a także mając na uwadze, co następuje:(1) W rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 3 i (UE) 2017/746 4 ustanowiono ramy regulacyjne, aby zapewnić sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego w odniesieniu do wyrobów medycznych oraz wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, przyjmując jako podstawę wysoki poziom ochrony zdrowia pacjentów i użytkowników. Jednocześnie w rozporządzeniach (UE) 2017/745 i (UE) 2017/746 ustanowiono wysokie normy jakości i bezpieczeństwa dla wyrobów medycznych oraz wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro w odpowiedzi na powszechne obawy związane z bezpieczeństwem takich wyrobów. Oba rozporządzenia znacząco ulepszają ponadto kluczowe elementy poprzednich ram regulacyjnych określonych w dyrektywach Rady 90/385/EWG 5 i 93/42/EWG 6 oraz w dyrektywie 98/79/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 7 , takie jak nadzór nad jednostkami notyfikowanymi, klasyfikacja ryzyka, procedury oceny zgodności, wymogi dotyczące dowodów klinicznych, obserwacja i nadzór rynku, oraz wprowadzają wymóg ustanowienia europejskiej bazy danych o wyrobach medycznych (zwanej dalej "bazą danych Eudamed") zapewniającej przejrzystość i identyfikowalność w odniesieniu do wyrobów medycznych oraz wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro.
(2) W rozporządzeniach (UE) 2017/745 i (UE) 2017/746 nałożono na Komisję obowiązek utworzenia i utrzymania bazy danych Eudamed i zarządzania nią, która to baza danych obejmuje siedem połączonych ze sobą systemów elektronicznych. Zakończone zostało opracowywanie czterech systemów elektronicznych, a w 2024 r. oczekuje się ukończenie dwóch kolejnych systemów elektronicznych. Opracowanie elektronicznego systemu dotyczącego badań klinicznych i badań działania jest jednak znacznie opóźnione ze względu na techniczną złożoność wymogów i procesów działań, które mają zostać wdrożone.
(3) Zgodnie z rozporządzeniami (UE) 2017/745 i (UE) 2017/746 obowiązki i wymogi związane z bazą danych Eudamed mają mieć zastosowanie począwszy od określonej daty po sprawdzeniu przez Komisję, czy baza danych Eudamed jest w pełni operacyjna, i opublikowaniu odpowiedniego powiadomienia. Opóźnione opracowanie finalnego systemu elektronicznego uniemożliwia zatem obowiązkowe stosowanie już dostępnych poszczególnych systemów elektronicznych.
(4) Stosowanie systemów elektronicznych, które zostały ukończone lub mają wkrótce zostać ukończone, w dużej mierze przyczyniłoby się do skutecznego i wydajnego wdrożenia rozporządzeń (UE) 2017/745 i (UE) 2017/746, zmniejszając obciążenie administracyjne podmiotów gospodarczych. Należy zatem zezwolić na stopniowe wdrażanie poszczególnych systemów elektronicznych bazy danych Eudamed po sprawdzeniu ich operacyjności zgodnie z procedurą określoną w rozporządzeniu (UE) 2017/745.
(5) Uwzględniając stopniowe wdrażanie systemów elektronicznych bazy danych Eudamed oraz w celu uniknięcia nakładania się okresów rejestracji w krajowych bazach danych i w bazie danych Eudamed, należy dostosować daty rozpoczęcia stosowania obowiązków i wymogów odnoszących się do bazy danych Eudamed oraz daty rozpoczęcia stosowania odpowiednich krajowych wymogów w zakresie rejestracji na podstawie dyrektyw 90/385/EWG, 93/42/EWG i 98/79/WE.
(6) Ze względu na opóźnienie w opracowywaniu elektronicznego systemu dotyczącego badań klinicznych i badań działania należy również dostosować harmonogram stosowania skoordynowanej oceny badań klinicznych i badań działania, zachowując podejście zapewniające państwom członkowskim możliwość dobrowolnego uczestnictwa w skoordynowanej ocenie, zanim będzie ona obowiązkowa dla wszystkich państw członkowskich.
(7) Pomimo wzrostu liczby jednostek notyfikowanych wyznaczonych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/746 ogólna zdolność jednostek notyfikowanych jest nadal niewystarczająca, aby zapewnić certyfikację dużej liczby wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, które mają być objęte oceną zgodności z udziałem jednostki notyfikowanej na podstawie tego rozporządzenia.
