022 r. Agencja zatrudniała ponadto 28 pracowników kontraktowych i 16 oddelegowanych ekspertów krajowych;
13. odnotowuje brak równowagi płci wśród kadry kierowniczej wyższego i średniego szczebla Agencji, gdzie 5 z 16 stanowisk (31 %) zajmowały kobiety; odnotowuje brak równowagi płci wśród członków Rady Administracyjnej Agencji, w którym 10 z 57 stanowisk (18 %) zajmują kobiety; odnotowuje też brak równowagi płci wśród całego personelu Agencji, gdzie 99 na 264 pracowników to kobiety (38 %); przypomina o znaczeniu zapewnienia równowagi płci i wzywa Agencję do uwzględnienia tego aspektu podczas przyszłych naborów pracowników i nominacji na stanowiska kadry kierowniczej wyższego i średniego szczebla; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja uruchomiła plan działania w sprawie równości płci na lata 2022-2025, koncentrujący się na poprawie równowagi płci i równości w perspektywie długoterminowej na zasadzie jakości; apeluje do Komisji i państw członkowskich, by podczas mianowania kandydatów na członków Rady Administracyjnej Agencji zwracały uwagę na zapewnienie równowagi płci; zachęca Agencję, by przyjęła kartę na rzecz różnorodności i inkluzywności oraz aktywnie uczestniczyła w inicjatywach promujących różnorodność i inkluzywność w miejscu pracy na wszystkich szczeblach hierarchii;
14. podkreśla obecne wyzwanie związane z rekrutacją oddelegowanych ekspertów krajowych ze względu na trudności w przyciągnięciu ekspertów z państw członkowskich; zwraca uwagę, że kilka zaproszeń do składania wniosków wystosowanych przez Agencję zakończyło się niepowodzeniem; proponuje, aby dać wewnętrznym pracownikom kontraktowym możliwość przejścia do następnej grupy funkcyjnej dzięki udziałowi w ogólnej procedurze naboru; zauważa, że pod względem wzrostu wydajności Agencja dąży do usprawnienia swoich procedur, aby zwiększyć wydajność i skuteczność z myślą o jak najlepszym wykorzystaniu zasobów ludzkich i finansowych;
15. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w kontekście zapobiegania molestowaniu w miejscu pracy po pomyślnym ukończeniu obowiązkowego szkolenia mianowano sześcioro nowych zaufanych doradców, którzy obecnie pełnią tę funkcję w Agencji;
16. zauważa, że Agencja uruchomiła projekt strategii kadrowej w porozumieniu z pracownikami, kierownictwem i Komitetem Pracowniczym, projekt mający na celu stworzenie programu wprowadzającego online dla nowych pracowników oraz prace przygotowawcze związane z decyzją w sprawie czasu pracy i pracy hybrydowej, które miały zostać przyjęte w 2023 r.; zwraca się do Agencji o informowanie organu udzielającego absolutorium o postępach w tych kwestiach;
Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość
17. przyjmuje do wiadomości, że członkowie i zastępcy członków Rady Administracyjnej Agencji muszą podpisać oświadczenie o zobowiązaniu i poufności przy mianowaniu i co roku oraz zgłaszać na początku każdego posiedzenia Rady Administracyjnej wszelkie (potencjalne) konflikty interesów, które można by uznać za szkodliwe przy rozpatrywaniu któregokolwiek z punktów porządku obrad; zauważa, że wszyscy pracownicy (w tym kadra kierownicza wyższego szczebla zaangażowana w określone procedury) są zobowiązani do zgłaszania (potencjalnego) konfliktu interesów w ramach różnych procedur, takich jak zamówienia i rekrutacja; zauważa, że w 2022 r. jeden członek komisji rekrutacyjnej zgłosił konflikt interesów w procedurze naboru i po analizie zadeklarowanego konfliktu zastąpiła go inna osoba;
18. zauważa, że Agencja przyjęła politykę Rady Administracyjnej ds. Konfliktu Interesów EMSA określającą zasady bezstronności i niezależności jej członków i ich zastępców oraz środki zapewniające praktyczne stosowanie tych zasad, aby zapobiegać ryzyku, że przeszłe, obecne lub przyszłe interesy mogą w niewłaściwy sposób wpływać na bezstronność i niezależność członków Rady podczas wykonywania ich obowiązków, oraz łagodzić takie ryzyko;
19. przyjmuje do wiadomości, że życiorysy członków Rady Administracyjnej i personelu zarządzającego publikuje się na stronie internetowej Agencji;
Inne uwagi
20. pochwala fakt, że zgodnie z ramami zarządzania ryzykiem Agencja w pełni zaktualizowała i dopracowała w 2022 r. rejestr ryzyka oraz że podczas tego działania szczególną uwagę zwróciła na identyfikację potencjalnego ryzyka związanego z nadużyciami finansowymi i ogólnych możliwości; ponadto wyraża zadowolenie, że po inwazji Rosji na Ukrainę zidentyfikowano pewne nowe zagrożenia i możliwości związane z tym poważnym kryzysem oraz uwzględniono je w zaktualizowanych rejestrach ryzyka;
21. gratuluje Agencji, że opracowała szereg środków doraźnych, by pomóc państwom członkowskim i Komisji we wdrażaniu sankcji UE związanych z inwazją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, np. zgłaszanie zawinięć statków wiozących określony ładunek i pływających pod określoną banderą; ponadto z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja opracowała i przekazuje odpowiednim zainteresowanym stronom comiesięczne sprawozdanie na temat wpływu rozwoju sytuacji w Ukrainie na ruch i handel morski;
22. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2022 r. Agencja przeprowadziła różne działania w zakresie zazieleniania, m.in. szeroko zakrojoną kampanię informacyjną na temat zazieleniania, utworzenie pomieszczenia na artykuły biurowe wielokrotnego użytku, udział w Europejskim Tygodniu Mobilności oraz obniżenie podstawowej temperatury w pomieszczeniach w sezonie zimowym;
23. przypomina, że w 2019 r. Agencja uruchomiła inicjatywę "Zazielenianie EMSA" zakładającą wprowadzenie zarządzania środowiskowego, a jej ostatni etap w postaci zewnętrznego audytu weryfikacyjnego miał miejsce w styczniu 2022 r.; zauważa, że w związku z tym Agencja otrzymała oznakowanie EMAS i opublikowała deklarację środowiskową;
24. zauważa, że Agencja zintensyfikowała współpracę z Agencją Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa przez udział w projekcie pilotażowym dotyczącym przyszłego wdrożenia planowanego rozporządzenia w sprawie cyber- bezpieczeństwa; zauważa ponadto, że Agencja zacieśniła współpracę z CERT-UE przez odnowienie szczegółowej umowy o gwarantowanym poziomie usług, która obecnie obejmuje więcej działań, np. większą liczbę ocen bezpieczeństwa, oraz przez zapewnienie dostępu do monitorowania w czasie rzeczywistym zdarzeń związanych z bezpieczeństwem w infrastrukturze informatycznej EMSA; zauważa ponadto, że Agencja przeprowadza regularne oceny bezpieczeństwa z CERT-UE i międzyinstytucjonalnym dostawcą usług bezpieczeństwa Rady;
25. zauważa, że Agencja wdrożyła różne środki w celu zwiększenia swojej widoczności publicznej i obecności w internecie, takie jak organizowanie konferencji, udostępnianie nagrań wideo wyjaśniających główne działania i kompetencje Agencji, transmisja strumieniowa na żywo oraz uruchomienie koncepcji "dnia otwartego EMSA";
26. pochwala zobowiązanie Agencji do poprawy jej wielojęzycznej komunikacji, przy zapewnieniu większej dostępności wszystkim obywatelom europejskim; zauważa, że pięcioletnia strategia Agencji oraz europejskie sprawozdania na temat środowiska morskiego i bezpieczeństwa morskiego są obecnie dostępne we wszystkich 24 językach UE;
27. podkreśla znaczenie działań Agencji w dziedzinie bezpieczeństwa morskiego i zwraca się do niej o zapewnianie Komisji stałej pomocy technicznej podczas inspekcji przeprowadzanych w tych ramach na mocy rozporządzenia (WE) nr 725/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady 2 w sprawie wzmocnienia ochrony statków i obiektów portowych; zwraca uwagę na znaczny wzrost liczby cyberincydentów w sektorze morskim w ostatnich latach;
28. apeluje o promowanie cyfryzacji sektora morskiego dzięki ułatwianiu elektronicznej transmisji danych, wspieraniu uproszczenia oraz dostarczaniu Komisji i państwom członkowskim zintegrowanych systemów i usług w dziedzinie nadzoru morskiego i morskiej orientacji sytuacyjnej;
29. podkreśla, że wzrost floty UE (zarówno pod względem statków, jak i tonażu) jest wolniejszy niż w przypadku floty światowej. zwraca uwagę, że w ciągu ostatnich pięciu lat flota UE odnotowała wzrost o 3,4 %, podczas gdy flota światowa - o 7 %;
30. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 11 kwietnia 2024 r. 3 w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.
