uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,
(1) Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE 1 wprowadzono wymóg osiągnięcia głównego celu, jakim jest uzyskanie co najmniej 32,5 % oszczędności energii na poziomie Unii do 2030 r.
(2) Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 2 przyjęto 13 września 2023 r. Za jej pomocą przekształcono dyrektywę 2012/27/UE, pozostawiając niektóre z jej przepisów bez zmian i wprowadzając jednocześnie pewne nowe wymogi. W szczególności podniesiono znacząco poziom ambicji na 2030 r. pod względem efektywności energetycznej, w tym celów Unii w zakresie efektywności energetycznej na 2030 r. i wkładów krajowych.
(3) W dyrektywie (UE) 2023/1791 określono cel dla Unii polegający na ograniczeniu do 2030 r. zużycia energii o co najmniej 11,7 % w porównaniu z przewidywanym zużyciem energii na 2030 r. według unijnego scenariusza odniesienia 2020, wynoszącym 1 124 Mtoe odnośnie do zużycia energii pierwotnej oraz 864 Mtoe odnośnie do zużycia energii końcowej. Przekłada się to na orientacyjny cel w zakresie zużycia energii pierwotnej wynoszący 992,5 mln ton oleju ekwiwalentnego (Mtoe) oraz wiążący cel w zakresie zużycia energii końcowej wynoszący 763 Mtoe na poziomie Unii do 2030 r.
(4) Aby Unia mogła osiągnąć ostateczny cel do 2030 r., każde państwo członkowskie powinno do czerwca 2024 r. zgłosić orientacyjny krajowy cel dotyczący zużycia energii końcowej na 2030 r. wraz z orientacyjną trajektorią osiągnięcia tego celu w ramach krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu.
(5) W załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791 wprowadzono wzór umożliwiający obliczanie, w sposób sprawiedliwy i przejrzysty, orientacyjnych krajowych wkładów dla wszystkich państw członkowskich, zarówno w odniesieniu do zużycia energii pierwotnej, jak i energii końcowej. Wzór ten uwzględnia wczesne wysiłki państw członkowskich, ich zamożność, energochłonność i potencjał oszczędności energii.
(6) Z dyrektywy (UE) 2023/1791 wynika, że państwa członkowskie mają pełną elastyczność, jeśli chodzi o sposób obliczania wkładu krajowego. Zgodnie z art. 4 ust. 2 dyrektywy (UE) 2023/1791 państwa członkowskie zapewniają jednak, aby ich wkład krajowy wyrażony w Mtoe nie przekraczał o więcej niż 2,5 % wartości, która byłaby wynikiem zastosowania wzoru podanego w załączniku I. W każdym razie państwa członkowskie podają, w jaki sposób obliczyły wartość docelową, oraz to, jakie dane wykorzystały na potrzeby tych obliczeń.
(7) Aby zapewnić osiągnięcie unijnych celów w zakresie efektywności energetycznej na 2030 r., w dyrektywie (UE) 2023/1791 wzmocniono mechanizmy zarządzania wprowadzone rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 3 . Dyrektywa (UE) 2023/1791 wprowadza mechanizm na wypadek luki w poziomie ambicji względem celów w zakresie zużycia energii końcowej, który ma być uruchamiany w przypadku, gdy suma wartości docelowych zgłoszonych przez państwa członkowskie nie osiągnie poziomu wiążącego celu unijnego. Ponadto wprowadzono w niej mechanizm wypełniania luk, który będzie służył do zwracania się do państw członkowskich o opracowanie nowych środków i powiadomienie o nich, jeżeli zejdą one z trajektorii osiągnięcia celu w zakresie zużycia energii końcowej na 2030 r.
(8) Wprowadzenie wzoru z załącznika I do dyrektywy (UE) 2023/1791 oraz mechanizmów zarządzania nie ogranicza elastyczności państw członkowskich w zakresie decydowania o wyznaczanych wartościach docelowych lub sposobie ich osiągania. Mechanizmy te gwarantują jednak, że wszystkie państwa członkowskie wniosą sprawiedliwy wkład w osiągnięcie wspólnego wiążącego celu na poziomie Unii w zakresie zużycia energii końcowej oraz, w miarę możliwości, wspólnego orientacyjnego celu na poziomie Unii w zakresie zużycia energii pierwotnej.
(9) Państwa członkowskie mogą według własnego uznania wybrać taki sposób transpozycji i wdrożenia wymogów dotyczących usług energetycznych, jaki najlepiej odpowiada ich warunkom krajowym. W tym kontekście zaleca się spójną interpretację odpowiednich przepisów dyrektywy (UE) 2023/1791, która przyczyni się do jednakowego rozumienia dyrektywy (UE) 2023/1791 we wszystkich państwach członkowskich podczas przygotowywania środków transpozycji,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
Sporządzono w Brukseli dnia 17 czerwca 2024 r.
Niniejsze wytyczne zawierają wskazówki dla państw członkowskich dotyczące sposobu interpretacji art. 4 dyrektywy (UE) 2023/1791 przy transpozycji tego przepisu do prawa krajowego.
W porównaniu z dyrektywą 2012/27/UE dyrektywa (UE) 2023/1791 wprowadza szereg nowych przepisów:
- wzór (art. 4 ust. 2), który można wykorzystać do ustalenia orientacyjnego wkładu krajowego (załącznik I). Wkłady krajowe nie powinny odbiegać o więcej niż 2,5 % od wyniku zastosowania tego wzoru,
- zaktualizowany poziom bazowy (art. 4 ust. 1) oparty na scenariuszu odniesienia 2020,
- mechanizm na wypadek luki w poziomie ambicji (art. 4 ust. 5), który należy stosować w przypadku, gdy suma wkładów krajowych wszystkich państw członkowskich nie jest równa unijnemu celowi w zakresie zużycia energii końcowej (FEC),
- mechanizm wypełniania luk w realizacji (art. 4 ust. 6), który będzie stosowany w przypadku niewystarczających postępów w osiąganiu wkładów w zakresie efektywności energetycznej,
- nową definicję FEC (art. 2 ust. 6), która jest dostosowana do nowej metody Eurostatu dotyczącej obliczania zużycia energii końcowej, ale zachowuje poprzedni zakres, który wyklucza energię otoczenia i uwzględnia zużycie energii w lotnictwie międzynarodowym.
Niemniej jednak wiążąca wykładnia przepisów unijnych należy do wyłącznej kompetencji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
2. KONTEKST PRAWNY I POLITYCZNY
Ustanowienie ogólnego wiążącego celu unijnego w zakresie efektywności energetycznej oznacza ścisłe powiązanie art. 4 dyrektywy (UE) 2023/1791 z innymi artykułami dyrektywy (UE) 2023/1791, które przyczyniają się do osiągnięcia tego celu.
Co więcej, art. 4 dyrektywy (UE) 2023/1791 opiera się na rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 4 , jeśli chodzi o:
- projekty zintegrowanych krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu (KPEiK),
- aktualizację zintegrowanych KPEiK,
- zintegrowane krajowe sprawozdania z postępów w dziedzinie energii i klimatu (NECPR),
- ocenę postępów w osiąganiu krajowych założeń, celów i wkładów.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1099/2008 5 w sprawie statystyki energii stanowi wreszcie podstawę dla rocznych sprawozdań państw członkowskich dotyczących PEC i FEC.
3. NAJWAŻNIEJSZE TERMINY STOSOWANE W NINIEJSZYCH WYTYCZNYCH
W kontekście interpretacji zakresu obowiązków wynikających z art. 4 najistotniejsze są wymienione niżej kluczowe terminy.
Zużycie energii pierwotnej
"Zużycie energii pierwotnej" ("PEC"), zdefiniowane w art. 2 pkt 5 dyrektywy (UE) 2023/1791, oznacza dostępną energię brutto, z wyłączeniem międzynarodowych bunkrów morskich, końcowego zużycia nieenergetycznego i energii otoczenia.
Zużycie energii końcowej "Zużycie energii końcowej" ("FEC"), zdefiniowane w art. 2 pkt 6 dyrektywy (UE) 2023/1791, oznacza całość energii dostarczonej sektorom przemysłu, transportu, w tym zużycie energii w lotnictwie międzynarodowym, gospodarstw domowych, usług publicznych i prywatnych, rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa, oraz innym sektorom zastosowań końcowych, z wyłączeniem zużycia energii w ramach międzynarodowych bunkrów morskich, energii otoczenia i dostaw do sektora przemian energetycznych oraz strat wynikających z przesyłu i dystrybucji, jak określono w załączniku A do rozporządzenia (WE) nr 1099/2008.
Energia otoczenia
"Energia otoczenia", zdefiniowana w art. 2 pkt 7 dyrektywy (UE) 2023/1791, oznacza energię otoczenia zdefiniowaną w art. 2 pkt 2 dyrektywy (UE) 2018/2001.
Efektywność energetyczna
"Efektywność energetyczna", zdefiniowana w art. 2 pkt 8 dyrektywy (UE) 2023/1791, oznacza stosunek uzyskanych wyników, usług, towarów lub energii do wkładu energii.
Oszczędność energii
"Oszczędność energii", zdefiniowana w art. 2 pkt 9 dyrektywy (UE) 2023/1791, oznacza ilość zaoszczędzonej energii ustaloną w drodze pomiaru lub oszacowania zużycia, lub obiema tymi metodami, przed wdrożeniem środka poprawy efektywności energetycznej i po jego wdrożeniu, z jednoczesnym zapewnieniem normalizacji warunków zewnętrznych wpływających na zużycie energii.
Poprawa efektywności energetycznej
"Poprawa efektywności energetycznej", zdefiniowana w art. 2 pkt 10 dyrektywy (UE) 2023/1791, oznacza zwiększenie efektywności energetycznej w wyniku wszelkich zmian technologicznych, zmian zachowań lub zmian ekonomicznych.
4. OBOWIĄZKI ZWIĄZANE Z ART. 4
Art. 4. opisuje kolejność i harmonogram etapów działań, które mają podjąć państwa członkowskie i Komisja w celu ustalenia orientacyjnych wkładów krajowych. Opisano je na rys. 1.
Rysunek 1
Harmonogram wykonania art. 4 6
4.1. Ustalenie wkładów krajowych i powiadomienie o nich
4.1.1. Ustalenie celów według art. 4
Zgodnie z art. 4 ust. 2 dyrektywy (UE) 2023/1791 każde państwo członkowskie ustala i zgłasza orientacyjny krajowy wkład dotyczący FEC, wraz z orientacyjną trajektorią jego osiągnięcia, w ramach swojego projektu (zaktualizowanego) krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu (z uwzględnieniem terminu przedłożenia przypadającego dnia 30 czerwca 2023 r.). Ponadto państwa członkowskie powinny były dołożyć starań, aby przyczynić się do osiągnięcia orientacyjnego unijnego celu dotyczącego PEC. W tym kontekście państwa członkowskie powinny były zgłosić wkład krajowy dotyczący PEC wraz z orientacyjną trajektorią jego osiągnięcia (najpóźniej przy okazji przedkładania projektów zaktualizowanych KPEiK).