(8) Liczba złożonych przez producentów wniosków o ocenę zgodności wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz liczba wydanych dotychczas przez jednostki notyfikowane certyfikatów wskazują, że przechodzenie na ramy regulacyjne ustanowione rozporządzeniem (UE) 2017/746 nie postępuje w sposób zapewniający sprawne przejście na nowe przepisy obowiązujące w tych ramach.
(9) Istnieje duże prawdopodobieństwo, że wiele bezpiecznych i mających krytyczne znaczenie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, które są niezbędne do diagnostyki medycznej i leczenia pacjentów, nie uzyska certyfikatów zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/746 przed zakończeniem okresów przejściowych. Prowadzi to do ryzyka wystąpienia niedoborów, zwłaszcza w zakresie wyrobów o najwyższej klasie ryzyka (klasa D), przed upływem obecnego okresu przejściowego w dniu 26 maja 2025 r. Należy zatem zapewnić w Unii nieprzerwaną podaż na rynku wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro.
(10) W celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia publicznego i bezpieczeństwa pacjentów, przy jednoczesnym zabezpieczeniu sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego, a także w celu zagwarantowania pewności prawa i uniknięcia potencjalnych zakłóceń rynku, konieczne jest dalsze przedłużenie okresów przejściowych określonych w rozporządzeniu (UE) 2017/746 w odniesieniu do wyrobów objętych certyfikatami wydawanymi przez jednostki notyfikowane zgodnie z dyrektywą 98/79/WE oraz wyrobów, które mają zostać po raz pierwszy poddane ocenie zgodności z udziałem jednostki notyfikowanej na podstawie rozporządzenia (UE) 2017/746. Aby osiągnąć te cele, przedłużony okres przejściowy powinien dotyczyć wszystkich klas wyrobów, tak aby zagwarantować racjonalny rozkład w czasie obciążenia pracą jednostek notyfikowanych i uniknąć wszelkich przeszkód w procesie certyfikacji.
(11) Przedłużenie powinno być wystarczająco długie, aby zapewnić producentom i jednostkom notyfikowanym czas potrzebny na przeprowadzenie wymaganych ocen zgodności. Przedłużenie powinno mieć na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia publicznego, w tym bezpieczeństwa pacjentów, oraz uniknięcie niedoboru wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro potrzebnych do sprawnego funkcjonowania służby zdrowia, bez obniżania obecnych wymogów w zakresie jakości i bezpieczeństwa.
(12) Przedłużenie powinno być uzależnione od spełnienia określonych warunków w celu zapewnienia, aby dodatkowym okresem przejściowym objęte zostały wyłącznie wyroby medyczne do diagnostyki in vitro, które są bezpieczne i w przypadku których producenci podjęli określone działania mające na celu przejście na stosowanie wymogów rozporządzenia (UE) 2017/746.
(13) Aby zapewnić stopniowe przejście na stosowanie rozporządzenia (UE) 2017/746, odpowiedzialność za sprawowanie odpowiedniego nadzoru nad wyrobami medycznymi do diagnostyki in vitro objętymi okresem przejściowym należy przenieść z jednostki notyfikowanej, która wydała certyfikat zgodnie z dyrektywą 98/79/WE, na jednostkę notyfikowaną wyznaczoną na podstawie rozporządzenia (UE) 2017/746. Mając na uwadze pewność prawa, jednostka notyfikowana wyznaczona na podstawie rozporządzenia (UE) 2017/746 nie powinna być odpowiedzialna za działania w ramach oceny zgodności i nadzoru prowadzone przez jednostkę notyfikowaną, która wydała certyfikat.
(14) W odniesieniu do okresów niezbędnych do zapewnienia producentom i jednostkom notyfikowanym możliwości przeprowadzania oceny zgodności zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/746 w odniesieniu do wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro objętych certyfikatem lub deklaracją zgodności wydanymi zgodnie z dyrektywą 98/79/WE, należy zachować równowagę między ograniczonymi dostępnymi zdolnościami jednostek notyfikowanych a zapewnieniem wysokiego poziomu bezpieczeństwa pacjentów i ochrony zdrowia publicznego. W związku z tym długość okresu przejściowego powinna zależeć od klasy ryzyka danego wyrobu medycznego do diagnostyki in vitro, tak aby okres ten był krótszy w przypadku takich wyrobów należących do wyższej klasy ryzyka, a dłuższy w przypadku wyrobów należących do niższej klasy ryzyka.
