a także mając na uwadze, co następuje:(1) Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE 1 wprowadzono wymóg osiągnięcia głównego celu, jakim jest uzyskanie co najmniej 32,5 % oszczędności energii na poziomie Unii do 2030 r.
(2) Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 2 przyjęto 13 września 2023 r. Za jej pomocą przekształcono dyrektywę 2012/27/UE, pozostawiając niektóre z jej przepisów bez zmian i wprowadzając jednocześnie pewne nowe wymogi. W szczególności podniesiono znacząco poziom ambicji na 2030 r. pod względem efektywności energetycznej, w tym celów Unii w zakresie efektywności energetycznej na 2030 r. i wkładów krajowych.
(3) W dyrektywie (UE) 2023/1791 określono cel dla Unii polegający na ograniczeniu do 2030 r. zużycia energii o co najmniej 11,7 % w porównaniu z przewidywanym zużyciem energii na 2030 r. według unijnego scenariusza odniesienia 2020, wynoszącym 1 124 Mtoe odnośnie do zużycia energii pierwotnej oraz 864 Mtoe odnośnie do zużycia energii końcowej. Przekłada się to na orientacyjny cel w zakresie zużycia energii pierwotnej wynoszący 992,5 mln ton oleju ekwiwalentnego (Mtoe) oraz wiążący cel w zakresie zużycia energii końcowej wynoszący 763 Mtoe na poziomie Unii do 2030 r.
(4) Aby Unia mogła osiągnąć ostateczny cel do 2030 r., każde państwo członkowskie powinno do czerwca 2024 r. zgłosić orientacyjny krajowy cel dotyczący zużycia energii końcowej na 2030 r. wraz z orientacyjną trajektorią osiągnięcia tego celu w ramach krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu.
(5) W załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791 wprowadzono wzór umożliwiający obliczanie, w sposób sprawiedliwy i przejrzysty, orientacyjnych krajowych wkładów dla wszystkich państw członkowskich, zarówno w odniesieniu do zużycia energii pierwotnej, jak i energii końcowej. Wzór ten uwzględnia wczesne wysiłki państw członkowskich, ich zamożność, energochłonność i potencjał oszczędności energii.
(6) Z dyrektywy (UE) 2023/1791 wynika, że państwa członkowskie mają pełną elastyczność, jeśli chodzi o sposób obliczania wkładu krajowego. Zgodnie z art. 4 ust. 2 dyrektywy (UE) 2023/1791 państwa członkowskie zapewniają jednak, aby ich wkład krajowy wyrażony w Mtoe nie przekraczał o więcej niż 2,5 % wartości, która byłaby wynikiem zastosowania wzoru podanego w załączniku I. W każdym razie państwa członkowskie podają, w jaki sposób obliczyły wartość docelową, oraz to, jakie dane wykorzystały na potrzeby tych obliczeń.
(7) Aby zapewnić osiągnięcie unijnych celów w zakresie efektywności energetycznej na 2030 r., w dyrektywie (UE) 2023/1791 wzmocniono mechanizmy zarządzania wprowadzone rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 3 . Dyrektywa (UE) 2023/1791 wprowadza mechanizm na wypadek luki w poziomie ambicji względem celów w zakresie zużycia energii końcowej, który ma być uruchamiany w przypadku, gdy suma wartości docelowych zgłoszonych przez państwa członkowskie nie osiągnie poziomu wiążącego celu unijnego. Ponadto wprowadzono w niej mechanizm wypełniania luk, który będzie służył do zwracania się do państw członkowskich o opracowanie nowych środków i powiadomienie o nich, jeżeli zejdą one z trajektorii osiągnięcia celu w zakresie zużycia energii końcowej na 2030 r.
(8) Wprowadzenie wzoru z załącznika I do dyrektywy (UE) 2023/1791 oraz mechanizmów zarządzania nie ogranicza elastyczności państw członkowskich w zakresie decydowania o wyznaczanych wartościach docelowych lub sposobie ich osiągania. Mechanizmy te gwarantują jednak, że wszystkie państwa członkowskie wniosą sprawiedliwy wkład w osiągnięcie wspólnego wiążącego celu na poziomie Unii w zakresie zużycia energii końcowej oraz, w miarę możliwości, wspólnego orientacyjnego celu na poziomie Unii w zakresie zużycia energii pierwotnej.
(9) Państwa członkowskie mogą według własnego uznania wybrać taki sposób transpozycji i wdrożenia wymogów dotyczących usług energetycznych, jaki najlepiej odpowiada ich warunkom krajowym. W tym kontekście zaleca się spójną interpretację odpowiednich przepisów dyrektywy (UE) 2023/1791, która przyczyni się do jednakowego rozumienia dyrektywy (UE) 2023/1791 we wszystkich państwach członkowskich podczas przygotowywania środków transpozycji,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
Dokonując transpozycji art. 4 dyrektywy (UE) 2023/1791 do prawa krajowego, państwa członkowskie powinny stosować się do wytycznych interpretacyjnych zawartych w załączniku do niniejszego zalecenia.Sporządzono w Brukseli dnia 17 czerwca 2024 r.
1 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2012/27/oj).
2 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 z dnia 13 września 2023 r. w sprawie efektywności energetycznej oraz zmieniająca rozporządzenie (UE) 2023/955 (wersja przekształcona) (Dz.U. L 231 z 20.9.2023, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/ 2023/1791/oj).
3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 663/2009 i (WE) nr 715/2009, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE, 98/70/WE, 2009/31/WE, 2009/73/WE, 2010/31/UE, 2012/27/UE i 2013/30/UE, dyrektyw Rady 2009/119/WE i (UE) 2015/652 oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/1999/oj).
4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 663/2009 i (WE) nr 715/2009, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE, 98/70/WE, 2009/31/WE, 2009/73/WE, 2010/31/UE, 2012/27/UE i 2013/30/UE, dyrektyw Rady 2009/119/WE i (UE) 2015/652 oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/1999/oj).
6 Wszystkie etapy zaplanowane w harmonogramie do marca 2024 r. zostały zakończone.
7 Dane dotyczące energochłonności wykorzystuje się do obliczenia zarówno współczynnika wczesnego działania, jak i współczynnika energochłonności. W pierwszym przypadku stosuje się historyczną poprawę w zakresie energochłonności, tj. oblicza się średnią wartość z dwóch okresów (2007-2009 i 2017-2019). W przypadku współczynnika energochłonności uwzględnia się wyłącznie średnią z drugiego okresu (2017-2019).
8 Używa się jednostki miary Eurostatu "ceny bieżące, mln PPS/mieszk." (CP_MPPS_EU27_2020).
11 Wartości te mogą ulec zmianie zgodnie z aktualizacjami scenariusza odniesienia 2020. Zob. pkt 2.3.