Art. 4. dyrektywy (UE) 2023/1791 zawiera wykaz czynników i warunków krajowych, które państwa członkowskie mogą wykorzystać do obliczenia swoich wkładów. W szczególności czynniki określone w art. 4 ust. 3 lit. d) znajdują odzwierciedlenie we wzorze określonym w załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791, co wyjaśniono szczegółowo w sekcji 4.1.2 niniejszego załącznika.
Zgodnie z art. 4 ust. 4 dyrektywy (UE) 2023/1791, ustalając swój orientacyjny krajowy wkład w zakresie efektywności energetycznej dotyczący FEC, każde państwo członkowskie musi zapewnić, aby jego wkład w Mtoe nie przekraczał o więcej niż 2,5 % wartości, która byłaby wynikiem zastosowania wzoru przedstawionego w załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791. Na przykład, jeżeli obliczenie według wzoru z załącznika I do tej dyrektywy wskazuje, że orientacyjny krajowy wkład państwa członkowskiego w zakresie efektywności energetycznej dotyczący FEC w 2030 r. powinien wynosić 10 Mtoe (bezwzględny poziom FEC w 2030 r.), państwo członkowskie musi zgłosić wartość poniżej 10,25 Mtoe.
Państwa członkowskie mają wreszcie zapewnić udziały w zużyciu energii pierwotnej i zużyciu energii końcowej dla różnych sektorów zastosowań końcowych energii, określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1099/2008. Celem jest zebranie, w spójny sposób, prognoz dla każdego sektora do 2030 r., a także ocena ewolucji zużycia energii w różnych sektorach. Sektory te obejmują co najmniej przemysł, mieszkalnictwo, usługi i transport.
Państwa członkowskie muszą również wskazać prognozy do 2030 r. dotyczące całkowitego zużycia energii w sektorze ICT.
4.1.2. Wzór z załącznika I do dyrektywy (UE) 2023/1791
W załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791 określono wielowspółczynnikowy wzór, który uwzględnia wszystkie czynniki wymienione w art. 4 ust. 3 lit. d) i e) dyrektywy (UE) 2023/1791. Celem tego wzoru jest umożliwienie państwom członkowskim określenia w sprawiedliwy i wykonalny sposób ich wkładów w realizację celu unijnego.
Uwzględnia się cztery współczynniki wpływające na wysiłki na rzecz efektywności energetycznej. Każdy współczynnik ma taką samą wagę przy obliczaniu wkładów krajowych:
- Współczynnik wczesnego działania: współczynnik ten mierzy średni postęp w zakresie historycznych poziomów zużycia energii względem średniej unijnej między okresami 2007-2009 i 2017-2019. współczynnik wczesnego działania oblicza się, mnożąc dwa mierniki:
- wielkość oszczędności energii w obu okresach, oraz
- poprawę w zakresie energochłonności 7 osiągniętą przez dane państwo członkowskie w tych samych okresach.
Zastosowanie dwóch mierników ma służyć dokładniejszemu pomiarowi oszczędności energii osiągniętej dzięki podjęciu działań związanych z energią, a nie wskutek innych przyczyn (np. recesji gospodarczej), oraz uniknięcie karania tych państw członkowskich, które zwiększyły swoje zużycie energii ze względu na silne tendencje wzrostu gospodarczego. Ponieważ współczynnik wczesnego działania jest iloczynem dwóch mierników, to żaden z nich nie powinien niwelować ani wzmacniać drugiego. Do obu mierników stosuje się wartości graniczne wynoszące 50 % i 100 % średniej unijnej. Następnie, zgodnie z załącznikiem I do dyrektywy (UE) 2023/1791, do łącznego współczynnika wczesnego działania również stosuje się wartości graniczne wynoszące 50 % i 100 % średniej unijnej.
- Współczynnik zamożności: współczynnik ten mierzy zamożność poszczególnych państw członkowskich w latach 2017-2019. Zamożność państw członkowskich wyznacza produkt krajowy brutto (PKB) na mieszkańca. Wskaźnik PKB jest wyrażony w standardzie siły nabywczej (PPS) 8 , aby wyeliminować wpływ różnic w poziomach cen w poszczególnych państwach członkowskich. Państwa członkowskie o PKB na mieszkańca powyżej średniej UE mają wyznaczony stosunkowo ambitniejszy cel i odwrotnie. Do poziomu ambicji stosuje się wartości graniczne wynoszące 50 % i 150 % średniego unijnego poziomu ambicji.
- Współczynnik energochłonności: współczynnik ten mierzy poziom energochłonności danego państwa członkowskiego w porównaniu ze średnią UE w latach 2017-2019. Państwa członkowskie o energochłonności powyżej średniej UE będą miały stosunkowo ambitniejszy cel i odwrotnie. Zgodnie z załącznikiem I do dyrektywy (UE) 2023/1791 do poziomu ambicji stosuje się wartości graniczne wynoszące 50 % i 150 % średniego unijnego poziomu ambicji.
Warto zauważyć, że wspomniany współczynnik energochłonności nie obejmuje tych samych informacji co drugi miernik współczynnika wczesnego działania. Współczynnik energochłonności przedstawia średnią energochłonność gospodarki w latach 2017-2019 jako wskaźnik zastępczy dla potencjału technicznego środków w zakresie efektywności energetycznej. Czynnik ten nie pozwala zmierzyć punktu wyjścia ani trajektorii dojścia do tej wartości energochłonności. Natomiast drugi miernik współczynnika wczesnego działania przedstawia względną poprawę energochłonności gospodarki w całym okresie (2007-2009 do 2017-2019) jako wskaźnik zastępczy dla wysiłków podjętych przez państwo członkowskie w tym okresie.
- Współczynnik potencjału oszczędności: współczynnik ten mierzy potencjał gospodarczy poszczególnych państw członkowskich w zakresie efektywności energetycznej. Potencjał ten oblicza się przez porównanie zużycia energii w każdym państwie członkowskim według scenariusza PRIMES MIX 55 % na rok 2030 (cel polityki) ze zużyciem energii według (zaktualizowanego) scenariusza odniesienia 2020 na rok 2030 (poziom bazowy). Zgodnie z załącznikiem I do dyrektywy (UE) 2023/1791 do poziomu ambicji stosuje się wartości graniczne wynoszące 50 % i 150 % średniego unijnego poziomu ambicji.
Współczynnik łączny dla poszczególnych państw członkowskich oblicza się jako średnią czterech współczynników wymienionych w pkt 1-4. Następnie cel państwa członkowskiego, wyrażony w procentach, oblicza się, mnożąc współczynnik łączny przez cel unijny określony w art. 4 ust. 1 dyrektywy (UE) 2023/1791, który wynosi co najmniej - 11,7 %. Cel państwa członkowskiego, wyrażany w Mtoe, oblicza się przez odniesienie celu państwa członkowskiego wyrażonego procentowo do jego poziomu bazowego na 2030 r. według scenariusza odniesienia 2020. Przykładowo państwo członkowskie stosuje wzór dotyczący FEC i uzyskuje współczynnik łączny wynoszący 85,45 %. Mnożąc tę wartość procentową przez - 11,7 %, ustala, że jego cel, wyrażony procentowo, wynosi -10 %. Państwo członkowskie odszukuje swój poziom bazowy FEC na 2030 r. zgodnie ze scenariuszem odniesienia 2020 i stwierdza, że wynosi on 10 Mtoe. Wykorzystuje swój cel wyrażony procentowo (-10 %) do obliczenia wartości docelowej w Mtoe, tj. 9 Mtoe.
Na ostatnim etapie do wszystkich państw członkowskich stosuje się współczynnik korygujący w celu kalibracji sumy wszystkich wkładów krajowych (w Mtoe) pod kątem osiągnięcia celu UE (w Mtoe) na 2030 r. Współczynnik korygujący jest wymieniony w załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791, a sposób jego obliczenia opisano szczegółowo w pkt A.2.5 niniejszego załącznika. Poszczególne indywidualne wkłady krajowe mnoży się przez współczynnik korygujący, aby uzyskać ostateczne skorygowane wkłady krajowe wyrażone w Mtoe. Poszczególne współczynniki korygujące, tzn. współczynnik do obliczeń FEC i współczynnik do obliczeń PEC, są identyczne dla wszystkich państw członkowskich.
Zgodnie z art. 4 ust. 2 dyrektywy (UE) 2023/1791 przy obliczaniu wkładów krajowych (zarówno w odniesieniu do FEC, jak i PEC) państwo członkowskie zachowuje pełną elastyczność co do sposobu realizacji tego obowiązku. W art. 4 ust. 3 dyrektywy (UE) 2023/1791 wymieniono wymogi i aspekty, które państwo członkowskie musi uwzględnić w tych obliczeniach. W lit. d) tego ustępu odniesiono się do współczynników ze wzoru określonego w załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791, natomiast w lit. e) tego ustępu dodano bardziej istotne elementy ("warunki krajowe"), które państwa członkowskie mogą wykorzystać w celu uzasadnienia wyboru metody obliczeniowej oraz danych, z których będą korzystać. Należy wspomnieć, że wykaz zawarty w art. 4 ust. 3 lit. e) dyrektywy (UE) 2023/1791 nie jest wyczerpujący. Z art. 4 dyrektywy (UE) 2023/1791 wynika, że państwo członkowskie, które nie używa wzoru określonego w załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791 do obliczenia swoich wkładów krajowych, musi stosować wymogi określone w art. 4 ust. 3 lit. a)-e) dyrektywy (UE) 2023/1791.
We wszystkich przypadkach państwa członkowskie wyjaśniają, w jaki sposób obliczono wkłady krajowe. W przypadku gdy państwo członkowskie użyje wyłącznie wzoru określonego w załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791 i zgłosi otrzymany wynik, wystarczy wyjaśnienie, że wykorzystano wzór określony w załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791. We wszystkich pozostałych przypadkach wyjaśnienie musi zawierać opis zarówno metodyki obliczeniowej, jak i danych wykorzystanych w tej metodyce.
4.2. Zaktualizowany scenariusz odniesienia 2020
Zgodnie z art. 4 ust. 5 dyrektywy (UE) 2023/1791 Komisja zaktualizowała scenariusz odniesienia 2020 w oparciu o najnowsze dane Eurostatu. Państwa członkowskie, które chcą zaktualizować swoje wkłady krajowe, powiadamiają o swoim zaktualizowanym wkładzie najpóźniej do 1 lutego 2024 r., ponieważ wkłady te należy zgłaszać w projektach zaktualizowanych KPEiK przy zastosowaniu zaktualizowanego scenariusza odniesienia 2020 zamiast dotychczasowego scenariusza.
Zaktualizowany scenariusz odniesienia 2020 ma wpływ na obliczanie wkładów krajowych na wszystkich etapach opisanych powyżej i doprowadził do uzyskania drugiego zestawu wyników otrzymanych ze wzoru dla wszystkich państw członkowskich w porównaniu z wynikami, którymi dysponowały one podczas przygotowywania swoich projektów (zaktualizowanych) KPEiK, zarówno w odniesieniu do FEC, jak i PEC:
a) zaktualizowany scenariusz odniesienia 2020 ma wpływ na współczynnik potencjału oszczędności, ponieważ do jego obliczenia używa się scenariusza odniesienia (zob. sekcja 3.2 odnośnie do wzoru określającego współczynnik potencjału oszczędności). Pozostałe trzy współczynniki pozostaną niezmienione, gdyż wykorzystują jedynie dane Eurostatu;
b) w związku z tym zarówno współczynnik łączny - obliczony jako średnia czterech współczynników - jak i cel państwa członkowskiego, wyrażony procentowo, są różne;
c) ponadto ma to wpływ na wkład państwa członkowskiego, wyrażony w Mtoe, ponieważ poziomy bazowe dotyczące FEC i PEC dla roku 2030 zmieniły się zgodnie z zaktualizowanym scenariuszem odniesienia;
d) na końcu Komisja obliczyła ponownie współczynniki korygujące w odniesieniu do wyników otrzymanych ze wzoru według zaktualizowanego scenariusza odniesienia 2020, co doprowadziło do uzyskania drugiego pełnego zestawu orientacyjnych wkładów dotyczących FEC i PEC dla wszystkich państw członkowskich.
Zgodnie z art. 4 ust. 5 dyrektywy (UE) 2023/1791 państwa członkowskie, które zdecydują się na wykorzystanie wyników zaktualizowanego scenariusza odniesienia 2020, muszą również zapewnić, aby ich wkład w Mtoe nie przekraczał o więcej niż 2,5 % wartości, która byłaby wynikiem zastosowania wzoru przedstawionego w załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791 przy użyciu zaktualizowanego scenariusza odniesienia 2020.
4.3. Mechanizm na wypadek luki w poziomie ambicji: ocena Komisji i harmonogram
W ramach oceny projektów zaktualizowanych KPEiK, przeprowadzonej w grudniu 2023 r. zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1999, Komisja oceniła, czy wspólny wkład jest co najmniej równy wiążącemu celowi Unii w zakresie zużycia energii końcowej oraz czy wspólny wkład jest co najmniej równy orientacyjnemu celowi Unii w zakresie zużycia energii pierwotnej.
Ponieważ suma orientacyjnych krajowych wkładów krajowych dotyczących FEC nie wystarczy do osiągnięcia wiążącego celu Unii, Komisja wydała zalecenia dla poszczególnych krajów zgodnie z art. 34 rozporządzenia (UE) 2018/1999, w tym zalecenia dotyczące zwiększenia wkładów krajowych państw członkowskich.
Jednym z nowych przepisów w art. 4 dyrektywy (UE) 2023/1791 jest wprowadzenie mechanizmu na wypadek luki w poziomie ambicji względem unijnego celu w zakresie efektywności energetycznej. Mechanizm ten ma opierać się na ocenie, którą Komisja przeprowadzi w celu zapewnienia, aby wspólny wkład państw członkowskich był co najmniej równy wiążącemu unijnemu celowi w zakresie FEC określonemu w art. 4 ust. 1 dyrektywy (UE) 2023/1791. W związku z tym mechanizm na wypadek luki w poziomie ambicji będzie stosowany tylko wtedy, gdy - w następstwie przeprowadzonej przez Komisję oceny projektów zaktualizowanych KPEiK - wspólny wkład państw członkowskich nie zsumuje się do poziomu przedmiotowego celu unijnego.
Punktem wyjścia dla mechanizmu na wypadek luki w poziomie ambicji są wkłady krajowe zgłoszone przez państwa członkowskie w ramach projektów zaktualizowanych KPEiK oraz unijny cel w zakresie zużycia energii końcowej (w Mtoe) określony w art. 4 ust. 1 dyrektywy (UE) 2023/1791.
Wyłącznie do celów oceny luki w poziomie ambicji Komisja przyjmie, na podstawie art. 31 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia (UE) 2018/1999, wkłady krajowe dla państw członkowskich, które nie przedłożą wkładu krajowego w ramach projektu zaktualizowanego KPEiK do 1 lutego 2024 r.
Kolejność kroków przy ustalaniu wkładów państw członkowskich była zatem następująca:
a) jeżeli dane państwo członkowskie zgłosiło orientacyjny krajowy wkład dotyczący FEC w ramach swojego projektu zaktualizowanego KPEiK, Komisja wykorzystała ten orientacyjny wkład krajowy (w Mtoe) w swojej ocenie projektów zaktualizowanych KPEiK;
b) jeżeli dane państwo członkowskie nie zgłosiło orientacyjnego wkładu krajowego w ramach swojego projektu zaktualizowanego KPEiK, Komisja przyjęła orientacyjny krajowy wkład dotyczący FEC z ostatecznej wersji KPEiK zgłoszonej przez to państwo członkowskie w 2020 r. (w Mtoe).
Najpóźniej do 1 marca 2024 r. Komisja może przedstawić każdemu państwu członkowskiemu, z uwzględnieniem zaktualizowanego scenariusza odniesienia 2020, orientacyjny krajowy wkład w zakresie efektywności energetycznej dotyczący FEC, który został skorygowany względem wkładu przedłożonego przez państwo członkowskie w projekcie zaktualizowanego KPEiK lub, w przypadku jego braku, względem wkładu przyjętego przez Komisję w ocenie przeprowadzonej w grudniu 2023 r.
Komisja oceni zgłoszone wkłady krajowe wszystkich państw członkowskich, ale zgodnie z art. 4 ust. 5 dyrektywy (UE) 2023/1791 skoryguje wkłady krajowe tylko wtedy, gdy suma wkładów państw członkowskich będzie niewystarczająca do osiągnięcia wiążącego celu unijnego; korekty zostaną skierowane wyłącznie do tych państw członkowskich, których zgłoszony wkład dotyczący FEC (w Mtoe) okaże się wyższy niż wkład wynikający z zastosowania wzoru określonego w załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791.
Państwa członkowskie zostaną następnie zobowiązane do uwzględnienia swojego ostatecznego wkładu krajowego, w tym ewentualnej korekty, w ostatecznej wersji KPEiK, która ma zostać przedłożona w czerwcu 2024 r.
4.4. Obliczanie skorygowanego wkładu krajowego
Art. 4. ust. 5 dyrektywy (UE) 2023/1791 zobowiązuje Komisję do przedstawienia każdemu państwu członkowskiemu skorygowanego orientacyjnego krajowego wkładu w zakresie efektywności energetycznej dotyczącego FEC na podstawie trzech kryteriów:
a) pozostałej wspólnej redukcji zużycia energii końcowej niezbędnej do osiągnięcia wiążącego celu Unii określonego w art. 4 ust. 1 dyrektywy (UE) 2023/1791;
b) względnej intensywności emisji gazów cieplarnianych na jednostkę PKB w 2019 r. wśród państw członkowskich, których to dotyczy;
c) PKB tych państw członkowskich w 2019 r.
Elementy zawarte w art. 4 ust. 5 dyrektywy (UE) 2023/1791 dają pewne wskazówki co do tego, w jaki sposób Komisja powinna sformułować mechanizm na wypadek luki w poziomie ambicji. Komisja zastosuje nowy wzór do obliczenia skorygowanych wkładów krajowych w odniesieniu do FEC i państw członkowskich objętych mechanizmem na wypadek luki w poziomie ambicji.
4.5. Mechanizm wypełniania luk w realizacji: monitorowanie postępów i rozwiązywanie problemu niewystarczających postępów
Art. 4. ust. 6 dyrektywy (UE) 2023/1791 dotyczy monitorowania postępów i dodatkowych działań, jakie należy podjąć w przypadku uznania postępów państw członkowskich za niewystarczające.
Zgodnie z art. 29 rozporządzenia (UE) 2018/1999 Komisja musi ocenić - do dnia 31 października 2021 r., a następnie co dwa lata - postępy państw członkowskich w realizacji założeń unii energetycznej oraz celu UE w zakresie efektywności energetycznej.
Zgodnie z nowymi przepisami art. 4 ust. 6 dyrektywy (UE) 2023/1791, jeżeli z wyżej wspomnianej oceny wynika, że dane państwo lub państwa członkowskie nie poczyniły wystarczających postępów w realizacji swoich wkładów w zakresie efektywności energetycznej, tj. w sytuacji, gdy poziom FEC wykracza poza ich orientacyjne trajektorie na 2030 r., państwa te mają wdrożyć dodatkowe środki, aby powrócić na właściwy kurs. Te dodatkowe środki i oczekiwane oszczędności energii powinny zostać uwzględnione w ich zintegrowanych krajowych sprawozdaniach z postępów w dziedzinie energii i klimatu (NECPR) na podstawie art. 17 rozporządzenia (UE) 2018/1999, które przedkłada się co dwa lata (2025 r., 2027 r., 2029 r. itd.).
Komisja oceni następnie, czy uważa te środki za wystarczające do osiągnięcia unijnych celów w zakresie efektywności energetycznej. Jeżeli ocena ta nie będzie pozytywna, Komisja może, w stosownych przypadkach, zaproponować środki i skorzystać ze swoich uprawnień na szczeblu Unii, aby zapewnić osiągnięcie celów w zakresie efektywności energetycznej na 2030 r.
Należy podkreślić, że zgodnie z art. 4 ust. 6 dyrektywy (UE) 2023/1791 państwa członkowskie zapewniają wdrożenie dodatkowych środków w ciągu jednego roku od daty otrzymania oceny Komisji w celu powrócenia na kurs umożliwiający im osiągnięcie swoich wkładów w zakresie efektywności energetycznej.
W dyrektywie (UE) 2023/1791 wymieniono cztery rodzaje działań, które można podjąć w celu rozwiązania problemu niewystarczających postępów:
1) Środki krajowe zapewniające dodatkowe oszczędności energii, w tym większą pomoc na rozwój projektów na rzecz wdrażania środków inwestycyjnych w zakresie efektywności energetycznej
Państwa członkowskie mogą ocenić istniejące już polityki i środki oraz ich skuteczność. W przypadku barier we wdrażaniu pierwszym etapem może być usunięcie tych barier, tak aby wdrożone środki przyniosły większe oszczędności. Potencjalnym drugim krokiem może być, o ile jest to wykonalne, zaostrzenie warunków polityk i środków, a tym samym zwiększenie przewidywanej oszczędności energii.
Trzecim wariantem byłoby wdrożenie nowych polityk i środków zapewniających dodatkowe oszczędności. Inspiracja dla nowych, dodatkowych polityk i środków jest powiązana z innymi artykułami wspomnianej dyrektywy i ich zaleceniami. Co więcej, przykłady polityk i środków w zakresie efektywności energetycznej wdrożonych w państwach członkowskich uwzględniono w bazie danych MURE 9 .
EEA posiada ponadto bazę danych na temat polityk i środków dotyczących gazów cieplarnianych 10 (związanych również z efektywnością energetyczną), które państwa członkowskie wdrożyły, przyjęły lub planują wprowadzić w ramach swoich obowiązków sprawozdawczych wynikających z rozporządzenia (UE) 2018/1999.
2) Zwiększenie obowiązku oszczędności energii określonego w art. 8
W art. 8 dotyczącym obowiązku oszczędności energii określono cel w zakresie rocznych oszczędności energii, które można osiągnąć albo poprzez ustanowienie systemu zobowiązującego do efektywności energetycznej (art. 9), albo poprzez przyjęcie alternatywnych środków z dziedziny polityki (art. 10). Państwo członkowskie mogłoby rozważyć zwiększenie docelowego poziomu rocznych oszczędności energii lub wdrożenie nowych środków w ramach swojego systemu zobowiązującego, aby pobudzić nowe oszczędności w uwzględnionych już sektorach lub oszczędności w nowych sektorach, które dotąd nie były objęte tym systemem.
3) Dostosowanie obowiązku dla sektora publicznego
Art. 5, 6 i 7 zawierają obowiązki dotyczące sektora publicznego. Państwo członkowskie może rozważyć wprowadzenie dodatkowych środków, takich jak podniesienie celu wynoszącego 1,9 % lub rozszerzenie zakresu sektora publicznego poprzez włączenie kolejnych podmiotów. Ponadto art. 29 ust. 4 odnosi się do umów o poprawę efektywności energetycznej budynków instytucji publicznych, a art. 29 ust. 5 - do ofert usług energetycznych w sektorze publicznym. Państwa członkowskie mogą dalej promować takie środki w celu zwiększenia oszczędności wynikających z art. 5, 6 i 7.
4) Wniesienie dobrowolnego wkładu finansowego do krajowego funduszu efektywności energetycznej, o którym mowa w art. 30, lub innego instrumentu finansowego poświęconego efektywności energetycznej, przy czym roczne wkłady finansowe są równe inwestycjom wymaganym do osiągnięcia orientacyjnej trajektorii.
5. WYMOGI DOTYCZĄCE SPRAWOZDAWCZOŚCI
5.1. Aktualizacja zintegrowanych krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu
Zgodnie z art. 14 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2018/1999 państwa członkowskie są zobowiązane do przedłożenia do dnia 30 czerwca 2024 r. aktualizacji ostatnio zgłoszonych zintegrowanych krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu (KPEiK). Art. 14 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1999 zobowiązuje państwa członkowskie do przedstawiania każdorazowo projektu aktualizacji KPEiK na rok przed terminem przedłożenia określonym w art. 14 ust. 2 tego rozporządzenia.
Zgodnie z art. 4 ust. 2 dyrektywy (UE) 2023/1791 państwa członkowskie powinny były uwzględnić swoje orientacyjne wkłady w zakresie efektywności energetycznej i przedłożyć je do dnia 30 czerwca 2023 r. Państwa członkowskie, które chcą skorzystać z zaktualizowanego scenariusza, powiadamiają do dnia 1 lutego 2024 r. o swoich zaktualizowanych orientacyjnych krajowych wkładach w zakresie efektywności energetycznej z uwzględnieniem zaktualizowanego scenariusza odniesienia 2020, jak przewidziano w art. 4 ust. 5 dyrektywy (UE) 2023/1791. Ponadto państwa członkowskie przedkładają ostateczną aktualizację KPEiK, w tym swój orientacyjny wkład w zakresie efektywności energetycznej, zaktualizowany w stosownych przypadkach zgodnie z terminem przedłożenia przypadającym na dzień 30 czerwca 2024 r., jak przewidziano w art. 14 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2018/1999.
Dalsze szczegóły dotyczące aktualizacji zintegrowanych krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu przedstawiono w różnych sekcjach rozdziału 4 niniejszego załącznika.
5.2. Sprawozdawczość dotycząca postępów w realizacji celów w zakresie efektywności energetycznej
Art. 17. rozporządzenia (UE) 2018/1999 zobowiązuje państwa członkowskie do przedkładania co dwa lata krajowych sprawozdań z postępów w dziedzinie energii i klimatu. Dodatkowo w art. 21 tego rozporządzenia rozszerzono wymogi sprawozdawcze państw członkowskich w zakresie efektywności energetycznej. Jak określono w art. 21 tego rozporządzenia, państwa członkowskie mają obowiązek składania rocznych sprawozdań z postępów w realizacji krajowych orientacyjnych trajektorii PEC i FEC w latach 2021-2030.
A.1. Kody danych i wskaźniki
- wyliczenie zbiorów danych Eurostatu i kodów danych wymaganych wskaźników,
- analizę poszczególnych etapów obliczeń czterech czynników składających się na współczynnik łączny,
- uwzględnienie danych wejściowych Eurostatu dla wszystkich państw członkowskich na potrzeby zastosowania wzoru.
Do obliczenia wskaźników energetycznych wykorzystano dane Eurostatu określające pełne bilanse energetyczne, NRG_BAL_C (aktualizacja z marca 2023 r.).
Wskaźnik ZUŻYCIE ENERGII KOŃCOWEJ (FEC) stosowany w dyrektywie (UE) 2023/1791 można obliczyć na podstawie następujących danych Eurostatu:
FEC = Final consumption - energy use + International aviation - Ambient energy
FEC = (NRG_BAL: FEC_E, SIEC: TOTAL) + (NRG_BAL: INTAVI; SIEC: TOTAL) - (NRG_BAL: FEC_E; SIEC: RA600)
Zużycie końcowe można zdezagregować następująco: zużycie końcowe - sektor przemysłu - zużycie energii (FC_IND_E); zużycie końcowe - sektor transportu - zużycie energii (FC_TRA_E); zużycie końcowe - inne sektory - zużycie energii (FC_OTH_E). Inne sektory obejmują usługi komercyjne i publiczne, gospodarstwa domowe, rolnictwo i leśnictwo, rybołówstwo oraz sektory gdzie indziej niewymienione.
Wskaźnik ZUŻYCIE ENERGII PIERWOTNEJ (PEC) stosowany w dyrektywie 2023/1791/UE można obliczyć na podstawie następujących danych Eurostatu:
PEC = Primary energy consumption (Europe 2020 - 2030)
PEC = (NRG BAL: PEC2020_2030, SIEC: TOTAL)
PRODUKT KRAJOWY BRUTTO NA MIESZKAŃCA (PKB/mieszk.) oblicza się na podstawie tabel danych Eurostatu: NAMA_10_GDP odnośnie do PKB według standardów siły nabywczej (PPS), używając jednostki miary: "ceny bieżące, mln PPS" (CP_MPPS_EU27_2020), oraz TPS00001 odnośnie do liczby ludności, używając wskaźnika demograficznego: "liczba ludności na dzień 1 stycznia" (JAN).
Wskaźnik CHŁONNOŚĆ ENERGII oblicza się za pomocą następującego równania:
Primary energy intensity (PEI) = PEC = GDP (in PPS)
Final energy intensity (FEI) = FEC = GDP (in PPS)
Źródło prognoz na 2030 r. dla scenariusza PRIMES MIX 55 % i scenariusza odniesienia 2020 stanowi wreszcie model PRIMES prowadzony przez laboratorium E3MLab Narodowego Uniwersytetu Technicznego w Atenach (NTUA).
A.2. Etapy zastosowania wzoru
A.2.1. Współczynnik wczesnego działania
WSPÓŁCZYNNIK WCZESNEGO DZIAŁANIA (Fearly action) obejmuje jako mierniki oszczędność energii pierwotnej i oszczędność energii końcowej uzyskane w okresach od 2007-2009 do 2017-2019 oraz różnicę w energochłonności odnotowaną po porównaniu tych samych okresów. Składają się nań dwa poniższe podwspółczynniki.
PODWSPÓŁCZYNNIK OSZCZĘDNOŚCI (% redukcji FEC i PEC) oblicza się w następujący sposób:
Wynik ten jest ważony odpowiednią wartością dla UE:
Wynik należy dostosować do przedziału wartości od 50 % do 100 %. Jeżeli po obliczeniu wartości końcowej wynosi ona 0 lub jest ujemna (co oznacza, że w wybranych ramach czasowych nie osiągnięto oszczędności), to dostosowana wartość końcowa wyniesie 100 %.
Zmianę wartości PODWSPÓŁCZYNNIKA CHŁONNOŚCI (redukcja FEI lub PEI w %) oblicza się w następujący sposób:
Wynik ten jest ważony odpowiednią wartością dla UE:
Wynik należy dostosować do przedziału wartości od 50 % do 100 %. Zasady dotyczące dostosowania przedziałowego są takie same jak w przypadku podwspółczynnika oszczędności. Współczynnik wczesnego działania jest iloczynem wartości końcowych podwspółczynnika oszczędności i zmiany wartości podwspółczynnika chłonności.
Ponownie należy dostosować ten iloczyn do przedziału wartości od 50 % do 100 %.
A.2.2. Współczynnik zamożności
WSPÓŁCZYNNIK ZAMOŻNOŚCI (Fwealth) uwzględnia - jako główny wskaźnik - PKB na mieszkańca w parytetach siły nabywczej. Można go przedstawić za pomocą następującego wzoru:
A.2.3. Współczynnik energochłonności
WSPÓŁCZYNNIK ENERGOCHŁONNOŚCI (Fintensity) uwzględnia - jako główny wskaźnik - energochłonność pierwotną i energochłonność końcową. Energochłonność pierwotna i energochłonność końcowa odpowiadają stosunkowi PEC i FEC do PKB w PPS. Można go przedstawić za pomocą następującego wzoru:
A.2.4. Współczynnik potencjału oszczędności
WSPÓŁCZYNNIK POTENCJAŁU OSZCZĘDNOŚCI (Fpotential) uwzględnia - jako główny wskaźnik - potencjał optymalnych pod względem kosztów oszczędności obliczony za pomocą modelu PRIMES. Dokładniej rzecz ujmując, oszczędności oblicza się na podstawie różnicy między prognozą poziomu bazowego na 2030 r. ze scenariusza odniesienia 2020 11 względem scenariusza PRIMES MIX 55 %. Oszczędności te są ważone względem poziomu ambicji UE (11,7 %). Współczynnik ten można obliczyć według następującego wzoru:
Do wartości Fwealth, Fintensity i Fpotential należy zastosować granice przedziału 50-150 %, aby zredukować wpływ wartości wyjątkowo wysokich lub bardzo niskich.
A.2.5. Współczynnik łączny
WSPÓŁCZYNNIK ŁĄCZNY (Ftotal) (pkt 9 i pkt 2 załącznika I) jest równy ważonej sumie czterech wcześniej analizowanych współczynników (wczesnego działania, zamożności, energochłonności i potencjału oszczędności). Wszystkie współczynniki mają taką samą wagę we wzorze (tj. 0,25 każdy). W rezultacie współczynnik łączny można obliczyć za pomocą następującego wzoru:
CEL (pkt 9 załącznika I) jest równy iloczynowi współczynnika łącznego i celu UE. W związku z tym można go przedstawić za pomocą następującego wzoru:
WSPÓŁCZYNNIK KORYGUJĄCY (CEU), obliczany przez Komisję, jest identyczny dla wszystkich państw członkowskich i można go przedstawić za pomocą następującego wzoru:
W załączniku I do dyrektywy (UE) 2023/1791 podano następujące orientacyjne wzory na potrzeby obliczania krajowych wkładów dotyczących FEC i PEC w realizację celów Unii na 2030 r.:
FEC = CEU × (1 - TARGET) × FECB2020
PEC = CEU × (1 - TARGET) × PECB2020
wskaźniki FECB2030 i PECB2030 to wartości FEC i PEC na 2030 r. obliczone jako poziomy bazowe na potrzeby prognoz scenariusza odniesienia 2020.
A.3. Dane do wzoru
Poniższa sekcja zawiera tabele danych, które państwa członkowskie mogą wykorzystać jako dane wejściowe przy stosowaniu tych wzorów do obliczenia swoich wkładów.
A.3.1. Współczynnik wczesnego działania
Tabela 1
FEC, w Mtoe
| 2007 | 2008 | 2009 | Średnia (2007-2009) | 2017 | 2018 | 2019 | Średnia (2017-2019) | Redukcja (%) | |
| UE | 1 004,3 | 1 013,9 | 965,1 | 994,5 | 968,5 | 971,9 | 967,2 | 969,2 | - 3 |
| BE | 33,8 | 35,3 | 34,2 | 34,4 | 34,5 | 34,8 | 34,2 | 34,5 | 0 |
| BG | 10,0 | 9,8 | 8,6 | 9,5 | 9,9 | 9,9 | 9,9 | 9,9 | 5 |
| CZ | 24,9 | 24,9 | 24,1 | 24,7 | 24,7 | 24,4 | 24,4 | 24,5 | - 1 |
| DK | 15,7 | 15,5 | 14,8 | 15,3 | 14,6 | 14,6 | 14,3 | 14,5 | - 6 |
| DE | 207,4 | 216,3 | 204,3 | 209,4 | 213,0 | 209,3 | 209,3 | 210,5 | 1 |
| EE | 3,1 | 3,1 | 2,8 | 3,0 | 2,9 | 3,0 | 2,9 | 2,9 | - 2 |
| IE | 13,2 | 13,2 | 11,8 | 12,7 | 11,8 | 12,4 | 12,4 | 12,2 | - 4 |
| EL | 22,1 | 21,4 | 20,6 | 21,4 | 16,4 | 15,9 | 16,2 | 16,2 | - 24 |
| ES | 97,4 | 94,0 | 87,5 | 92,9 | 83,7 | 85,7 | 85,6 | 85,0 | - 9 |
| FR | 149,6 | 151,8 | 146,6 | 149,3 | 145,5 | 143,6 | 142,4 | 143,8 | - 4 |
| HR | 7,3 | 7,4 | 7,2 | 7,3 | 6,9 | 6,9 | 6,9 | 6,9 | - 5 |
| IT | 132,4 | 132,4 | 124,9 | 129,9 | 114,4 | 115,5 | 114,6 | 114,8 | - 12 |
| CY | 1,9 | 2,0 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | - 4 |
| LV | 4,4 | 4,2 | 4,0 | 4,2 | 4,0 | 4,2 | 4,1 | 4,1 | - 2 |
| LT | 5,2 | 5,1 | 4,6 | 5,0 | 5,3 | 5,6 | 5,6 | 5,5 | 10 |
| LU | 4,3 | 4,4 | 4,1 | 4,3 | 4,2 | 4,3 | 4,4 | 4,3 | 1 |
| HU | 17,1 | 17,1 | 16,8 | 17,0 | 18,1 | 18,1 | 18,2 | 18,1 | 7 |
| MT | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,6 | 0,7 | 0,7 | 0,7 | 38 |
| NL | 51,5 | 52,5 | 50,6 | 51,6 | 48,3 | 48,8 | 47,8 | 48,3 | - 6 |
| AT | 26,0 | 26,0 | 25,2 | 25,7 | 26,9 | 26,5 | 26,8 | 26,8 | 4 |
| PL | 60,5 | 61,6 | 61,0 | 61,1 | 69,9 | 73,9 | 72,7 | 72,2 | 18 |
| PT | 19,0 | 18,4 | 18,2 | 18,5 | 16,6 | 16,9 | 17,1 | 16,9 | - 9 |
| RO | 23,3 | 24,1 | 21,9 | 23,1 | 23,3 | 23,6 | 23,9 | 23,6 | 2 |
| SI | 5,1 | 5,5 | 4,9 | 5,2 | 4,9 | 5,0 | 4,9 | 4,9 | - 5 |
| SK | 10,2 | 10,6 | 9,7 | 10,2 | 9,9 | 10,0 | 10,3 | 10,1 | - 1 |
| FI | 25,8 | 24,9 | 23,3 | 24,7 | 24,8 | 25,2 | 25,1 | 25,0 | 1 % |
| SE | 32,5 | 31,9 | 31,0 | 31,8 | 31,5 | 31,3 | 30,9 | 31,2 | - 2% |
Tabela 2
PEC, w Mtoe
| 2007 | 2008 | 2009 | Średnia (2007-2009) | 2017 | 2018 | 2019 | Średnia (2017-2019) | Redukcja (%) | |
| UE | 1 490,2 | 1 488,8 | 1 403,2 | 1 460,7 | 1 383,7 | 1 377,3 | 1 353,9 | 1 371,6 | - 6 |
| BE | 50,4 | 51,2 | 50,1 | 50,6 | 48,5 | 46,5 | 48,4 | 47,8 | - 5 |
| BG | 19,5 | 19,0 | 16,9 | 18,5 | 18,3 | 18,4 | 18,2 | 18,3 | - 1 |
| CZ | 43,7 | 42,5 | 40,2 | 42,1 | 40,4 | 40,5 | 39,7 | 40,2 | - 5 |
| DK | 20,4 | 19,8 | 19,1 | 19,8 | 17,4 | 17,4 | 16,8 | 17,2 | - 13 |
| DE | 315,8 | 320,8 | 299,9 | 312,2 | 298,1 | 292,0 | 285,2 | 291,8 | - 7 |
| EE | 6,2 | 5,4 | 4,3 | 5,3 | 5,8 | 5,7 | 4,8 | 5,4 | 3 |
| IE | 16,0 | 15,6 | 14,9 | 15,5 | 14,4 | 14,6 | 14,7 | 14,6 | - 6 |
| EL | 30,3 | 30,5 | 29,4 | 30,1 | 23,2 | 22,6 | 22,3 | 22,7 | - 24 |
| ES | 138,8 | 133,9 | 123,0 | 131,9 | 124,9 | 124,3 | 120,6 | 123,3 | - 7 |
| FR | 252,7 | 255,5 | 246,4 | 251,5 | 239,1 | 238,6 | 235,1 | 237,6 | - 6 |
| HR | 9,4 | 9,2 | 8,9 | 9,2 | 8,3 | 8,2 | 8,2 | 8,2 | - 10 |
| IT | 178,7 | 176,1 | 164,1 | 173,0 | 148,9 | 147,2 | 145,9 | 147,4 | - 15 |
| CY | 2,7 | 2,9 | 2,8 | 2,8 | 2,5 | 2,5 | 2,5 | 2,5 | - 9 |
| LV | 4,8 | 4,6 | 4,4 | 4,6 | 4,5 | 4,7 | 4,6 | 4,6 | 0 |
| LT | 8,1 | 8,3 | 7,8 | 8,1 | 6,2 | 6,4 | 6,3 | 6,3 | - 22 |
| LU | 4,6 | 4,6 | 4,3 | 4,5 | 4,3 | 4,5 | 4,5 | 4,4 | - 2 |
| HU | 25,4 | 25,2 | 23,9 | 24,8 | 24,5 | 24,5 | 24,6 | 24,5 | - 1 |
| MT | 0,9 | 1,0 | 0,9 | 0,9 | 0,8 | 0,8 | 0,9 | 0,8 | - 10 |
| NL | 69,4 | 69,9 | 67,6 | 69,0 | 65,1 | 64,4 | 63,6 | 64,4 | - 7 |
| AT | 32,2 | 32,5 | 30,6 | 31,8 | 32,8 | 31,8 | 32,3 | 32,3 | 2 |
| PL | 91,9 | 93,1 | 89,5 | 91,5 | 99,1 | 104,1 | 100,2 | 101,1 | 10 |
| PT | 23,9 | 23,6 | 23,6 | 23,7 | 22,8 | 22,7 | 22,1 | 22,5 | - 5 |
| RO | 37,4 | 37,3 | 32,6 | 35,8 | 32,5 | 32,6 | 32,1 | 32,4 | - 10 |
| SI | 7,3 | 7,7 | 6,8 | 7,3 | 6,7 | 6,7 | 6,5 | 6,6 | - 9 |
| SK | 16,4 | 17,0 | 15,5 | 16,3 | 16,1 | 15,8 | 16,0 | 16,0 | - 2 |
| FI | 36,0 | 34,5 | 32,3 | 34,3 | 32,2 | 32,8 | 32,1 | 32,4 | - 6 |
| SE | 47,4 | 47,2 | 43,1 | 45,9 | 46,3 | 47,3 | 45,8 | 46,5 | 1 |
Tabela 3
Energochłonność końcowa (FEI) w ktoe/mln PPS
| 2007 | 2008 | 2009 | Średnia (2007-2009) | 2017 | 2018 | 2019 | Średnia (2017-2019) | Redukcja (%) | |
| UE | 93,5 | 91,5 | 91,2 | 92,0 | 74,1 | 71,8 | 69,0 | 71,6 | - 22 |
| BE | 109,6 | 112,1 | 111,2 | 111,0 | 87,5 | 85,5 | 80,8 | 84,6 | - 24 |
| BG | 130,7 | 117,6 | 107,8 | 118,7 | 94,8 | 90,5 | 85,0 | 90,1 | - 24 |
| CZ | 116,7 | 110,6 | 110,1 | 112,5 | 87,3 | 82,4 | 78,5 | 82,7 | - 26 |
| DK | 93,5 | 88,3 | 88,0 | 89,9 | 66,5 | 64,5 | 62,3 | 64,4 | - 28 |
| DE | 88,0 | 89,8 | 89,8 | 89,2 | 70,7 | 67,5 | 66,5 | 68,2 | - 24 |
| EE | 131,2 | 129,2 | 133,8 | 131,4 | 93,7 | 90,6 | 84,8 | 89,7 | - 32 |
| IE | 81,3 | 85,9 | 83,0 | 83,4 | 46,0 | 44,3 | 42,4 | 44,2 | - 47 |
| EL | 86,4 | 80,8 | 80,9 | 82,7 | 77,6 | 73,8 | 73,4 | 74,9 | - 9 |
| ES | 84,0 | 79,2 | 77,8 | 80,3 | 66,1 | 66,4 | 63,8 | 65,4 | - 19 |
| FR | 86,7 | 86,6 | 86,6 | 86,6 | 71,0 | 67,8 | 63,4 | 67,4 | - 22 |
| HR | 109,7 | 105,6 | 109,2 | 108,1 | 89,9 | 85,5 | 81,6 | 85,6 | - 21 |
| IT | 84,1 | 81,6 | 80,9 | 82,2 | 66,2 | 65,5 | 63,5 | 65,1 | - 21 |
| CY | 96,8 | 92,9 | 93,9 | 94,5 | 82,2 | 77,4 | 73,6 | 77,7 | - 18 |
| LV | 137,4 | 125,6 | 146,7 | 136,6 | 104,9 | 103,5 | 98,1 | 102,2 | - 25 |
| LT | 107,0 | 99,8 | 107,3 | 104,7 | 81,5 | 80,6 | 75,4 | 79,2 | - 24 |
| LU | 134,6 | 127,1 | 124,9 | 128,9 | 88,8 | 90,6 | 89,8 | 89,7 | - 30 |
| HU | 113,0 | 106,2 | 107,1 | 108,8 | 91,2 | 85,7 | 81,6 | 86,2 | - 21 |
| MT | 59,7 | 59,5 | 54,6 | 57,9 | 44,5 | 44,1 | 42,6 | 43,8 | - 24 |
| NL | 90,7 | 88,6 | 91,0 | 90,1 | 74,5 | 72,2 | 69,4 | 72,0 | - 20 |
| AT | 100,5 | 97,4 | 97,6 | 98,5 | 82,3 | 77,8 | 76,7 | 78,9 | - 20 |
| PL | 119,7 | 113,8 | 110,1 | 114,6 | 89,5 | 89,6 | 83,0 | 87,3 | - 24 |
| PT | 88,5 | 84,4 | 86,4 | 86,4 | 70,8 | 69,2 | 67,7 | 69,3 | - 20 |
| RO | 103,1 | 90,0 | 85,7 | 93,0 | 64,3 | 60,4 | 56,5 | 60,4 | - 35 |
| SI | 117,1 | 118,5 | 114,7 | 116,8 | 95,5 | 90,3 | 83,6 | 89,8 | - 23 |
| SK | 113,6 | 107,0 | 103,3 | 108,0 | 88,3 | 86,0 | 85,2 | 86,5 | - 20 |
| FI | 163,4 | 150,7 | 152,2 | 155,5 | 137,9 | 136,1 | 132,8 | 135,6 | - 13 |
| SE | 109,9 | 105,8 | 109,6 | 108,4 | 87,7 | 84,8 | 80,7 | 84,4 | - 22 |
Tabela 4
Energochłonność pierwotna (PEI) w ktoe/mln PPS
| 2007 | 2008 | 2009 | Średnia (2007-2009) | 2017 | 2018 | 2019 | Średnia (2017-2019) | Redukcja (%) | |
| UE | 138,8 | 134,3 | 132,5 | 135,2 | 105,8 | 101,8 | 96,6 | 101,4 | - 25 |
| BE | 163,2 | 162,6 | 162,8 | 162,9 | 123,0 | 114,2 | 114,4 | 117,2 | - 28 |
| BG | 255,5 | 228,0 | 212,2 | 231,9 | 175,6 | 167,5 | 157,2 | 166,8 | - 28 |
| CZ | 204,3 | 188,6 | 183,4 | 192,1 | 142,8 | 136,5 | 127,7 | 135,7 | - 29 |
| DK | 121,1 | 112,8 | 113,3 | 115,7 | 79,4 | 76,9 | 73,0 | 76,5 | - 34 |
| DE | 134,0 | 133,2 | 131,7 | 133,0 | 98,9 | 94,1 | 90,6 | 94,6 | - 29 |
| EE | 261,8 | 227,3 | 209,7 | 233,0 | 188,7 | 174,6 | 140,4 | 167,9 | - 28 |
| IE | 98,4 | 101,7 | 104,9 | 101,7 | 55,8 | 52,3 | 50,3 | 52,8 | - 48 |
| EL | 118,5 | 114,9 | 115,6 | 116,3 | 110,0 | 104,9 | 101,1 | 105,3 | - 9 |
| ES | 119,8 | 112,9 | 109,5 | 114,1 | 98,7 | 96,2 | 90,0 | 95,0 | - 17 |
| FR | 146,5 | 145,7 | 145,4 | 145,9 | 116,7 | 112,6 | 104,7 | 111,3 | - 24 |
| HR | 142,0 | 131,1 | 136,1 | 136,4 | 108,1 | 102,0 | 96,9 | 102,3 | - 25 |
| IT | 113,4 | 108,6 | 106,3 | 109,4 | 86,2 | 83,5 | 80,8 | 83,5 | - 24 |
| CY | 135,8 | 134,2 | 134,0 | 134,6 | 111,7 | 106,1 | 98,9 | 105,6 | - 22 |
| LV | 150,6 | 138,4 | 161,1 | 150,0 | 116,7 | 116,3 | 109,6 | 114,2 | - 24 |
| LT | 166,3 | 160,7 | 180,7 | 169,2 | 93,9 | 92,2 | 85,2 | 90,4 | - 47 |
| LU | 142,9 | 133,8 | 132,9 | 136,5 | 91,2 | 92,9 | 92,1 | 92,1 | - 33 |
| HU | 167,3 | 155,9 | 152,7 | 158,6 | 123,4 | 115,7 | 110,0 | 116,4 | - 27 |
| MT | 117,9 | 113,7 | 106,5 | 112,7 | 57,6 | 55,1 | 53,3 | 55,3 | - 51 |
| NL | 122,1 | 118,0 | 121,6 | 120,6 | 100,4 | 95,3 | 92,3 | 96,0 | - 20 |
| AT | 124,6 | 121,7 | 118,9 | 121,7 | 100,3 | 93,2 | 92,3 | 95,3 | - 22 |
| PL | 181,7 | 171,9 | 161,5 | 171,7 | 126,8 | 126,2 | 114,4 | 122,4 | - 29 |
| PT | 111,4 | 108,0 | 111,9 | 110,5 | 97,6 | 93,1 | 87,2 | 92,6 | - 16 |
| RO | 165,7 | 139,6 | 127,6 | 144,3 | 89,5 | 83,4 | 75,9 | 82,9 | - 43 |
| SI | 165,8 | 166,4 | 160,9 | 164,4 | 129,9 | 121,3 | 112,5 | 121,2 | - 26 |
| SK | 182,4 | 171,5 | 165,4 | 173,1 | 143,4 | 136,3 | 132,8 | 137,5 | - 21 |
| FI | 228,1 | 208,9 | 211,3 | 216,1 | 178,8 | 177,0 | 169,9 | 175,2 | - 19 |
| SE | 160,5 | 156,7 | 152,3 | 156,5 | 129,2 | 128,0 | 119,7 | 125,6 | - 20 |
Tabela 5
Współczynnik wczesnego działania
| (%) | ||||||
| Dostosowany podwspółczynnik oszczędności | Dostosowany podwspółczynnik chłonności | Współczynnik wczesnego działania | ||||
| PEC | FEC | PEI | FEI | PEC | FEC | |
| BE | 100 | 100 | 89 | 93 | 89 | 93 |
| BG | 100 | 100 | 89 | 92 | 89 | 92 |
| CZ | 100 | 100 | 85 | 84 | 85 | 84 |
| DK | 50 | 50 | 74 | 78 | 50 | 50 |
| DE | 93 | 100 | 87 | 94 | 81 | 94 |
| EE | 100 | 100 | 90 | 70 | 90 | 70 |
| IE | 100 | 61 | 52 | 50 | 52 | 50 |
| EL | 50 | 50 | 100 | 100 | 50 | 50 |
| ES | 93 | 50 | 100 | 100 | 93 | 50 |
| FR | 100 | 69 | 100 | 100 | 100 | 69 |
| HR | 59 | 50 | 100 | 100 | 59 | 50 |
| IT | 50 | 50 | 100 | 100 | 50 | 50 |
| CY | 71 | 63 | 100 | 100 | 71 | 63 |
| LV | 100 | 100 | 100 | 88 | 100 | 88 |
| LT | 50 | 100 | 54 | 91 | 50 | 91 |
| LU | 100 | 100 | 77 | 73 | 77 | 73 |
| HU | 100 | 100 | 94 | 100 | 94 | 100 |
| MT | 59 | 100 | 50 | 91 | 50 | 91 |
| NL | 91 | 50 | 100 | 100 | 91 | 50 |
| AT | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
| PL | 100 | 100 | 87 | 93 | 87 | 93 |
| PT | 100 | 50 | 100 | 100 | 100 | 50 |
| RO | 64 | 100 | 59 | 63 | 50 | 63 |
| SI | 69 | 52 | 95 | 96 | 66 | 50 |
| SK | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
| FI | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
| SE | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
A.3.2. Współczynnik zamożności
Tabela 6
Produkt krajowy brutto/liczbę ludności (PKB/mieszk.), w tys. PPS/osobę
| 2017 | 2018 | 2019 | Średnia (2017-2019) | Współczynnik zamożności (%) | |
| UE | 29,3 | 30,3 | 31,4 | 30,4 | |
| BE | 34,7 | 35,7 | 36,9 | 35,8 | 118 |
| BG | 14,7 | 15,6 | 16,5 | 15,6 | 51 |
| CZ | 26,7 | 28,0 | 29,2 | 28,0 | 92 |
| DK | 38,1 | 39,1 | 39,6 | 38,9 | 128 |
| DE | 36,5 | 37,5 | 37,9 | 37,3 | 123 |
| EE | 23,3 | 24,7 | 25,8 | 24,6 | 81 |
| IE | 53,8 | 57,9 | 59,6 | 57,1 | 150 |
| EL | 19,6 | 20,1 | 20,6 | 20,1 | 66 |
| ES | 27,2 | 27,7 | 28,6 | 27,8 | 92 |
| FR | 30,7 | 31,6 | 33,4 | 31,9 | 105 |
| HR | 18,6 | 19,5 | 20,8 | 19,6 | 65 |
| IT | 28,5 | 29,2 | 30,2 | 29,3 | 96 |
| CY | 26,5 | 27,8 | 29,3 | 27,9 | 92 |
| LV | 19,6 | 20,9 | 21,7 | 20,7 | 68 |
| LT | 23,0 | 24,6 | 26,4 | 24,7 | 81 |
| LU | 79,7 | 79,8 | 79,7 | 79,7 | 150 |
| HU | 20,2 | 21,6 | 22,9 | 21,6 | 71 |
| MT | 30,4 | 31,5 | 33,2 | 31,7 | 104 |
| NL | 37,9 | 39,3 | 39,9 | 39,0 | 129 |
| AT | 37,3 | 38,7 | 39,5 | 38,5 | 127 |
| PL | 20,6 | 21,7 | 23,1 | 21,8 | 72 |
| PT | 22,7 | 23,7 | 24,6 | 23,7 | 78 |
| RO | 18,5 | 20,0 | 21,8 | 20,1 | 66 |
| SI | 25,1 | 26,5 | 27,9 | 26,5 | 87 |
| SK | 20,7 | 21,3 | 22,1 | 21,4 | 70 |
| FI | 32,7 | 33,6 | 34,2 | 33,5 | 110 |
| SE | 35,9 | 36,5 | 37,4 | 36,6 | 121 |
A.3.3. Współczynnik chłonności
Tabela 7
Energochłonność końcowa (FEI) w ktoe/mln PPS
| 2017 | 2018 | 2019 | Średnia (2017-2019) | Współczynnik energochłonności końcowej (%) | |
| UE | 74,1 | 71,8 | 69,0 | 71,6 | |
| BE | 87,5 | 85,5 | 80,8 | 84,6 | 118 |
| BG | 94,8 | 90,5 | 85,0 | 90,1 | 126 |
| CZ | 87,3 | 82,4 | 78,5 | 82,7 | 115 |
| DK | 66,5 | 64,5 | 62,3 | 64,4 | 90 |
| DE | 70,7 | 67,5 | 66,5 | 68,2 | 95 |
| EE | 93,7 | 90,6 | 84,8 | 89,7 | 125 |
| IE | 46,0 | 44,3 | 42,4 | 44,2 | 62 |
| EL | 77,6 | 73,8 | 73,4 | 74,9 | 105 |
| ES | 66,1 | 66,4 | 63,8 | 65,4 | 91 |
| FR | 71,0 | 67,8 | 63,4 | 67,4 | 94 |
| HR | 89,9 | 85,5 | 81,6 | 85,6 | 120 |
| IT | 66,2 | 65,5 | 63,5 | 65,1 | 91 |
| CY | 82,2 | 77,4 | 73,6 | 77,7 | 109 |
| LV | 104,9 | 103,5 | 98,1 | 102,2 | 143 |
| LT | 81,5 | 80,6 | 75,4 | 79,2 | 111 |
| LU | 88,8 | 90,6 | 89,8 | 89,7 | 125 |
| HU | 91,2 | 85,7 | 81,6 | 86,2 | 120 |
| MT | 44,5 | 44,1 | 42,6 | 43,8 | 61 |
| NL | 74,5 | 72,2 | 69,4 | 72,0 | 101 |
| AT | 82,3 | 77,8 | 76,7 | 78,9 | 110 |
| PL | 89,5 | 89,6 | 83,0 | 87,3 | 122 |
| PT | 70,8 | 69,2 | 67,7 | 69,3 | 97 |
| RO | 64,3 | 60,4 | 56,5 | 60,4 | 84 |
| SI | 95,5 | 90,3 | 83,6 | 89,8 | 125 |
| SK | 88,3 | 86,0 | 85,2 | 86,5 | 121 |
| FI | 137,9 | 136,1 | 132,8 | 135,6 | 150 |
| SE | 87,7 | 84,8 | 80,7 | 84,4 | 118 |
Tabela 8
Energochłonność pierwotna (PEI) w ktoe/mln PPS
| 2017 | 2018 | 2019 | Średnia (2017-2019) | Współczynnik energochłonności pierwotnej (%) | |
| UE | 105,8 | 101,8 | 96,6 | 101,4 | |
| BE | 123,0 | 114,2 | 114,4 | 117,2 | 116 |
| BG | 175,6 | 167,5 | 157,2 | 166,8 | 150 |
| CZ | 142,8 | 136,5 | 127,7 | 135,7 | 134 |
| DK | 79,4 | 76,9 | 73,0 | 76,5 | 75 |
| DE | 98,9 | 94,1 | 90,6 | 94,6 | 93 |
| EE | 188,7 | 174,6 | 140,4 | 167,9 | 150 |
| IE | 55,8 | 52,3 | 50,3 | 52,8 | 52 |
| EL | 110,0 | 104,9 | 101,1 | 105,3 | 104 |
| ES | 98,7 | 96,2 | 90,0 | 95,0 | 94 |
| FR | 116,7 | 112,6 | 104,7 | 111,3 | 110 |
| HR | 108,1 | 102,0 | 96,9 | 102,3 | 101 |
| IT | 86,2 | 83,5 | 80,8 | 83,5 | 82 |
| CY | 111,7 | 106,1 | 98,9 | 105,6 | 104 |
| LV | 116,7 | 116,3 | 109,6 | 114,2 | 113 |
| LT | 93,9 | 92,2 | 85,2 | 90,4 | 89 |
| LU | 91,2 | 92,9 | 92,1 | 92,1 | 91 |
| HU | 123,4 | 115,7 | 110,0 | 116,4 | 115 |
| MT | 57,6 | 55,1 | 53,3 | 55,3 | 55 |
| NL | 100,4 | 95,3 | 92,3 | 96,0 | 95 |
| AT | 100,3 | 93,2 | 92,3 | 95,3 | 94 |
| PL | 126,8 | 126,2 | 114,4 | 122,4 | 121 |
| PT | 97,6 | 93,1 | 87,2 | 92,6 | 91 |
| RO | 89,5 | 83,4 | 75,9 | 82,9 | 82 |
| SI | 129,9 | 121,3 | 112,5 | 121,2 | 120 |
| SK | 143,4 | 136,3 | 132,8 | 137,5 | 136 |
| FI | 178,8 | 177,0 | 169,9 | 175,2 | 150 |
| SE | 129,2 | 128,0 | 119,7 | 125,6 | 124 |
A.3.4. Współczynnik potencjału oszczędności
Tabela 9
PRIMES MIX 55 % i unijny scenariusz odniesienia 2020 wg PRIMES, w Mtoe
| MIX 55 (PEC) | Poziom bazowy PEC 2030 | Potencjał oszczędności (%) | MIX 55 (FEC) | Poziom bazowy FEC 2030 | Potencjał oszczędności (%) | |
| BE | 36,0 | 38,3 | - 6,0 | 30,5 | 33,1 | - 7,8 |
| BG | 14,0 | 15,6 | - 10,5 | 9,2 | 10,0 | - 8,0 |
| CZ | 30,1 | 32,8 | - 8,0 | 21,2 | 22,9 | - 7,5 |
| DK | 16,4 | 17,2 | - 4,6 | 14,7 | 15,4 | - 4,3 |
| DE | 198,3 | 221,4 | - 10,4 | 162,8 | 178,7 | - 8,9 |
| EE | 4,0 | 4,5 | - 12,7 | 2,7 | 2,9 | - 4,3 |
| IE | 11,4 | 12,6 | - 8,9 | 10,1 | 11,1 | - 9,2 |
| EL | 18,0 | 18,8 | - 4,4 | 15,0 | 16,2 | - 7,8 |
| ES | 86,0 | 91,5 | - 6,0 | 68,6 | 72,4 | - 5,3 |
| FR | 164,8 | 179,2 | - 8,0 | 105,5 | 118,1 | - 10,7 |
| HR | 6,7 | 7,6 | - 11,5 | 5,7 | 6,6 | - 13,4 |
| IT | 110,9 | 125,4 | - 11,6 | 94,5 | 102,8 | - 8,1 |
| CY | 2,1 | 2,3 | - 10,2 | 1,8 | 2,0 | - 9,4 |
| LV | 4,0 | 4,2 | - 5,0 | 3,6 | 3,7 | - 3,9 |
| LT | 5,3 | 5,7 | - 6,3 | 4,4 | 4,8 | - 7,6 |
| LU | 3,0 | 3,2 | - 7,6 | 2,9 | 3,1 | - 7,7 |
| HU | 24,6 | 26,1 | - 5,5 | 16,9 | 18,4 | - 7,8 |
| MT | 0,9 | 0,9 | - 4,6 | 0,7 | 0,8 | - 5,8 |
| NL | 49,8 | 52,3 | - 4,7 | 40,9 | 43,2 | - 5,2 |
| AT | 26,0 | 28,4 | - 8,7 | 22,8 | 24,6 | - 7,4 |
| PL | 73,8 | 89,1 | - 17,2 | 58,7 | 66,0 | - 11,1 |
| PT | 15,9 | 16,9 | - 6,0 | 13,9 | 14,8 | - 6,7 |
| RO | 30,0 | 33,2 | - 9,7 | 23,0 | 25,3 | - 8,9 |
| SI | 6,1 | 6,5 | - 6,5 | 4,5 | 4,8 | - 6,0 |
| SK | 14,6 | 15,4 | - 5,3 | 8,8 | 9,6 | - 8,3 |
| FI | 32,0 | 34,3 | - 6,9 | 21,5 | 24,1 | - 10,6 |
| SE | 37,2 | 40,8 | - 8,8 | 26,4 | 29,0 | - 9,0 |
Tabela 10
PRIMES MIX 55 % i zaktualizowany unijny scenariusz odniesienia 2020 wg PRIMES, w Mtoe
| MIX 55 (PEC) | Poziom bazowy PEC 2030 | Potencjał oszczędności (%) | MIX 55 (FEC) | Poziom bazowy FEC 2030 | Potencjał oszczędności (%) | |
| BE | 36,0 | 40,2 | - 10,5 | 30,5 | 33,1 | - 7,8 |
| BG | 14,0 | 16,5 | - 15,6 | 9,2 | 9,2 | - 0,7 |
| CZ | 30,1 | 33,8 | - 10,8 | 21,2 | 23,1 | - 8,4 |
| DK | 16,4 | 16,4 | 0,0 | 14,7 | 14,2 | 3,6 |
| DE | 198,3 | 219,4 | - 9,6 | 162,8 | 176,7 | - 7,8 |
| EE | 4,0 | 3,6 | 10,1 | 2,7 | 2,8 | - 3,4 |
| IE | 11,4 | 12,8 | - 10,8 | 10,1 | 12,0 | - 15,8 |
| EL | 18,0 | 19,6 | - 8,2 | 15,0 | 16,3 | - 8,0 |
| ES | 86,0 | 93,3 | - 7,8 | 68,6 | 71,8 | - 4,6 |
| FR | 164,8 | 183,6 | - 10,2 | 105,5 | 122,3 | - 13,8 |
| HR | 6,7 | 7,5 | - 9,9 | 5,7 | 6,5 | - 12,1 |
| IT | 110,9 | 125,6 | - 11,7 | 94,5 | 103,8 | - 9,0 |
| CY | 2,1 | 2,2 | - 4,4 | 1,8 | 1,9 | - 3,4 |
| LV | 4,0 | 4,3 | - 6,8 | 3,6 | 3,9 | - 9,4 |
| LT | 5,3 | 6,2 | - 13,8 | 4,4 | 5,0 | - 11,3 |
| LU | 3,0 | 3,3 | - 9,7 | 2,9 | 3,2 | - 8,6 |
| HU | 24,6 | 26,5 | - 6,8 | 16,9 | 18,2 | - 7,1 |
| MT | 0,9 | 0,8 | 2,9 | 0,7 | 0,7 | - 1,2 |
| NL | 49,8 | 51,8 | - 3,7 | 40,9 | 42,8 | - 4,4 |
| AT | 26,0 | 27,5 | - 5,5 | 22,8 | 23,1 | - 1,6 |
| PL | 73,8 | 93,3 | - 21,0 | 58,7 | 67,2 | - 12,6 |
| PT | 15,9 | 19,4 | - 18,2 | 13,9 | 16,3 | - 14,7 |
| RO | 30,0 | 31,8 | - 5,5 | 23,0 | 23,8 | - 3,1 |
| SI | 6,1 | 6,4 | - 5,4 | 4,5 | 4,9 | - 7,2 |
| SK | 14,6 | 16,0 | - 9,3 | 8,8 | 9,8 | - 10,1 |
| FI | 32,0 | 34,7 | - 7,8 | 21,5 | 23,8 | - 9,4 |
| SE | 37,2 | 42,0 | - 11,4 | 26,4 | 28,3 | - 6,8 |
A.3.5. Współczynnik łączny
Tabela 11
Obliczanie współczynnika łącznego (unijny scenariusz odniesienia 2020)
(%)
| Współczynnik wczesnego działania | Współczynnik zamożności | Współczynnik chłonności | Współczynnik potencjału oszczędności | Współczynnik łączny | |||||
| PEC | FEC | PEC | FEC | PEC | FEC | PEC | FEC | ||
| BE | 89 | 93 | 118 | 116 | 118 | 52 | 67 | 94 | 99 |
| BG | 89 | 92 | 51 | 150 | 126 | 89 | 68 | 95 | 84 |