(15) Uwzględniając wpływ, jaki niedobory określonych wyrobów medycznych oraz wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro mogą mieć na bezpieczeństwo pacjentów i zdrowie publiczne, należy wprowadzić mechanizm uprzedniego powiadamiania, aby umożliwić właściwym organom i instytucjom zdrowia publicznego w szczególności wprowadzanie w stosownych przypadkach środków łagodzących w celu zapewnienia zdrowia i bezpieczeństwa pacjentów. W związku z tym, w przypadku gdy producenci z jakiegokolwiek powodu przewidują przerwę w dostawach wyrobów medycznych lub wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro lub zawieszenie dostaw i można racjonalnie przewidzieć, że taka przerwa lub takie zawieszenie może spowodować poważną szkodę lub ryzyko poważnej szkody dla pacjentów lub zdrowia publicznego w co najmniej jednym państwie członkowskim, producent powinien poinformować o tym odpowiednie właściwe organy, a także podmioty gospodarcze, którym bezpośrednio dostarcza takie wyroby, oraz, w stosownych przypadkach, instytucje zdrowia publicznego lub pracowników służby zdrowia, którym bezpośrednio dostarcza takie wyroby. Ryzyko poważnej szkody dla pacjentów lub zdrowia publicznego może wynikać na przykład ze znaczenia takiego wyrobu dla zapewnienia podstawowych usług opieki zdrowotnej w co najmniej jednym państwie członkowskim, uzależnienia zdrowia i bezpieczeństwa pacjentów od ciągłej dostępności takiego wyrobu w co najmniej jednym państwie członkowskim lub braku odpowiednich alternatyw, biorąc również pod uwagę oczekiwany czas przerwy, ilości wyrobów już udostępnionych na rynku oraz dostępne zapasy lub terminy zakupu wyrobów alternatywnych dla takich wyrobów. Producent i inne podmioty gospodarcze w łańcuchu dostaw niższego szczebla powinni przekazywać te informacje dalej, dopóki nie dotrą one do odpowiednich instytucji zdrowia publicznego lub pracowników służby zdrowia. Jako że ryzyko niedoborów takich wyrobów jest szczególnie istotne w okresie przejście od dyrektyw 90/385/EWG, 93/42/EWG i 98/79/WE do rozporządzeń (UE) 2017/745 i (UE) 2017/746, mechanizm uprzedniego powiadamiania powinien mieć również zastosowanie do wyrobów wprowadzanych do obrotu zgodnie z przepisami przejściowymi określonymi w rozporządzeniach (UE) 2017/745 i (UE) 2017/746.
(16) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenia (UE) 2017/745 oraz (UE) 2017/746.
(17) Jako że cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie wyeliminowanie ryzyka wystąpienia niedoboru wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro w Unii oraz terminowe wdrożenie bazy danych Eudamed, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary lub skutki tych celów możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(18) Niniejsze rozporządzenie przyjmuje się ze względu na wyjątkowe okoliczności wynikające z bezpośredniego ryzyka niedoboru wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro i związanego z nim ryzyka kryzysu w dziedzinie zdrowia publicznego, a także na znaczne opóźnienie w opracowaniu systemu elektronicznego dotyczącego badań kilicznych i dadań działania bazy danych Eudamed. Aby osiągnąć zamierzony efekt wynikający ze zmian rozporządzeń (UE) 2017/745 i (UE) 2017/746 oraz aby zagwarantować dostępność takich wyrobów, których certyfikaty straciły już ważność lub stracą ważność przed dniem 26 maja 2025 r., i zapewnić podmiotom gospodarczym i świadczeniodawcom pewność prawa, a także mając na uwadze konieczność zachowania spójności w zakresie zmian w obu rozporządzeniach, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym w dniu jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
(19) Aby dać producentom i innym podmiotom gospodarczym czas na dostosowanie się do obowiązku powiadamiania o przewidywanej przerwie w dostawach lub przewidywanym zawieszeniu dostaw określonych wyrobów, należy odroczyć stosowanie przepisów związanych z tym obowiązkiem,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: