PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za rok budżetowy 2022,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0097/2024),
A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków 1 ostateczny budżet Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych ("Urząd") na rok budżetowy 2022 wyniósł 34 571 120 EUR, co stanowi wzrost o 5,27 % w porównaniu z rokiem 2021; mając na uwadze, że Urząd jest finansowany z wkładu Unii (12 932 000 EUR, czyli 37,40 %) i z wkładów krajowych organów nadzoru państw członkowskich (21 076 120 EUR, czyli 60,96 %);
B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za rok budżetowy 2022 ("sprawozdanie Trybunału") Trybunał Obrachunkowy ("Trybunał") stwierdza, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Urzędu jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;
Zarządzanie budżetem i finansami
1. z zadowoleniem zauważa, że dzięki wysiłkom związanym z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2022 osiągnięto wskaźnik wykonania budżetu w wysokości 99,46 %, co oznacza spadek o 0,52 % w porównaniu z rokiem 2021; zwraca jednak uwagę, że wskaźnik wykonania środków na płatności wyniósł 92,07 %, co oznacza wzrost o 12,95 % w porównaniu z rokiem 2021;
Wyniki działalności
2. odnotowuje, że Urząd stosuje pewne środki, np. kluczowe wskaźniki skuteczności działania, do oceny wartości dodanej wynikającej z jego działalności oraz inne środki służące usprawnieniu zarządzania budżetem; zauważa, że w 2022 r. Urząd wyznaczył 17 strategicznych celów w zakresie skuteczności działania w siedmiu głównych obszarach swoich prac; docenia, że Urząd osiągnął lub przekroczył 15 z tych celów; uznano, że nie można odnieść się do dwóch innych celów ze względu na ich zależność od harmonogramu legislacyjnego aktu w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej (DORA) i zakłócenia technologiczne;
3. zauważa, że 342 produkty i usługi, stanowiące 91 % całości, Urząd dostarczył zgodnie z planem, w przypadku 20 produktów i usług wystąpiły niewielkie opóźnienia, a 13 nie dostarczył, często ze względu na zależność od harmonogramów decyzji ustawodawczych, np. przeglądu dyrektywy Wypłacalność II lub od rozwoju technologicznego na rynku i konkurencyjnych priorytetów; pochwala większe zaangażowanie Urzędu w wystąpienia: ich liczba wzrosła ze 167 w 2021 r. do 214 w 2022 r.;
4. wyraża uznanie dla licznych osiągnięć Urzędu w 2022 r., dzięki którym w znacznym stopniu zrealizował on cele w dziedzinie ujednolicenia nadzoru, ochrony konsumentów i stabilności finansowej; zauważa w szczególności, że Urząd przeprowadził pierwszy test warunków skrajnych dotyczący klimatu w odniesieniu do instytucji pracowniczych programów emerytalnych, aby uzyskać wgląd w skutki ryzyka środowiskowego dla europejskich pracowniczych programów emerytalnych, przedłożył Komisji wykonawcze standardy techniczne określające wymogi w zakresie informacji dostarczanych do celów nadzoru i obowiązków informacyjnych zgodnie z dyrektywą Wypłacalność II, opublikował szereg dokumentów, sprawozdań i wytycznych dotyczących uwzględniania ryzyk dla zrównoważonego rozwoju w zarządzaniu ryzykiem przez ubezpieczycieli, reasekuratorów
i pracownicze programy emerytalne oraz zapewnił Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wkład i doradztwo techniczne w procesie legislacyjnym w odniesieniu do aktu w sprawie sztucznej inteligencji i DORA; wyraża uznanie dla Urzędu za jego różne inicjatywy i działania w dziedzinie transformacji cyfrowej wspierające realizację celów unijnej strategii w zakresie finansów cyfrowych, również poprzez wkład wnoszony z kilkoma zainteresowanymi stronami, takimi jak Europejski Instytut Uniwersytecki, w utworzenie EU Supervisory Digital Finance Academy (unijnej akademii nadzoru nad finansami cyfrowymi);
5. zauważa, że Urząd po raz pierwszy skorzystał z szeregu uprawnień i narzędzi przyznanych mu w rozporządzeniu w sprawie EIOPA; zauważa w tym kontekście, że w 2022 r. Urząd wydał Narodowemu Bankowi Słowacji (NBS) zalecenie w związku z wnioskami Urzędu, że naruszenie wymogów kapitałowych, którego dopuścił się słowacki zakład ubezpieczeń, nie zostało odpowiednio uwzględnione z perspektywy nadzorczej; ponadto zauważa z zaniepokojeniem, że Urząd stwierdził naruszenie prawa Unii przez NBS, w związku z czym Komisja wydała formalną opinię zobowiązującą go do podjęcia działań niezbędnych do zapewnienia zgodności z prawem Unii i przeprowadzono dochodzenie na podstawie art. 22 rozporządzenia w sprawie EIOPA; apeluje do Urzędu, aby na bieżąco informował organ udzielający absolutorium o działaniach następczych podejmowanych w związku z tym dochodzeniem oraz jego wynikach;
6. zauważa, że Urząd przyczynił się do zapewnienia stabilności finansowej i ochrony konsumentów, dokładnie monitorując rynki i oceniając skutki w nowym kontekście niczym niesprowokowanej i nielegalnej inwazji Rosji na Ukrainę oraz stopniowego zaostrzania polityki pieniężnej w odpowiedzi na rekordowo wysokie stopy inflacji w całej Europie; z zadowoleniem przyjmuje terminowe opublikowanie w 2022 r. oświadczenia dla organów nadzoru na temat inflacji, w którym skupiono się na tym, jak inflacja wpływa na rezerwy techniczne, inwestycje i kapitałowe wymogi wypłacalności;
7. zauważa, że we wrześniu 2022 r. Urząd określił swoją strategię na lata 2023-2026, w której wskazał swoje priorytety strategiczne, w tym wzmocnienie odporności i stabilności sektorów ubezpieczeń i emerytur oraz zapewnienie silnej i spójnej ochrony interesów konsumentów w całej Unii Europejskiej;
Wydajność i poprawa wyników
8. zauważa, że Europejskie Urzędy Nadzoru (EUN) współdzielą i koordynują wiele obszarów, zarówno w zakresie podstawowej działalności, jak i wsparcia, oraz pomagają sobie nawzajem; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EUN połączyły siły w zakresie inicjatyw strategicznych, takich jak opracowywanie oprogramowania, infrastruktura sieciowa i doradztwo informatyczne, na przykład korzystając z tych samych dostawców; w tym kontekście odnotowuje zatwierdzoną w 2022 r. strategię Urzędu dotyczącą przetwarzania w chmurze, opracowaną przez Urząd we współpracy z dwoma pozostałymi EUN, innymi instytucjami Unii i właściwymi organami krajowymi, która ma zapewnić bardziej autonomiczne, zautomatyzowane i samoobsługowe produkty dla ekspertów Urzędu i właściwych organów krajowych;
9. pochwala Urząd za inwestycje i przydzielanie personelu na potrzeby projektów w dziedzinie transformacji cyfrowej z myślą o osiągnięciu nowych poziomów efektywności m.in. przez automatyzację i usprawnienie procesów biznesowych oraz poprawę czasu wprowadzania na rynek i współpracę w ramach funkcji i między nimi w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje przeprowadzone w 2022 r. projekty Urzędu, koncentrujące się na poprawie zdolności w zakresie analizy danych z myślą o osiągnięciu celu, jakim jest przekształcenie Urzędu w organizację w pełni cyfrową i opartą na danych;
10. zauważa, że w odniesieniu do codziennych praktyk biznesowych Urząd wdrożył szereg środków służących zwiększeniu efektywności kosztowej, takich jak praca hybrydowa, dzielenie biurek, a także nowoczesne rozwiązania w zakresie wideokonferencji, które doprowadziły do ograniczenia podróży służbowych; zauważa, że aby zachować wiedzę instytucjonalną, wiedzę fachową i skuteczność w wykonywaniu podstawowych zadań, Urząd jeszcze udoskonalił zintegrowany system zarządzania talentami, który umożliwia strategiczne dostosowanie procesów kadrowych, lepsze pozyskiwanie kandydatów oraz skuteczniejsze uczenie się i rozwój; zwraca się do Urzędu o dostarczenie organowi udzielającemu absolutorium informacji i danych liczbowych dotyczących oddziaływania tego systemu;
11. na podstawie sprawozdania Trybunału zauważa, że Urząd jest jedną z agencji, które w roczne sprawozdania z działalności włączyły plan korporacyjny mający na celu poprawę efektywności energetycznej i neutralności klimatycznej ich działalności oraz wydają deklarację środowiskową (np. dotyczącą informacji na temat śladu węglowego); ponadto pochwala Urząd za przejście certyfikacji EMAS (unijny system ekozarządzania i audytu) w 2022 r. w celu uzyskania formalnej akredytacji EMAS w 2023 r.;
Polityka kadrowa
12. przyjmuje do wiadomości, że do 31 grudnia 2022 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 99 % (tak samo jak w 2021 r.) - przyjęto 137 na 138 przewidzianych w budżecie Unii pracowników na czas określony; zauważa, że w 2022 r. Urząd zatrudniał ponadto 36 pracowników kontraktowych i 24 oddelegowanych ekspertów krajowych;
13. odnotowuje, że w 2022 r. kierownictwo średniego i wyższego szczebla oraz zarząd Urzędu liczyły piętnastu mężczyzn (65,20 %) i osiem kobiet (34,80 %), a personel ogółem - 104 mężczyzn (53,60 %) i 90 kobiet (46,40 %); przypomina o znaczeniu zapewnienia równowagi płci i wzywa Urząd do uwzględnienia tego podczas przyszłych naborów pracowników i nominacji na stanowiska kadry kierowniczej wyższego i średniego szczebla;
14. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2022 r. Urząd kontynuował wdrażanie strategii na rzecz różnorodności i włączenia społecznego (przyjętej w 2021 r.) oraz szczegółowego planu działania zgodnie z Kartą EUAN na rzecz różnorodności poprzez inicjatywy obejmujące środki przekrojowe, takie jak współpraca z innymi instytucjami, przyciąganie i wybieranie bardziej zróżnicowanej siły roboczej, zapobieganie dyskryminacji, molestowaniu, świadomym i nieświadomym uprzedzeniom oraz monitorowanie danych dotyczących różnorodności i włączenia społecznego; zauważa, że w 2022 r. zgłoszono przypadek zarzucanego molestowania, ale sprawa została zamknięta bez dalszych działań, ponieważ po wstępnej ocenie nie znaleziono dowodów prima faciae;
15. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Urząd angażuje się we wspieranie i zapewnianie zróżnicowanego i inkluzywnego środowiska pracy, które jest dostosowane również do potrzeb osób z niepełnosprawnościami; w tym kontekście zauważa, że w 2022 r. w Urzędzie powołano wewnętrznego koordynatora i ambasadora ds. niepełnosprawności, aby uwypuklić ten konkretny obszar i zwrócić na niego uwagę, a także przeprowadzono specjalną ankietę wśród personelu i kierownictwa oraz podjęto działania podnoszące świadomość;
16. zauważa z zadowoleniem, że Urząd nadal przywiązuje wielką wagę do poprawę dobrostanu pracowników i równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, a w zakresie zaangażowania i zadowolenia pracowników odnotowano pozytywne rezultaty; zauważa, że skupiono się między innymi na elastycznej organizacji pracy, telepracy, doradztwie i rozwoju kariery zawodowej przez całe życie, programach na rzecz dobrostanu i zarządzaniu wspierającym;
