a także mając na uwadze, co następuje:(1) Doświadczenia związane ze stosowaniem obecnych ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które w dużym stopniu opierają się na wdrażaniu środków służących przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na szczeblu krajowym, wskazują na niedociągnięcia nie tylko w odniesieniu do skutecznego funkcjonowania unijnych ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, ale również w odniesieniu do włączania do nich zaleceń międzynarodowych. Niedociągnięcia te prowadzą do pojawienia się nowych przeszkód w należytym funkcjonowaniu rynku wewnętrznego, zarówno ze względu na zagrożenia na rynku wewnętrznym, jak i zagrożenia zewnętrzne, na które rynek wewnętrzny jest narażony.
(2) Transgraniczny charakter przestępstw i dochodów z przestępstw zagraża podejmowanym w ramach systemu finansowego Unii wysiłkom mającym na celu zapobieganie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Wysiłki te należy nasilić na szczeblu unijnym poprzez utworzenie urzędu wspomagającego wdrażanie zharmonizowanych przepisów w tej dziedzinie. Ponadto taki urząd powinien przyjąć zharmonizowane podejście w celu wzmocnienia istniejących unijnych ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, a w szczególności wzmocnienia nadzoru w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz współpracy między jednostkami analityki finansowej. Podejście to powinno zmniejszyć rozbieżności w krajowych przepisach i praktykach nadzorczych oraz wprowadzić struktury, które w zdecydowany sposób sprzyjają sprawnemu funkcjonowaniu rynku wewnętrznego, a zatem powinno opierać się na art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
(3) Dlatego też należy ustanowić unijny Urząd ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu (zwanego dalej "Urzędem"). Utworzenie Urzędu ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia skutecznego i odpowiedniego nadzoru nad podmiotami zobowiązanymi, z którymi związane jest wysokie ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, dla wzmocnienia wspólnego podejścia nadzorczego w odniesieniu do wszystkich innych podmiotów zobowiązanych oraz dla ułatwienia wspólnych analiz i współpracy między jednostkami analityki finansowej.
(4) Niniejsze rozporządzenie jest częścią kompleksowego pakietu mającego na celu wzmocnienie unijnych ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Niniejsze rozporządzenie, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1113 3 , rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1624 4 oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1640 5 będą stanowić ramy prawne
określające wymogi w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które podmioty zobowiązane muszą spełnić, i stanowiące podstawę unijnych ram instytucjonalnych w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
(5) Aby nadzór nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu osiągnął skuteczny i jednolity poziom w całej Unii, konieczne jest przyznanie Urzędowi uprawnień obejmujących: bezpośredni nadzór nad określoną liczbą wybranych podmiotów zobowiązanych z sektora finansowego, w tym nad dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów; monitorowanie, analizę i wymianę informacji dotyczących ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, wpływającego na rynek wewnętrzny; koordynację i nadzór zwierzchni nad podmiotami sprawującym nadzór w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w sektorze finansowym; koordynację i nadzór zwierzchni nad podmiotami sprawującymi nadzór w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w sektorze niefinansowym, w tym organami samorządu zawodowego, oraz koordynację i wsparcie jednostek analityki finansowej.
(6) Połączenie zarówno bezpośrednich, jak i pośrednich kompetencji w zakresie nadzoru nad podmiotami zobowiązanymi, a także zapewnienie mechanizmu wsparcia i koordynacji dla jednostek analityki finansowej jest najwłaściwszym sposobem wprowadzenia nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz współpracy między jednostkami analityki finansowej na szczeblu unijnym. Urząd powinien zatem łączyć w sobie niezależność i wysoki poziom technicznej wiedzy specjalistycznej oraz powinien zostać ustanowiony zgodnie ze wspólnym oświadczeniem i wspólnym podejściem Parlamentu Europejskiego, Rady Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej z 19 lipca 2012 r. w sprawie zdecentralizowanych agencji.
(7) Ustalenia dotyczące siedziby Urzędu powinny zostać określone w umowie w sprawie siedziby między Urzędem a państwem członkowskim, w którym znajduje się siedziba. Umowa w sprawie siedziby powinna określać warunki ustanowienia siedziby oraz przywileje nadawane Urzędowi i jego pracownikom przez państwo członkowskie. Umowa w sprawie siedziby powinna zostać zawarta, zanim Urząd rozpocznie działalność.
(8) Przy wyborze siedziby Urzędu Parlament Europejski i Rada muszą zapewnić, aby z uwagi na charakter Urzędu lokalizacja zapewniała mu: pełne wykonywanie zadań i uprawnień; rekrutację wysoko wykwalifikowanego i wyspecjalizowanego personelu; oferowanie odpowiednich szkoleń w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu; oraz w stosownych przypadkach - bliską współpracę z instytucjami, organami i jednostkami organizacyjnymi Unii; a także, aby uniknąć ryzyka utraty reputacji, Parlament Europejski i Rada muszą rozważyć, w oparciu o publicznie dostępne, istotne i porównywalne informacje, takie jak raporty Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF), w jaki sposób ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu jest odpowiednio uwzględniane w państwie członkowskim, w którym ma się znajdować siedziba.. Ponadto przy wyborze siedziby Urzędu Parlament Europejski i Rada muszą uwzględnić następujące kryteria: zapewnienie, by lokalizacja umożliwiała rozpoczęcie przez Urząd działalności na miejscu w momencie wejścia w życie niniejszego rozporządzenia; dostępność siedziby; istnienie odpowiednich placówek edukacyjnych dla dzieci członków personelu; stosowny dostęp do rynku pracy, zabezpieczenia społecznego i opieki medycznej dla dzieci i małżonków pracowników; oraz równowaga geograficzna. Mając na uwadze te kryteria, Urząd powinien mieć siedzibę we Frankfurcie nad Menem w Niemczech.
(9) Uprawnienia Urzędu powinny umożliwić mu poprawę - na różne sposoby - nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w Unii. W odniesieniu do wybranych podmiotów zobowiązanych Urząd powinien zapewnić na poziomie grupy zgodność z wymogami określonymi w ramach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz we wszelkich innych prawnie wiążących aktach Unii nakładających na instytucje finansowe obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Jeżeli chodzi o podmioty sprawujące nadzór finansowy, Urząd powinien w szczególności przeprowadzać okresowe przeglądy, aby zapewnić, by wszystkie podmioty sprawujące nadzór finansowy właściwie wykonywały swoje zadania. Powinien również badać systematyczne uchybienia w nadzorze wynikające z naruszeń, niestosowania lub nieprawidłowego stosowania prawa Unii. W odniesieniu do podmiotów sprawujących nadzór niefinansowy, w tym w stosownych przypadkach organów samorządu zawodowego, Urząd powinien koordynować wzajemne oceny standardów i praktyk nadzorczych oraz zwracać się do podmiotów sprawujących nadzór niefinansowy o zapewnienie przestrzegania wymogów przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu będących w zakresie ich kompetencji. Urząd powinien mieć możliwość podejmowania działań w przypadku potencjalnych naruszeń lub niestosowania prawa Unii przez podmioty sprawujące nadzór niefinansowy, a jeżeli naruszenia te nie zostaną usunięte zgodnie z zaleceniami Urzędu, powinien on ostrzegać zainteresowanych kontrahentów podmiotów sprawujących nadzór niefinansowy. Urząd powinien ułatwiać funkcjonowanie kolegiów organów nadzoru ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu zarówno w sektorze finansowym, jak i w sektorze niefinansowym. Ogólnie Urząd powinien przyczyniać się do konwergencji praktyk nadzorczych i do promowania wysokich standardów nadzorczych. Ponadto Urząd powinien koordynować i wspierać przeprowadzanie wspólnych analiz przez jednostki analityki finansowej lub zwracać się o podjęcie wspólnych analiz, a także powinien udostępniać jednostkom analityki finansowej usługi informatyczne i usługi w zakresie sztucznej inteligencji w celu zwiększenia ich zdolności w zakresie analizy danych, jak i narzędzia bezpiecznej wymiany informacji, w tym za pośrednictwem hostingu FIU.net, specjalnego systemu informatycznego umożliwiającego jednostkom analityki finansowej współpracę i wymianę informacji między sobą oraz, w stosownych przypadkach, z ich odpowiednikami z państw trzecich i ze stronami trzecimi.
(10) W celu wzmocnienia przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na szczeblu Unii, poprawy jasności tych przepisów przy jednoczesnym zapewnieniu spójności z międzynarodowymi standardami i innymi przepisami oraz w celu zwiększenia skuteczności wdrażania środków przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w tym również w sektorze niefinansowym, konieczne jest ustanowienie koordynacyjnej roli Urzędu na poziomie Unii w odniesieniu do podmiotów zobowiązanych, zarówno w sektorze finansowym, jak i niefinansowym, w celu wspierania krajowych podmiotów sprawujących nadzór i promowania konwergencji praktyk nadzorczych. W związku z tym Urząd powinien być uprawniony do opracowywania projektów regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych, do przyjmowania wytycznych, zaleceń i opinii, tak by w przypadku gdy nadzór pozostaje na poziomie krajowym, te same praktyki i standardy nadzorcze miały zastosowanie zasadniczo do wszystkich porównywalnych podmiotów. Ponadto należy powierzyć Urzędowi zadanie monitorowania i pomiaru stopnia konwergencji oraz spójnego stosowania wymogów prawnych i wysokich standardów nadzoru przez organy nadzorcze i podmioty zobowiązane. Ze względu na jego wysoce specjalistyczną wiedzę Urzędowi należy powierzyć zadanie opracowania metodyki nadzoru zgodnej z podejściem opartym na analizie ryzyka. Niektóre aspekty metodyki, które mogą obejmować zharmonizowane ilościowe poziomy odniesienia, takie jak podejście do klasyfikacji profilu ryzyka podmiotów zobowiązanych, w tym ich profili ryzyka nieodłącznego i szczątkowego, należy szczegółowo określić w bezpośrednio stosowanych wiążących środkach regulacyjnych -w regulacyjnych lub wykonawczych standardach technicznych - uwzględniając ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w ramach nadzoru ostrożnościowego, aby zapewnić skuteczną interakcję między nadzorem w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu a nadzorem ostrożnościowym. Inne aspekty metodyki, które wymagają szerszej swobody decyzyjnej podmiotów sprawujących nadzór, takie jak podejście do oceny mechanizmów kontroli wewnętrznej w podmiotach zobowiązanych, powinny być przedmiotem niewiążących wytycznych, zaleceń i opinii Urzędu. Zharmonizowana metodyka nadzoru powinna należycie uwzględniać, a w stosownych przypadkach wykorzystywać istniejące metodyki nadzoru dotyczące innych aspektów nadzoru nad podmiotami zobowiązanymi z sektora finansowego, w szczególności w przypadku interakcji między nadzorem nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu a nadzorem ostrożnościo- wym. W szczególności metodyka nadzoru, którą opracuje Urząd, powinna uzupełniać wytyczne i inne instrumenty opracowane przez Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego) (EUNB) ustanowiony na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 6 , określające szczegółowo podejście organów nadzoru ostrożnościowego do uwzględniania ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w nadzorze ostrożnościowym, aby zapewnić skuteczną interakcję między nadzorem ostrożnościowym a nadzorem nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Zharmonizowana metodyka nadzoru umożliwiłaby również opracowanie wspólnych narzędzi nadzorczych na potrzeby interakcji z podmiotami zobowiązanymi i wniosków o udostępnienie danych od tych podmiotów w całym systemie nadzoru. Urząd powinien być w stanie koordynować opracowywanie takich narzędzi w formie ustrukturyzowanych kwestionariuszy, dostępnych online lub offline, i zintegrowanych w ramach jednej platformy interakcji z podmiotami zobowiązanymi oraz między podmiotami sprawującymi nadzór w ramach systemu. Platforma taka nie tylko ułatwiłaby procesy nadzorcze i zharmonizowane podejścia nadzorcze, ale również pozwoliłaby uniknąć powielania wymogów sprawozdawczych i nakładania nadmiernych obciążeń na podmioty zobowiązane podlegające nadzorowi zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym.
(11) Rozszerzenie definicji przestępstw źródłowych związanych z praniem pieniędzy o niewdrożenie ukierunkowanych sankcji finansowych i uchylanie się od nich wymaga lepszego zrozumienia zagrożeń i podatności na zagrożenia w tym obszarze na poziomie podmiotów zobowiązanych, podmiotów sprawujących nadzór i Unii. Wykonując swoje zadania nadzorcze w odniesieniu do wybranych podmiotów zobowiązanych, Urząd powinien zatem zapewnić, aby podmioty te posiadały odpowiednie systemy wdrażania wymogów związanych z ukierunkowanymi sankcjami finansowymi. Podobnie, z uwagi na swoją centralną rolę w zorganizowaniu skutecznego systemu nadzoru na całym rynku wewnętrznym, Urząd powinien wspierać konwergencję praktyk nadzorczych w tym obszarze, aby zapewnić odpowiedni nadzór zwierzchni nad przestrzeganiem przez instytucje kredytowe i instytucje finansowe wymogów związanych z wdrażaniem ukierunkowanych sankcji finansowych. Informacje gromadzone w ramach zadań Urzędu w zakresie nadzoru i konwergencji stanowią źródło wiedzy Unii na temat ryzyka związanego z niewdrożeniem ukierunkowanych sankcji finansowych i uchylaniem się od nich oraz mogą przyczynić się do
określenia skutecznych środków ograniczających ryzyko. W tym celu Urząd powinien wykorzystać swoje doświadczenie i wiedzę z myślą o opracowaniu oceny ryzyka na szczeblu Unii w odniesieniu do niewdrożenia ukierunkowanych sankcji finansowych i uchylania się od nich.
(12) Należy powierzyć Urzędowi uprawnienia do opracowywania projektów regulacyjnych standardów technicznych w celu uzupełnienia zharmonizowanego zbioru przepisów ustanowionego w rozporządzeniu (UE) 2023/1113, rozporządzeniu (UE) 2024/1624 i w dyrektywie (UE) 2024/1640. Należy powierzyć Komisji uprawnienia do zatwierdzania projektów regulacyjnych standardów technicznych w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE w celu nadania im wiążącej mocy prawnej.
(13) Należy powierzyć Urzędowi uprawnienia do opracowywania projektów wykonawczych standardów technicznych, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia jednolitych warunków wykonania niniejszego rozporządzenia. Komisja powinna mieć uprawnienia do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych w drodze aktów wykonawczych zgodnie z art. 291 TFUE.
(14) Zmiany projektów regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych powinny być możliwe jedynie w sytuacjach nadzwyczajnych, ponieważ to Urząd jest podmiotem w bezpośredniej styczności z ramami w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu i ma o nich najlepszą wiedzę. Aby zapewnić sprawną i szybką procedurę przyjmowania tych standardów, należy określić termin, w którym Komisja powinna podjąć decyzję w sprawie ich zatwierdzenia.
(15) W procesie opracowywania projektów regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych oraz wytycznych i zaleceń skierowanych do podmiotów zobowiązanych, podmiotów sprawujących nadzór lub jednostek analityki finansowej Urząd powinien co do zasady przeprowadzać otwarte konsultacje publiczne, chyba że te konsultacje i analizy są wysoce nieproporcjonalne w stosunku do zakresu i wpływu danych środków lub w związku ze szczególnie pilnym charakterem sprawy. Konsultacje publiczne powinny być prowadzone w celu przeanalizowania potencjalnych kosztów i korzyści nowych środków oraz wymogów, które są wprowadzane, a także z myślą o tym, aby wszystkie zainteresowane strony, w tym inne organy Unii, których kompetencji może to dotyczyć, miały możliwość zgłaszania uwag i zaleceń. Ponieważ rola społeczeństwa obywatelskiego, w tym środowisk akademickich, dziennikarzy śledczych i organizacji pozarządowych, na przestrzeni lat okazała się nader ważna w kwestii identyfikowania schematów przestępczych i sposobów wzmacniania unijnych ram przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w celu zapobiegania wykorzystywaniu rynku wewnętrznego dla celów przestępczych, Urząd powinien zwracać szczególną uwagę na wkład społeczeństwa obywatelskiego. Urząd powinien zapewnić odpowiednie zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego i aktywnie zachęcać je do przedstawiania opinii w procesie kształtowania polityki.
(16) Ponieważ nie istnieją wystarczająco skuteczne mechanizmy postępowania w przypadku incydentów związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu obejmujących aspekty transgraniczne, konieczne jest wprowadzenie zintegrowanego systemu nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na szczeblu Unii, zapewniającego stosowanie - w sposób spójny i przy zachowaniu wysokiej jakości - metodyki nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz sprzyjającego współpracy między wszystkimi odpowiednimi właściwymi organami. Z tych powodów Urząd i krajowe podmioty sprawujące nadzór w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu razem powinny stanowić filary systemu nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. System nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu powinien opierać się na wzajemnym zaufaniu i współpracy w dobrej wierze, w tym na wymianie informacji i danych związanych z nadzorem, aby umożliwić Urzędowi i organom nadzorczym skuteczne wykonywanie ich zadań. System nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu byłby korzystny dla organów nadzorczych w przypadku szczególnych wyzwań, na przykład w związku z podwyższonym ryzykiem prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu lub w związku z brakiem zasobów, ponieważ w ramach tego systemu wzajemna pomoc powinna być dostępna na wniosek zainteresowanego organu. Wzajemna pomoc mogłaby również obejmować wymianę i oddelegowanie personelu, działania szkoleniowe i wymianę najlepszych praktyk. Ponadto Komisja mogłaby zapewnić państwom członkowskim wsparcie techniczne na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/240 7 , aby promować reformy mające na celu wzmocnienie walki z praniem pieniędzy.
(17) Zważywszy na istotną rolę przeglądów tematycznych w nadzorze nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w całej Unii, które to przeglądy umożliwiają określenie i porównanie ekspozycji na ryzyko w odniesieniu do nadzorowanych podmiotów zobowiązanych, oraz z uwagi na fakt, że obecnie podmioty sprawujące nadzór w różnych państwach członkowskich nie czerpią korzyści z tych przeglądów, konieczne jest, by Urząd zidentyfikował krajowe przeglądy tematyczne o podobnym zakresie i podobnych ramach czasowych oraz zapewnił ich koordynację na szczeblu Unii. Aby uniknąć ewentualnych sprzecznych komunikatów w kontaktach z podmiotami nadzorowanymi, rola koordynacyjna Urzędu powinna ograniczać się do kontaktów z odpowiednimi organami nadzorczymi i nie powinna obejmować bezpośrednich kontaktów z niewybranymi podmiotami zobowiązanymi. Z tego samego powodu Urząd powinien zbadać możliwość zharmonizowania lub zsynchronizowania ram czasowych krajowych przeglądów tematycznych oraz ułatwić wszelkie działania, które właściwe organy nadzorcze mogą chcieć przeprowadzić wspólnie lub w inny sposób.
(18) Efektywne wykorzystanie danych prowadzi do lepszego monitorowania i zapewnienia przestrzegania przepisów przez podmioty zobowiązane. Dlatego też zarówno bezpośredni, jak i pośredni nadzór sprawowany przez Urząd i organy nadzorcze nad wszystkimi podmiotami zobowiązanymi w całym systemie nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu powinien opierać się na szybkim dostępie do odpowiednich danych i informacji na temat samych podmiotów zobowiązanych oraz podejmowanych wobec nich działań nadzorczych i stosowanych wobec nich środków nadzorczych, z zastrzeżeniem ograniczonych w czasie okresów przechowywania danych zgodnie z obowiązującymi ramami ochrony danych. W tym celu, biorąc pod uwagę poufność informacji i potrzebę ich szczególnej ochrony, Urząd powinien stworzyć centralną bazę danych w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu zawierającą informacje zbierane od wszystkich organów nadzorczych i w razie konieczności powinien udostępniać takie informacje na miarę potrzeb informacyjnych organowi nadzorczemu i organom spoza obszaru przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w ramach systemu, zapewniając przy tym zachowanie poufności. Zgromadzone dane powinny również obejmować odpowiednie aspekty procedury cofnięcia zezwolenia oraz oceny kompetencji i reputacji udziałowców lub akcjonariuszy lub członków organów zarządzających poszczególnych podmiotów zobowiązanych, ponieważ umożliwiłoby to organom nadzorczym i organom spoza obszaru przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu należyte uwzględnienie - w odniesieniu do konkretnych podmiotów i osób - ewentualnych uchybień, które mogły wystąpić w innych państwach członkowskich. Baza danych powinna również zawierać informacje statystyczne dotyczące organów nadzorczych i jednostek analityki finansowej. Wszystkie zgromadzone dane i informacje umożliwiłyby Urzędowi skuteczny nadzór nad należytym funkcjonowaniem i skutecznością systemu nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Informacje z bazy danych umożliwiłyby także Urzędowi terminowe reagowanie na potencjalne uchybienia i przypadki nieprzestrzegania przepisów przez niewybrane podmioty zobowiązane. W trosce o to, aby baza danych zawierała wszystkie istotne informacje dostępne w całym systemie nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, organy nadzorcze powinny mieć możliwość przekazywania innych kategorii danych oprócz tych, które są bezpośrednio przewidziane w niniejszym rozporządzeniu. W tym samym duchu Urząd, który zarządza bazą danych i analizuje przedłożone dane, byłby najbardziej kompetentny do określenia, o jakie dodatkowe punkty danych lub kategorie danych można by zwrócić się do organów nadzorczych w celu poprawy efektywności bazy danych. Aby pomóc w tworzeniu, przechowywaniu i wykorzystywaniu spójnego i uporządkowanego zbioru danych, konieczne jest doprecyzowanie formatu, procedur, terminów i innych szczegółów dotyczących zakresu i charakteru danych, które mają być przekazywane do bazy danych. W tym celu Urząd powinien opracować projekty regulacyjnych standardów technicznych i przedłożyć je Komisji. Specyfikacje zawarte w regulacyjnych standardach technicznych określałyby odpowiedni poziom szczegółowości w odniesieniu do konkretnych kategorii informacji, które mają być przekazywane w odniesieniu do różnych rodzajów działalności nadzorczej lub kategorii podmiotów zobowiązanych. Dane gromadzone w odniesieniu do podmiotów zobowiązanych z sektora niefinansowego powinny uwzględniać zasadę proporcjonalności i mandat Urzędu w sektorze niefinansowym. Ponadto, biorąc pod uwagę, że Urząd po raz pierwszy wprowadziłby nadzór na szczeblu Unii w sektorze niefinansowym oraz że dyrektywa (UE) 2024/1640 wymaga dostosowań w krajowych ramach instytucjonalnych dotyczących nadzoru, które należy transponować, należy przewidzieć wystarczający okres na przygotowanie włączenia do bazy danych informacji pochodzących od organów nadzorczych w sektorze niefinansowym. Zatem dane z sektora niefinansowego powinny być przekazane do bazy danych przed upływem czterech lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, czyli rok po terminie transpozycji dyrektywy (UE) 2024/1640. Organy nadzorcze w sektorze niefinansowym powinny jednak mieć możliwość przekazywania tych danych na zasadzie dobrowolności przed tą datą. Dane osobowe przetwarzane w kontekście bazy danych powinny być przechowywane przez okres do dziesięciu lat od daty ich pobrania przez Urząd. Taki okres przechowywania danych jest absolutnie niezbędny i proporcjonalny do celów działań nadzorczych prowadzonych przez Urząd i organy nadzorcze. Długość okresu przechowywania danych gwarantuje również, że Urząd i organy nadzorcze będą miały dostęp do niezbędnych informacji na temat oceny ryzyka, działalności gospodarczej, istniejących mechanizmów kontroli poszczególnych podmiotów zobowiązanych i naruszeń, jakich dopuściły się te podmioty zobowiązane, w celu wykonywania swoich obowiązków, co wymaga od nich dostępu do informacji związanych z daną sprawą przez dłuższy okres. Taki okres przechowywania danych jest konieczny, ponieważ organy nadzorcze powinny brać pod uwagę m.in. powagę, czas trwania i powtarzalność naruszenia, aby określić poziom sankcji lub środków, jakie należy zastosować, co wymaga analizy informacji związanych z daną sprawą w dłuższym okresie odniesienia. Taki czas trwania okresu przechowywania danych jest również konieczny w odniesieniu do informacji wynikających z ocen kompetencji i reputacji udziałowców lub akcjonariuszy lub członków organu zarządzającego, aby organy nadzorcze dysponowały wystarczającymi informacjami i mogły ocenić, czy cieszą się oni nieposzlakowaną opinią, czy działają uczciwie oraz czy posiadają wiedzę, w tym wiedzę specjalistyczną, niezbędne do wykonywania swoich funkcji, a także aby zapewnić stałe monitorowanie spełniania tych warunków zgodnie z wymogami dyrektywy (UE) 2024/1640. Dane osobowe powinny być usuwane, jeżeli ich przechowywanie nie jest już konieczne. Ze względu na cel bazy danych i wykorzystanie zawartych w niej informacji przez poszczególnych uczestników systemu nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu nie powinna ona zawierać żadnych danych objętych prawniczą tajemnicą zawodową.
(19) W celu zapewnienia bardziej skutecznej i mniej rozproszonej ochrony ram finansowych Unii ograniczoną liczbę podmiotów zobowiązanych stwarzających największe ryzyko należy objąć bezpośrednim nadzorem Urzędu. Ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu nie jest proporcjonalne do wielkości nadzorowanych podmiotów, dlatego należy zastosować inne kryteria w celu zidentyfikowania podmiotów stwarzających największe ryzyko. W szczególności należy wziąć pod uwagę dwie kategorie: transgraniczne instytucje kredytowe i instytucje finansowe wysokiego ryzyka prowadzące działalność w znacznej liczbie państw członkowskich, wybierane okresowo; oraz, w wyjątkowych przypadkach, każdy podmiot, który dopuścił się istotnych naruszeń obowiązujących wymogów, a na naruszenia te właściwy dla niego krajowy podmiot sprawujący nadzór nie zareagował w wystarczającym stopniu lub w odpowiednim czasie. W takich wyjątkowych przypadkach Urząd albo podmioty sprawujące nadzór finansowy powinny mieć możliwość wystąpienia o przeniesienie nadzoru ze szczebla krajowego na unijny, odpowiednio uzasadniając taki wniosek. Jeżeli takie wnioski o przeniesienie są składane przez Urząd, powinny być rozpatrywane przez Komisję i zatwierdzane lub odrzucane na podstawie oficjalnej decyzji z uwzględnieniem przedstawionego uzasadnienia. Jeżeli takie wnioski o przeniesienie są przedkładane Urzędowi przez podmioty sprawujące nadzór finansowy i wiążą się z dobrowolnym przekazaniem zadań i uprawnień, Urząd powinien decydować o konieczności przeniesienia oraz przejąć bezpośredni nadzór nad danym podmiotem zobowiązanym lub daną grupą, jeżeli uzna, że wymagają tego interesy Unii i integralność systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Wszystkie podmioty, w odniesieniu do których Urząd wykonywałby bezpośrednie uprawnienia nadzorcze, należą do kategorii wybranych podmiotów zobowiązanych.
(20) Instytucje kredytowe i instytucje finansowe lub grupy instytucji kredytowych i finansowych, które zaliczono do pierwszej kategorii, powinny być przedmiotem oceny co trzy lata na podstawie połączonych obiektywnych kryteriów związanych z ich obecnością w wielu państwach członkowskich i ich działalnością transgraniczną oraz kryteriów związanych z ich profilem ryzyka dotyczącego prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Jedynie instytucje kredytowe lub finansowe bądź grupy instytucji kredytowych lub instytucji finansowych, które są obecne w znacznej liczbie państw członkowskich, niezależnie od tego, czy prowadzą działalność za pośrednictwem zakładów czy w ramach swobody świadczenia usług w państwach członkowskich, i w odniesieniu do których nadzór na szczeblu Unii byłby zatem bardziej odpowiedni, powinny być objęte procedurą wyboru.
(21) Okresowa ocena profilu ryzyka instytucji kredytowych i instytucji finansowych w celu wyboru do bezpośredniego nadzoru powinna opierać się na danych przekazanych przez podmioty sprawujące nadzór finansowy, a w przypadku już wybranych podmiotów zobowiązanych - przez Urząd. Ponadto Urząd powinien zapewnić zharmonizowane stosowanie metodyki przez podmioty sprawujące nadzór finansowy oraz koordynację oceny profilu ryzyka podmiotów na poziomie grupy. Wykonawczy standard techniczny powinien określać odpowiednie role Urzędu i podmiotów sprawujących nadzór finansowy w procesie oceny. Urząd powinien zapewnić spójność, w stosownych przypadkach, między metodyką oceny profilu ryzyka na potrzeby procedury wyboru na mocy niniejszego rozporządzenia a metodyką harmonizacji oceny profili ryzyka nieodłącznego i ryzyka szczątkowego podmiotów zobowiązanych na szczeblu krajowym, które to metodyki mają zostać opracowane w ramach regulacyjnych standardów technicznych przyjętych zgodnie z art. 40 ust. 2 dyrektywy (UE) 2024/1640.
(22) Z uwagi na dużą różnorodność sposobów, w jakie organy krajowe podchodzą do oceny profilu ryzyka szczątkowego podmiotów zobowiązanych, proces opracowywania przepisów dotyczących udoskonalonej i szczegółowej zharmonizowanej metodyki umożliwiającej ocenę ryzyka szczątkowego o porównywalnych wynikach zmienia się i powinien rozpocząć się jak najszybciej na podstawie prac przeprowadzonych przez EUNB. W związku z tym metody kategoryzacji ryzyka szczątkowego, które mają zostać przyjęte w celu pierwszej identyfikacji wybranych podmiotów zobowiązanych, powinny być prostsze i ujednolicać różne sposoby podejścia stosowane na szczeblu krajowym. Urząd powinien dokonywać przeglądu swojej metodyki co trzy lata, uwzględniając rozwój stosownej wiedzy.
(23) Ostateczne kryterium wyboru powinno zapewniać równe warunki działania wśród bezpośrednio nadzorowanych podmiotów zobowiązanych i w tym celu nie należy pozostawiać Urzędowi ani organom nadzorczym żadnej swobody przy podejmowaniu decyzji w sprawie wykazu podmiotów zobowiązanych, które mają podlegać bezpośredniemu nadzorowi. W związku z tym, jeżeli dany oceniany podmiot zobowiązany prowadzi działalność transgraniczną i należy do kategorii wysokiego ryzyka zgodnie ze zharmonizowaną metodyką, należy go uznać za wybrany podmiot zobowiązany.
(24) Aby zapewnić przejrzystość i jasność odpowiednim instytucjom, Urząd powinien opublikować wykaz wybranych podmiotów zobowiązanych w ciągu sześciu miesięcy od rozpoczęcia okresu selekcji, po sprawdzeniu zgodności informacji przekazanych przez podmioty sprawujące nadzór finansowy z kryteriami działalności transgranicznej i metodyką określania profilu ryzyka. Dlatego istotne jest, by na początku każdego okresu selekcji odpowiednie podmioty sprawujące nadzór finansowy oraz, w razie potrzeby, same podmioty zobowiązane przedstawiały Urzędowi aktualne informacje statystyczne w celu określenia wykazu instytucji finansowych kwalifikujących się do oceny zgodnie z wejściowymi kryteriami oceny dotyczącymi ich działalności transgranicznej. W tym kontekście podmioty sprawujące nadzór finansowy powinny informować Urząd o kategorii profilu ryzyka, do której w ramach ich jurysdykcji zalicza się dana instytucja finansowa, zgodnie z metodyką określoną w regulacyjnych standardach technicznych. Urząd powinien następnie rozpocząć bezpośredni nadzór nad wybranymi podmiotami zobowiązanymi sześć miesięcy po opublikowaniu tego wykazu. Czas ten jest potrzebny na odpowiednie przygotowanie przeniesienia zadań nadzorczych ze szczebla krajowego na unijny, w tym na utworzenie wspólnego zespołu nadzorczego i przyjęcie stosownych ustaleń roboczych z odpowiednimi podmiotami sprawującymi nadzór finansowy.
(25) Aby zapewnić pewność prawa i równe warunki działania wybranym podmiotom zobowiązanym, każdy wybrany podmiot zobowiązany powinien pozostawać pod bezpośrednim nadzorem Urzędu przez co najmniej trzy lata, nawet jeżeli po wyborze i w ciągu tych trzech lat wybrany podmiot zobowiązany przestanie spełniać którekolwiek z kryteriów dotyczących działalności transgranicznej lub ryzyka, np. z powodu potencjalnego zaprzestania, konsolidacji, rozwoju lub realokacji działalności prowadzonej za pośrednictwem zakładów lub w ramach swobody świadczenia usług. Urząd powinien również zapewnić, by wybrane podmioty zobowiązane i ich organy nadzorcze poświęcały wystarczająco dużo czasu na przygotowanie się do przeniesienia nadzoru ze szczebla krajowego na unijny. Dlatego każda kolejna selekcja powinna rozpoczynać się 12 miesięcy przed datą zakończenia trzyletniego okresu nadzoru nad poprzednio wybranymi podmiotami zobowiązanymi.
(26) Urząd powinien nadzorować podmioty zobowiązane w sektorze finansowym o wysokim profilu ryzyka, jeżeli podmioty te prowadzą działalność w co najmniej sześciu państwach członkowskich, czy to za pośrednictwem zakładów czy też w ramach swobody świadczenia usług w Unii. W takich przypadkach nadzór na szczeblu Unii ze strony Urzędu wniósłby znaczną wartość dodaną w porównaniu z rozdrobnionym nadzorem między państwem członkowskim pochodzenia i przyjmującym państwem członkowskim, ponieważ wyeliminowałby konieczność koordynowania i dostosowywania środków podejmowanych w odniesieniu do różnych części tej samej grupy przez krajowe podmioty sprawujące nadzór w państwie członkowskim pochodzenia i w przyjmującym państwie członkowskim. Aby zapewnić jednolity nadzór nad grupami i bardziej szczegółową analizę ryzyka ocenianych podmiotów transgranicznych, ocenę ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu przez podmioty zobowiązane, które są częścią grupy, należy zawsze przeprowadzać na poziomie grupy, czego wynikiem będzie jednolity wskaźnik ryzyka dla całej grupy, który należy uwzględnić na potrzeby wyboru. Całą grupę należy następnie uznać za wybrany podmiot zobowiązany. Chociaż dokładna liczba podmiotów, które mogą spełniać kryteria dotyczące ryzyka i działalności transgranicznej w odniesieniu do bezpośredniego nadzoru, jest zróżnicowana i zależy od modelu biznesowego tych podmiotów oraz ich profilu ryzyka prania pieniędzy w momencie dokonywania oceny, konieczne jest zapewnienie optymalnego, progresywnego i dynamicznego podziału kompetencji między Unię a organy krajowe w pierwszej fazie istnienia Urzędu. Aby zapewnić wystarczającą liczbę i odpowiedni zakres rodzajów grup i podmiotów wysokiego ryzyka nadzorowanych na szczeblu Unii, Urząd powinien dysponować wystarczającymi zasobami, aby móc jednocześnie nadzorować do 40 grup i podmiotów przynajmniej podczas pierwszej procedury wyboru. W przypadku gdy ponad 40 podmiotów kwalifikowałoby się do bezpośredniego nadzoru ze względu na ich wysoki profil ryzyka, Urząd powinien wybrać spośród nich 40 podmiotów działających za pośrednictwem zakładów lub w ramach swobody świadczenia usług w największej liczbie państw członkowskich. W przypadku gdy kryterium to nie jest wystarczające do wybrania 40 podmiotów, w szczególności gdy kilka podmiotów zobowiązanych prowadzi działalność w tej samej liczbie państw członkowskich - na przykład podmioty nr 39, 40 i 41 prowadzą działalność w tej samej liczbie państw członkowskich - Urząd powinien być w stanie dokonać rozróżnienia między nimi i wybrać te podmioty, które mają najwyższy stosunek wolumenu transakcji z państwami trzecimi do całkowitego wolumenu transakcji. W kolejnych procedurach wyboru, w oparciu o doświadczenia w zakresie nadzoru zdobyte podczas pierwszej procedury wyboru, korzystne byłoby zwiększenie liczby podmiotów podlegających nadzorowi Urzędu, a także objęcie przez Urząd nadzoru nad całym rynkiem wewnętrznym. W tym celu, w przypadku gdy ponad 40 podmiotów kwalifikowałoby się do bezpośredniego nadzoru ze względu na ich wysoki profil ryzyka, Urząd, w porozumieniu z organami nadzorczymi, powinien mieć możliwość wyrażenia zgody na nadzorowanie określonej liczby podmiotów lub grup większej niż 40. Podejmując decyzję w sprawie konkretnej liczby, Urząd powinien uwzględnić swoje zasoby własne i zdolność do przekierowania lub dodatkowego zatrudnienia niezbędnej liczby pracowników nadzoru i pracowników pomocniczych oraz powinien zapewnić, aby zwiększenie zasobów finansowych i ludzkich było możliwe. Jednocześnie objęcie nadzorem całego rynku wewnętrznego można by zapewnić poprzez nadzorowanie co najmniej jednego podmiotu z każdego państwa członkowskiego. W państwach członkowskich, w których w wyniku regularnej procedury wyboru nie zidentyfikowano żadnego podmiotu, w celu wyboru jednego podmiotu należy zastosować metodykę określania ryzyka przewidzianą na potrzeby procedury wyboru, w tym kryteria wyboru między kilkoma podmiotami o wysokim profilu ryzyka.
(27) Odpowiednie podmioty zaangażowane w stosowanie ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu powinny współpracować ze sobą zgodnie z obowiązkiem lojalnej współpracy zapisanym w Traktatach. W celu zapewnienia, aby system nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu składający się z Urzędu i organów nadzorczych funkcjonował jako zintegrowany mechanizm oraz aby ryzyka specyficzne dla danej jurysdykcji oraz wiedza specjalistyczna lokalnych organów nadzorczych były należycie uwzględniane i dobrze wykorzystywane, bezpośredni nadzór nad wybranymi podmiotami zobowiązanymi powinien być prowadzony w formie wspólnych zespołów nadzorczych i, w stosownych przypadkach, specjalnych zespołów ds. kontroli na miejscu. Zespołami tymi powinien kierować pracownik Urzędu koordynujący wszystkie działania nadzorcze zespołu (zwany dalej "koordynatorem wspólnego zespołu nadzorczego"). Koordynator wspólnego zespołu nadzorczego i inni pracownicy Urzędu przydzieleni do wspólnego zespołu nadzorczego powinni pracować w siedzibie Urzędu, ale powinni mieć możliwość wykonywania swoich codziennych zadań i działań nadzorczych w każdym państwie członkowskim, w którym wybrany podmiot zobowiązany prowadzi działalność. W tym celu podmioty sprawujące nadzór finansowy powinny pomagać w zapewnieniu sprawnej i elastycznej organizacji pracy wszystkim członkom wspólnego zespołu nadzorczego. Urząd powinien być odpowiedzialny za ustanowienie i skład wspólnego zespołu nadzorczego, a lokalne podmioty sprawujące nadzór uczestniczące w nadzorze nad danym podmiotem powinny zapewnić, by do zespołu wyznaczono wystarczającą liczbę pracowników, biorąc pod uwagę profil ryzyka wybranego podmiotu zobowiązanego w ich jurysdykcji, a także jego ogólny wolumen działalności. Każdy podmiot sprawujący nadzór zaangażowany w nadzór nad grupą powinien wyznaczyć członka do wspólnego zespołu nadzorczego. Jednak w przypadkach gdy ryzyko związane z działalnością podmiotu zobowiązanego jest niskie w danym państwie członkowskim, podmiot sprawujący nadzór finansowy w tym państwie członkowskim, w porozumieniu z koordynatorem wspólnego zespołu nadzorczego, powinien mieć możliwość niewyznaczania członka do wspólnego zespołu nadzorczego. Jeżeli nikogo nie wyznaczono do wspólnego zespołu nadzorczego, odpowiedni podmiot sprawujący nadzór finansowy powinien posiadać punkt kontaktowy w zakresie spraw i obowiązków dotyczących wspólnego zespołu nadzorczego.
(28) Aby zapewnić, by Urząd mógł skutecznie wypełniać swoje obowiązki nadzorcze wobec wybranych podmiotów zobowiązanych, powinien móc uzyskiwać wszelkie dokumenty wewnętrzne i informacje niezbędne do wykonywania swoich zadań oraz posiadać w tym celu ogólne uprawnienia dochodzeniowe przyznane wszystkim organom nadzorczym na mocy krajowego prawa administracyjnego. W tym celu Urząd powinien mieć możliwość kierowania wniosków o udzielenie informacji do wybranego podmiotu zobowiązanego, osób fizycznych przez niego zatrudnionych, należących do niego osób prawnych oraz do stron, z którymi zawarł umowy, takich jak: sam podmiot zobowiązany lub dowolna osoba prawna w ramach podmiotu zobowiązanego; pracownicy podmiotu zobowiązanego i osoby na porównywalnych stanowiskach, w tym agenci i dystrybutorzy; wykonawcy zewnętrzni oraz osoby trzecie, którym wybrany podmiot zobowiązany zlecił prowadzenie swojej działalności na zasadzie outsourcingu.
(29) Urząd powinien być uprawniony do żądania podjęcia wewnętrznych działań przez dany podmiot w celu zapewnienia większej zgodności podmiotów zobowiązanych z ramami w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w tym do żądania wzmocnienia procedur wewnętrznych i zmian w strukturze zarządzania, aż po odwoływanie członków organu zarządzającego, bez uszczerbku dla uprawnień innych odpowiednich organów nadzorczych właściwych dla tego samego wybranego podmiotu zobowiązanego. Po stwierdzeniu nieprzestrzegania lub częściowego przestrzegania obowiązujących wymogów przez wybrany podmiot zobowiązany Urząd powinien mieć możliwość zastosowania szczególnych środków lub procedur w stosunku do poszczególnych klientów lub kategorii klientów, którzy stwarzają wysokie ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Regularnym elementem takiego nadzoru powinny być kontrole na miejscu, które mogłyby być prowadzone przez specjalne zespoły. Jeżeli konkretny rodzaj kontroli na miejscu, na przykład w odniesieniu do osoby fizycznej, w przypadku której lokal przedsiębiorstwa jest jednocześnie lokalem prywatnym, wymaga zezwolenia od krajowego organu sądowego, Urząd powinien wystąpić o takie zezwolenie.
(30) Urząd powinien posiadać pełen zakres uprawnień nadzorczych w stosunku do bezpośrednio nadzorowanych podmiotów, tak by zapewnić zgodność z obowiązującymi wymogami. Uprawnienia te powinny mieć zastosowanie w przypadkach, gdy wybrany podmiot zobowiązany nie spełnia wymogów, gdy spełnienie niektórych wymogów jest mało prawdopodobne, jak również gdy procedury wewnętrzne i mechanizmy kontroli wewnętrznej nie są odpowiednie dla zapewnienia prawidłowego zarządzania ryzykiem prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, na jakie narażony jest wybrany podmiot zobowiązany. Wykonywanie tych uprawnień mogłoby odbywać się w drodze wiążących decyzji kierowanych do poszczególnych wybranych podmiotów zobowiązanych.
(31) Oprócz uprawnień nadzorczych w zakresie stosowania środków administracyjnych oraz w celu zapewnienia przestrzegania przepisów, w przypadku naruszenia bezpośrednio obowiązujących wymogów, Urząd powinien mieć możliwość nakładania na wybrane podmioty zobowiązane kar pieniężnych. W przypadku poważnych, powtarzających się lub systematycznych naruszeń Urząd powinien zawsze stosować kary pieniężne. Kary te powinny być proporcjonalne i zniechęcające, powinny mieć zarówno skutek karny, jak i odstraszający oraz powinny być zgodne z zasadą ne bis in idem. Maksymalne kwoty kar pieniężnych powinny być zgodne z kwotami określonymi w dyrektywie (UE) 2024/1640 i dostępne dla wszystkich organów nadzorczych w całej Unii. Podstawowe kwoty tych kar powinny być określone w granicach ustanowionych na podstawie ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu z uwzględnieniem charakteru wymogów, które zostały naruszone. Aby Urząd odpowiednio uwzględnił czynniki obciążające lub łagodzące, należy umożliwić dostosowanie odpowiedniej kwoty podstawowej. W celu doprowadzenia do odpowiednio szybkiego zakończenia szkodliwych praktyk biznesowych Rada Wykonawcza Urzędu powinna być uprawniona do nakładania okresowych kar pieniężnych, aby nakłonić odpowiednią osobę prawną lub fizyczną do zaprzestania danego postępowania. W celu zwiększenia świadomości wszystkich podmiotów zobowiązanych poprzez zachęcanie ich do przyjęcia praktyk biznesowych zgodnych z ramami w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu kary pieniężne i okresowe kary pieniężne powinny być podawane do wiadomości publicznej. System obowiązków informacyjnych w odniesieniu do środków administracyjnych, a także kary pieniężne i okresowe kary pieniężne nakładane przez Urząd i wyszczególnione w niniejszym rozporządzeniu powinny być ściśle dostosowane do systemu na szczeblu krajowym, co przewidziano w dyrektywie (UE) 2024/1640. Trybunał Sprawiedliwości powinien mieć właściwość w przedmiocie kontroli legalności decyzji przyjmowanych przez Urząd, Radę i Komisję, zgodnie z art. 263 TFUE, a także w zakresie ustalania ich odpowiedzialności pozaumownej.
(32) Ważne jest, aby organy odpowiedzialne za nadzorowanie wdrażania ukierunkowanych sankcji finansowych na szczeblu krajowym były terminowo informowane o wszelkich naruszeniach takiego obowiązku przez wybrane podmioty zobowiązane. W tym celu Urząd powinien być w stanie udostępniać takie informacje podmiotowi sprawującemu nadzór finansowy w danym państwie członkowskim i nakazać temu organowi przekazanie takich informacji krajowemu organowi odpowiedzialnemu za nadzór nad wdrażaniem tych sankcji.
(33) W przypadku niewybranych podmiotów zobowiązanych nadzór nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu ma pozostać przede wszystkim na poziomie krajowym, przy czym właściwe organy krajowe pozostają w pełni odpowiedzialne i rozliczalne za bezpośredni nadzór. Urząd powinien otrzymać odpowiednie uprawnienia w zakresie pośredniego nadzoru, tak by zapewnić w całej Unii spójność i wysoką jakość działań nadzorczych prowadzonych na szczeblu krajowym. Dlatego też powinien przeprowadzać oceny stanu konwergencji praktyk nadzorczych i publikować sprawozdania zawierające jego ustalenia. Urząd powinien być uprawniony do podejmowania dalszych działań w formie wydawania wytycznych i zaleceń, w tym zaleceń indywidualnych, skierowanych do podmiotów sprawujących nadzór finansowy na podstawie oceny w celu zapewnienia harmonizacji i wysokiego poziomu praktyk nadzorczych w całej Unii. Poszczególne zalecenia mogłyby zawierać sugestie dotyczące konkretnych działań następczych, a podmiot sprawujący nadzór finansowy powinien dołożyć wszelkich starań, aby zastosować się do sugerowanych środków. Jeżeli podmiot sprawujący nadzór finansowy nie podejmuje działań następczych, Urząd powinien podjąć odpowiednie i niezbędne kroki zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
(34) Urząd powinien mieć również możliwość rozstrzygania sporów między podmiotami sprawującymi nadzór finansowy dotyczących środków, jakie należy podjąć w odniesieniu do niewybranego podmiotu zobowiązanego w sektorze finansowym. Aby zapewnić konstruktywną współpracę, Urząd powinien w pierwszej kolejności podjąć próbę rozwiązania sporu w ramach postępowania pojednawczego w określonym terminie. Jeżeli postępowanie pojednawcze nie przyniesie pożądanych rezultatów, w celu rozstrzygnięcia sporu i zapewnienia zgodności z prawem Unii Urząd powinien być w stanie wydać decyzję zobowiązującą podmioty sprawujące nadzór do podjęcia określonych działań lub do powstrzymania się od podejmowania określonych działań.
(35) W celu zagwarantowania prawidłowego funkcjonowania i skuteczności systemu nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu Urząd powinien mieć możliwość identyfikowania systematycznych uchybień w nadzorze spowodowanych naruszeniami prawa Unii wynikającymi z niestosowania lub niewłaściwego stosowania środków krajowych transponujących dyrektywy unijne i podejmowania działań w takich przypadkach. W tym celu i bez uszczerbku dla uprawnień Komisji do wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie TFUE Urząd powinien mieć możliwość prowadzenia dochodzeń w sprawie takich ewentualnych naruszeń. Jeżeli Urząd stwierdzi naruszenie, powinien mieć możliwość, o ile uzna to za stosowne, wydania danemu podmiotowi sprawującemu nadzór zalecenia określającego środki, jakie należy podjąć w celu usunięcia naruszenia, jednak dopiero po poinformowaniu zainteresowanego podmiotu sprawującego nadzór oraz, w stosownych przypadkach, umożliwieniu innym podmiotom sprawującym nadzór finansowy przedstawienia informacji w danej sprawie. Jeżeli stwierdzonych uchybień nie usunięto, Komisja powinna mieć również możliwość wydania opinii zobowiązującej podmiot sprawujący nadzór do zastosowania się do zalecenia wydanego przez Urząd.
(36) Niektóre podmioty zobowiązane w sektorze finansowym, które nie spełniają wymogów regularnej procedury wyboru, mogą mimo to charakteryzować się wysokim ryzykiem nieodłącznym lub szczątkowym z punktu widzenia prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu lub mogą podejmować, zmieniać bądź rozszerzać działalność obarczoną wysokim ryzykiem, którego nie ograniczono adekwatnymi mechanizmami kontroli wewnętrznej, co prowadzi do poważnych, wielokrotnych lub systematycznych naruszeń wymogów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Jeżeli istnieją przesłanki wskazujące na możliwe poważne, wielokrotne lub systematyczne naruszenia mających zastosowanie wymogów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, mogą one świadczyć o rażącym zaniedbaniu ze strony podmiotu zobowiązanego. Organ nadzorczy powinien być w stanie odpowiednio zareagować na wszelkie możliwe naruszenia i zapobiec urzeczywistnieniu się ryzyka, co mogłoby doprowadzić do rażącego zaniedbania przy wdrażaniu wymogów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W niektórych przypadkach reakcja na szczeblu krajowym może być jednak niewystarczająca lub nie nastąpić w odpowiednim czasie, zwłaszcza gdy istnieją przesłanki wskazujące na to, że na poziomie danego podmiotu dochodziło już do poważnych, wielokrotnych lub systematycznych naruszeń. W takich przypadkach Urząd powinien zwrócić się do lokalnego podmiotu sprawującego nadzór o zastosowanie konkretnych środków w celu zaradzenia sytuacji, w tym o nałożenie kar finansowych lub zastosowanie innych środków przymusu. Aby zapobiec urzeczywistnieniu się ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, termin na podjęcie działań na szczeblu krajowym powinien być odpowiednio krótki.
(37) Urząd powinien zostać powiadomiony, gdy sytuacja niewybranego podmiotu zobowiązanego w odniesieniu do przestrzegania przez niego obowiązujących wymogów oraz jego ekspozycji na ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ulega szybkiemu i znacznemu pogorszeniu, szczególnie gdy takie pogorszenie mogłoby doprowadzić do poważnego nadszarpnięcia reputacji kilku państw członkowskich lub całej Unii.
(38) Urząd powinien mieć możliwość wystąpienia z własnej inicjatywy z wnioskiem o przekazanie zadań i uprawnień nadzorczych dotyczących konkretnego podmiotu zobowiązanego w przypadku braku działania, niezastosowania się do poleceń Urzędu lub niezdolności do zastosowania się do nich w wyznaczonym terminie. Ponieważ przekazanie Urzędowi zadań i uprawnień dotyczących podmiotu zobowiązanego bez konkretnego wniosku podmiotu sprawującego nadzór finansowy wymagałoby uznaniowej decyzji ze strony Urzędu, Urząd powinien skierować w tym celu specjalny wniosek do Komisji. Aby Komisja mogła podjąć decyzję spójną z ramami regulującymi zadania przydzielone Urzędowi w granicach ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, wniosek Urzędu powinien zawierać odpowiednie uzasadnienie i wskazywać okres, na jaki zadania i uprawnienia mają zostać przeniesione do Urzędu. Okres, na jaki ma nastąpić przeniesienie uprawnień, powinien odzwierciedlać czas, jakiego Urząd potrzebuje, aby zaradzić ryzyku na poziomie podmiotu, i nie powinien przekraczać trzech lat. Urząd powinien mieć możliwość zwrócenia się o przedłużenie tego terminu, jeżeli nie podjęto działań w odpowiedzi na stwierdzone naruszenia. Przedłużenie to powinno być ograniczone do tego, co konieczne, by zaradzić tym naruszeniom, i nie powinno trwać dłużej niż trzy lata. Komisja powinna przyjąć decyzję przekazującą Urzędowi uprawnienia i zadania związane z nadzorem nad podmiotem niezwłocznie, a w każdym razie bez zbędnej zwłoki. Decyzję tę należy przekazać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
(39) W celu udoskonalenia praktyk nadzorczych w sektorze niefinansowym Urząd powinien przeprowadzać wzajemne oceny organów nadzorczych w sektorze niefinansowym, w tym również wzajemne oceny organów publicznych nadzorujących organy samorządu zawodowego. W tym celu Urząd powinien opracować ramy metodologiczne takich przeglądów, w tym zasady mające na celu unikanie konfliktów interesów podczas przeprowadzania wzajemnych ocen i sporządzania ustaleń, a także dotyczące uwzględniania ocen przez organizacje międzynarodowe i organy międzyrządowe posiadające kompetencje w dziedzinie zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu przy podejmowaniu decyzji w sprawie planowania wzajemnych ocen i ich treści. W celu wspierania konwergencji praktyk nadzorczych Urząd powinien publikować sprawozdania zawierające ustalenia z tych wzajemnych ocen, w tym stwierdzone niedociągnięcia i dobre praktyki. Sprawozdaniom tym mogłyby towarzyszyć wytyczne lub zalecenia skierowane do odpowiednich organów publicznych, w tym organów publicznych nadzorujących organy samorządu zawodowego. Organy samorządu zawodowego powinny mieć możliwość uczestniczenia we wzajemnych ocenach, jeżeli wyraziły zainteresowanie takimi działaniami.
(40) W celu zwiększenia skuteczności wdrażania środków przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu również w sektorze niefinansowym Urząd powinien mieć również możliwość prowadzenia dochodzeń w sprawie ewentualnych naruszeń lub nieprawidłowego stosowania prawa Unii przez podmioty sprawujące nadzór w tym sektorze oraz przez organy publiczne nadzorujące organy samorządu zawodowego. Jeżeli Urząd ustali, że doszło do naruszenia, powinien mieć możliwość wydania zalecenia skierowanego do zainteresowanego podmiotu sprawującego nadzór niefinansowy lub organu nadzorczego, określającego środki, jakie należy podjąć w celu usunięcia naruszenia. Jeżeli w odpowiedzi na to zalecenie nie podjęto odpowiednich działań, Urząd powinien mieć również możliwość ostrzeżenia odpowiednich kontrahentów organu nadzorczego lub podmiotu sprawującego nadzór niefinansowy. Uprawnienia Urzędu do wydawania takich zaleceń i ostrzeżeń pozostają bez uszczerbku dla uprawnień Komisji do wszczynania postępowań w sprawie naruszenia zobowiązań przez państwa członkowskie w przypadku niewdrożenia lub niewłaściwego wdrożenia prawa Unii, zgodnie z uprawnieniami przyznanymi jej na mocy Traktatów.
(41) Urząd powinien mieć również możliwość rozstrzygania sporów między podmiotami sprawującymi nadzór niefinansowy dotyczących środków, jakie należy podjąć w odniesieniu do podmiotu zobowiązanego w sektorze niefinansowym. Aby zapewnić konstruktywną współpracę, Urząd powinien podjąć próbę rozwiązania sporu w ramach postępowania pojednawczego w określonym terminie. Po zakończeniu etapu postępowania pojednawczego Urząd powinien wydać opinię na temat sposobu rozstrzygnięcia sporu.
(42) Z uwagi na transgraniczny charakter prania pieniędzy i finansowania terroryzmu kluczowe znaczenie ma skuteczna i wydajna współpraca, wymiana informacji i skoordynowane działania między jednostkami analityki finansowej. W celu poprawy takiej koordynacji i współpracy Urzędowi należy powierzyć zadania i uprawnienia umożliwiające mu i jednostkom analityki finansowej wspólne ustanowienie mechanizmu wsparcia i koordynacji dla jednostek analityki finansowej. W tym celu Urząd powinien dysponować wystarczającymi zasobami ludzkimi, finansowymi i informatycznymi, które w razie potrzeby powinny być oddzielone pod względem organizacyjnym od personelu wykonującego zadania związane z działalnością nadzorczą Urzędu. Powodzenie mechanizmu wsparcia i koordynacji dla jednostek analityki finansowej zależy od tego, czy Urząd i jednostki analityki finansowej współpracują w dobrej wierze i wymieniają się wszelkimi odpowiednimi informacjami niezbędnymi do wykonywania ich odpowiednich zadań. W przypadku braku porozumienia między jednostkami analityki finansowej w odniesieniu do współpracy i wymiany informacji Urząd powinien być odpowiednio informowany i mieć możliwość pełnienia roli mediatora między odpowiednimi jednostkami analityki finansowej.
(43) W celu analizy podejrzanej działalności mającej wpływ na wiele jurysdykcji jednostki analityki finansowej, które otrzymały związane z tym zgłoszenia, powinny być w stanie skutecznie przeprowadzać wspólne analizy przypadków będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. W tym celu Urząd powinien mieć możliwość proponowania, rozpoczynania, koordynowania i wspierania za pomocą wszelkich właściwych środków wspólnych analiz podejrzanych transakcji transgranicznych lub podejrzanej działalności transgranicznej. Wspólną analizę należy rozpocząć, jeżeli zachodzi taka potrzeba zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa Unii oraz zgodnie z metodami i kryteriami wyboru i ustalania priorytetów spraw istotnych dla przeprowadzania wspólnych analiz, opracowanymi przez Urząd. Jednostki analityki finansowej powinny dołożyć wszelkich starań, aby przyjąć zaproszenie Urzędu do udziału we wspólnej analizie. Jednostka analityki finansowej, która odmawia udziału we wspólnej analizie, powinna wyjaśnić Urzędowi powody swojej odmowy. W stosownych przypadkach powody te należy przedstawić jednostce analityki finansowej, która stwierdziła potrzebę przeprowadzenia wspólnej analizy. Za wyraźną zgodą jednostek analityki finansowej uczestniczących we wspólnej analizie pracownicy Urzędu wspierający przeprowadzenie wspólnej analiz powinni uzyskać dostęp do wszelkich niezbędnych danych i informacji, w tym danych i informacji dotyczących analizowanego przypadku.
(44) Urząd powinien mieć możliwość zwrócenia się do jednostek analityki finansowej o rozpoczęcie wspólnej analizy w szczególnych okolicznościach, w tym również w przypadku, gdy sygnaliści lub dziennikarze śledczy przekazali Urzędowi informacje lub gdy wspólna analiza złożonych i transgranicznych spraw wniosłaby wartość dodaną. Jednostki analityki finansowej, do których zwrócono się o udział we wspólnej analizie, powinny niezwłocznie udzielić Urzędowi odpowiedzi, wskazując, czy są gotowe uczestniczyć we wspólnej analizie, a jeżeli nie - podać uzasadnienie takiej odmowy.
(45) Identyfikowanie na wczesnym etapie powiązań z informacjami będącymi w posiadaniu innych organów i jednostek organizacyjnych Unii oraz odpowiednich osób trzecich ma kluczowe znaczenie, jeżeli chodzi o wybór najistotniejszych spraw transgranicznych, w tym tych, które wymagają szeroko zakrojonej analizy operacyjnej. W związku z tym i z zastrzeżeniem zgody wszystkich jednostek analityki finansowej, które wyraziły gotowość do udziału we wspólnej analizie, pracownicy Urzędu powinni być upoważnieni do porównania - na zasadzie trafienia i braku trafienia - danych tych jednostek analityki finansowej z informacjami udostępnionymi przez inne jednostki analityki finansowej oraz organy i jednostki organizacyjne Unii, w tym Europol. Urząd powinien zapewnić, aby na potrzeby krzyżowego porównywania informacji na zasadzie trafienia i braku trafienia wykorzystywano najbardziej zaawansowaną i najnowocześniejszą technologię, jaka jest dostępna, w tym technologie służące wzmocnieniu ochrony prywatności. Funkcja Ma3tch systemu FIU.net jest przykładem rozwiązania, które umożliwia jednostce analityki finansowej ustalenie w czasie rzeczywistym, czy osoba, której dane są spseudonimizowane, jest już znana jednostce analityki finansowej innego państwa lub organowi, urzędowi czy agencji Unii, co pozwala uniknąć niepotrzebnego przetwarzania danych osobowych. W przypadku trafienia Urząd powinien udostępnić informacje, które wygenerowały trafienie, jednostkom analityki finansowej zaangażowanym we wspólną analizę. W takich okolicznościach Urząd powinien również udostępnić informacje, dzięki którym możliwe było trafienie, organom i jednostkom organizacyjnym Unii, pod warunkiem uzyskania uprzedniej zgody jednostki analityki finansowej przekazującej informacje.
(46) Aby zapewnić szybki i skuteczny proces podejmowania wspólnej analizy, Urząd powinien być odpowiedzialny za powołanie i skład wspólnego zespołu analitycznego oraz za jego koordynację.
(47) Kluczowe znaczenie ma skuteczna współpraca operacyjna w sprawach transgranicznych między Urzędem a innymi odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii. Aby w stosownych przypadkach wyniki wspólnych analiz dotyczących spraw transgranicznych prowadziły do podejmowania skutecznych działań, Urząd powinien przekazywać wyniki wspólnych analiz Prokuraturze Europejskiej i Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), jeżeli wyniki wspólnej analizy wskazują na to, że mogło zostać popełnione przestępstwo, w odniesieniu do którego Prokuratura Europejska lub OLAF mogłyby wykonywać swoje kompetencje. Ponadto, z zastrzeżeniem zgody wszystkich jednostek analityki finansowej uczestniczących we wspólnej analizie, Urząd powinien mieć również możliwość przekazania wyników tej wspólnej analizy Europolowi i Eurojustowi, jeżeli wyniki tej wspólnej analizy wskazują na to, że mogło zostać popełnione przestępstwo, w odniesieniu do którego Europol i Eurojust mogłyby wykonywać swoje kompetencje. Urząd powinien mieć możliwość wymiany informacji strategicznych, takich jak typologie i wskaźniki ryzyka, z Prokuraturą Europejską, OLAF-em, Europolem i Eurojustem.
(48) Zgodnie z art. 24 rozporządzenia Rady (UE) 2017/1939 8 Urząd bez zbędnej zwłoki zgłasza Prokuraturze Europejskiej wszelkie czyny zabronione, w odniesieniu do których Prokuratura Europejska mogłaby wykonywać swoje kompetencje zgodnie z art. 22 i art. 25 ust. 2 i 3 tego rozporządzenia. Zgodnie z art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 9 Urząd niezwłocznie przekazuje OLAF-owi wszelkie informacje dotyczące ewentualnych przypadków nadużyć finansowych, korupcji lub innej niezgodnej z prawem działalności mającej wpływ na interesy finansowe Unii. Zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami aktów prawnych regulujących Prokuraturę Europejską i OLAF podmioty te powinny informować Urząd o krokach podjętych w związku z przekazanymi informacjami i o wszelkich istotnych wynikach.
(49) Aby zwiększyć skuteczność wspólnych analiz, Urząd powinien mieć możliwość opracowywania metod i procedur prowadzenia wspólnych analiz. Na podstawie informacji zwrotnych przekazanych przez jednostki analityki finansowej zaangażowane we wspólne analizy Urząd powinien mieć możliwość dokonania przeglądu ich postępowania w celu określenia zdobytych doświadczeń. Takie przeglądy powinny umożliwiać Urzędowi publikowanie sprawozdań uzupełniających i wniosków, które mają być udostępniane wszystkim jednostkom analityki finansowej, bez ujawniania informacji poufnych lub zastrzeżonych, w celu dalszego udoskonalania i ulepszania metod i procedur przeprowadzania wspólnych analiz, a ostatecznie poprawy i promowania samych analiz.
(50) W celu ułatwienia i usprawnienia współpracy między jednostkami analityki finansowej a Urzędem, w tym na potrzeby prowadzenia wspólnych analiz, jednostki analityki finansowej powinny delegować do Urzędu co najmniej jednego pracownika z każdej jednostki analityki finansowej (zwanego dalej "oddelegowanym pracownikiem krajowej jednostki analityki finansowej"). Oddelegowani pracownicy krajowych jednostek analityki finansowej powinni wspierać personel Urzędu we wszystkich zadaniach związanych z jednostkami analityki finansowej, w tym w przeprowadzaniu wspólnych analiz oraz przygotowywaniu ocen zagrożeń i strategicznych analiz zagrożeń, ryzyka i metod związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Podczas wykonywania swoich zadań i obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia oddelegowani pracownicy jednostek analityki finansowej powinni być niezależni i autonomiczni pod względem operacyjnym, podlegając jednocześnie jednostce analityki finansowej, która ich oddelegowała. Nie powinni zwracać się o instrukcje do instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii oraz rządów lub innych organów publicznych bądź prywatnych ani przyjmować od nich poleceń. Ich zadania i obowiązki powinny pozostawać bez uszczerbku dla zasad bezpieczeństwa i poufności jednostek analityki finansowej.
(51) Oprócz wspólnych analiz Urząd powinien wspierać i ułatwiać różne formy wzajemnej pomocy między jednostkami analityki finansowej, w tym szkolenia i wymiany personelu, w celu zwiększenia skuteczności procesu budowania zdolności oraz umożliwienia wymiany wiedzy i dobrych praktyk między jednostkami analityki finansowej. Rola Urzędu we wspieraniu jednostek analityki finansowej w ich działalności daje mu wyjątkową możliwość ułatwiania jednostkom analityki finansowej dostępu do baz danych i narzędzi, które mają zasadnicze znaczenie dla poprawy jakości wywiadu finansowego. Urząd powinien wykorzystywać swoją pozycję do negocjowania, w imieniu wszystkich jednostek analityki finansowej, umów z dostawcami tych narzędzi i baz danych, a także odpowiednich szkoleń dla swoich pracowników i personelu jednostek analityki finansowej. Urząd powinien również pełnić rolę mediatora w przypadku sporów między jednostkami analityki finansowej. W tym celu jednostki analityki finansowej powinny mieć możliwość kierowania sporów dotyczących współpracy, w tym wymiany informacji między jednostkami analityki finansowej, do Urzędu w celu przeprowadzenia mediacji, jeżeli nie rozwiążą tych sporów w drodze bezpośredniego kontaktu i dialogu.
(52) Urząd powinien zarządzać systemem FIU.net, a także prowadzić hosting tego systemu i go utrzymywać. Urząd powinien na bieżąco aktualizować ten system, biorąc pod uwagę potrzeby zgłaszane przez jednostki analityki finansowej. W tym celu Urząd powinien zapewnić, by do rozwoju systemu FIU.net zawsze wykorzystywano najbardziej zaawansowaną, najnowocześniejszą dostępną technologię, z zastrzeżeniem analizy kosztów i korzyści. Ponieważ Urząd powinien polegać na zewnętrznych dostawcach usług wyłącznie w odniesieniu do zadań innych niż istotne, nie powinien zlecać na zewnątrz hostingu ani zarządzania w odniesieniu do FIU.net. Urząd nie powinien mieć dostępu do treści informacji wymienianych w ramach systemu FIU.net, chyba że jest zamierzonym odbiorcą takich informacji. Aby móc wysyłać, otrzymywać i porównywać informacje, Urząd powinien otrzymać węzeł operacyjny w systemie FIU.net.
(53) W celu ustanowienia spójnych, wydajnych i skutecznych praktyk nadzorczych i praktyk dotyczących jednostek analityki finansowej oraz zapewnienia wspólnego, jednolitego i spójnego stosowania prawa Unii Urząd powinien mieć możliwość wydawania wytycznych i zaleceń skierowanych do wszystkich podmiotów zobowiązanych lub do
prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1). danej kategorii tych podmiotów oraz do wszystkich organów nadzorczych i jednostek analityki finansowej lub do danej ich kategorii. Wytyczne i zalecenia mogą być wydawane na mocy szczególnego upoważnienia zawartego w obowiązujących aktach Unii lub z inicjatywy własnej Urzędu, w przypadku gdy istnieje potrzeba wzmocnienia ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na szczeblu unijnym.
(54) Aby zapewnić optymalną pomoc jednostkom analityki finansowej, a tym samym zwiększyć skuteczność mechanizmu wsparcia i koordynacji dla jednostek analityki finansowej, Urząd i jednostki analityki finansowej powinny być w stanie zwiększyć skuteczność działań jednostek analityki finansowej, określając i promując najlepsze praktyki. Wzajemne oceny byłyby najlepszym instrumentem umożliwiającym obiektywną ocenę takich działań i praktyk, w związku z czym należy powierzyć Urzędowi zadanie organizowania takich wzajemnych ocen w oparciu o metody i regulaminy przeprowadzania takich ocen, które to metody i regulaminy powinny być opracowywane centralnie przez Urząd. Aby oceny wzajemne były przydatne, powinny być kompleksowe i obejmować wszystkie odpowiednie aspekty zadań jednostek analityki finansowej określonych w rozdziale III dyrektywy (UE) 2024/1640. W związku z tym powinny one obejmować między innymi adekwatność zasobów jednostek analityki finansowej, środki wdrożone w celu zapewnienia niezależności operacyjnej i autonomii jednostek analityki finansowej, środki wprowadzone w celu ochrony bezpieczeństwa i poufności informacji przetwarzanych przez jednostki analityki finansowej, funkcje związane z otrzymywaniem zgłoszeń podejrzanych transakcji, funkcje związane z analizami operacyjnymi i strategicznymi jednostek analityki finansowej i ich rozpowszechnianiem, a także krajowe i transgraniczne uzgodnienia i praktyki jednostek analityki finansowej dotyczące współpracy. Wzajemne oceny mogą prowadzić do wydania przez Urząd wytycznych i zaleceń mających na celu promowanie zidentyfikowanych najlepszych praktyk i eliminowanie niedociągnięć.
(55) Ustanowienie solidnej struktury zarządzania w ramach Urzędu jest niezbędne do zapewnienia skutecznego wykonywania zadań powierzonych Urzędowi oraz efektywnego i obiektywnego procesu podejmowania decyzji. Ze względu na złożoność i różnorodność zadań powierzonych Urzędowi zarówno w obszarze nadzoru, jak i w obszarze jednostek analityki finansowej decyzje nie mogą być podejmowane przez jeden organ zarządzający, jak ma to często miejsce w przypadku zdecentralizowanych agencji. Podczas gdy niektóre rodzaje decyzji, takie jak decyzje w sprawie przyjęcia wspólnych instrumentów, muszą być podejmowane przez przedstawicieli odpowiednich organów lub jednostek analityki finansowej i z poszanowaniem zasad głosowania określonych w TFUE, niektóre inne decyzje, takie jak decyzje dotyczące poszczególnych wybranych podmiotów zobowiązanych lub poszczególnych organów, wymagają organu decyzyjnego o mniejszym składzie, którego członkowie powinni podlegać odpowiednim ustaleniom dotyczącym rozliczalności. Urząd powinien zatem mieć Radę Generalną i Radę Wykonawczą.
(56) W celu zapewnienia odpowiedniej wiedzy specjalistycznej Rada Generalna powinna mieć dwa składy. W przypadku wszystkich decyzji dotyczących przyjmowania aktów o zasięgu ogólnym, takich jak projekty regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych, wytyczne, zalecenia i opinie dotyczące jednostek analityki finansowej, Rada Generalna powinna występować w składzie skupiającym szefów jednostek analityki finansowej z państw członkowskich (zwanym dalej "Radą Generalną w składzie właściwym dla jednostek analityki finansowej"). W przypadku tych samych rodzajów aktów związanych z bezpośrednim lub pośrednim nadzorem nad podmiotami zobowiązanymi finansowymi i niefinansowymi Rada Generalna powinna występować w składzie skupiającym szefów podmiotów sprawujących nadzór w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu będących organami publicznymi (zwanym dalej "Radą Generalną w składzie nadzorczym"). Wszystkie strony reprezentowane w Radzie Generalnej dokładają starań w celu ograniczenia rotacji swych przedstawicieli, aby zapewnić ciągłość prac Rady. Wszystkie strony powinny dążyć do osiągnięcia równowagi płci w Radzie Generalnej.
(57) Aby proces decyzyjny przebiegał sprawnie, zadania powinny być jasno podzielone: Rada Generalna w składzie właściwym dla jednostek analityki finansowej powinna decydować o projektach regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych, wytycznych i podobnych środkach dotyczących jednostek analityki finansowej, zaś Rada Generalna w składzie nadzorczym powinna decydować o projektach regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych, wytycznych i podobnych środkach dotyczących podmiotów zobowiązanych. Rada Generalna w składzie nadzorczym powinna mieć również możliwość przedstawiania Radzie Wykonawczej - zgodnie z procedurami, które zostaną określone w porozumieniu z Radą Wykonawczą - swojej opinii w sprawie wszystkich projektów decyzji dotyczących poszczególnych wybranych podmiotów zobowiązanych, proponowanych przez wspólne zespoły nadzorcze. W przypadku braku takiej opinii decyzje powinny być podejmowane przez Radę Wykonawczą. W przypadku gdy Rada Wykonawcza w swojej ostatecznej decyzji odstąpi od opinii przedstawionej przez Radę Generalną w składzie nadzorczym, powinna wyjaśnić na piśmie przyczyny takiego odstępstwa.
(58) Na potrzeby głosowania i podejmowania decyzji każde państwo członkowskie powinno mieć jednego przedstawiciela z prawem głosu. Dlatego też szefowie organów nadzorczych podmiotów zobowiązanych w każdym państwie członkowskim powinni wyznaczyć stałego przedstawiciela jako członka Rady Generalnej w składzie nadzorczym z prawem głosu. Alternatywnie, w zależności od przedmiotu decyzji lub porządku obrad danego posiedzenia Rady Generalnej, organy nadzorcze państwa członkowskiego powinny mieć możliwość wyznaczenia przedstawiciela ad hoc. Praktyczne ustalenia dotyczące podejmowania decyzji i głosowania przez członków Rady Generalnej w składzie nadzorczym należy zawrzeć w regulaminie wewnętrznym Rady Generalnej, który zostanie opracowany przez Urząd.
(59) Aby Rada Generalna w składzie właściwym dla jednostek analityki finansowej mogła uzyskać pomoc w przygotowaniu wszystkich stosownych decyzji w ramach jej mandatu, powinna być wspierana przez stały komitet o bardziej ograniczonym składzie. Stały komitet powinien wspierać prace Rady Generalnej w składzie właściwym dla jednostek analityki finansowej i wykonywać swoje obowiązki wyłącznie w interesie Unii jako całości. Powinien on ściśle współpracować z oddelegowanymi pracownikami jednostek analityki finansowej i pracownikami Urzędu odpowiedzialnymi za zadania związane z tymi jednostkami, a także w pełnej przejrzystości z Radą Generalną w składzie właściwym dla jednostek analityki finansowej.
(60) Przewodniczący Urzędu powinien przewodniczyć posiedzeniom Rady Generalnej i mieć prawo głosu, gdy decyzje podejmowane są zwykłą większością głosów, chyba że niniejsze rozporządzenie stanowi inaczej. Komisja powinna być członkiem Rady Generalnej bez prawa głosu. Aby nawiązać dobrą współpracę z innymi odpowiednimi instytucjami, Rada Generalna powinna mieć również możliwość przyjmowania innych obserwatorów bez prawa głosu, zwłaszcza przedstawicieli wyznaczonych przez Radę ds. Nadzoru Europejskiego Banku Centralnego (EBC) oraz przez każdy z trzech europejskich urzędów nadzoru, mianowicie EUNB, Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych - EIOPA), ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 10 oraz Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych - ESMA), ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 11 , (zwanych dalej łącznie "Europejskimi Urzędami Nadzoru") do Rady Generalnej w składzie nadzorczym, a także przez OLAF, Europol, Eurojust i Prokuraturę Europejską do Rady Generalnej w składzie właściwym dla jednostek analityki finansowej, gdy omawiane lub rozstrzygane są sprawy objęte zakresem ich odpowiednich mandatów. Aby odpowiednie instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii były zapraszane na posiedzenia, na których ich obecność byłaby wymagana lub korzystna, regulamin wewnętrzny Rady Generalnej powinien jasno określać okoliczności, w jakich te instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii, a także inni obserwatorzy powinni mieć możliwość wzięcia udziału w posiedzeniach. Opracowując odpowiednie części regulaminu wewnętrznego, Urząd powinien uzgodnić z tymi instytucjami, organami i jednostkami organizacyjnymi Unii warunki ich uczestnictwa. Domniemywa się istnienie takiej umowy, jeżeli warunki uczestnictwa są już zawarte w dwustronnych porozumieniach roboczych lub protokołach ustaleń przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu. Aby umożliwić sprawny proces decyzyjny, decyzje Rady Generalnej powinny być podejmowane zwykłą większością głosów, z wyjątkiem decyzji dotyczących projektów regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych, wytycznych i zaleceń, które powinny być podejmowane kwalifikowaną większością głosów przedstawicieli państw członkowskich zgodnie z zasadami głosowania określonymi w Traktatach.
(61) Organem zarządzającym Urzędu powinna być Rada Wykonawcza, składająca się z przewodniczącego Urzędu i pięciu pełnoetatowych członków, w tym wiceprzewodniczącego, powoływanych przez Parlament Europejski i Radę na wniosek Rady Generalnej na podstawie listy kwalifikujących się kandydatów sporządzonej przez Komisję. W celu zapewnienia szybkiego i skutecznego procesu decyzyjnego Rada Wykonawcza powinna być odpowiedzialna za planowanie i wykonywanie wszystkich zadań Urzędu, z wyjątkiem przypadków, w których konkretne decyzje wyraźnie powierzono Radzie Generalnej. W celu zapewnienia obiektywizmu i odpowiedniej szybkości procesu decyzyjnego w zakresie bezpośredniego nadzoru nad wybranymi podmiotami zobowiązanymi Rada Wykonawcza powinna podejmować wszelkie wiążące decyzje skierowane do wybranych podmiotów zobowiązanych. Przedstawiciele podmiotów sprawujących nadzór finansowy w miejscu siedziby podmiotu powinni mieć możliwość uczestniczenia w obradach Rady Wykonawczej. Ponadto Rada Wykonawcza powinna ponosić zbiorową odpowiedzialność za decyzje administracyjne i budżetowe Urzędu wraz z przedstawicielem Komisji.
(62) Aby umożliwić szybkie podejmowanie decyzji, wszystkie decyzje Rady Wykonawczej, w tym decyzje, przy których podejmowaniu Komisja ma prawo głosu, powinny być podejmowane zwykłą większością głosów, przy czym w przypadku równego rozkładu głosów przewodniczący Urzędu ma głos decydujący. Aby zapewnić prawidłowe zarządzanie finansami Urzędu, w odniesieniu do decyzji, w przypadku których Komisja ma prawo głosu, a Rada Wykonawcza odbiega od opinii Komisji, Rada Wykonawcza powinna mieć możliwość przedstawienia szczegółowego uzasadnienia takiego odstępstwa.
(63) Aby zapewnić niezależne funkcjonowanie Urzędu, pięciu pełnoetatowych członków Rady Wykonawczej i przewodniczący Urzędu powinni działać niezależnie i w interesie Unii jako całości. Zarówno w trakcie kadencji, jak i po jej zakończeniu powinni oni postępować uczciwie i rozważnie przy obejmowaniu określonych stanowisk lub przyjmowaniu określonych korzyści. By uniknąć wrażenia, że członkowie Rady Wykonawczej Urzędu mogą wykorzystywać swoją pozycję jako członkowie Rady Wykonawczej do uzyskania wysokich stanowisk w sektorze
prywatnym po zakończeniu kadencji, oraz aby zapobiec konfliktom interesów po zakończeniu zatrudnienia w sektorze publicznym, należy wprowadzić okres karencji dla pięciu pełnoetatowych członków Rady Wykonawczej i dla przewodniczącego Urzędu.
(64) Przewodniczący Urzędu powinien być powoływany na podstawie obiektywnych kryteriów przez Radę po zatwierdzeniu przez Parlament Europejski. Zarówno Parlament Europejski, jak i Rada Generalna powinny mieć możliwość przeprowadzania wysłuchań kandydatów na stanowisko przewodniczącego Urzędu, wybranych przez Komisję. W celu zapewnienia świadomego wyboru najlepszego kandydata przez Parlament Europejski i Radę oraz wysokiego stopnia przejrzystości procesu powoływania Rada Generalna powinna mieć możliwość wydania publicznej opinii na temat wyników swoich wysłuchań lub przekazania swojej opinii Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji. Przewodniczący powinien reprezentować Urząd na zewnątrz i składać sprawozdania z wykonania zadań Urzędu.
(65) Dyrektor wykonawczy Urzędu powinien być powoływany przez Radę Wykonawczą na podstawie listy kandydatów sporządzonej przez Komisję. Aby umożliwić optymalny wybór, na liście tej powinno się znaleźć co najmniej dwóch kandydatów wybranych przez Komisję na podstawie osiągnięć oraz udokumentowanych umiejętności administracyjnych, budżetowych i menedżerskich na wysokim poziomie, którymi kandydaci z listy finałowej mają się wykazać podczas otwartego postępowania w sprawie naboru. Dyrektor wykonawczy Urzędu powinien być w Urzędzie urzędnikiem administracyjnym wyższego szczebla, odpowiedzialnym za bieżące zarządzanie Urzędem oraz za zarządzanie budżetem, za zamówienia publiczne, rekrutację i zatrudnianie pracowników.
(66) Równość kobiet i mężczyzn oraz różnorodność to podstawowe wartości Unii, które promuje ona w całym wachlarzu swoich działań. Choć w obszarach tych poczyniono postępy w minionych latach, potrzeba uczynić więcej, aby osiągnąć zrównoważoną reprezentację w procesie decyzyjnym, zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym. Główny organ zarządzający Urzędu, czyli Rada Wykonawcza, powinien być kolegialny oraz składać się z przewodniczącego Urzędu i pięciu innych niezależnych członków, natomiast bieżące zarządzanie należy powierzyć dyrektorowi wykonawczemu. Wszystkie te osoby powinny być wybierane w ramach otwartego postępowania w sprawie naboru głównie w oparciu o indywidualne kryteria merytoryczne. Jednocześnie celem jest, aby w wyniku nominacji Urzędem kierowała kolegialnie grupa dysponująca wystarczająco różnorodną wiedzą specjalistyczną i doświadczeniem, a także zrównoważona pod względem reprezentacji płci. Biorąc pod uwagę, że zadaniem Komisji jest przygotowanie list kandydatów na stanowiska przewodniczącego Urzędu, członka Rady Wykonawczej i dyrektora wykonawczego, powinna ona kierować się koniecznością brania pod uwagę zbiorowego wyniku nominacji. W szczególności wyselekcjonowani kandydaci powinni umożliwić odpowiednim organom powołującym nominacje, które ostatecznie zapewnią wystarczającą różnorodność i równowagę płci wśród kadry kierowniczej najwyższego szczebla Urzędu.
(67) W celu skutecznej ochrony praw zainteresowanych stron, z uwagi na ekonomię procesową i zmniejszenie obciążenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Urząd powinien zapewniać osobom fizycznym i prawnym możliwość zwrócenia się z wnioskiem o ponowny przegląd decyzji podjętych na podstawie uprawnień związanych z nadzorem bezpośrednim, przyznanych Urzędowi na mocy niniejszego rozporządzenia, które to decyzje są skierowane do tych osób lub bezpośrednio i indywidualnie ich dotyczą. Gwarancją niezależności i obiektywizmu opinii wydawanych przez Administracyjną Radę Odwoławczą powinien między innymi być jej skład obejmujący pięć niezależnych i odpowiednio wykwalifikowanych osób.
(68) Konieczne jest zapewnienie Urzędowi niezbędnych zasobów ludzkich i finansowych, tak aby mógł on realizować cele, zadania i obowiązki powierzone mu na mocy niniejszego rozporządzenia. Aby zagwarantować należyte funkcjonowanie Urzędu, finansowanie powinno pochodzić - w zależności od zadań i funkcji - z połączenia opłat nakładanych na niektóre podmioty zobowiązane oraz wkładu z budżetu Unii. Aby zapewnić, by Urząd mógł wypełniać swoje zadania jako organ sprawujący bezpośredni lub pośredni nadzór nad podmiotami zobowiązanymi, należy wprowadzić odpowiedni mechanizm ustalania i pobierania opłat. W odniesieniu do opłat pobieranych od wybranych podmiotów zobowiązanych i niektórych niewybranych podmiotów zobowiązanych metoda obliczania opłat i proces ich pobierania powinny zostać określone w akcie delegowanym Komisji. Opłaty nakładane na niektóre podmioty zobowiązane powinny być obliczane zgodnie z zasadą proporcjonalności i z uwzględnieniem w szczególności tego, czy podmioty zobowiązane kwalifikowały się do bezpośredniego nadzoru, a także z uwzględnieniem ich profilu ryzyka i obrotów. Metodyka powinna być dostosowana w taki sposób, aby niższy profil ryzyka oznaczał mniejszą składkę z tytułu opłat w stosunku do wielkości podmiotu. O wkładzie z budżetu Unii decyduje władza budżetowa Unii w procedurze budżetowej. W tym celu Urząd powinien przedłożyć Komisji preliminarz dochodów i wydatków. Powinien również przyjąć przepisy finansowe po konsultacji z Komisją.
(69) Zasady dotyczące ustanawiania i wykonywania budżetu Urzędu oraz przedstawiania rocznych sprawozdań finansowych Urzędu powinny być zgodne z przepisami rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/715 12 w odniesieniu do współpracy z Prokuraturą Europejską i skuteczności dochodzeń prowadzonych przez OLAF.
(70) W celu zapobiegania wewnętrznym nadużyciom finansowym, korupcji oraz innej nielegalnej działalności w Urzędzie oraz ich skutecznego zwalczania Urząd powinien podlegać rozporządzeniu (UE, Euratom) nr 883/2013 w odniesieniu do współpracy z Prokuraturą Europejską oraz skuteczności dochodzeń prowadzonych przez OLAF. Urząd powinien przystąpić do Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 25 maja 1999 r. między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Wspólnot Europejskich dotyczącego wewnętrznych dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) 13 , który powinien móc przeprowadzać kontrole na miejscu w granicach swoich kompetencji.
(71) Jak stwierdzono w komunikacie Komisji z dnia 7 lutego 2013 r. zatytułowanym "Strategia bezpieczeństwa cybernetycznego Unii Europejskiej - otwarta, bezpieczna i chroniona cyberprzestrzeń", ze względu na coraz większą liczbę zagrożeń konieczne jest zapewnienie wysokiego poziomu cyberodporności we wszystkich instytucjach, organach i jednostkach organizacyjnych Unii. Dyrektor wykonawczy powinien zatem zapewnić odpowiednie zarządzanie ryzykiem informatycznym, silne wewnętrzne mechanizmy zarządzania IT oraz wystarczające środki finansowe na bezpieczeństwo informatyczne. Co do zasady co najmniej 10 % wydatków Urzędu na IT należy w sposób przejrzysty przeznaczać na bezpośrednie bezpieczeństwo informatyczne. Wkład w działalność Służby ds. Cyberbezpieczeństwa Instytucji, Organów i Jednostek Organizacyjnych Unii (CERT-UE) można zaliczyć na poczet wypełnienia tego minimalnego zobowiązania w zakresie wydatków. Urząd powinien ściśle współpracować z CERT-UE i zgłaszać poważne incydenty w ciągu 24 godzin CERT-UE oraz Komisji.
(72) Urząd powinien odpowiadać za wykonanie swoich zadań i niniejszego rozporządzenia zarówno przed Parlamentem Europejskim, jak i Radą. Urząd powinien co roku przedstawiać odpowiednie sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji.
(73) Personel Urzędu powinien składać się z pracowników zatrudnionych na czas określony, pracowników kontraktowych i oddelegowanych ekspertów krajowych, w tym oddelegowanych pracowników krajowych oddanych do dyspozycji Urzędu przez jednostki analityki finansowej, lecz pozostających pod zwierzchnictwem delegujących ich jednostek analityki finansowej. Urząd, w porozumieniu z Komisją, powinien przyjąć odpowiednie środki wykonawcze zgodnie z ustaleniami przewidzianymi w art. 110 regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej ustanowionego rozporządzeniem Rady (EWG, Euratom, EWWiS) nr 259/68 14 (zwanego dalej "regulaminem pracowniczym").
(74) Aby zapewnić odpowiednie traktowanie informacji poufnych, wszyscy członkowie organów kierowniczych Urzędu, cały personel Urzędu, w tym pracownicy oddelegowani i pozostający do dyspozycji Urzędu, a także wszystkie osoby wykonujące zadania na rzecz Urzędu na podstawie umów powinni podlegać obowiązkowi zachowania tajemnicy zawodowej, w tym wszelkim ograniczeniom i obowiązkom dotyczącym poufności wynikającym z odpowiednich przepisów prawa Unii oraz związanym ze szczególnymi zadaniami Urzędu. Obowiązek zachowania poufności i tajemnicy zawodowej nie powinien jednak uniemożliwiać Urzędowi współpracy z innymi odpowiednimi organami, podmiotami krajowymi lub unijnymi ani wymiany z nimi lub ujawniania im informacji, w przypadku gdy jest to konieczne do wykonania ich zadań oraz gdy takie obowiązki w zakresie współpracy i wymiany informacji są przewidziane w prawie Unii.