| CZ | 85 | 84 | 92 | 134 | 115 | 69 | 65 | 95 | 89 |
| DK | 50 | 50 | 128 | 75 | 90 | 50 | 50 | 76 | 80 |
| DE | 81 | 94 | 123 | 93 | 95 | 89 | 76 | 96 | 97 |
| EE | 90 | 70 | 81 | 150 | 125 | 109 | 50 | 107 | 82 |
| IE | 52 | 50 | 150 | 52 | 62 | 76 | 78 | 83 | 85 |
| EL | 50 | 50 | 66 | 104 | 105 | 50 | 66 | 68 | 72 |
| ES | 93 | 50 | 92 | 94 | 91 | 51 | 50 | 82 | 71 |
| FR | 100 | 69 | 105 | 110 | 94 | 69 | 91 | 96 | 90 |
| HR | 59 | 50 | 65 | 101 | 120 | 98 | 115 | 81 | 87 |
| IT | 50 | 50 | 96 | 82 | 91 | 99 | 69 | 82 | 77 |
| CY | 71 | 63 | 92 | 104 | 109 | 87 | 81 | 89 | 86 |
| LV | 100 | 88 | 68 | 113 | 143 | 50 | 50 | 83 | 87 |
| LT | 50 | 91 | 81 | 89 | 111 | 53 | 65 | 68 | 87 |
| LU | 77 | 73 | 150 | 91 | 125 | 65 | 66 | 96 | 104 |
| HU | 94 | 100 | 71 | 115 | 120 | 50 | 66 | 82 | 89 |
| MT | 50 | 91 | 104 | 55 | 61 | 50 | 50 | 65 | 77 |
| NL | 91 | 50 | 129 | 95 | 101 | 50 | 50 | 91 | 82 |
| AT | 100 | 100 | 127 | 94 | 110 | 74 | 63 | 99 | 100 |
| PL | 87 | 93 | 72 | 121 | 122 | 147 | 95 | 107 | 96 |
| PT | 100 | 50 | 78 | 91 | 97 | 52 | 57 | 80 | 70 |
| RO | 50 | 63 | 66 | 82 | 84 | 83 | 76 | 70 | 72 |
| SI | 66 | 50 | 87 | 120 | 125 | 55 | 51 | 82 | 79 |
| SK | 100 | 100 | 70 | 136 | 121 | 50 | 71 | 89 | 91 |
| FI | 100 | 100 | 110 | 150 | 150 | 59 | 91 | 105 | 113 |
| SE | 100 | 100 | 121 | 124 | 118 | 75 | 77 | 105 | 104 |
Tabela 12
Obliczanie współczynnika łącznego (zaktualizowany unijny scenariusz odniesienia 2020)
(%)
| Współczynnik wczesnego działania | Współczynnik zamożności | Współczynnik chłonności | Współczynnik potencjału oszczędności | Współczynnik łączny | |||||
| PEC | FEC | PEC | FEC | PEC | FEC | PEC | FEC | ||
| BE | 89 | 93 | 118 | 116 | 118 | 90 | 67 | 103 | 99 |
| BG | 89 | 92 | 51 | 150 | 126 | 133 | 50 | 106 | 80 |
| CZ | 85 | 84 | 92 | 134 | 115 | 92 | 71 | 101 | 91 |
| DK | 50 | 50 | 128 | 75 | 90 | 50 | 50 | 76 | 80 |
| DE | 81 | 94 | 123 | 93 | 95 | 82 | 67 | 95 | 95 |
| EE | 90 | 70 | 81 | 150 | 125 | 50 | 50 | 93 | 82 |
| IE | 52 | 50 | 150 | 52 | 62 | 92 | 135 | 87 | 99 |
| EL | 50 | 50 | 66 | 104 | 105 | 70 | 69 | 72 | 72 |
| ES | 93 | 50 | 92 | 94 | 91 | 67 | 50 | 86 | 71 |
| FR | 100 | 69 | 105 | 110 | 94 | 88 | 118 | 101 | 97 |
| HR | 59 | 50 | 65 | 101 | 120 | 85 | 104 | 77 | 84 |
| IT | 50 | 50 | 96 | 82 | 91 | 100 | 77 | 82 | 78 |
| CY | 71 | 63 | 92 | 104 | 109 | 50 | 50 | 79 | 78 |
| LV | 100 | 88 | 68 | 113 | 143 | 58 | 80 | 85 | 95 |
| LT | 50 | 91 | 81 | 89 | 111 | 118 | 97 | 85 | 95 |
| LU | 77 | 73 | 150 | 91 | 125 | 83 | 73 | 100 | 105 |
| HU | 94 | 100 | 71 | 115 | 120 | 58 | 60 | 85 | 88 |
| MT | 50 | 91 | 104 | 55 | 61 | 50 | 50 | 65 | 77 |
| NL | 91 | 50 | 129 | 95 | 101 | 50 | 50 | 91 | 82 |
| AT | 100 | 100 | 127 | 94 | 110 | 50 | 50 | 93 | 97 |
| PL | 87 | 93 | 72 | 121 | 122 | 150 | 108 | 107 | 99 |
| PT | 100 | 50 | 78 | 91 | 97 | 150 | 126 | 105 | 88 |
| RO | 50 | 63 | 66 | 82 | 84 | 50 | 50 | 62 | 66 |
| SI | 66 | 50 | 87 | 120 | 125 | 50 | 62 | 81 | 81 |
| SK | 100 | 100 | 70 | 136 | 121 | 79 | 86 | 96 | 94 |
| FI | 100 | 100 | 110 | 150 | 150 | 67 | 80 | 107 | 110 |
| SE | 100 | 100 | 121 | 124 | 118 | 97 | 58 | 110 | 99 |
Tabela 13
Wyniki otrzymane ze wzoru z załącznika I (unijny scenariusz odniesienia 2020 oraz zaktualizowany unijny scenariusz odniesienia 2020), w Mtoe
| Unijny scenariusz odniesienia 2020 | Zaktualizowany unijny scenariusz odniesienia 2020 | |||||||
| Wyniki otrzymane ze wzoru | Wyniki otrzymane ze wzoru po zastosowaniu współczynnika korygującego | Wyniki otrzymane ze wzoru | Wyniki otrzymane ze wzoru po zastosowaniu współczynnika korygującego | |||||
| PEC | FEC | PEC | FEC | PEC | FEC | PEC | FEC | |
| BE | 34,14 | 29,24 | 33,77 | 28,78 | 35,39 | 29,24 | 34,66 | 28,82 |
| BG | 13,86 | 8,99 | 13,71 | 8,85 | 14,49 | 8,38 | 14,20 | 8,25 |
| CZ | 29,13 | 20,53 | 28,81 | 20,21 | 29,79 | 20,66 | 29,18 | 20,36 |
| DK | 15,70 | 13,95 | 15,52 | 13,73 | 14,98 | 12,88 | 14,67 | 12,69 |
| DE | 196,38 | 158,42 | 194,23 | 155,95 | 195,05 | 157,05 | 191,06 | 154,75 |
| EE | 3,97 | 2,60 | 3,93 | 2,56 | 3,21 | 2,57 | 3,14 | 2,53 |
| IE | 11,35 | 10,01 | 11,23 | 9,86 | 11,53 | 10,61 | 11,29 | 10,45 |
| EL | 17,32 | 14,87 | 17,13 | 14,64 | 17,91 | 14,90 | 17,55 | 14,68 |
| ES | 82,69 | 66,41 | 81,78 | 65,38 | 83,90 | 65,90 | 82,19 | 64,94 |
| FR | 159,09 | 105,65 | 157,34 | 104,01 | 161,97 | 108,52 | 158,67 | 106,93 |
| HR | 6,91 | 5,96 | 6,83 | 5,87 | 6,81 | 5,89 | 6,67 | 5,81 |
| IT | 113,40 | 93,57 | 112,16 | 92,12 | 113,50 | 94,27 | 111,18 | 92,89 |
| CY | 2,06 | 1,84 | 2,04 | 1,81 | 1,96 | 1,74 | 1,92 | 1,71 |
| LV | 3,77 | 3,34 | 3,73 | 3,28 | 3,83 | 3,50 | 3,75 | 3,45 |
| LT | 5,21 | 4,32 | 5,16 | 4,25 | 5,55 | 4,45 | 5,44 | 4,38 |
| LU | 2,85 | 2,75 | 2,82 | 2,71 | 2,90 | 2,77 | 2,84 | 2,73 |
| HU | 23,57 | 16,45 | 23,31 | 16,19 | 23,84 | 16,36 | 23,35 | 16,12 |
| MT | 0,84 | 0,70 | 0,83 | 0,69 | 0,78 | 0,67 | 0,76 | 0,66 |
| NL | 46,72 | 39,03 | 46,21 | 38,42 | 46,25 | 38,70 | 45,30 | 38,13 |
| AT | 25,15 | 21,69 | 24,88 | 21,35 | 24,50 | 20,49 | 24,00 | 20,19 |
| PL | 78,01 | 58,64 | 77,16 | 57,73 | 81,60 | 59,40 | 79,93 | 58,53 |
| PT | 15,33 | 13,62 | 15,16 | 13,41 | 17,06 | 14,58 | 16,71 | 14,37 |
| RO | 30,49 | 23,12 | 30,16 | 22,76 | 29,46 | 21,92 | 28,86 | 21,60 |
| SI | 5,85 | 4,35 | 5,79 | 4,29 | 5,79 | 4,40 | 5,68 | 4,33 |
| SK | 13,77 | 8,59 | 13,62 | 8,46 | 14,23 | 8,72 | 13,94 | 8,59 |
| FI | 30,11 | 20,92 | 29,78 | 20,60 | 30,33 | 20,71 | 29,71 | 20,41 |
| SE | 35,82 | 25,50 | 35,42 | 25,10 | 36,59 | 25,05 | 35,84 | 24,69 |
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2024.1722 |
| Rodzaj: | Zalecenie |
| Tytuł: | Zalecenie 2024/1722 ustanawiające wytyczne dotyczące interpretacji art. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 w odniesieniu do celów w zakresie efektywności energetycznej i wkładów krajowych |
| Data aktu: | 17/06/2024 |
| Data ogłoszenia: | 19/06/2024 |
| Data wejścia w życie: | 17/06/2024 |