Zamówienia publiczne
17. odnotowuje uwagę w sprawozdaniu Trybunału, że Urząd dokonał płatności na łączną kwotę 25 607 EUR po zakończeniu umowy, w ramach której zamówił usługi telekomunikacyjne telefonii komórkowej na okres czterech lat (2017-2021); odnotowuje wniosek Trybunału, że płatności te były nieprawidłowe; odnotowuje ponadto uwagę Trybunału, że aneks do tej umowy, podpisany w kwietniu 2022 r., zawarto z naruszeniem pkt 1.1 załącznika I do rozporządzenia finansowego;
18. przypomina, że w sprawozdaniu rocznym dotyczącym agencji Unii za 2021 r. Trybunał zawarł uwagę dotyczącą kwoty 288 125 EUR nienależnie wypłaconej przez Urząd w związku z umową najmu zajmowanych pomieszczeń; na podstawie sprawozdania Urzędu w sprawie środków wprowadzonych w świetle zaleceń organu udzielającego absolutorium (absolutorium za 2021 r.) odnotowuje w tym kontekście stanowisko Urzędu, zgodnie z którym nieprzestrzeganie zobowiązań umownych miałoby negatywne skutki prawne i wpływ na reputację Urzędu; odnotowuje, że zgodnie ze sprawozdaniem Trybunału uwaga ta nadal ma status otwartej; apeluje do Urzędu o dołożenie wszelkich niezbędnych starań przy uruchamianiu postępowania o udzielenie zamówienia na nową umowę najmu, aby zapobiec wszelkim konfliktom między obowiązkami wynikającymi z umowy najmu a odpowiednimi przepisami rozporządzenia finansowego;
Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość
19. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zgodnie z wymogami prawnymi Urzędu życiorysy członków rady organów nadzoru i zarządu Urzędu, przewodniczącej i dyrektora wykonawczego Urzędu oraz skrócone życiorysy kierowników departamentów Urzędu są publikowane na stronie internetowej Urzędu; zauważa, że publicznie dostępne są indywidualne deklaracje interesów i deklaracje intencji każdego członka zarządu oraz każdego członka rady organów nadzoru i kadry kierowniczej wyższego szczebla Urzędu; ponadto z zadowoleniem przyjmuje publikację na stronie internetowej Urzędu informacji o spotkaniach pracowników Urzędu z lobbystami;
20. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2022 r. Urząd zaostrzył swoje zasady etyczne dotyczące pracowników i osób niebędących pracownikami, a tym samym odniósł się do uwag Trybunału zawartych w sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Urzędu za 2021 r., w celu zachowania bezstronnego, obiektywnego i niezależnego procesu decyzyjnego oraz szybkiego identyfikowania i rozwiązywania ewentualnych konfliktów interesów; odnotowuje w związku z tym przegląd regulaminu wewnętrznego Urzędu, przyjęcie polityki w zakresie niezależności i procesów decyzyjnych w celu unikania konfliktu interesów w przypadku osób niebędących pracownikami, zatwierdzenie zmiany decyzji dotyczącej oceny przewodniczącego i dyrektora wykonawczego oraz przyjęcie przeglądu zasad etycznych Urzędu dotyczących pracowników;
21. w odniesieniu do informowania o nieprawidłowościach zauważa, że w 2022 r. jeden pracownik wyraził obawy dotyczące potencjalnego przypadku nieprawidłowości i że Urząd odniósł się do tych obaw zgodnie z obowiązującymi przepisami; zauważa w tym kontekście, że Urząd natychmiast poinformował o tym Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), który przeprowadził ocenę i oddalił sprawę ze względu na brak wystarczających podejrzeń do wszczęcia dochodzenia;
22. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w lipcu 2022 r. rada organów nadzoru Urzędu zmieniła swój regulamin wewnętrzny, wdrażając zalecenie Trybunału dotyczące obecności jej członków, którzy pozostają w konflikcie interesów, podczas dyskusji i głosowania; zauważa ponadto, że zgodnie z uwagami Trybunału w grudniu 2022 r. zarząd Urzędu zatwierdził zmienioną decyzję dotyczącą oceny przewodniczącego i dyrektora wykonawczego;
Kontrola wewnętrzna
23. zauważa, że w 2022 r. Urząd przeprowadził roczną ocenę ram kontroli wewnętrznej i stwierdził, że wszystkie elementy i zasady są realizowane i funkcjonują zgodnie z założeniami, choć wykryte umiarkowane niedociągnięcie wymaga wprowadzenia usprawnień;
24. zauważa, że w 2022 r. służba audytu wewnętrznego opublikowała sprawozdanie dotyczące przeprowadzonego w 2021 r. audytu dotyczącego "środków interwencyjnych EIOPA" skierowanych do właściwych organów krajowych i podmiotów gospodarczych w unijnym sektorze ubezpieczeń i pracowniczych programów emerytalnych; zauważa ponadto, że komitet Urzędu ds. kontroli jakości wydał sprawozdanie z przeglądu pt. "Wnioski wyciągnięte ze współpracy i interakcji między EIOPA a właściwymi organami krajowymi podczas pandemii COVID-19"; apeluje do Urzędu, aby informował organ udzielający absolutorium o wdrażaniu zaleceń wydanych przez służbę audytu wewnętrznego i komitet ds. kontroli jakości;
25. zauważa z uznaniem, że w 2022 r. Urząd określił, monitorował i wprowadził środki w celu złagodzenia skutków ryzyka w związku z brakiem wystarczających zdolności do wdrażania nowych uprawnień i zadań (przy wypełnieniu istniejących zobowiązań), z brakiem wykwalifikowanych pracowników o wymaganych kompetencjach ze względu na kwestie związane z atrakcyjnością i rekrutacją oraz z zagrożeniami dla cyberbezpieczeństwa i ciągłości działania;
26. zauważa, że w 2022 r. Urząd nadal realizował pozostałe zalecenia z audytu dotyczącego narzędzi nadzoru w dziedzinie ochrony konsumentów (2019-2020); zauważa ponadto, że w wyniku tego audytu sformułowano cztery zalecenia, które uwzględniono, a służba audytu wewnętrznego oficjalnie zamknęła dwa zalecenia w listopadzie 2021 r. i dwa w czerwcu 2022 r.;
Inne uwagi
27. stwierdza, że w 2022 r. Urząd wraz z pozostałymi EUN ostrzegał konsumentów przed wysokim ryzykiem związanym z wieloma kryptowalutami i spekulowaniem nimi;
28. na podstawie odpowiedzi Urzędu na pytania organu udzielającego absolutorium zauważa, że Urząd korzysta obecnie z narzędzi Komisji do e-przetargów (e-przetargi, elektroniczne składanie ofert, e-fakturowanie) i że wdrożono narzędzie do zarządzania zamówieniami publicznymi (PPMT) (od lipca 2023 r.); z zadowoleniem przyjmuje fakt, że procedury przetargowe EIOPA w miarę możliwości obejmują wymogi dotyczące kryteriów zielonych zamówień publicznych, a oferenci EIOPA muszą podpisać m.in. oświadczenie o przestrzeganiu zobowiązań środowiskowych i społecznych;
29. zauważa, że w 2022 r. Urząd publikował wyniki swoich prac w formie sprawozdań na swojej stronie internetowej i w mediach społecznościowych, a większości sprawozdań towarzyszył komunikat prasowy; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w niektórych przypadkach do sprawozdań dołączano streszczenia, krótkie klipy w mediach społecznościowych lub krótkie wywiady, aby przedstawić treść w bardziej przystępny sposób;
30. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z 11 kwietnia 2024 r. 2 w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.