(75) Bez uszczerbku dla obowiązku zachowania poufności, który ma zastosowanie do pracowników i przedstawicieli Urzędu zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa Unii, Urząd powinien podlegać przepisom rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1049/2001 15 . Zgodnie z ograniczeniami dotyczącymi poufności i tajemnicy zawodowej związanymi z zadaniami Urzędu w zakresie nadzoru oraz koordynacji i wsparcia jednostek analityki finansowej publiczny dostęp do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji przewidziany w niniejszym rozporządzeniu nie powinien obejmować informacji poufnych, którymi zajmuje się personel Urzędu. W szczególności za poufne należy uznać wszelkie dane operacyjne lub informacje związane z takimi danymi operacyjnymi Urzędu i jednostek analityki finansowej, którymi zajmuje się personel Urzędu w związku z wykonywaniem zadań i działań związanych ze wspieraniem i koordynacją jednostek analityki finansowej. W odniesieniu do zadań nadzorczych informacje lub dane Urzędu, podmiotów sprawujących nadzór finansowy lub podmiotów zobowiązanych, do których uzyskano dostęp w trakcie wykonywania zadań i czynności związanych z nadzorem bezpośrednim, powinny być co do zasady również traktowane jako poufne i niepodlegające ujawnieniu.
Informacje poufne dotyczące procedury nadzorczej mogą być jednak w całości lub częściowo ujawnione podmiotom zobowiązanym, które są stronami tej procedury nadzorczej, z zastrzeżeniem uzasadnionego interesu innych osób w zakresie ochrony ich tajemnic handlowych.
(76) Bez uszczerbku dla systemu językowego, który może zostać przyjęty w ramach systemu nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz w kontaktach z wybranymi podmiotami zobowiązanymi, rozporządzenie Rady nr 1 16 powinno mieć zastosowanie do Urzędu, a wszelkie usługi tłumaczeniowe niezbędne do funkcjonowania Urzędu inne niż tłumaczenie ustne powinno świadczyć Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej.
(77) Bez uszczerbku dla obowiązków państw członkowskich i ich organów przetwarzanie danych osobowych na podstawie niniejszego rozporządzenia w celu zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu należy uznać za niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej Urzędowi na podstawie art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 17 oraz art. 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 18 . Rozporządzenie (UE) 2018/1725 zobowiązuje Komisję do konsultowania się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych podczas przygotowywania aktów delegowanych lub wykonawczych, które mają wpływ na ochronę praw i wolności osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych. Może tak być w przypadku regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych, które mają zostać opracowane przez Urząd. Jeżeli Urząd uzna, że konsultacje z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych przyniosą wartość dodaną już na etapie opracowywania tych aktów, powinien poinformować o tym Komisję i uzyskać jej upoważnienie do przeprowadzenia konsultacji w celu zapewnienia sprawnego procesu przygotowywania i przyjmowania tych aktów.
(78) Zgłaszanie nieprawidłowości przez pracowników podmiotów zobowiązanych lub grup może być dla Urzędu źródłem bardzo ważnych informacji na temat ogólnego poziomu przestrzegania przez instytucje kredytowe i instytucje finansowe w całej Unii wymogów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Podobnie zgłoszenia otrzymywane od pracowników organów nadzorczych, organów samorządu zawodowego pełniących funkcje nadzorcze i jednostek analityki finansowej mogą pomóc Urzędowi w wypełnianiu jego roli polegającej na zapewnianiu wysokiej jakości nadzoru i wspieraniu opracowywania skutecznych informacji finansowych na całym rynku wewnętrznym. Pracownicy ci muszą jednak mieć wystarczające gwarancje, że ich zgłoszenia będą traktowane z zachowaniem wysokiego poziomu poufności oraz że ich dane osobowe w żadnym wypadku nie zostaną ujawnione. W tym celu Urząd powinien dysponować środkami umożliwiającymi zachowanie poufności zgłoszeń dotyczących nieprawidłowości. Ustanawiając wewnętrzne zasady postępowania ze zgłoszeniami dotyczącymi ewentualnych naruszeń przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, Urząd powinien zapewnić, aby zgłoszenia dokonywane przez pracowników wybranych podmiotów zobowiązanych były traktowane priorytetowo, oraz może określać procedury postępowania w przypadku powtarzających się zgłoszeń, dużego napływu zgłoszeń oraz sytuacji, w których pojawiają się zgłoszenia dotyczące naruszeń wykraczających poza zakres kompetencji Urzędu. Ponadto osoby zgłaszające Urzędowi naruszenia związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu powinny kwalifikować się do objęcia ochroną przewidzianą w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 19 , o ile spełnione są określone w niej warunki.
(79) Urząd powinien ustanowić oparte na zasadzie współpracy stosunki z odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii, w tym z Europolem, Eurojustem, Prokuraturą Europejską i Europejskimi Urzędami Nadzoru. W celu poprawy nadzoru międzysektorowego oraz promowania lepszej współpracy między podmiotami sprawującymi nadzór ostrożnościowy i podmiotami sprawującymi nadzór w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu Urząd powinien również nawiązać oparte na zasadzie współpracy stosunki z organami właściwymi w zakresie nadzoru ostrożnościowego nad podmiotami zobowiązanymi z sektora
finansowego, w tym z EBC w odniesieniu do kwestii związanych z zadaniami powierzonymi mu na podstawie rozporządzenia Rady (UE) nr 1024/2013 20 , jak również z organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zdefiniowanymi w art. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE 21 , wyznaczonymi organami zdefiniowanymi w art. 2 ust. 1 pkt 18 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE 22 oraz z właściwymi organami zdefiniowanymi w art. 3 ust. 1 pkt 35 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 23 . W tym celu Urząd powinien móc zawierać umowy lub protokoły ustaleń z takimi organami, w tym w odniesieniu do wymiany informacji niezbędnych do realizacji odpowiednich zadań Urzędu i tych organów. Urząd powinien dołożyć wszelkich starań, by dzielić się informacjami z takimi organami na ich wniosek i w granicach wynikających z ograniczeń prawnych, w tym przepisów o ochronie danych. Ponadto Urząd powinien umożliwić skuteczną wymianę informacji między wszystkimi podmiotami sprawującymi nadzór finansowy w systemie nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu a wyżej wymienionymi organami, a taka współpraca i wymiana informacji powinna odbywać się w sposób zorganizowany i efektywny.
(80) W niektórych państwach członkowskich partnerstwa na rzecz wymiany informacji stają się coraz istotniejszymi forami współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami a podmiotami zobowiązanymi. Jako że do kompetencji Urzędu należy zapobieganie praniu pieniędzy, powiązanym z nim przestępstwom źródłowym i finansowaniu terroryzmu oraz ich wykrywanie, aby realizować ten cel, Urząd powinien móc tworzyć partnerstwa na rzecz wymiany informacji. Informacje wymieniane w ramach partnerstwa na rzecz wymiany informacji powinny być spójne z zakresem mandatu Urzędu. W przypadku gdy Urząd działałby jako organ sprawujący bezpośredni nadzór nad wybranymi podmiotami zobowiązanymi lub wspierający jednostki analityki finansowej, które są częścią partnerstwa na rzecz wymiany informacji w dowolnym państwie członkowskim, dla Urzędu korzystne mogłoby być również uczestnictwo w takim partnerstwie na warunkach określonych przez odpowiedni krajowy organ publiczny lub organy publiczne, które utworzyły takie partnerstwo na rzecz wymiany informacji, oraz za ich wyraźną zgodą.
(81) Zważywszy że współpraca między podmiotami sprawującymi nadzór, organami administracyjnymi i organami ścigania ma kluczowe znaczenie dla skutecznego zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, a niektóre organy i instytucje Unii mają szczególne zadania lub mandaty w tym obszarze, Urząd powinien zapewnić, by był w stanie współpracować z takimi organami i instytucjami, w szczególności z OLAF-em, Europolem, Eurojustem i Prokuraturą Europejską. Jeżeli zaistnieje potrzeba zawarcia specjalnych porozumień roboczych lub protokołów ustaleń między Urzędem a tymi organami i instytucjami, Urząd powinien mieć taką możliwość. Porozumienia te powinny mieć charakter strategiczny i techniczny, nie powinny wiązać się z wymianą będących w posiadaniu Urzędu informacji poufnych lub operacyjnych oraz powinny uwzględniać zadania już wykonywane przez inne instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii w zakresie zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz zwalczania tych zjawisk.
(82) Powiązane przestępstwa źródłowe i samo przestępstwo prania pieniędzy mają często charakter globalny, a zważywszy że podmioty zobowiązane z Unii prowadzą również działalność w państwach trzecich i w relacji z tymi państwami, skuteczna współpraca ze wszystkimi odpowiednimi organami państw trzecich w zakresie zarówno nadzoru, jak i funkcjonowania jednostek analityki finansowej ma kluczowe znaczenie dla wzmocnienia unijnych ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Biorąc pod uwagę, że w ramach Urzędu połączono w wyjątkowy sposób bezpośredni i pośredni nadzór oraz zadania i uprawnienia związane ze współpracą jednostek analityki finansowej, Urząd powinien móc odgrywać aktywną rolę w takich zewnętrznych ustaleniach dotyczących współpracy. W szczególności Urząd powinien być uprawniony do nawiązywania kontaktów i zawierania porozumień administracyjnych z organami państw trzecich posiadającymi kompetencje regulacyjne, nadzorcze i dotyczące jednostek analityki finansowej. Rola Urzędu mogłaby być szczególnie korzystna w przypadkach, gdy kontakty między kilkoma unijnymi organami publicznymi i jednostkami analityki finansowej a organami państw trzecich dotyczą kwestii objętych zakresem zadań Urzędu. W takich przypadkach Urząd powinien odgrywać wiodącą rolę w ułatwianiu tych kontaktów.
(83) Z uwagi na swoje zadania i uprawnienia w dziedzinie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu Urząd jest dobrze przygotowany do wspierania działań Komisji na forach międzynarodowych, w tym FATF, w celu promowania zjednoczonej, wspólnej, spójnej i skutecznej reprezentacji interesów Unii na takich forach. W związku z tym Urząd powinien wspierać Komisję w jej działaniach jako członka FATF oraz przyczyniać się do reprezentowania Unii i obrony jej interesów na forach międzynarodowych. Z uwagi na znaczenie wzajemnych ocen przeprowadzanych przez FATF i Komitet Ekspertów Rady Europy ds. Oceny Środków Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu - MONEYVAL i jeśli oceny te dotyczą państw członkowskich, pracownicy Urzędu powinni w razie potrzeby być do dyspozycji zespołów oceniających odpowiedzialnych za przeprowadzanie tych ocen i współpracować z nimi.
(84) Urząd ma mieć pełny zakres uprawnień i zadań związanych z bezpośrednim i pośrednim nadzorem i nadzorem zwierzchnim nad wszystkimi podmiotami zobowiązanymi, dlatego uprawnienia te muszą zostać skonsolidowane w ramach jednego organu unijnego i nie mogą prowadzić do konfliktu kompetencji z innymi organami unijnymi. W związku z tym EUNB nie powinien zachowywać swoich zadań i uprawnień związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu po rozpoczęciu stosowania niniejszego rozporządzenia w pełnym zakresie, a odpowiednie artykuły rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 należy uchylić. Zasoby przyznane EUNB na realizację tych zadań należy przekazać Urzędowi. Biorąc pod uwagę, że wszystkie trzy europejskie urzędy nadzoru (EUNB, ESMA i EIOPA) powinny współpracować z Urzędem i móc uczestniczyć w posiedzeniach Rady Generalnej w składzie nadzorczym w charakterze obserwatorów, Urząd powinien mieć taką samą możliwość w odniesieniu do posiedzeń Rady Organów Nadzoru Europejskich Urzędów Nadzoru. W przypadkach gdy poszczególne Rady Organów Nadzoru omawiają kwestie istotne dla wykonywania zadań i uprawnień Urzędu lub podejmują w ich sprawie decyzje, Urząd powinien móc uczestniczyć w ich posiedzeniach w charakterze obserwatora. Należy zatem odpowiednio zmienić przepisy dotyczące składu Rady Organów Nadzoru w rozporządzeniach (UE) nr 1093/2010, (UE) nr 1094/2010 oraz (UE) nr 1095/2010.
(85) W celu zapewnienia skuteczności niniejszego rozporządzenia należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do przepisów regulaminowych dotyczących wykonywania prawa do nakładania kar pieniężnych lub okresowych kar pieniężnych, w odniesieniu do szczegółowych przepisów dotyczących okresów przedawnienia odnoszących się do nakładania i egzekwowania kar jak również w odniesieniu do określenia metody obliczania kwoty opłaty pobieranej od każdego wybranego i niewybranego podmiotu zobowiązanego podlegającego opłatom oraz procedury pobierania tych opłat. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 24 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(86) Urząd powinien przejąć większość swoich zadań i uprawnień, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, przed dniem 1 lipca 2025 r. Bezpośredni nadzór nad wybranymi podmiotami zobowiązanymi powinien rozpocząć się od 2028 r. Tak wyznaczony termin powinien zapewnić Urzędowi wystarczająco dużo czasu na ustanowienie swojej siedziby w państwie członkowskim określonym w niniejszym rozporządzeniu.
(87) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiar i skutki działań, możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(88) EBC wydał opinię w dniu 16 lutego 2022 r. 25 .
(89) Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 22 września 2021 r. 26 ,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
